|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
KYRIAKOS PIPERIS ν. REPUBLIC (PUBLIC SERVICE COMMISSION) (1967) 3 CLR 295
TOMBOLI ν. CYTA (1982) 3 CLR 149
CHRISTODOULIDES ν. REPUBLIC (1985) 3 CLR 1979
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1021/2009)
29 Σεπτεμβρίου, 2010
[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD,
Αιτήτρια,
- ν -
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ,
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - -
Γ. Ζαχαρίου, για τους Αιτητές.
Μ. Θεοκλήτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Με τη σύμφωνη γνώμη των συνηγόρων των διαδίκων, εκδικάστηκε πριν από την εξέταση της ουσίας της παρούσας προσφυγής προδικαστική ένσταση την οποία ήγειραν οι καθ΄ων η αίτηση στην Ένστασή τους. Η παρούσα απόφαση συνιστά την απόφαση επί της προδικαστικής ένστασης.
Με το αιτητικό μέρος της προσφυγής τους, οι αιτητές επιζητούν την ακύρωση ως παράνομης και/ή εσφαλμένης της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση να προβούν στην Εκ των Υστέρων Βεβαίωση Τελωνειακής και Άλλης Τελωνειακής Οφειλής αρ. 220/2009, με την οποία βεβαιώθηκε οφειλή από τους αιτητές ύψους €792.00 και επιβάρυνση ύψους €79.00, πλέον τόκο. Η βεβαίωση της οφειλής προέκυψε μετά από διενέργεια μηνιαίου ελέγχου αποθεμάτων αποθήκης πετρελαιοειδών που διατηρούν οι αιτητές, κατά την οποία διαπιστώθηκε απώλεια κατά ποσοστό μεγαλύτερο της αποδεκτής απώλειας για αποθήκευση φωτιστικού πετρελαίου, δυνάμει της ΚΔΠ351/2008. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι οι αιτητές κατέβαλαν τη βεβαιωθείσα οφειλή και επιβάρυνση και προχώρησαν εμπρόθεσμα στην καταχώρηση της παρούσας προσφυγής. Με την προδικαστική ένσταση την οποία ήγειραν, οι καθ΄ων η αίτηση θέτουν θέμα έλλειψης εννόμου συμφέροντος από πλευράς των αιτητών, ενόψει ακριβώς της αδιαμαρτύρητης και ανεπιφύλακτης καταβολής από αυτούς στις 25.5.2009 των οφειλομένων ποσών.
Αγορεύοντας προς υποστήριξη της προδικαστικής ένστασης, η συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση παρέπεμψε σε σχετική επί του θέματος νομολογία και αυθεντίες σύμφωνα με τις οποίες η ελεύθερη και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας διοικητικής πράξης καθιστά απαράδεκτη την προσφυγή η οποία στρέφεται εναντίον της, ελλείψει εννόμου συμφέροντος, εκτός αν η αποδοχή αυτή αποδειχθεί ότι δεν ήταν θεληματική ή ότι ασκήθηκε κάτω από την επήρεια πίεσης ή βίας.
Αντίθετα, η συνήγορος των αιτητών, ζητώντας την απόρριψη της προδικαστικής ένστασης, υπέβαλε ότι στην υπό εξέταση περίπτωση η πληρωμή χωρίς επιφύλαξη δεν ισοδυναμούσε με αποδοχή αλλά συμμόρφωση προς την προσβαλλόμενη απόφαση και έγινε κατόπιν παραπλάνησης των αιτητών από τους καθ΄ων η αίτηση οι οποίοι προειδοποίησαν τους αιτητές ότι αν δεν πλήρωναν εντός 21 ημερών, θα κινούνταν εναντίον τους με δικαστικές διαδικασίες.
Βρισκόμενος επί του τελευταίου τούτου σημείου θα πρέπει να επισημάνω κάποια εμφανή παρεξήγηση ή παρερμηνεία της προδικαστικής ένστασης που υποβλήθηκε από τους καθ΄ων η αίτηση. Με την ένσταση δεν προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι εφόσον οι αιτητές πλήρωσαν την οφειλή δεν εδικαιούντο να προσβάλουν την απόφαση της βεβαίωσής τους. Ούτε βέβαια προβάλλεται ο ισχυρισμός ή εξυπονοείται έστω, ότι οι αιτητές δεν έπρεπε να πληρώσουν ή έπρεπε να μην πληρώσουν, έτσι ώστε να είχαν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την απόφαση. Όλες οι νομικές, νομολογιακές αρχές και αυθεντίες επί του θέματος ομιλούν περί της δημιουργίας κωλύματος προσβολής διοικητικής πράξης, όχι λόγω συμμόρφωσης προς αυτήν και τις επιταγές της, αλλά λόγω της αποκαλυπτόμενης άμεσης ή έμμεσης συναινετικής αποδοχής της νομιμότητάς της. Στην προκείμενη περίπτωση, οι καθ΄ων η αίτηση, ενεργώντας δυνάμει των Άρθρων 20, 23 και 25 του περί Φόρων Κατανάλωσης Νόμου αρ. 91(Ι)/2004 και των άρθρων 5(4), 20(α) και 13 του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου αρ. 95(Ι)/2000, βεβαίωσαν την οφειλή και στη σχετική επιστολή τους προς τους αιτητές, ημερομηνίας 14.5.2009, τους ενημέρωσαν ότι σε περίπτωση που το οφειλόμενο ποσό δεν καταβληθεί εντός 21 ημερών, συμφώνως των προνοιών του Νόμου, επίκειτο η λήψη δικαστικών μέτρων εναντίον τους. Αυτή η ενημέρωση ως προς τη νενομισμένη προθεσμία καταβολής των βεβαιωθέντων ως οφειλομένων ποσών, πολύ απέχει από του να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως παραπλάνηση των αιτητών.
Η νομική θεώρηση του πράγματος συνοψίστηκε, μεταξύ άλλων, και στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Υπόθεση Αρ. 796/1999, Handy Andy Co. Ltd v. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 1.2.2002, από τον Γαβριηλίδη, Δ., ως ακολούθως:
"...Σύμφωνα με τη νομολογία η αποδοχή με ελεύθερη βούληση διοικητικής απόφασης στερεί τον διοικούμενο του απαραίτητου εννόμου συμφέροντος για προσφυγή, εκτός όπου επηρεάζονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. (Βλέπε, μεταξύ άλλων, Piperis v. R. (1967) 3 CLR 295, Tompoli v. CYTA (1982) 3 CLR 149, Christodoulides v. R. (1985) 3 CLR 1979, Γρηγορίου ν. Δήμου Λευκωσίας (1991) 4 ΑΑΔ 3005, G. Alexandrou Best & Less Clothing Ltd v. Δημοκρατίας, Προσφυγή Αρ. 564/99, ημερομηνίας 31.10.2000 και Ελένης Σάρδου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, Προσφυγή Αρ. 1491/1999, ημερομηνίας 17.10.2001). Το ακόλουθο απόσπασμα από το Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 8η Έκδοση, 1997, του Ε. Σπηλιωτόπουλου, στην παράγραφο 458, συνοψίζει την ορθή νομική προσέγγιση:
«Το έννομο συμφέρον που υπάρχει κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης ή την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως εκλείπει, παύει να υπάρχει, από αντικειμενικούς λόγους, εάν διακόπηκε ο νομικός δεσμός που συνδέει τον αιτούντα με την προσβαλλόμενη πράξη (ΣΕ 2473/1970), καθώς και με αποδοχή της πράξης από τον αιτούντα (ΣΕ 2612/1982). Η αποδοχή μπορεί να είναι ρητή, δηλαδή, να προκύπτει από σχετική δήλωση του αιτούντος, ή σιωπηρή, δηλαδή, να συνάγεται από συμπεριφορά του, η οποία δεν αφήνει αμφιβολία για την έννοια της (ΣΕ 432/1983, 3547/1987), όπως π.χ. είναι ανεπιφύλακτη συμμετοχή στη διαδικασία έκδοσης της πράξης (ΣΕ 1674, 2836/1987). Η αποδοχή πρέπει: i) να είναι σαφής και ανεπιφύλακτη (ΣΕ 480/1970, 1745/1977), ii) να μην έγινε από νόμιμη υποχρέωση (ΣΕ 4528/1976, 4071/1990) ή λόγω οικονομικής ανάγκης (ΣΕ 2407/1970) ή λόγω παράνομης βίας ή απειλής (ΣΕ 2013/1959) ή διότι η παράλειψή της θα είχε για τον αιτούντα δυσμενείς συνέπειες (ΣΕ 1568/1960) και iii) να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλλου (ΣΕ 2087/1970) ή, όταν δεν είναι ρητή, να συνάγεται από αναμφισβήτητες πράξεις (ΣΕ 1341/1966).»
(Βλέπε, επίσης, Γ. Σιούτη, Το Έννομο Συμφέρον στην Αίτηση Ακυρώσεως (1998), σελίδες 207-208).."
Στην Υπόθεση Αρ. 756/2006, L.P. FRANKESKIDES AND CO LTD ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 20.5.2008, στην οποία παρέπεμψε η συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση, ο Δικαστής Νικολαϊδης διαχώρισε ακριβώς μεταξύ συμμόρφωσης και αποδοχής διοικητικής πράξης, αναφέροντας ότι πρέπει να συνάγεται συμφωνία του διοικούμενου με τη διοικητική ενέργεια και αυτή είναι η έννοια του όρου "αποδοχή", σε αντιδιαστολή ίσως με τον όρο "συμμόρφωση".
Στην περίπτωση δε της προσφυγής εκείνης θεωρήθηκε ότι οι αιτητές στερούνταν εννόμου συμφέροντος γιατί ακριβώς η ανεπιφύλακτη πληρωμή από μέρους τους της εκ των υστέρων βεβαίωσης τελωνειακής οφειλής, συνιστούσε αποδοχή της πράξης και δεν ήταν βάσιμο το επιχείρημά τους ότι ήσαν υποχρεωμένοι να καταβάλουν τη συγκεκριμένη φορολογία, επειδή η μη καταβολή τους συνεπαγόταν συνέπειες.
Κατά παρόμοιο τρόπο, στην προαναφερθείσα υπόθεση Handy Andy Co. Ltd ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω), και πάλι θεωρήθηκαν οι αιτητές ότι είχαν αποδεχθεί την επιβολή τελωνειακής οφειλής, εφόσον κατέβαλαν τα οφειλόμενα ποσά χωρίς να εγείρουν οποιαδήποτε επιφύλαξη ή να εκδηλώσουν με οποιονδήποτε άμεσο ή έμμεσο τρόπο τη διαφωνία ή διαμαρτυρία τους, σημειώνοντας π.χ. την επιφύλαξή τους στη διασάφηση. Ούτε ακόμα το γεγονός ότι αν δεν γινόταν η πληρωμή δεν θα επιτρεπόταν η εκτελώνιση των προϊόντων ενείχε σημασία, αφού οι αιτητές θα μπορούσαν μεν να πληρώσουν, με επιφύλαξη όμως των δικαιωμάτων τους, πράγμα που δεν έπραξαν.
Ακριβώς η ίδια αρχή εφαρμόζεται και στην προκείμενη περίπτωση. Κανένας δεν ισχυρίζεται ότι οι αιτητές δεν έπρεπε να πληρώσουν τη βεβαιωθείσα οφειλή ή ότι δεν ήσαν υπόχρεοι να συμμορφωθούν προς τις υποχρεώσεις τους. Αφ΄ ης όμως στιγμής δεν αποδέχονταν τη νομιμότητά της, μπορούσαν και έπρεπε να εκδηλώσουν τη διαφωνία τους, επιφυλάσσοντας τα δικαιώματά τους ή με άλλο νομικά αποδεκτό τρόπο. Αυτή η παράλειψή τους συνιστά έμμεση αποδοχή και συμφωνία προς την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη, γεγονός που αποστερεί από τους αιτητές το απαραίτητο έννομο συμφέρον.
Η προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει και ως εκ της φύσεως της και, ειδικότερα της διαπίστωσης περί έλλειψης εννόμου συμφέροντος στην καταχώρησή της, η προσφυγή αναπόφευκτα απορρίπτεται. Επιδικάζονται εναντίον των αιτητών €1.500 έξοδα, πλέον ΦΠΑ.
Κ. Kληρίδης,
Δ.
/ΧΤΘ