|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 102/2009)
28 Ιανουαρίου 2011
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
PANICOS GENETHLIOU DEVELOPMENTS LIMITED,
Αιτητές,
- ΚΑΙ -
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ
Καθ΄ ων η αίτηση.
-------------------------------
Π. Παυλίδης, για τους Αιτητές.
Α. Ζερβου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Το Τμήμα της Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας διενήργησε ελέγχους στα λογιστικά βιβλία και αρχεία των αιτητών με σκοπό να βεβαιώσει την ορθότητα των στοιχείων που περιέχονταν σε φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλαν στην Έφορο. Ο έλεγχος διήρκεσε από τις 29.8.2006 μέχρι τις 29.5.2008, εξετάστηκαν δε οι φορολογικές περίοδοι από 1.2.2002 μέχρι 30.4.2008. Μεταξύ άλλων, εξετάστηκαν και τα διάφορα συμβόλαια ανάληψης εργασιών που οι αιτητές είχαν συνάψει με πελάτες τους για την ανέγερση κατοικιών στην Παρεκκλησιά στη Λεμεσό, εφόσον δραστηριοποιούνται σε εργασίες ανάπτυξης γης, ανέγερσης οικοδομών και συγκροτημάτων. Σκοπός του ελέγχου ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσο οι αιτητές είχαν ορθά αποδώσει το Φ.Π.Α. κατά τις διάφορες φορολογικές τους δηλώσεις.
Διαπιστώθηκε ότι οι αιτητές δεν απέδωσαν φόρο εκροών σε σχέση με την παράδοση δύο κατοικιών στους πελάτες τους Alan και Marilyn Ricketss και Jeffrey George Hall και Barbara Hall. Αφορούσαν δύο έργα που στα βιβλία των αιτητών ήταν καταχωρημένα με τα αντίστοιχα ονόματα Pareklissia Project No. 918 και Pareklissia Project No. 921. Τα γεγονότα ως συνάγονται από τα ενώπιον του Δικαστηρίου κατατεθέντα στοιχεία, κατά διάσπαρτο δυστυχώς τρόπο, και χωρίς να έχουν πουθενά καταγραφεί με χρονολογική σειρά, που όπως θα διαφανεί κατωτέρω, είναι ουσιώδη για την έκβαση της υπόθεσης, έχουν ως εξής: Οι αιτητές στις 7.4.2004 είχαν υποβάλει αιτήσεις προς έκδοση αντίστοιχων πολεοδομικών αδειών για εννέα αυτοτελείς κατοικίες. Οι αιτήσεις αριθμούνταν ΛΕΜ/00721/2004 έως ΛΕΜ/00729/2004. Η πολεοδομική αρχή ενέκρινε μόνο μια άδεια την υπ΄ αρ. ΛΕΜ/00728/2004, για την ανέγερση μιας κατοικίας ενόψει μη ικανοποιητικής προσπέλασης στο τεμάχιο όπου θα ανεγείρονταν οι κατοικίες από δημόσιο δρόμο, όπως φαινόταν στο υποβληθέν χωροταξικό σχέδιο. Οι αιτητές δεν προσέβαλαν την άρνηση της πολεοδομίας να χορηγήσει τις υπόλοιπες άδειες, αλλά υπέβαλαν ιεραρχική προσφυγή στο Υπουργείο Εσωτερικών με αποτέλεσμα να εγκριθούν με απόκλιση ακόμη δύο άδειες, οι υπ΄ αρ. ΛΕΜ/00721/2004 και η ΛΕΜ/00729/2004. Τα στοιχεία αυτά συνάγονται με κάποια δυσκολία από το έγγραφο αρ. 49 του Παραρτήματος 1 στην ένσταση, σε συνδυασμό με τον εσωτερικό υποφάκελο που τιτλοφορείται «Έγγραφα που αφορούν το έργο 921, Jeffrey George & Barbara Hall», κυανούν 87 του διοικητικού φακέλου που κατατέθηκε κατά τις διευκρινίσεις ως Τεκμ. Α(1). Από το Παράρτημα 2 που επισυνάπτεται στην επιστολή του Πανίκου Γενεθλίου, ημερ. 28.1.2008, προς την υπηρεσία Φ.Π.Α., και που είναι η απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών ημερ. 16.5.2007 προς τους αιτητές, απορρέει το συμπέρασμα ότι οι αιτητές είχαν υποβάλει ιεραρχική προσφυγή στις 28.2.2006, σε σχέση όμως με τους όρους (60) και (102) των γνωστοποιήσεων χορήγησης πολεοδομικής άδειας αναφορικά με το οδικό δίκτυο και το χώρο πρασίνου. Είναι φανερό ότι ιεραρχική προσφυγή είχε ασκηθεί και προηγουμένως εναντίον της μη χορήγησης άδειας για όλες τις υπόλοιπες κατοικίες, πλην της κατοικίας που καλυπτόταν από τη ΛΕΜ/00728/2004. Με απόκλιση δόθηκαν οι άδειες (πότε δεν αναφέρεται πουθενά) και με νέα, ως φαίνεται ιεραρχική προσφυγή, η Υπουργική Επιτροπή στη συνεδρία της ημερ. 29.3.2007 τις ενέκρινε ώστε οι όροι (60) και (102) να ήταν οι ίδιοι με τους όρους που τέθηκαν στην πολεοδομική άδεια ΛΕΜ/00728/04, ημερ. 21.7.2004. Σημαντικό επίσης είναι ότι η αρχικώς εγκριθείσα πολεοδομική άδεια ΛΕΜ/00728/2004, έθετε ως όρο την παραχώρηση μέρους του κτήματος των αιτητών για τη δημιουργία δημόσιου δρόμου.
Η αρχική αίτηση που υποβλήθηκε μαζί με τις υπόλοιπες στις 7.4.2004 για την ΛΕΜ/00721/2004, προνοούσε για την κατασκευή διώροφης κατοικίας εμβαδού 200 τ.μ. Αργότερα όμως στις 10.1.2006 υποβλήθηκε νέο χωροταξικό για τη δημιουργία μονώροφης κατοικίας εμβαδού 110 τ.μ. Οι αρμόδιοι λειτουργοί του Φ.Π.Α. θεώρησαν και τις δύο αναπτύξεις και πωλήσεις κατοικιών που αμφότερες πραγματοποιήθηκαν στο ίδιο τεμάχιο αρ. 253, ως υπαγόμενες σε κανονικό φορολογικό συντελεστή Φ.Π.Α. 15%, εφόσον οι αιτήσεις για έκδοση της πολεοδομικής άδειας ημερ. 7.4.2004, δεν ήσαν νόμιμες ως μη «δεόντως συμπληρωμένες», ώστε να ικανοποιούνται οι πρόνοιες του Ογδόου Παραρτήματος της περί Φ.Π.Α. νομοθεσίας.
Μετά από μελέτη και την προσθαφαίρεση διαφόρων ποσών με βάση τις πρόνοιες της νομοθεσίας, η Έφορος Φ.Π.Α. θεώρησε ότι οι φορολογικές δηλώσεις της περιόδου 1.2.2002-30.4.2008 ήσαν ελλιπείς και ανακριβείς και ως εκ τούτου βεβαιώθηκε με επιστολή ημερ. 23.6.2008, φόρος ύψους €51.016,00. Οι αιτητές υπέβαλαν ένσταση με επιστολή τους ημερ. 2.8.2008, σε σχέση μόνο με το Project No. 921, δηλαδή την ΛΕΜ/00721/2004 ενόψει του ότι το όλο έργο δεν θα έπρεπε να θεωρηθείτο καν φορολογητέο, ενώ ποσό φόρου εισροών €5.541,34 που περιλαμβανόταν στην επιστολή ημερ. 23.6.2008, έπρεπε να εκπέσει κατά 6/9 εφόσον περιελάμβανε και φόρο εισροών για υπηρεσίες αρχιτέκτονα για σχέδια που αφορούσαν εννέα κατοικίες εκ των οποίων μόνο έξι αφορούσαν φορολογητέες συναλλαγές. Η Έφορος Φ.Π.Α. εξέτασε την ένσταση, παραχώρησε έκπτωση στο φόρο εισροών ύψους €2.562,90, αλλά δεν έκαμε δεκτή την άποψη των αιτητών ότι το Project No. 921 δεν αποτελούσε φορολογητέα συναλλαγή. Ως εκ τούτου, η βεβαίωση φόρου που είχε επιβληθεί με την επιστολή ημερ. 23.6.2008, αντικαταστάθηκε με απόφαση που λήφθηκε στις 17.11.2008, με την οποία η βεβαίωση φόρου μειώθηκε στα €48.453,23, που αποτελεί και την προσβαλλόμενη πράξη.
Οι αιτητές εισηγούνται αριθμό λόγων για τους οποίους η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ακυρωθεί με επίκεντρο τη λανθασμένη εφαρμογή και ή αντίληψη των προνοιών της νομοθεσίας και των δεδομένων που οδήγησαν στη φορολογική επιβολή. Αποτελεί τη θέση τους ότι λανθασμένα δόθηκε ερμηνεία στη φράση «δεόντως συμπληρωμένη αίτηση έκδοσης πολεοδομικής άδειας» από την Έφορο Φ.Π.Α., εφόσον οι αιτητές υπέβαλαν δεόντως συμπληρωμένη αίτηση για πολεοδομική άδεια, αλλά κρίθηκε αναγκαία η καταχώρηση νέας αίτησης κατόπιν επιταγής της πολεοδομικής αρχής, η οποία είχε ζητήσει την αναθεώρηση των σχετικών σχεδίων. Η σχετική νομοθετική πρόνοια δεν πρέπει να ερμηνευθεί κατά τον τρόπο που η Έφορος εισηγείται, να υπάρχει δηλαδή, ταυτοσημία μεταξύ υποβληθείσας αίτησης πολεοδομικής άδειας και της πραγματοποιηθείσας εν τέλει ανάπτυξης, διότι μετά θα αφαιρείτο το οποιοδήποτε δικαίωμα στους αιτητές να επιφέρουν ακόμη και μικρές, αλλά αναγκαίες αλλαγές στα σχέδια και στο τελικώς διαμορφούμενο κτίριο, κάτι που θα ήταν παράλογο και πρακτικώς ανεφάρμοστο.
Σκοπός της νομοθεσίας, κατά τους αιτητές, ήταν να αποθαρρυνθεί η υποβολή βιαστικών και μη τεκμηριωμένων αιτήσεων πριν την 1.5.2004, όταν εισήχθηκε δηλαδή ο συντελεστής του 15% στη μεταβίβαση κατοικιών και διαμερισμάτων, απλώς και μόνο για να αποφευχθεί η καταβολή Φ.Π.Α. Η όποια παράλειψη παρουσιάστηκε σε σχέση με τα σχέδια που συνόδευαν την αίτηση για άδεια, οφειλόταν σε παράλειψη της πολεοδομικής αρχής και όχι των αιτητών και εκ των υστέρων και μόνο προέκυψε η ανάγκη υποβολής μεταγενέστερων σχεδίων. Εξ αυτής της λανθασμένης ερμηνείας της νομοθεσίας παραβιάστηκαν οι αρχές της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης και δεν είναι δυνατό η διοίκηση με ένα τομέα της, δηλαδή, το Τμήμα Πολεοδομίας να ζητεί τροποποίηση επί υποβληθείσας αίτησης και άλλο τμήμα, να επιβάλλει Φ.Π.Α.
Η αντίθετη θέση του Τμήματος Φ.Π.Α. στηρίζεται στην άποψη ότι καλώς επεβλήθη η φορολογία ενόψει του ότι λόγω της διαφοροποίησης μεταξύ της προταθείσας ανάπτυξης και της τελικώς διαμορφωθείσας, η περίπτωση δεν ενέπιπτε στις εξαιρούμενες συναλλαγές. Αυτό, ανεξάρτητα από την αναγκαιότητα καταχώρησης νέας αίτησης για πολεοδομική άδεια ώστε να μην είναι αναγκαίο να εξεταστεί κατά πόσον υπήρχαν όντως λάθη και παραλείψεις της πολεοδομικής αρχής. Η ορθή ερμηνεία της φράσης «δεόντως συμπληρωμένη αίτηση» σημαίνει τη διαφοροποίηση μεταξύ της αίτησης και της τελικής ανάπτυξης ιδωμένης μέσα από τη φορολογική και όχι την πολεοδομική νομοθεσία. Το όλο ζήτημα ανάγεται στην ορθή ερμηνεία με βάση την αναζήτηση της πρόθεσης του νομοθέτη, υπό το φως και της ευρύτερης καθιερωθείσας νομολογίας ότι οι περί τη φορολογία νόμοι, ερμηνεύονται γενικώς προς όφελος του φορολογούμενου, έτσι ώστε να μην επιβάλλεται φορολογία εκτός σε καθαρές περιπτώσεις όπου η επιβολή φόρου είναι αναντίλεκτα σαφής από το ίδιο το νομοθέτημα. Στη βάση αυτή, η απλή νομότυπη συμπλήρωση της αίτησης δεν επαρκεί για σκοπούς του Φ.Π.Α., εφόσον το ζητούμενο είναι εάν η έγκριση που δίδεται ταυτίζεται με το κτίριο όπως πραγματικά ανεγείρεται. Η Έφορος Φ.Π.Α. είναι επομένως και το αρμόδιο όργανο να κρίνει κατά πόσο μια συναλλαγή είναι ή όχι εξαιρούμενη πάντοτε υπό το φως της νομοθεσίας περί Φ.Π.Α.
Η σχετική πρόνοια που πρέπει να ερμηνευθεί είναι αυτή του Όγδοου Παραρτήματος του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου αρ. 95(Ι)/2000, ως τροποποιήθηκε, έχοντας υπόψη ότι το άρθρο 39 αυτού προνοεί ότι για συναλλαγές που αφορούν σε ακίνητη ιδιοκτησία ισχύουν οι διατάξεις του Ογδόου Παραρτήματος, το οποίο καθορίζει διάφορες κατηγορίες που αφορούν την πρώτη παράδοση κατοικίας ως εξαιρούμενες συναλλαγές, (παρ. 1(β), 2 και 3), εκτός, ως προνοείται:
«4. (α) Οι διατάξεις των παραγράφων 1(β)(ι) και (ιι), 2 και 3 του παρόντος Παραρτήματος δεν εφαρμόζονται για τα κτίρια για τα οποία έχει κατατεθεί δεόντως συμπληρωμένη αίτηση έκδοσης πολεοδομικής άδειας πριν την 1 Μαΐου 2004.
.......
Για τους σκοπούς του παρόντος Παραρτήματος -
"πολεοδομική άδεια" σημαίνει την πολεοδομική άδεια που εκδίδεται σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα Νόμο για την έκδοση πολεοδομικών αδειών
"άδεια οικοδομής" σημαίνει την άδεια οικοδομής που εκδίδεται σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα Νόμο για την έκδοση αδειών οικοδομής.»
Από το λεκτικό του Νόμου και της συγκεκριμένης διάταξης, προκύπτει ότι για την ορθή ανεύρεση της έννοιας της φράσης, «δεόντως συμπληρωμένης αίτησης», είναι αναγκαία η τελεολογική προσέγγιση. Γραμματική και μόνο ερμηνεία αφορά τα εξωτερικά τυπικά χαρακτηριστικά της αίτησης, δηλαδή, την εν πάση περιπτώσει αυτονόητη συμπλήρωση της με όλα τα ορθά και αναγκαία στοιχεία, δεόντως υπογραμμένη και αναφέρουσα ή επισυνάπτουσα όλα τα ζητούμενα έγγραφα ή αποδεικτικά στοιχεία. Η πρόνοια όμως του άρθρου 4 του Ογδόου Παραρτήματος συνδέει τη «δεόντως συμπληρωμένη αίτηση», με την έκδοση πολεοδομικής άδειας. Άρα, όχι μόνο ο τύπος της αίτησης, αλλά κυρίως η ουσία αυτής είναι που ενέχει σημασία. Ο υποβάλλων την αίτηση για έκδοση πολεοδομικής άδειας πριν την 1.5.2004, σαφώς θα έπρεπε να είχε συγκεκριμένη στόχευση σε ό,τι αφορά το ανοικοδομήσιμο έργο υποβάλλοντας προς τούτο αρχιτεκτονικά σχέδια και στατικές μελέτες, χωροταξικά και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται προς λήψη της πολεοδομικής άδειας και της συνακόλουθης άδειας οικοδομής. Αίτηση η οποία προωθεί μια συγκεκριμένη ανάπτυξη, αλλά στο τέλος διαφοροποιείται ριζικά από την προτεινόμενη, δεν μπορεί να εμπίπτει εντός της έννοιας της «δεόντως συμπληρωμένης αίτησης». Το ότι η πολεοδομική αρχή στην επιστολή της ημερ. 3.12.2009 προς τους αιτητές, που επισυνάπτεται ως Παράρτημα Α στη γραπτή αγόρευση των αιτητών, αναφέρει ότι οι 9 αιτήσεις για πολεοδομική άδεια με αρ. ΛΕΜ/721/04-ΛΕΜ/729/04 «.. υποβλήθηκαν κατάλληλα συμπληρωμένες ...», δεν διαφοροποιεί βέβαια την πιο πάνω ερμηνεία, ούτε δεσμεύει το Δικαστήριο με οποιοδήποτε τρόπο.
Στην υπό κρίση περίπτωση ως συνάγεται από τα γεγονότα και ρητά καταγράφεται στην αιτιολογική σκέψη της διοίκησης στην επιστολή ημερ. 17.11.2008, ενώ η αίτηση προς την πολεοδομική αρχή ημερ. 7.4.2004, αφορούσε διώροφη κατοικία 200 τ.μ., (γεγονός που δεν αμφισβητείται) μεταγενέστερα και δη στις 10.1.2006, οι αιτητές υπέβαλαν νέο χωροταξικό που αφορούσε την ανέγερση μονώροφης κατοικίας σχεδόν του μισού εμβαδού, ήτοι, για 110 τ.μ. Η απόφαση των καθ΄ ων να επιβάλουν Φ.Π.Α. επί της ανάπτυξης αυτής είναι λοιπόν ορθή για τους ακόλουθους λόγους:
(i) η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ιδωθεί μέσα από την προνοούμενη φορολογική μεταχείριση της ανάπτυξης και όχι αυστηρά και μόνο στη βάση της όποιας πολεοδομικής μεταχείρισης. Με γνώμονα τη διασταλτική ερμηνεία που υπαγορεύει η τελεολογική προσέγγιση και το πνεύμα της νομοθεσίας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αιτητές στόχευσαν αρχικά με την υποβολή των διαφόρων αιτήσεων στις 7.4.2004 σε συγκεκριμένη ανάπτυξη διώροφης κατοικίας εμβαδού 200 τ.μ. Η Πολεοδομία αρνήθηκε την άδεια και μόνο αργότερα δόθηκε παροχή άδειας και αυτή με απόκλιση, κατόπιν άδειας από το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών. Επ΄ αυτής της εκ των υστέρων χορηγηθείσας άδειας ΛΕΜ/00721/2004, οι αιτητές υπέβαλαν τον Ιανουάριο 2006, νέο χωροταξικό και νέα αρχιτεκτονικά σχέδια όπου τώρα η κατοικία μετατρεπόταν σε μονώροφη με εμβαδόν 110 τ.μ. Επομένως δεν υπήρχε δεόντως συμπληρωμένη αίτηση, εφόσον στόχος μιας τέτοιας αίτησης θα ήταν η χορήγηση πολεοδομικής άδειας, η οποία συμφώνως της ερμηνείας που δίδεται στην παρ. 4(α) του Ογδόου Παραρτήματος, σημαίνει άδεια που εκδίδεται σύμφωνα με τον εκάστοτε Νόμο για την έκδοση πολεοδομικών αδειών. Η υποβολή της αίτησης στις 7.4.2004 δεν οδήγησε στην έκδοση πολεοδομικής άδειας συμφώνως του Νόμου για τη συγκεκριμένη ανάπτυξη του ζεύγους Hall για την οποία επεβλήθη η φορολογία.
(ii) Οι αιτητές τόσο στην αρχική τους αγόρευση σελ. 5, όσο και στην απαντητική τους αγόρευση σελ. 4, παραδέχονται ότι διαφοροποίησαν τα αρχιτεκτονικά τους σχέδια σε σχέση με την οικία αυτή λόγω ακριβώς «.. της διαφοροποίησης και της αλλαγής του δημοσίου οδικού δικτύου το οποίο επιβλήθηκε κατά την έκδοση της Πολεοδομικής Άδειας ΛΕΜ/0728/2004 ...». Περαιτέρω οι αιτητές δέχονται στην ίδια σελίδα της απαντητικής τους αγόρευσης ότι η αρχική σχεδιασθείσα οικία των 200 τ.μ. δεν μπορούσε πλέον να ανεγερθεί στο οικόπεδο «... λόγω της υποβολής του όρου για δημιουργία δημοσίου οδικού δικτύου από την αρμόδια Πολεοδομική αρχή.». Συνάγεται και από αυτή την τοποθέτηση ότι οι αιτητές άλλαξαν τα σχέδια τους υποβάλλοντας νέα αρχιτεκτονικά με νέο σχεδιασμό κατοικίας (Παράρτημα 4 στην επιστολή των αιτητών ημερ. 28.1.2008, μέρος του κυανούν 87). Από φορολογικής λοιπόν άποψης το γεγονός αυτό από μόνο του ήταν αρκετό για την Έφορο Φ.Π.Α. να θεωρήσει την ανοικοδόμηση της κατοικίας ως μη εξαιρετέα συναλλαγή, εφόσον η αρχικώς υποβληθείσα αίτηση ήταν διαφορετική από την εν τέλει ανεγερθείσα οικοδομή.
(iii) Η πολεοδομική αρχή και η φορολογική αρχή είναι δύο ανεξάρτητες υπηρεσίες. Η κάθε μια από αυτές στα πλαίσια των δικών της καθηκόντων έλαβε ορισμένες αποφάσεις, της δικής της αρμοδιότητας. Οι αιτητές ουδέποτε προσέβαλαν οποιαδήποτε απόφαση της Πολεοδομικής αρχής ιδιαίτερα εκείνη που κατά τη χορήγηση της άδειας στην αίτηση ΛΕΜ/00721/2004, (κατά παρέκκλιση και κατόπιν άδειας του Υπουργού Εσωτερικών), επεβλήθη και όρος ρυμοτομίας ούτως ώστε να μην ήταν πλέον δυνατή η ανέγερση κατοικίας 200 τ.μ. στο σχετικό τεμάχιο. Επομένως η αυθύπαρκτη απόφαση της Πολεοδομικής αρχής έπρεπε να είχε προσβληθεί με χωριστή προσφυγή ώστε να ελεγχθεί το κύρος της. Από τη στιγμή που αυτό δεν έγινε, οι αιτητές δεν έχουν το δικαίωμα να εισηγούνται ότι η μια διοικητική αρχή τους «ανάγκασε» στην ουσία να υποβάλουν νέα αίτηση για άδεια οικοδομής και μετά να καταφέρονται εναντίον της φορολογικής αρχής, ως άλλου ξέχωρου διοικητικού τομέα, ως προς τη δική της απόφαση να θεωρήσει την πράξη ως μη εξαιρετέα συναλλαγή.
Η παραχώρηση μέρους του αρχικού τεμαχίου για τη δημιουργία δημοσίου δρόμου ήταν όρος που επεβλήθη από την πολεοδομία για τη χορήγηση της άδειας. Ήταν προϋπόθεση για την ανέγερση κατοικίας, υπαγορεύοντας έτσι την αναγκαιότητα υποβολής νέων σχεδίων. Αν αυτό δεν έβρισκε σύμφωνους τους αιτητές, όφειλαν στο κατάλληλο στάδιο να προσβάλουν την απόφαση διά προσφυγής. Η υπόθεση Palatino Developers Ltd v. Δημοκρατίας μέσω Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, υπόθ. αρ. 320/06, ημερ. 31.10.2007, (Νικολάου, Δ.), την οποία επικαλούνται οι αιτητές, αφορούσε ακριβώς απόφαση της ίδιας της πολεοδομικής αρχής να μην εγκρίνει σχέδια τα οποία οι εκεί αιτητές είχαν προωθήσει στα πλαίσια νέας αίτησης ως τροποποιητικά και αφορούσε την ερμηνεία του Καν. 2(3) των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Αιτήσεις και Ιεραρχικές Προσφυγές) Κανονισμών του 1990, (Κ.Δ.Π. 55/90).
(iv) Η υποβολή νέων σχεδίων σήμαινε από πλευράς Φ.Π.Α. ότι η αρχική αίτηση δεν ήταν δεόντως συμπληρωμένη. Διαφορετική ήταν η στόχευση της πρώτης αίτησης και εντελώς διαφορετική η στόχευση της δεύτερης. Δεν συνήδε επομένως η αίτηση η οποία υπενθυμίζεται ότι αρχικά δεν είχε εγκριθεί, με την τελικώς ανεγερθείσα οικοδομή, ούτε πρόκειτο για απλή τροποποίηση σχεδίων δεδομένου ότι και νέο χωροταξικό υποβλήθηκε και νέα αρχιτεκτονικά σχέδια. Να σημειωθεί ότι οι αιτητές, ως συνάγεται από τα στοιχεία των φακέλων, δεν υπέβαλαν νέα αίτηση, για πολεοδομική άδεια ως στην Palatino Developersw Ltd - ανωτέρω -. Υπέβαλαν μόνο νέο χωροταξικό και νέα αρχιτεκτονικά στη βάση, ως γίνεται αντιληπτό, της παρέκκλισης που δόθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών. Η πολεοδομική άδεια ΛΕΜ/00721/2004, όπως ήδη λέχθηκε, όμως, εγκρίθηκε μετά την 1.5.2004, το δε σχέδιο για το οποίο εκδόθηκε η πολεοδομική αυτή άδεια, φέρει σφραγίδα έγκρισης 19.1.2006, με ημερομηνία παραλαβής στις 10.1.2006. Το χωροταξικό στο οποίο οι αιτητές λέγουν ότι λανθασμένα βασίστηκε η πολεοδομική αρχή και το οποίο επισύναψαν ως Παράρτημα 3 στην επιστολή τους ημερ. 28.1.2008, έχει σφραγίδα παραλαβής 7.4.2004 και είναι αυτό το οποίο δεν είχε εγκριθεί από την Πολεοδομία, εξ ου και με χειρόγραφη σημείωση σημειώνεται το γεγονός.
(v) Το υποβληθέν συμβόλαιο μεταξύ των αιτητών και του ζεύγους Hall, βάσει του οποίου ανεγέρθηκε η οικοδομή, φέρει ημερομηνία 19.12.2005 και αφορά καλυμμένο χώρο περίπου 140 τ.μ. και επομένως γι΄ αυτή την ανάπτυξη είναι που επιβλήθηκε Φ.Π.Α. Είναι λανθασμένος ο ισχυρισμός που προβάλλουν οι αιτητές στην επιστολή τους ημερ. 28.1.2008, ότι το σχέδιο για το οποίο υποβλήθηκε άδεια αφορούσε μικρή ισόγειο κατοικία, 110 τ.μ., δεδομένου ότι υπήρχε, ως οι ίδιοι παραδέχονται, αρχικό σχέδιο εμβαδού 200 τ.μ.
Η κα Ζερβού κατά τις διευκρινίσεις επέσυρε την προσοχή του Δικαστηρίου στην πρόσφατη απόφαση στην Chaps Property Developers Ltd v. Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, υπόθ. αρ. 1270/08, ημερ. 26.10.2010, (Ερωτοκρίτου, Δ.), όπου το Δικαστήριο ακύρωσε την επιβολή φορολογίας στους αιτητές όταν η αρχικώς υποβληθείσα αίτηση και δοθείσα από την Πολεοδομία έγκριση ήταν για ανέγερση πολυκατοικίας με 11 διαμερίσματα (5 των δύο υπνοδωματίων και 6 του ενός), και 13 χώρους στάθμευσης, αλλά η μετατροπή τους από τους νέους ιδιοκτήτες της γης (η άδεια είχε προηγηθεί και εκδοθεί στις 14.4.2005), σε 12 διαμερίσματα του ενός υπνοδωματίου, θεωρήθηκε ως μη εξαιρούμενη συναλλαγή, επιφέροντας την επιβολή ανάλογου Φ.Π.Α. Το Δικαστήριο ακύρωσε την πράξη της φορολόγησης θεωρώντας ότι η υποβληθείσα πριν την 1.5.2004 αίτηση ήταν δεόντως συμπληρωμένη εφόσον είχε εκδοθεί και σχετική επ΄ αυτής πολεοδομική άδεια και ότι η ερμηνεία της εγκυκλίου αρ. 36, ημερ. 23.3.2006, έτεινε να διαφοροποιήσει το λεκτικό του Νόμου, διότι η εγκύκλιος ερμηνευτική της πρόνοιας του άρθρου 4(α) του Ογδόου Παραρτήματος, εισήξε νέο στοιχείο ώστε το κτίριο να συνάδει με την αίτηση για έκδοση πολεοδομικής άδειας. Εν πάση περιπτώσει το Δικαστήριο έκρινε ότι η Έφορος Φ.Π.Α. δεν προέβη σε δέουσα έρευνα διότι όφειλε να διερευνήσει το ζήτημα από την άποψη ότι η πολεοδομική αρχή δεν είχε κρίνει ότι υπήρξε οποιαδήποτε παρανομία από μέρους των αιτητών, αλλά αντίθετα νομιμοποίησε τις τροποποιήσεις που επέφεραν οι αιτητές. Όφειλε λοιπόν η Έφορος Φ.Π.Α. να απευθυνθεί προς την πολεοδομική αρχή για να εξετάσει κατά πόσο υπήρχε οποιοδήποτε πρόβλημα με την αρχική πολεοδομική άδεια.
Η Δημοκρατία πληροφόρησε το Δικαστήριο ότι η απόφαση αυτή έχει εφεσιβληθεί. Εν πάση όμως περιπτώσει, το παρόν Δικαστήριο διατηρεί αντίθετη άποψη για τους λόγους που έχουν ήδη εξηγηθεί ως προς την ορθή ερμηνεία της φράσης «δεόντως συμπληρωθείσας αίτησης για έκδοση πολεοδομικής άδειας». Περαιτέρω, τα γεγονότα είναι τελείως διαφορετικά. Στην Chaps Property Developers Ltd - πιο πάνω - είχε εκδοθεί σχετική άδεια για τη συγκεκριμένη οικοδομή πριν την 1.5.2004, που αφορούσε στην οικοδόμηση πολυκατοικίας με διάφορα διαμερίσματα. Στην υπό κρίση περίπτωση, η συγκεκριμένη άδεια ΛΕΜ/00721/2004 αφορούσε χωριστή ανεξάρτητη οικοδομή, μέρος ενός ευρύτερου συμπλέγματος 9 κατοικιών, για την οποία δεν είχε εγκριθεί η άδεια από την πολεοδομική αρχή. Η άδεια δόθηκε κατά παρέκκλιση μεταγενέστερα της 1.5.2004. Ακόμη ένα διαφοροποιητικό στοιχείο, το οποίο ορθά εντοπίζει η κα Ζερβού, είναι και το γεγονός ότι το Δικαστήριο στην Chaps Property Developers Ltd είχε ακυρώσει την πράξη λόγω έλλειψης έρευνας με την πολεοδομική αρχή ως προς την ύπαρξη προβλήματος από πολεοδομικής άποψης. Εδώ, αντίθετα η Έφορος Φ.Π.Α. διενήργησε σχετική έρευνα με την πολεοδομία όπως φαίνεται από τα συνημμένα έγγραφα της ένστασης και ιδιαίτερα από το Σημείωμα του λειτουργού του Φ.Π.Α., Παύλου Ελευθερίου, που καλύπτεται από τα αριθμημένα 39-41. Από αυτή την έρευνα διαπιστώθηκε ότι η Πολεοδομική αρχή θεωρούσε την αίτηση των αιτητών ως νέα και όχι απλώς τροποποιητική, ενώ ορθά εντοπίζεται και το ότι εφόσον και οι αιτητές διαπίστωσαν πρόβλημα με τη χορηγηθείσα άδεια (κατά την άποψη τους οφειλόμενο στην ίδια την πολεοδομία), δεν έπρεπε να είχαν αρχίσει τις οικοδομικές εργασίες, αλλά έχοντας αρχίσει τέτοιες εργασίες, κατηγορήθηκαν ποινικώς από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, τα γεγονότα της υπόθεσης δείχνουν σαφή διαφοροποίηση μεταξύ του αρχικώς υποβληθέντος σχεδιασμού της οικίας του ζεύγους Hall και της εν τέλει ανεγερθείσας. Αυτό έγινε λόγω μη έγκρισης του αρχικού σχεδιασμού από την Πολεοδομία. Με ιεραρχική προσφυγή ενεκρίθη αργότερα από τις 1.5.2004, η άδεια ΛΕΜ/00721/2004 κατά τρόπον που να συνάδει με τους επιβληθέντας όρους που είχαν αρχικώς εγκριθεί για την ΛΕΜ/00728/2004. Η παραχώρηση χώρου στο τεμάχιο αρ. 253 των αιτητών για δημιουργία πρασίνου, ήταν επιβληθείς όρος ο οποίος δεν αμφισβητήθηκε με προσφυγή. Εξ αυτού οι αιτητές αναγκάστηκαν να μετατρέψουν το σχεδιασμό της κατοικίας τους ζεύγους Hall. Επομένως καμιά σημασία δεν έχει το ότι η Πολεοδομία βασίστηκε σε λανθασμένο χωροταξικό ως ο ισχυρισμός των αιτητών. Η από πλευράς της Πολεοδομικής Αρχής χρήση του παλαιού χωροταξικού δεν διαφοροποιούσε το γεγονός ότι υποβλήθηκαν νέα σχέδια και νέο χωροταξικό που άλλαζαν άρδην τα δεδομένα. Οι αιτητές καλώς γνώριζαν για τον επιβληθέντα όρο για τη δημιουργία πρασίνου και ότι ο αρχικός σχεδιασμός τους για την ανέγερση 9 κατοικιών ως το χωροταξικό Παράρτημα 3, που παραλήφθηκε από την Πολεοδομία στις 7.4.2004, δεν είχε εγκριθεί. Δεν πρόκειτο δηλαδή για την ίδια ανάπτυξη, αλλά για ανάπτυξη που περιελάμβανε εντελώς διαφορετικά δεδομένα όπως φαίνονται στο εγκριθέν χωροταξικό για το οποίο και δόθηκε τελικά η ΛΕΜ/00721/2004 ημερ. 19.1.2006. Σ΄ αυτό φαίνονται μόνο τρεις οικοδομές και ανάλογος χώρος ρυμοτομίας και πρασίνου.
Ενόψει των ανωτέρω, είναι φανερό ότι και δέουσα αιτιολογία δόθηκε και δέουσα έρευνα έγινε. Δεν διαπιστώνεται παραβίαση της αρχής της νομιμότητας ή της χρηστής διοίκησης, ούτε υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα και το Νόμο. Σαφώς δε δεν παραβιάζονται τα Άρθρα 26, 28.1 και 35 του Συντάγματος, ισχυρισμοί δε για παραβίαση Συνταγματικών προνοιών δεν πρέπει να τίθενται με ευκολία. Ουδεμία δε ανισότητα απορρέει από το γεγονός ότι οι καθ΄ ων θεώρησαν την καλυπτόμενη από την ΛΕΜ/00729/2004 ανάπτυξη ως εξαιρούμενη συναλλαγή. Ουδέν συγκεκριμένο στοιχείο αναφέρεται από τους αιτητές, ενώ ορθά η Δημοκρατία απαντά στη δική της αγόρευση ότι η περίπτωση εκείνη αφορούσε μικροτροποποιήσεις εσωτερικά της οικίας. Άλλωστε οι αιτητές δεν έχουν δικαίωμα να επικαλούνται ζήτημα ανισότητας για απόφαση της Εφόρου που ήταν εν πάση περιπτώσει προς όφελος τους και αφορούσε το ίδιο κατ΄ ουσίαν έργο.
Υπό το φως των ανωτέρω, η προσφυγή απορρίπτεται με €1.500 έξοδα εναντίον των αιτητών και υπέρ των καθ΄ ων.
Η προσβαλλόμενη πράξη επικυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ