ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ. 1398/2008)

 

23 Νοεμβρίου, 2010

 

[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/ΣΤΗΣ]

 

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Ν. ΗΣΑΙΑ,

Αιτητής,

ν.

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ

1.    ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,

2.    ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,

3.    ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

Καθ΄ ων η αίτηση.

_ _ _ _ _ _

Κ. Λοϊζου, για τον Αιτητή.

Μ. Σπηλιωτοπούλου, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.

_ _ _ _ _ _

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο αιτητής είναι ιδιοκτήτης των τεμαχίων με αρ. 623, 664 και 665 Φ./Σχ. XXXVIII.39 στο Φικάρδου, τα οποία κατά τον ουσιώδη χρόνο εξέτασης των αιτήσεων για χορήγηση πολεοδομικών αδειών ενέπιπταν σε γεωργική ζώνη Γ2, σύμφωνα με τις πρόνοιες της Δήλωσης Πολιτικής. Από τις αρχές του 2006 τα εν λόγω τεμάχια εμπίπτουν σε Λευκή Ζώνη, η οποία καθορίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με την Κ.Δ.Π. 16/2006 για σκοπούς προστασίας του παραδοσιακού οικισμού στην Κοινότητα Φικάρδου, ο οποίος αποτελεί αξιόλογο σύνολο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Σύμφωνα με τη σχετική δημοσίευση, οι χρήσεις που υφίστανται στην καθορισμένη Λευκή Ζώνη θα παραμείνουν γενικά αμετάβλητες και οποιαδήποτε οικοδομική εργασία ή δραστηριότητα θα τερματιστεί. Ολόκληρη η Κοινότητα Φικάρδου έχει επίσης κηρυχθεί Αρχαίο Μνημείο.

 

Στον αιτητή χορηγήθηκε αρχικά (23.1.03) η πολεοδομική άδεια με αρ. ΛΕΥ/1337 (υπό όρους) για ανέγερση μιας διώροφης κατοικίας στο τεμάχιο με αρ. 623. Στις 26.10.04 ο αιτητής υπέβαλε στην Πολεοδομική Αρχή τις αιτήσεις με αρ. ΛΕΥ/2735/2004 και ΛΕΥ/2736/2004 για χορήγηση πολεοδομικών αδειών για ανέγερση τριών και δυο κατοικιών αντίστοιχα. Αυτές απορρίφθηκαν στις 31.8.05 για τους πιο κάτω λόγους:

 

«(500)    Η προτεινόμενη ανάπτυξη θα επηρεάσει ανεπανόρθωτα τις ομορφιές του Αρχαίου Μνημείου Β Πίνακα που είναι ολόκληρο το χωριό Φικάρδου, κατά παράβαση της παρ. 8.3 της Δήλωσης Πολιτικής.

 

(501)      Στην παρούσα αίτηση έχουν ληφθεί σοβαρά υπόψη οι απόψεις του Τμήματος Αρχαιοτήτων (παρ. 8.4 της Δήλωσης Πολιτικής) ως ουσιώδης παράγοντας για τον οποίο η ανάπτυξη δεν πρέπει να πραγματοποιηθεί (παρ. 1(ι) της Πολιτικής 3^Α της Δήλωσης Πολιτικής).

 

              ΣΗΜΕΙΩΣΗ

              Ενόψει των πιο πάνω σοβαρών λόγων άρνησης, η αίτηση δεν έχει μελετηθεί στις λεπτομέρειες της.»

 

 

 

Εναντίον της πιο πάνω απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής ο αιτητής υπέβαλε Ιεραρχική Προσφυγή στις 27.9.05. Υποβλήθηκε σημείωμα (αρ. 6/11) προς την αρμόδια Υπουργική Επιτροπή όπου συνοψίζονται τα επιχειρήματα του αιτητή που υποστήριξαν την προσφυγή του καθώς και οι απόψεις όλων των εμπλεκόμενων τμημάτων (Πολεοδομική Αρχή, Τμήμα Αρχαιοτήτων, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, Έπαρχος Λευκωσίας). Όλα τα αρμόδια τμήματα εισηγήθηκαν την απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής.

 

Στη συνεδρία της ημερ. 14.12.06 η Υπουργική Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη τα πιο πάνω καθώς και όλα τα πραγματικά και νομικά χαρακτηριστικά των αιτήσεων, αποφάσισε να απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή, κρίνοντας ότι η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής να αρνηθεί τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας για τους λόγους που αναγράφονται στη Γνωστοποίηση Αρνησης είναι ορθή και σύμφωνη με τη σχετική Νομοθεσία και τις πρόνοιες της Δήλωσης Πολιτικής. Με επιστολή ημερ. 18.7.08 οι καθ' ων η αίτηση κοινοποίησαν την εν λόγω απόφαση στον αιτητή.

 

Ο αιτητής προσβάλλει την απόφαση μόνο σε ό,τι αφορά την απόρριψη της Αίτησης με αριθμό ΛΕΥ/02736/2004, για την ανέγερση δυο κατοικιών στα τεμάχια 664 και 665.

 

Προβάλλεται ως λόγος ακύρωσης η ελλιπής έρευνα των καθ' ων η αίτηση, οι οποίοι υιοθέτησαν αυτούσια την απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής ημερ. 31.8.05 και τις διάφορες απόψεις που ουσιαστικά υιοθετούσαν και πάλι αβασάνιστα την πρώτη απόφαση. Είναι η θέση του αιτητή ότι οι απόψεις αυτές είναι καταχρηστικές και υιοθετήθηκαν καθ' υπέρβαση εξουσίας.

 

Οι ισχυρισμοί δεν ευσταθούν. Το άρθρο 32(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου παρέχει ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Υπουργικό Συμβούλιο όταν υποβάλλεται ιεραρχική προσφυγή να την εξετάσει ως εάν το αίτημα να είχε υποβληθεί αρχικά σε αυτό. Η εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών,  ο πολεοδομικός σχεδιασμός και η εφαρμογή του ως προς τις  τεχνικές επιλογές, αλλά και η διάκριση κάθε ουσιώδη παράγοντα[1] είναι κατεξοχήν έργο της Πολεοδομικής  Αρχής. Αντικείμενο του αναθεωρητικού ελέγχου είναι το κατά πόσο διενεργήθηκε η δέουσα έρευνα και συνυπολογίστηκαν όλοι οι σχετικοί παράγοντες. (Μ. Σωκράτους Λτδ ν. Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 1245/08, ημερ. 5.2.10.)

 

΄Οπως εξάλλου έχει νομολογηθεί σε παρόμοιες περιπτώσεις, η διενέργεια της έρευνας δεν είναι αναγκαίο να διεξάγεται από το ίδιο το αποφασίζον όργανο. Αυτό μπορεί να αναθέτει σε άλλο όργανο τη διεξαγωγή έρευνας και τη συλλογή στοιχείων. Σκοπός είναι η διαπίστωση όλων των ουσιωδών γεγονότων - (βλ. Γ. Χριστοδούλου κ.ά. ν. Επάρχου Λευκωσίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 810, Δημητριάδη κ.α ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α. (1996) 3 ΑΑΔ).

 

Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε στη βάση του Σημειώματος που ετοιμάστηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών, με το οποίο τέθηκαν ενώπιον της Επιτροπής όλα τα απαραίτητα στοιχεία, περιλαμβανομένων των απόψεων του αιτητή οι οποίες καταγράφονται ρητά. Η νομική βάση της επίδικης απόφασης είναι οι πρόνοιες των παραγράφων 8.3 και 8.4 του Κεφαλαίου 8 της Δήλωσης Πολιτικής που αναφέρουν,

 

«8.3       Γενικά θα υπάρχει εκ προοιμίου τεκμήριο εναντίον κάθε ανάπτυξης η οποία ενδέχεται να επηρεάσει τόσο Αρχαία Μνημεία και Αρχαιότητες όσο και τη γειτονική με αυτά περιοχή.

 

8.4         Σε περίπτωση αιτήσεων για ανάπτυξη σε περιοχές που επηρεάζουν Αρχαία Μνημεία και Αρχαιότητες ή εμπίπτουν μέσα σε γειτονικές με αυτά περιοχές ή σε «Ελεγχόμενες Περιοχές» σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Αρχαιοτήτων Νόμου, η Πολεοδομική Αρχή θα διαβουλεύεται με το Τμήμα Αρχαιοτήτων και θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις απόψεις του για χορήγηση ή μη Πολεοδομικής ΄Αδειας, έστω και αν ο επηρεασμός αυτός είναι μόνο αισθητικός ή οπτικός.»

 

 

Εφόσον λοιπόν τα ακίνητα στα οποία αφορούσε η άδεια κρίθηκε ότι ενέπιπταν στα όρια ανάπτυξης του Φικάρδου (αρχαίο Μνημείο Πίνακας Β, με βάση τον περί αρχαιοτήτων Νόμο) και επομένως σε περιοχή που επηρεάζει Αρχαία Μνημεία και Αρχαιότητες, εύλογα λήφθηκαν υπόψη, ως ουσιώδης παράγοντας οι απόψεις του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Στην επιστολή του Τμήματος ημερ. 21.3.05 (ερυθρό 81 στο διοικητικό φάκελο) αναφέρεται μεταξύ άλλων:

 

«Η διαδικασία της απαλλοτρίωσης έχει ήδη τροχιοδρομηθεί (επισυνάπτεται σχετική επιστολή) και περιλαμβάνει και τα τεμάχια 664 και 665 μέσα στα οποία με την αίτηση ΛΕΥ/2736/04 ημερ. 26/10.04 αιτείται η ανέγερση 2 δυόροφων κατοικιών. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων δεν εγκρίνει την αιτούμενη ανάπτυξη γιατί θα επηρεάσει ανεπανόρθωτα τις ομορφιές του Μνημείου Β΄ Πίνακα που είναι ολόκληρο το χωριό Φικάρδου.»

 

 

Παρενθετικά σημειώνω ότι διαδικασία απαλλοτρίωσης εν εξελίξει δεν συνιστά από μόνη της νόμιμο λόγο απόρριψης αίτησης για πολεοδομική άδεια. Kyriakides v. Municipality of Nicosia (1976) 3 CLR 184, Theophilou ν. The Impr. Board Yermasoyia (1985) 3 CLR 2016  Tofarco Ltd ν. Δήμου Λευκωσίας (1994) 4 ΑΑΔ 233, Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (αρ. 2) (1998) 3 ΑΑΔ 821.  Ούτε καν η ύπαρξη γνωστοποίησης ή διατάγματος απαλλοτρίωσης αλλά και διατάγματος επίταξης δεν συνιστούν «ουσιώδη παράγοντα» που μπορεί να λαμβάνεται υπ΄ όψη κατά την εξέταση αίτησης για πολεοδομική άδεια, εφόσον δεν έχει καταβληθεί αποζημίωση στον ιδιοκτήτη επηρεαζόμενου ακινήτου.

 

Οι πιο πάνω παρατηρήσεις έγιναν αντικείμενο διαβούλευσης με την Πολεοδομική Aρχή και υιοθετήθηκαν. Επίσης ρητά αναφέρονται οι απόψεις τόσο του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως όσο και του Επάρχου Λευκωσίας. Αναφορικά με την αιτιολογία που δόθηκε, αυτή εύκολα  συμπληρώνεται από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και αποκαλύπτει με σαφήνεια τους λόγους απόρριψης.

 

Θα εξετάσω ακολούθως τον ισχυρισμό του αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση διαπνέεται από πλάνη διότι τα τεμάχια αρ. 664 και 665 στα οποία αναφέρεται η σκοπούμενη ανάπτυξη, δεν βρίσκονται εντός του χωριού (αρχαιολογικού χώρου) αλλά πλησίον του και όλη η γύρω περιοχή είναι ανεπτυγμένη πολεοδομικά. Κατ' αρχήν παρατηρώ ότι δεν ήταν λόγος που πρόβαλε ο αιτητής με την ιεραρχική του προσφυγή και ότι για πρώτη φορά εγείρεται στην παρούσα διαδικασία. Το Ανώτατο Δικαστήριο δεν μπορεί ασφαλώς να κρίνει πρωτογενώς έναν τέτοιο ζήτημα που άπτεται τεχνικών γνώσεων. Ωστόσο, περιορίζομαι να αναφέρω ότι σύμφωνα με τις πρόνοιες της Δήλωσης Πολιτικής καθώς  και την ερμηνεία του όρου «όριο ανάπτυξης χωριού», ανάπτυξη που επηρεάζει αρχαία μνημεία δεν είναι μόνο η ανάπτυξη σε περιοχές που αυτά βρίσκονται αλλά και σε γειτονικές με αυτά περιοχές.

 

Κανένας από τους λόγους ακύρωσης δεν ευσταθεί. Η προσφυγή αποτυγχάνει καi απορρίπτεται με €1000  έξοδα υπέρ των καθ΄ ων η αίτηση.

 

 

 

                                                               Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.

 

 

 

 

 

 

 

ΣΦ.