ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

                                                          (Υποθ. Αρ.5/2009)

29  Ioυλίου, 2010

 

[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στης]

 

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

 

ΒΑΛΕΝΤΙΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

                                                            Αιτήτρια,

-και -

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω

Του Υπουργού Υγείας

                                                                   Καθ΄ων η αίτηση.

------------------------

Γ.Σιακαλλής για Α.Παπαχαραλάμπους, για την Αιτήτρια.

Λ.Χριστοδουλίδου, (κα.) - Αν.δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η αίτηση

-----------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.:    Η αιτήτρια με επιστολή της προς τον Υπουργό Υγείας ημερ. 6 Ιουνίου 2006 γνωστοποίησε τη πρόθεση της να διεξάγει επιδημιολογική έρευνα, με θέμα τον καρκίνο του μαστού στην Κύπρο και ζητούσε τη συγκατάθεση του για να στρατολογήσει γυναίκες με καρκίνο του μαστού από κρατικά κέντρα υγείας τόσο σε πόλεις όσο και σε χωριά.  Η Διευθύντρια Ιατρικών Υπηρεσιών και Δημόσιας Υγείας με επιστολή της ημερ. 16 Αυγούστου 2007 ζήτησε από την αιτήτρια να υποβάλλει το πρωτόκολλο για τη διεξαγωγή της έρευνας καθώς και να την πληροφορήσει κατά πόσο εξασφάλισε την έγκριση της Επιτροπής Βιοηθικής για τη διενέργεια της εν λόγω έρευνας.

 

Η αιτήτρια με επιστολή της ημερ. 9 Σεπεμβρίου 2007 προς τον Υπουργό Υγείας υπέβαλε το ζητηθέν πρωτόκολλο. Ανέφερε περαιτέρω ότι είχε υποβάλει αίτηση στην Επιτροπή Βιοηθικής για τη διεξαγωγή της έρευνας η οποία Επιτροπή όμως, έθετε ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της έγκρισης την συγκατάθεσης του Υπουργού Υγείας.

 

Στη συνέχεια ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείο Υγείας με επιστολή του ημερ. 17 Σεπτεμβρίου 2007 πληροφόρησε την αιτήτρια  ότι για τη διεξαγωγή της έρευνας ήταν απαραίτητη η έγκριση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Με την ίδια επιστολή ζήτησε από την αιτήτρια διευκρινίσεις σε σχέση με την αναφορά της σε «στρατολόγηση γυναικών από τα Κρατικά Κέντρα Υγείας».

 

Η αιτήτρια στις 15 Φεβρουαρίου  2008 υπέβαλε ξανά το αίτημα για εξασφάλιση συγκατάθεσης για τη διεξαγωγή της έρευνας της.   Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Υγείας με επιστολή του ημερ. 27.4.08 ζήτησε τις απόψεις της Διευθύντριας Ιατρικών Υπηρεσιών επί του προκειμένου.

 

Η Διευθύντρια με επιστολή της ημερ. 30 Ιουνίου 2008. εισηγήθηκε όπως μη εγκριθεί το αίτημα για τη διεξαγωγή της έρευνας.   Πρόβαλε ότι θα ήταν αντιδεοντολογικό και πιθανώς να παραβιαζόταν ο περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Νόμος εάν, τα ονόματα 100 γυναικών με καρκίνο του μαστού γνωστοποιούνταν σε οποιοδήποτε ιδιωτικό φορέα, χωρίς την άδεια τους. Επίσης ήταν της άποψης ότι αν παραχωρούντο οι πληροφορίες που ζητούσε η αιτήτρια θα παραβιαζόταν το ιατρικό απόρρητο και έτσι θα κλονιζόταν η σχέση μεταξύ ιατρού- πελάτη. Τέλος, ανέφερε ότι η αιτήτρια δεν είχε λάβει την απαιτουμένη έγκριση από την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

 

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Υγείας με επιστολή ημερ. 14 Οκτωβρίου 2008 πληροφόρησε την αιτήτρια ότι το Υπουργείο Υγείας διατηρούσε σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορούσε στην ικανοποίηση του αιτήματος της , ενόψει του ότι εγείρονταν  ζητήματα παράβασης των βασικών αρχών του κώδικα δεοντολογίας. Συγκεκριμένα  ανέφερε ότι:

«2.  η γνωστοποίηση σε οποιοδήποτε ιδιωτικό φορέα των ονομάτων  100 γυναικών με διαγνωσμένο καρκίνο του μαστού χωρίς την άδεια τους θεωρούμε ότι αντιβαίνει τη βασική αρχή της κατοχύρωσης της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και πιθανόν παραβαίνει το Νόμο περί Προστασίας Προσωπικών δεδομένων. Ως εκ τούτου, σημειώνεται ότι απαιτείται όπως εξασφαλίσετε πρωτίστως τη δέουσα έγκριση από το κατεξοχήν αρμόδιο όργανο, την Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

 

3. Αναφέρεται πρόσθετα, ότι η ενδεχόμενη παροχή πληροφοριών από το ιατρικό φάκελο των ασθενών για τη διεξαγωγή της έρευνας σας , εγείρει ζητήματα παραβίασης του κώδικα ιατρικής δεοντολογίας και ειδικότερα της αρχής του σεβασμού του ιατρικού απορρήτου, ενώ συγχρόνως κλονίζει τη σχέση που υπάρχει μεταξύ ιατρού- ασθενή. Συνίσταται επομένως όπως εξασφαλίσετε τη γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου αφού πρώτα προσκομίσετε σ΄αυτή τα απαιτούμενα έγγραφα/ πιστοποιητικά, ούτως ώστε να μπορεί να εξεταστεί η αίτηση σας.

 

4 Επιπλέον σημειώνεται ότι στο αίτημα σας δεν περιλάβατε οποιαδήποτε επιστημονική αξιολόγηση της προτεινομένης έρευνας σας ούτε τυχόν ωφελιμότητα που θα μπορούσε να προκύψει από αυτή.»

 

Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια προσβάλλει την πιο πάνω απόφαση με την οποία, όπως αναφέρει, απορρίφθηκε το αίτημα της για διεξαγωγή της έρευνας.

 

Οι καθ΄ων  η αίτηση πρόβαλαν προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται εκτελεστότητας.   Η ένσταση έχει δυο σκέλη.  Πρώτο ότι με την εν λόγω απόφαση δεν είχε απορριφθεί το αίτημα της αιτήτριας, αλλά της είχε συστηθεί να προσκομίσει περαιτέρω στοιχεία για να εξεταστεί η αίτηση της.  Το δεύτερο σκέλος της ένστασης εδράζεται στο δεδομένο ότι η αίτηση είχε απορριφθεί.  Τότε, συνεχίζουν οι καθ΄ων η αίτηση, η προσβαλλόμενη δεν είναι εκτελεστή, καθότι δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο το οποίο να δίνει στους καθ΄ων η αίτηση αρμοδιότητα ή εξουσία να ικανοποιήσουν το αίτημα της αιτήτριας.

 

Θεωρώ την προβληθείσα προδικαστική ένσταση βάσιμη.  Απλή ανάγνωση της επιστολής του Γενικού Διευθυντή του υπουργείου Υγείας ημερ. 14 Αυγούστου 2008, οδηγεί στο αβίαστο συμπέρασμα ότι το  αίτημα δεν απορρίφθηκε.  Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις, για λόγους που εξηγούνται επαρκώς, αλλά ιδιαιτέρως καλείται η αιτήτρια να εξασφαλίσει την έγκριση της Επιτρόπου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και τη γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου. 

Δεν θεωρώ ότι υπάρχει οποιαδήποτε αρνητική απόφαση η οποία να μπορεί να προσβληθεί με προσφυγή. Όπως αναφέρει ο αδελφός δικαστής Χ΄Χαμπής στην υποθ. αρ.902/06 Αλεξάνδρου κ.α ν. Δημοκρατίας, 7 Φεβρουαρίου, 2007:

 

«Μόνο αν η διοίκηση είχε καταστήσει σαφές ότι η αίτηση για άδεια οικοδομής απορρίπτεται για το λόγο ότι δεν παρουσιάστηκε η δεύτερη βεβαίωση θα ήταν δυνατό να ομιλεί κανείς για εκτελεστή διοικητική πράξη. Η διοίκηση με τα όσα έχει αναφέρει στην επιστολή της έχει απλώς επαναλάβει την προηγούμενη της θέση και έχει αφήσει το πράγμα στο στάδιο εκείνο χωρίς να τοποθετείται οριστικά με απόρριψη της αιτήσεως για έκδοση άδειας οικοδομής. Παρατηρώ ότι η προσφυγή δεν προσβάλλει βεβαίως παράλειψη της διοίκησης να αποφασίσει οριστικώς επί της αιτήσεως για έκδοση άδειας οικοδομής, που ενδεχομένως να εγείρει άλλα θέματα, αλλά θεωρεί ως δεδομένη την απόρριψη της αιτήσεως τους και προσβάλλει την εκλαμβανόμενη ως απόφαση απόρριψης της. Το γεγονός ότι η όλη μελέτη της αιτήσεως είχε συμπληρωθεί και η διοίκηση απέστειλε την επιστολή η οποία προσβάλλεται στο στάδιο εκείνο δεν διαφοροποιεί τα πράγματα καθότι δεν σηματοδοτεί και την τελική έκβαση της αιτήσεως για άδεια οικοδομής».

 

Ενόψει του ενημερωτικού χαρακτήρα της εν λόγω επιστολής, και της απουσίας είτε θετικής είτε αρνητικής απαντήσεως θεωρώ ότι η πράξη, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πληροφοριακού χαρακτήρα, που δεν υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο ως μη εκτελεστή πράξη.

 

Ως προς την εμβέλεια και συνέπεια της πράξης πληροφοριακού χαρακτήρα, υιοθετώ το πιο κάτω απόσπασμα από την υπόθεση Γεναγρίτης ν. Δημοκρατίας (2001) 3(Β)ΑΑΔ 1029,  όπου στη σελίδα 1035 αναφέρεται ότι:

 

 «Πράξη πληροφοριακού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα πράξη που πληροφορεί τον αιτητή για μια κατάσταση πραγμάτων ή για τις πρόνοιες ενός νόμου, ή πράξη στην οποία εκφράζεται η πρόθεση και όχι η βούληση της διοίκησης δεν είναι εκτελεστή πράξη (Βλ. Republic v. Demetriou and Others (1972) 3 C.L.R. 219, Krashias Modern Land & Building Developers Ltd v. Δήμου 'Εγκωμης (1995) 3 Α.Α.Δ. 198, 208, Phylaktides v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1328, Κεφάλα ν. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 133, Economides v. Republic (1983) 3 C.L.R., 219, Ioannou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 1002, Spyrou v. Republic (1983) 3 C.L.R. 354, Argyrou and Others v. Republic (1983) 3 C.L.R. 474 και Μιχαήλ Φρειδερίκου και Σχολές Φρειδερίκου Λτδ ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1451). Βλ. και Απόφαση 2446/1968 του Συμβουλίου της Επικρατείας στην οποία κρίθηκε ότι η επίδικη πράξη απαραδέκτως προσβάλλεται «ως στερουμένη εκτελεστού χαρακτήρος, καθ' όσον αύτη πληροφορίας απλώς παρέχει προς την αιτούσαν, μη δυναμένη να δημιουργήση ίδιον έννομον αποτέλεσμα.

 

Προσεκτική εξέταση της προσβαλλόμενης απόφασης αποκαλύπτει ότι ο καθ' ου η αίτηση 2 δεν έχει λάβει οποιαδήποτε απόφαση επί του αιτήματος του εφεσείοντα. Έχει απλώς δώσει κάποιες πληροφορίες στον εφεσείοντα σε σχέση με το ποιά είναι η κρατούσα νομική θέση επί του αιτήματος του. Έχει απλώς πληροφορήσει τον εφεσείοντα για μια κατάσταση πραγμάτων. Σε τέτοια περίπτωση η πράξη στερείται εκτελεστού χαρακτήρος μη δυνάμενη να δημιουργήσει ίδιον έννομο αποτέλεσμα.»

 

Με γνώμονα τα πιο πάνω θεωρώ την προσβαλλόμενη πράξη μη εκτελεστή, συνακόλουθα η προσφυγή απορρίπτεται.  Ποσό €1.500,00 ως έξοδα επιδικάζεται υπέρ των καθ΄ων η αίτηση και εναντίον της αιτήτριας.

 

Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με βάση το ΄Αρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.

 

 

                                                          Κ.Παμπαλλής,

                                                                   Δ.

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο