ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ  ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση  Αρ. 797/2009)

(Σχετίζεται με τις Υποθέσεις 1314/2009 και 1703/2009)

 

4 Αυγούστου, 2010

 

[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στης]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ  146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD,

Αιτητές,

ΚΑΙ

 

1.      ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,

2.    ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ,

Καθ΄ ων η αίτηση.

____________________

 

Γ. Ζαχαρίου (κα.), για  τους Αιτητές.

Μ. Θεοκλήτου (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.:       Με τις  προσφυγές τους οι αιτητές ζητούν δήλωση του δικαστηρίου ότι οι αντίστοιχες διοικητικές πράξεις των καθ΄ ων η αίτηση, δηλαδή οι αποφάσεις τους να προβούν σε επιβολές φορολογίας, ως οι εκ των υστέρων βεβαιώσεις τελωνειακής και άλλης τελωνειακής οφειλής, για συγκεκριμένα ποσά, και σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, είναι λανθασμένες, παράνομες, άκυρες και χωρίς νομικό αποτέλεσμα.

 

Και στις τρεις προσφυγές ηγέρθηκαν παρόμοιες προδικαστικές ενστάσεις και με τη συναίνεση των δύο πλευρών το δικαστήριο άκουσε αγορεύσεις μόνον επί των προδικαστικών ενστάσεων και επεφύλαξε απόφαση. 

 

Οι πανομοιότυπες προδικαστικές ενστάσεις συνίστανται στο ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος προσβολής των επίδικων πράξεων ενόψει της αδιαμαρτύρητης και ανεπιφύλακτης καταβολής, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, των εκ των υστέρων βεβαιωθέντων οφειλομένων ποσών.  Είναι παραδεκτό ότι οι αιτητές, πριν την καταχώριση των τριών προσφυγών τους, κατέβαλαν, χωρίς επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους τα ποσά φόρου που τους επιβλήθηκαν. 

 

Είναι η θέση των καθ΄ ων η αίτηση ότι, υπό τις περιστάσεις, η συμπεριφορά των αιτητών θα πρέπει να θεωρηθεί ως ελεύθερη και ανεπιφύλακτη αποδοχή των επίδικων διοικητικών  πράξεων, η οποία καθιστά τις προσφυγές απαράδεκτες, εφόσον οι αιτητές, με τη συμπεριφορά τους, απώλεσαν το αναγκαίο έννομο συμφέρον της προώθησης των προσφυγών τους.

 

Η θέση των αιτητών είναι ότι, παρά την αδιαμαρτύρητη καταβολή των επιβληθέντων φόρων, πριν την καταχώριση των προσφυγών τους, η καταβολή των φόρων δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι έγινε με την ελεύθερη τους βούληση αλλά θα πρέπει να θεωρηθεί ότι οι αιτητές παραπλανήθηκαν ουσιαστικά, όταν προέβαιναν στις πληρωμές χωρίς διαμαρτυρία, εφόσον το έκαμαν μόνον και μόνον για να αποφύγουν τη λήψη δικαστικών  μέτρων εναντίον τους και να μπορέσουν να προσβάλουν τις επίδικες διοικητικές αποφάσεις.  Υπό τις περιστάσεις λοιπόν δεν θα πρέπει να θεωρήσει το δικαστήριο ότι, επειδή οι αιτητές συμμορφώθηκαν με τις νομικές τους υποχρεώσεις, αποδέχτηκαν και ανεπιφύλακτα τις επίδικες διοικητικές αποφάσεις κατά τρόπο που να αποστερούνται του αναγκαίου εννόμου συμφέροντος για να προωθήσουν τις προσφυγές τους.  Προς επίρρωση των θέσεων των αιτητών αυτοί αναφέρθηκαν σε παλιά πρωτόδικη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην οποία κρίθηκε ότι η αποδοχή της απόφασης από τον αιτητή δεν ήταν ανεπιφύλακτη και δεν τον αποστερούσε από το έννομο συμφέρον προώθησης της προσφυγής του επειδή, σε εκείνη την υπόθεση, ο αιτητής είχε συμμορφωθεί  με τη διοικητική απόφαση, προσωρινής απαλλαγής του από το στρατό, για να μπορέσει να μεταβεί γρήγορα στο εξωτερικό και να μην επηρεαστεί αρνητικά στις σπουδές του.    Πρόκειται για την υπόθεση Myrianthis v. The Republic (1977) 3 C.L.R. 165.

 

Μελέτησα με προσοχή όλα τα ενώπιον μου στοιχεία και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οι καθ΄ ων η αίτηση έχουν δίκαιο σε ότι αφορά την προδικαστική τους ένσταση.  Δεν τέθηκε οτιδήποτε ενώπιον μου που να δείχνει ότι οι αιτητές πιέστηκαν καθ΄ οιονδήποτε τρόπο ή ασκήθηκε εναντίον τους οποιασδήποτε μορφής βία ή εκβιασμός για να καταβάλουν τους επιβληθέντες φόρους, χωρίς διαμαρτυρία και χωρίς επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους.  Αντίθετα, είναι προφανές ότι οι αιτητές σε άλλες υποθέσεις τους, παρόμοιες με τις παρούσες, κατέβαλαν τις οφειλές τους υπό διαμαρτυρία και με επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους και στη συνέχεια καταχώρισαν τις προσφυγές τους (Δέστε τις Υποθέσεις 634/08 ημερ. 7.10.09, 994/08 ημερ. 21.10.09 και 1182/07 ημερ. 4.11.09, υποθέσεις στις οποίες οι διάδικοι ήταν οι ίδιοι όπως και στις παρούσες προσφυγές).

 

Είναι θεμελιωμένο ότι η αποδοχή, με ελεύθερη βούληση, διοικητικής απόφασης στερεί τον διοικούμενο από το απαραίτητο έννομο συμφέρον για καταχώριση και  προώθηση προσφυγής εναντίον της διοικητικής απόφασης, εκτός όπου επηρεάζονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα (Δέστε:  Handy Andy Co. Ltd v. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 796/99, ημερ. 1.2.2002 και τις αποφάσεις που αναφέρονται σ΄ εκείνη την υπόθεση).   Στο Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, του Ε. Σπηλιωτόπουλου, 8^η έκδοση, 1997, στην παράγραφο 458 συνοψίζεται η  ορθή νομική προσέγγιση επί του θέματος.    Σύμφωνα με τον καθηγητή Σπηλιωτόπουλο το έννομο συμφέρον που υπάρχει κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης ή την άσκηση της αίτησης ακυρώσεως, εκλείπει εάν διακόπηκε ο νομικός δεσμός που συνδέει τον αιτούντα με την προσβαλλόμενη πράξη ή εάν έγινε αποδεκτή η  πράξη από τον αιτούντα (Στ.Ε. 2612/1982).   Η αποδοχή μπορεί να είναι ρητή ή σιωπηρή, πρέπει όμως να είναι σαφής και ανεπιφύλακτη, να μην έγινε από νόμιμη υποχρέωση ή λόγω οικονομικής ανάγκης ή παράνομης βίας  ή απειλής ή διότι η παράλειψη της θα είχε, για τον αιτούντα, δυσμενείς συνέπειες, και πρέπει να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου. 

 

Στην απόφαση της Ολομέλειας στην Μεσαρίτης ν. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 121 επιβεβαιώθηκε η θεμελιωμένη αρχή της νομολογίας ότι η ανεπιφύλακτη πληρωμή φόρου οδηγεί σε απώλεια του εννόμου συμφέροντος προσβολής της αντίστοιχης διοικητικής πράξης.  Στην υπόθεση εκείνη παρατηρήθηκε ότι η πληρωμή του φόρου έγινε χωρίς επιφύλαξη και δεν υπήρχε και οποιαδήποτε ουσία στον ισχυρισμό του αιτητή ότι η ανεπιφύλακτη καταβολή του φόρου έγινε υπό το κράτος του επείγοντος της ανάγκης μεταβίβασης οικοπέδων, προς εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων του αιτητή.    Σχετική επίσης είναι η απόφαση στην υπόθεση Franceskides and Co. Ltd v. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 756/06, ημερ. 20.5.08.

 

Στην προκείμενη περίπτωση θεωρώ ότι η πληρωμή των επιβληθέντων φόρων από τους αιτητές έγινε ανεπιφύλακτα, χωρίς διαμαρτυρία ή επιφύλαξη δικαιωμάτων και κατ΄ επέκταση τους αποστερεί από το έννομο συμφέρον προώθησης των  προσφυγών τους.  Δεν τέθηκε οτιδήποτε ενώπιον μου που να δείχνει ότι ασκήθηκε οποιαδήποτε πίεση επί των αιτητών για να πληρώσουν τους φόρους τους, χωρίς επιφύλαξη δικαιωμάτων και αδιαμαρτύρητα.  Είχαν βέβαια νόμιμη υποχρέωση να καταβάλουν τους φόρους τους αλλά η νόμιμη υποχρέωση τους θα μπορούσε κάλλιστα να εκπληρωθεί με την καταβολή των επιβληθέντων φόρων, υπό διαμαρτυρία, όπως ακριβώς έκαμαν οι αιτητές στις προαναφερόμενες  τρεις προσφυγές στις οποίες κατέβαλαν τους φόρους υπό διαμαρτυρία και καταχώρησαν τις προσφυγές τους στη συνέχεια.

 

Η υπόθεση Myrianthis (ανωτέρω) διακρίνεται, επί των γεγονότων, από την παρούσα διότι, σ΄ εκείνη την υπόθεση, ο νεαρός αιτητής «αναγκάστηκε» ουσιαστικά να δεχτεί την  προσωρινή απαλλαγή του από την Εθνική Φρουρά, για να μη χάσει τις σπουδές του.  Δεν υπάρχει οποιοδήποτε παρόμοιο στοιχείο στην παρούσα υπόθεση.  Εν πάση  περιπτώσει η υπόθεση εκείνη δεν είναι δεσμευτική ενώ η Μεσαρίτης (ανωτέρω) είναι.

Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές, στις παρούσες προσφυγές, απώλεσαν το έννομο συμφέρον τους στην αμφισβήτηση των επίδικων διοικητικών πράξεων, με την αδιαμαρτύρητη και χωρίς επιφύλαξη δικαιωμάτων καταβολή των επιβληθέντων φόρων πριν την καταχώριση των προσφυγών τους. 

 

Κατά συνέπεια οι τρεις προσφυγές απορρίπτονται με €1.000.- έξοδα, στην κάθε μια, εις βάρος των αιτητών.

 

 

 

 

                                                               Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,

                                                                             Δ.

 

 

 

/ΕΑΠ.                       

 

 

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο