|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.885/2009, 1537/2009 και 229/2010)
5 Νοεμβρίου, 2010
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στης]
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
(Υποθ. Αρ.885/2009)
ΕΥΤΥΧΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ (Στηβ) και άλλοι ως ο πίνακας Α
Αιτητές,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
Υπουργικού Συμβουλίου
Καθ΄ων η αίτηση.
------------------------
(Υποθ.Αρ.1537/2009
ΘΕΟΔΟΣΗ ΤΣΙΟΛΑ
Αιτητή,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
Υπουργικού Συμβουλίου
Καθ΄ων η αίτηση.
------------------------
Υποθ.Aρ.229/10
ORMIDIA FARMING CO LTD
Αιτητές,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
Υπουργικού Συμβουλίου
Καθ΄ων η αίτηση.
------------------------
A.Σ.Αγγελίδης και Σ.Αγγελίδης, στις υποθέσεις 885/09 και 229/10. για τους αιτητές
Δ.Στεφανίδης στην υποθ.1537/09, για τον αιτητή
B.Xριστοφόρου, (κα.) - δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση
-----------------------
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Στις 22 Απριλίου 2009 το Υπουργικό Συμβούλιο πήρε την πιο κάτω απόφαση:
«Μετακίνηση του χώρου του Διαμετακομιστικού Σταθμού Στερεών Αποβλήτων από το Παραλίμνι στην Ορμήδεια. 83. Αναφορικά με την απόφαση με αρ.67.157 και ημερ. 2.5.2008 το Συμβούλιο για τους λόγους που αναφέρονται στην Πρόταση αποφάσισε:
α: Να εγκρίνει την μετακίνηση του Διαμετακομιστικού Σταθμού Στερεών Αποβλήτων από το Παραλίμνι στο χώρο που βρίσκεται στα διοικητικά όργανα της κοινότητας Ορμήδειας στον οποίο προορίζετο να κατασκευαστεί ο βιολογικός σταθμός επεξεργασίας των λυμάτων της περιοχής.
β: ...... »
Η απόφαση αυτή προκάλεσε την καταχώριση τριών προσφυγών οι οποίες, λόγω του ότι αμφισβητούν τη νομιμότητα της ιδίας διοικητικής πράξης, έχουν συνεκδικαστεί.
Θεωρώ σημαντικό να παραθέσω τα γεγονότα τα οποία ουσιαστικά έδωσαν το έναυσμα σ΄αυτή τη διαδικασία.
Είχε αποφασιστεί στα πλαίσια του σχεδίου διαχείρισης στερεών απορριμμάτων η κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας απορριμμάτων στο χωριό Κόσιη. Παράλληλα, αποφασίστηκε και η δημιουργία διαμετακομιστικού σταθμού στην περιοχή Ξυλοφάγου. Στο στάδιο υλοποίησης της απόφασης προκλήθηκαν αντιδράσεις από τοπικούς παράγοντες και το Υπουργικό Συμβούλιο, με απόφαση του ημερ. 2 Μαϊου 2008, αποφάσισε την μετακίνηση, αποδεχόμενο εισήγηση των τοπικών αρχών της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου, του διαμετακομιστικού σταθμού Ξυλοφάγου στην βιομηχανική περιοχή του Δήμου Παραλιμνίου.
Αφού ολοκληρώθηκαν οι σχετικές μελέτες ξεκίνησαν στις 20 Οκτωβρίου 2008 οι εργασίες για υλοποίηση του έργου στην εν λόγω βιομηχανική ζώνη Παραλιμνίου. Αυτές τελικώς είχαν ανασταλεί μετά από διαφοροποίηση της στάσης του Δημοτικού Συμβουλίου Παραλιμνίου. Μετά από σειρά επαφών το Υπουργείο Εσωτερικών αποφάσισε να κάνει δεκτή την εισήγηση του Κοινοτικού Συμβουλίου Ορμήδειας για εγκατάσταση του εν λόγω διαμετακομιστικού σταθμού στα όρια της κοινότητας. Η επιστολή του Κοινοτικού Συμβουλίου έχει ημερομηνία 3 Απριλίου 2009, σύμφωνα με την οποία το Συμβούλιο «αποφάσισε δια πλειοψηφίας να εγκρίνει τη δημιουργία περιφερειακού διαμετακομιστικού σταθμού στερεών αποβλήτων στην περιοχή». Στο σημείο αυτό σημειώνω ότι στον τίτλο της επιστολής προσδιορίζεται ως περιοχή ο «΄Αγιος Γεώργιος «Αγκώνας»».
Μετά από την εν λόγω επιστολή κατατέθηκε πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για τη μετακίνηση του εν λόγω διαμετακομιστικού σταθμού από το Παραλίμνι στην περιοχή Ορμήδειας. Η πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών προς το Υπουργικό Συμβούλιο έγινε τελικώς έγινε δεκτή και εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση.
Στις 30 Απριλίου 2009 ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, με επιστολή προς τον πολιτικό διοικητή των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας, αφού γνωστοποιεί την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ζητά την ακύρωση προγενέστερης συμφωνίας που έγινε για ενοικίαση δασικής γης του δάσους Ξυλοφάγου για τη δημιουργία του διαμετακομιστικού σταθμού και την υπογραφή νέας συμφωνίας για την εκμίσθωση, από τις βρετανικές βάσεις, έκτασης γης εντός της περιοχής του χωριού Ορμήδεια, που είχε προγενέστερα εκμισθωθεί στο τμήμα Γεωργίας για τη δημιουργία κτηνοτροφικής περιοχής.
Στη συνέχεια στις 10 Ιουνίου 2009 δημοσιεύεται σε δύο καθημερινές εφημερίδες γνωστοποίηση σύμφωνα με την οποία οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο πρόσωπο θα μπορούσε να επιθεωρήσει μελέτη που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον «σχετικά με τη νέα προτεινόμενη θέση για το διαμετακομιστικό σταθμό στην κοινότητα Ορμήδειας». Παράλληλα με την εν λόγω γνωστοποίηση προσφερόταν η δυνατότητα υποβολής παραστάσεων, σε σχέση με το περιεχόμενο της εν λόγω μελέτης, σε διάστημα 30 ημερών από της δημοσίευσης.
Στις 7 Ιουλίου 2009 καταχωρίστηκε η προσφυγή 885/2009 και στη συνέχεια καταχωρήθηκαν οι δύο άλλες προσφυγές, ήτοι η 1537/2009 στις 13 Νοεμβρίου 2009 και η 229/2010 στις 22 Φεβρουαρίου 2010.
Η μακρά διάρκεια χρόνου που μεσολάβησε μεταξύ της πρώτης και των δύο επόμενων προσφυγών, έδωσε το έναυσμα στους καθ΄ων η αίτηση να προβάλουν προδικαστική ένσταση σε σχέση με το εκπρόθεσμο των εν λόγω δύο προσφυγών. Η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας υποστήριξε ότι καθοριστική ημερομηνία για τη διαπίστωση γνώσης, εκ μέρους των αιτητών, είναι οι δημοσιεύσεις που έγιναν στις δύο εφημερίδες, «Φιλελεύθερο» και «Χαραυγή» ημερομηνίας 10 Ιουνίου 2009. Σε ερώτηση του Δικαστηρίου κατά το στάδιο των διευκρινίσεων εάν αυτή η δημοσίευση υποδηλοί πλήρη γνώση, η συνήγορος απάντησε ότι η δημοσίευση δεν άφηνε περιθώρια παρά να τεκμηριωθεί ότι υπήρχε επαρκής γνώση. Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι από την άλλη πλευρά, υποστήριξαν ότι η συγκεκριμένη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 22 Απριλίου 2009, ουδέποτε δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας έτσι ώστε να περιέλθει σε γνώση ή να τεκμηριωθεί ότι περιήλθε σε γνώση των αιτητών. Από το ίδιο το περιεχόμενο της δημοσίευσης διδόταν η δυνατότητα στους αιτητές να υποβάλουν ένσταση ή και παραστάσεις ως προς το περιεχόμενο της μελέτης. Αυτό από μόνο του υποστήριξε ο κ.Αγγελίδης, θα μπορούσε να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό περί ελλείψεως πλήρους γνώσεως. Ο κ.Στεφανίδης υποστήριξε ότι από τη στιγμή που η εν λόγω απόφαση δεν δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας δημιούργησε ένα επιπρόσθετο βάρος σε κάθε αιτητή να παρακολουθεί τον ημερήσιο τύπο έτσι ώστε να βεβαιώνεται ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε που να επηρεάζει τα δικαιώματα του.
Η ενεργοποίηση του δικαιώματος προώθησης αιτήσεως ακυρώσεως εδράζεται στην τεκμηρίωση του παραδεχτού, ερειδομένου χρονικά. Το σκέλος αυτό της ενστάσεως βασίζεται στην ημερομηνία καταχώρισης των υποθέσεων 1537/09, που είναι η 13η Νοεμβρίου 2009 και της 229/10 που είναι η 22 Φεβρουαρίου 2010.
Ως εναρκτήρια ημερομηνία της προθεσμίας των 75 ημερών, η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας προσδιόρισε την 10η Ιουνίου 2009, ημέρα δημοσίευσης γνωστοποίησης, στις εφημερίδες «Φιλελεύθερος» και «Χαραυγή», σύμφωνα με την οποία:
«υποβλήθηκε στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Μελέτη Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, σχετικά με τη νέα προτεινόμενη θέση για το Διαμετακομιστικό Σταθμό στην Κοινότητα Ορμήδειας».
Αποτελεί κοινό έδαφος ότι η προσβαλλόμενη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 22 Απριλίου 2009, δεν δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Το άρθρο 146.3 του Συντάγματος τάσσει προθεσμία 75 ημερών για την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως. Η προθεσμία έχει «ανατρεπτικό» χαρακτήρα και συνεπώς, αίτηση, μετά την εν λόγω περίοδο, είναι απαράδεχτη. Η έναρξη του χρόνου συναρτάται με τη «δημοσίευση της αποφάσεως», σε περίπτωση μη δημοσίευσης από «της ημέρας καθ΄ην η πράξις ..... περιήλθεν εις γνώσιν του προσφεύγοντος».
Από τη στιγμή που δεν έγινε δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στο σύγγραμμα του Ε.Σπηλιωτόπουλου «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου» 12η έκδοση, 2006, αναφέρεται στην παρα.467:
«Η γ ν ώ σ η. Η γνώση της πράξης, ως γεγονός έναρξης της προθεσμίας άσκησης της αίτησης ακυρώσεως, ισοδυναμεί με την κοινοποίηση».
«Η πλήρης γνώση της προσβαλλόμενης πράξης πρέπει να προκύπτει από συγκεκριμένα στοιχεία του φακέλλου (ΣΕ 3345/1983, 3175/1987), σύμφωνα με τις συνθήκες κάθε υπόθεσης.»
Θα πρέπει να παρατηρήσω από την αρχή ότι η διατύπωση της «Ειδοποίησης» ημερ. 10 Ιουνίου 2009, στον ημερήσιο τύπο, πόρρω απέχει από του να χαρακτηριστεί ως επαρκής για τη ληφθείσα και πότε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Εν πάση περιπτώσει θα ήταν άτοπο να τεκμηριωθεί με βεβαιότητα ότι οι αιτητές, διαβάζουν εφημερίδα καθημερινώς, πόσο μάλλον ότι διαβάζουν τις συγκεκριμένες δύο εφημερίδες. Δεν θεωρώ επομένως ότι ικανοποιείται η υποχρέωση της διοίκησης για «δημοσίευση» ώστε να αρχίσει ο χρόνος των 75 ημερών.
Στην υπόθεση 1537/09 ο αιτητής πρόβαλε ότι έμαθε για την ύπαρξη της προσβαλλόμενης απόφασης το Σεπτέμβρη του 2009. Στις 29 Σεπτεμβρίου 2009 (Παρ.Α1 στην αίτηση) οι συνήγοροι του αιτητή ζητούν από το Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου αντίγραφο της απόφασης ημερ. 22 Απριλίου 2009. Με απαντητική επιστολή ημερ. 7 Οκτωβρίου 2009, οι συνήγοροι παραπέμπονται στο Υπουργείο Εσωτερικών για εξασφάλιση αντιγράφου της εν λόγω απόφασης (Παρ.Β). Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών σ΄απάντηση της επιστολής (29 Σεπτεμβρίου 2009) γνωστοποίησε το περιεχόμενο της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, (επιστολή 20 Νοεμβρίου 2009, Παρ.13 στην ένσταση). Η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2009.
Με γνώμονα τα πιο πάνω θεωρώ ότι η πλήρης γνώση έγινε στις 20 Νοεμβρίου 2009 και συνακόλουθα η καταχώρηση της αιτήσεως ακυρώσεως είναι εμπρόθεσμη.
Στην υπόθεση 229/10, ο συνήγορος των αιτητών ζητά, με επιστολή ημερ. 18 Γενάρη 2010 (παρ.9 στην ένσταση) προς το Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου το κείμενο της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 22 Απριλίου 2009. Η εν λόγω απόφαση επισυνάπτεται με την επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών προς τον κ.Αγγελίδη στις 9 Φεβρουαρίου 2010 (παρ.10). Η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2010.
Με βάση τα πιο πάνω θεωρώ ότι υπήρξε πλήρης γνώση στις 10 Φεβρουαρίου 2010 και συνεπώς η καταχώρηση της παρούσας αιτήσεως ακυρώσεων είναι εμπρόθεσμη.
To επόμενο θέμα που θα με απασχολήσει είναι η νομιμοποίηση των αιτητών που εδράζεται στη διαπίστωση εννόμου συμφέροντος για προώθηση των προσφυγών, έχοντας πάντα υπόψη ότι το βάρος απόδειξης της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος φέρει ο αιτητής. (βλ. Markides v. Republic (1967) 3 C.L.R. 147).
Στο σύγραμμα Π.Δ.Δαγτόγλου «Διοκητικό Δικονομικό Δίκαιο» 3η έκδοση 2004, στις παρα.537 αναφέρεται:
«΄Εννομο είναι το συμφέρον που όχι μόνο δεν αντίκειται στο δίκαιο, αλλά και αναγνωρίζεται από αυτό ως άξιο έννομης προστασίας.
..........
΄Ετσι ο ιδιώτης έχει έννομο συμφέρον στην τήρηση κανόνων δικαίου, π.χ. περί προστασίας του περιβάλλοντος ή πολεοδομίας, οι οποίοι επιβάλλουν υποχρεώσεις στην διοίκηση, χωρίς να του παρέχουν (υποκειμενικά) δικαιώματα, αλλά των οποίων η τήρηση δημιουργεί ή διασφαλίζει μια ευμενή γι΄αυτόν κατάσταση».
«Το έννομο συμφέρον αναγνωρίζεται από το δίκαιο ότι είναι άξιο και έχει ανάγκη έννομης προστασίας, όταν είναι προσωπικό, άμεσο και παρόν.»
«Το έννομο συμφέρον πρέπει να είναι ά μ ε σ ο, δηλαδή να ανήκει απευθείας στον ασκούντα το ένδικο βοήθημα και όχι σε τρίτο πρόσωπο και εμμέσως μόνο στον αιτούντα»
«Το έννομο συμφέρον πρέπει, τέλος, να είναι παρόν (ενεστώς), δηλαδή ήδη υπαρκτό κατά τον χρόνο ασκήσεως του ένδικου βοηθήματος».
Η πηγή προσδιορισμού και στοιχειοθέτησης της δικαιοδοσίας, όπως και σε αστικές υποθέσεις είναι τα δικόγραφα. (βλ. Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 73). Ταυτοχρόνως στην ίδια υπόθεση τονίστηκε ότι:
«για τη θεμελίωση της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος αρκεί ο εύλογος (δηλαδή όχι προφανώς ασύστατος) ισχυρισμός η προσβαλλόμενη πράξη θίγει έννομο συμφέρον του προσφεύγοντος. Δεν απαιτείται δηλαδή απόδειξη, αλλ΄αρκεί η πιθανολόγηση (Δαγτόγλου παρα549)»
Οι αιτητές στις προσφυγές 885/09 και 229/10 προσδιορίζουν ότι είναι ιδιοκτήτες «παρακειμένων ή εντός της επιλεγείσας περιοχής ακινήτων». Ο αιτητής στην προσφυγή 1537/09 είναι ιδιοκτήτης οικίας ευρισκομένης 300 μέτρα από την περιοχή ανέγερσης του διαμετακομιστικού σταθμού. Ως αποτέλεσμα της γειτνίασης οι αιτητές επιδιώκουν ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, στηριζόμενοι στην επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον που θα επηρεάσει την άνεση και το δικαίωμα τους για διαβίωση εντός υγιούς περιβάλλοντος.
Εκκινώντας πάντοτε, από τη χωρίς αμφισβήτηση, αναγκαιότητα προστασίας του περιβάλλοντος, ενεργοποιείται το ενδιαφέρον του κοινού, αλλά ενόψει της απουσίας ειδικής συνταγματικής πρόνοιας, όπως συμβαίνει στο Ελληνικό Σύνταγμα (΄Αρθρ.24), ενεργοποιείται η αναγκαία προστασία με διάφορη κατεύθυνση. Τούτο βέβαια δεν αδρανοποιεί την αναγκαιότητα διαπίστωσης του ενεστώτος εννόμου συμφέροντος της παραγ.2 του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος.
Στην υπόθεση Κοινότητα Πυργών ν. Δημοκρατίας (1991) 4Δ Α.Α.Δ. 3498, αναγνωρίστηκε η δυνατότητα προώθησης διοικητικής προσφυγής για την προστασία του περιβάλλοντος σε τοπική αρχή. Βασική προϋπόθεση ενεργοποίησης του δικαιώματος προώθησης ήταν η ενεργητική νομιμοποίηση εδραζόμενη στο δικαίωμα της «ζωής», που προστατεύεται από το ΄Αρθρο 7(1) του Συντάγματος. Αναγνωρίστηκε ταυτόχρονα η δυνατότητα προσφυγής του περιοίκου. Η νομική αυτή προσέγγιση επιβεβαιώθηκε και μεταγενέστερα με την υπόθεση Τhanos Club Hotels Ltd ν. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 323 που η νομιμοποίηση έχει συναρτηθεί με την αμεσότητα λόγω εγγύτητας χώρου, οπότε το περιβάλλον «υπό τη σκοπιά του συμφέροντος του προσφεύγοντος για την προστασία των όρων διαβίωσης του στη συγκεκριμένη περιοχή και των περιουσιακών του δικαιωμάτων στο βαθμό που επηρεάζονται από την επίδικη πράξη».
(βλ.Σοφούλα Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας) (ανωτέρω).
Ενόψει της γειτνίασης, των ακινήτων των αιτητών με το χώρο ανέγερσης του Διαμετακομιστικού σταθμού, συνακόλουθα της εγγύτητας χώρου, θεωρώ ότι οι αιτητές ενεργητικά νομιμοποιούνται να προωθούν τις παρούσες αιτήσεις, ως περίοικοι.
Ως αποτέλεσμα οι προδικαστικές ενστάσεις κρίνονται ανεδαφικές και απορρίπτονται.
Επί της ουσίας της υπόθεσης οι συνήγοροι των αιτητών εισηγήθηκαν ότι η υποχώρηση του κράτους σε «πιέσεις» που ασκήθηκαν από τα οργανωμένα σύνολα ή τους κατοίκους των περιοχών Ξυλοφάγου, Παραλιμνίου και Αγίας Νάπας, που είχε ως αποτέλεσμα τη διαδοχική διαφοροποίηση του χώρου κατασκευής του διαμετακομιστικού σταθμού υποδηλοί έλλειψη τήρησης των κριτηρίων και εχεγγύων της χρηστής διοίκησης. Λαμβανομένου υπόψη, ανέφεραν οι δικηγόροι, του γεγονότος ότι η απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Ορμήδειας, την ορθότητα της οποίας αμφισβητούν εν πάση περιπτώσει, λήφθηκε στις 2 Απριλίου 2009, η εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών έγινε 7 ημέρες μετά, δηλαδή στις 9 Απριλίου 2009 και η απόφαση του Υπουργικού πάρθηκε στις 22 Απριλίου 2009, χωρίς να προηγηθεί η διενέργεια περιβαλλοντικής μελέτης υποδηλοί έλλειψη δέουσας έρευνας, γεγονός που καθιστά την εν λόγω απόφαση άκυρη. Πέραν αυτού δεν υπήρχε ούτε περιβαλλοντική μελέτη, ούτε τεχνοοικονομική μελέτη αλλά και απουσίαζε η αναγκαία συγκατάθεση και συμφωνία των βρετανικών βάσεων για τη μίσθωση της γης. Ο κ.Αγγελίδης στο σημείο αυτό υπέδειξε μια διαφοροποίηση η οποία ξεκινά από την επιστολή του Προέδρου του Κοινοτικού Συμβουλίου ημερ. 3 Ιανουαρίου 2009 και μια πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο ημερ. 27 Φεβρουαρίου 2009 για να καταδείξει ότι υπήρχε προχειρότητα και έλλειψη χρηστής διοίκησης στη λήψη της συγκεκριμένης απόφασης.
Η ευπαίδευτη συνήγορος της Δημοκρατίας υποστήριξε ότι κατά το στάδιο της λήψης της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 22 Απριλίου 2009, δεν είχε προσδιοριστεί ο συγκεκριμένος χώρος, εντός του οποίου θα κατασκευαζόταν ο διαμετακομιστικός σταθμός, και συνεπώς δεν υπήρχε υποχρέωση να εξασφαλιστεί η περιβαλλοντική μελέτη. Όταν και εφόσον προσδιορίστηκε ο συγκεκριμένος χώρος τότε, συνέχισε, προχώρησε η διοίκηση στην ετοιμασία περιβαλλοντικής μελέτης. Υπέδειξα κατά το στάδιο των διευκρινίσεων στη συνήγορο συγκεκριμενοποίηση του χώρου, της κτηνοτροφικής περιοχής, με βάση την επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών προς τον πολιτικό διοικητή των Βάσεων ημερ. 30 Απριλίου 2009.
Η απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Ορμήδειας, υποστήριξε η συνήγορος, πάρθηκε νομότυπα, έστω και με πλειοψηφία, και με βάση αυτή προχώρησε και το Υπουργικό Συμβούλιο. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να τεκμηριωθεί ότι οδηγεί σε διαπίστωση παρανομίας αφού ακόμη και για την περιβαλλοντική μελέτη που δημοσιεύθηκε οι αιτητές δεν έχουν με οποιονδήποτε τρόπο ενστεί.
Στις 9 Ιουνίου 2009, υποβλήθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών προς την Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Μελέτη Εκτίμηση των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, για περιβαλλοντική έγκριση/γνωμάτευση» (παρ.5).
Η σχετική δημοσίευση στον ημερήσιο τύπο έγινε με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 21 του περί Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα ΄Εργα Νόμο του 2005 (Ν.140(Ι)/2005), («Ο Νόμος»).
Με βάση τις πρόνοιες της υποπαρ.(5) του άρθρου 21 του Νόμου οποιοδήποτε πρόσωπο μπορεί να υποβάλει απόψεις ή παραστάσεις, εντός περιόδου 30 ημερών. (Παράγραφος 2 του άρθρου 21).
Πριν όμως ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση, για παροχή έγκρισης εκτέλεσης δημοσίου έργου, με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 4 του Νόμου, απαιτείται η τήρηση «προσθέτων προϋποθέσεων». Το άρθρο 4 προνοεί:
«4. Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου ή οποιουδήποτε άλλου νόμου ή διοικητικής πρακτικής, σε περίπτωση κατά την οποία-
(α) ......
(β) το Υπουργικό Συμβούλιο ...... εξετάζει θέμα παροχής έγκρισης για εκτέλεση δημόσιου έργου
Και η άδεια ή η έγκριση αφορά έργο που εμπίπτει σε οποιαδήποτε από τις κατηγορίες έργων του Πρώτου Παραρτήματος ..... οι εν λόγω αρχές οφείλουν να λαμβάνουν δεόντως υπόψη ως ουσιώδη παράγοντα για τη λήψη απόφασης για ...... την παροχή της έγκρισης ... :
(i) Τη γνωμάτευση της περιβαλλοντικής αρχής, η οποία ετοιμάζεται και υποβάλλεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου.
(ii) ........
(iii) ........
Και να αναφέρουν στην απόφασή τους ότι έλαβαν υπόψη την εν λόγω γνωμάτευση ή τις παραστάσεις.»
Στο άρθρο 2 του Νόμου, «δημόσιο έργο» σημαίνει και με βάση το Πρώτο Παράρτημα υπό τον τίτλο «΄Εργα για τα οποία ετοιμάζεται μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον» παρ. 16. «΄Εργα διαχείρισης και χρήσης επεξεργασμένων λυμάτων».
Επιστρέφοντας στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης αναμφίβολα η μετακίνηση και δημιουργία Διαμετακομιστικού Σταθμού Στερεών Αποβλήτων αποτελεί δημόσιο έργο κατηγορίας ενταγμένης στο Πρώτο Παράρτημα του Νόμου.
Η τελική όμως έγκριση για εκτέλεση του έργου που δόθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και περιλαμβάνεται στην απόφαση ημερ. 22 Απριλίου 2009, λήφθηκε χωρίς να ληφθεί «δεόντως υπόψη» και μάλιστα ως «ουσιώδης παράγοντας» η γνωμάτευση της περιβαλλοντικής αρχής, αφού αυτή η προώθηση της μελέτης του Συμβουλευτικού Οίκου Enviroplan Α.Ε., προς το Υπουργείο Γεωργίας έγινε μεταγενέστερα και δη στις 9 Ιουνίου 2009. Η πιο κάτω διατύπωση της παρ.(1) του άρθρου 10 του Νόμου, με τη χρήση της λέξης «οφείλει» δεν αφήνει περιθώρια άλλης ερμηνείας παρά την ύπαρξη προγενέστερης, της έγκρισης, ενέργειας.
«10-(1) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις οποιουδήποτε άλλου νόμου ή διοικητικής πρακτικής, πριν χορηγηθεί έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο ή από οποιαδήποτε άλλη κρατική υπηρεσία για την εκτέλεση δημόσιου έργου το οποίο εμπίπτει σε οποιαδήποτε από τις κατηγορίες έργων του Πρώτου Παραρτήματος ή του Δεύτερου Παραρτήματος, η κρατική υπηρεσία η οποία θα προβεί στην εκτέλεση του έργου οφείλει όπως ετοιμάσει και υποβάλει στην περιβαλλοντική αρχή, αναφορικά με το εν λόγω έργο»
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση της υφιστάμενης νομοθεσίας και συνεπώς ακυρούται, χωρίς να χρειάζεται να ασχοληθώ με τους άλλους λόγους ακυρώσεως. Οι προσφυγές επιτυγχάνουν.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρούται με βάση το ΄Αρθρο 146.4(α) του Συντάγματος. Ποσό €1000 ως έξοδα πλέον ΦΠΑ, επιδικάζονται σε κάθε προσφυγή.
Κ. Παμπαλλής,
Δ.