|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 141/2009
1 Ιουλίου, 2010.
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 20, 25, 26, 28, 35 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. A.C. TRAVEL PLANNERS COLLEGE OF
TOURISM AND HOTEL MANAGEMENT
2. THE PHILIPS COLLEGE NICOSIA CYPRUS
3. C.D.A. COLLEGE
4. GLOBAL COLLEGE
5. KES COLLEGE
6. AMERICANOS COLLEGE
7. ALEXANDER COLLEGE
8. LENIA EDUCATIONAL CENTRE LTD.
9. INTERNAPA COLLEGE
10. THE CTL EUROCOLLEGE CYPRUS
(ANDREAS PAPATHOMAS LTD)
11. M.K.C. CITY COLLEGE LARNACA
Αιτητές
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Καθ' ου η αίτηση
...................................
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους αιτητές
Ρ. Πετρίδου (κα) Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για το καθ' ου η αίτηση
.....................................
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Οι αιτητές με την παρούσα προσφυγή ζητούν από το δικαστήριο δήλωση ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 67.762 ημερ. 6/10/08 που τους στάληκε με επιστολή του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 13/11/08 με την οποία καθιερώθηκε άνιση μεταχείριση μεταξύ των ιδιωτικών Κολλεγίων και των ιδιωτικών Πανεπιστημίων για ό,τι αφορά τη διαδικασία επιλογής φοιτητών από άλλες χώρες σε σχέση προς τη θεώρηση εισόδου τους στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι άκυρη.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Συνεντεύξεις για παραχώρηση θεώρησης άδειας εισόδου από τρίτες χώρες διεξάγονται μόνο στις χώρες υψηλού κινδύνου Πακιστάν. Ινδία, Σρι-Λάνκα, Κίνα και Μπαγκλαντές. Για όλες τις άλλες χώρες η διαδικασία είναι η ίδια για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τις ιδιωτικές σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Από το 2004 με την απόφαση 59.377 ημερ. 4/2/04 του Υπουργικού Συμβουλίου οι συνεντεύξεις στις πιο πάνω χώρες διενεργούνται από λειτουργούς της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού υπέβαλε πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο η οποία εγκρίθηκε στη συνεδρία του ημερ. 6/10/08 όπου η ευθύνη για τη διενέργεια των συνεντεύξεων ανατίθεται στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Με την ίδια απόφαση τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αναλαμβάνουν την ευθύνη των συνεντεύξεων για τους δικούς τους φοιτητές οι οποίοι προέρχονται από τις χώρες Πακιστάν, Ινδία, Σρι-Λάνκα, Μπαγκλαντές και Κίνα.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού εισηγήθηκε να αναλάβουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια την ευθύνη των συνεντεύξεων διότι αυτά είναι μετεξέλιξη από Ιδιωτικές Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίες έτυχαν αξιολόγησης από τα αρμόδια σώματα του Κράτους, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι όλα τα Ανώτατα Ιδιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αλλού στα πλαίσια της Ακαδημαϊκής τους αυτονομίας επιλέγουν τα ίδια τους φοιτητές τους.
Η διαφοροποίηση στις διαδικασίες των συνεντεύξεων για τους αλλοδαπούς φοιτητές στις πιο πάνω χώρες για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στηρίχθηκε στο γεγονός ότι αυτά έχουν τύχει ιδρυματικής αξιολόγησης και πιστοποίησης από την Επιτροπή Αξιολόγησης Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Ε.Α.Ι.Π.) με βάση την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 12/9/07 και έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Ιδιωτικών Πανεπιστημίων Κύπρου. Παράλληλα όλα τα προγράμματα τους είναι αξιολογημένα και πιστοποιημένα και συνεπώς δεν προσφέρουν προγράμματα που δεν είναι αναγνωρισμένα. Με βάση τα δεδομένα αυτά οι υποδομές τους τόσο οι διοικητικές όσο και οι ακαδημαϊκές έχουν αξιολογηθεί και συνεπώς οι αρμόδιες υπηρεσίες μπορούν να βασίζονται στην εύρυθμη και σωστή λειτουργία τους. Σε αντίθεση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, οι ιδιωτικές σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δεν τυγχάνουν ιδρυματικής αξιολόγησης και σε αρκετές από αυτές πολλά από τα προγράμματα τους δεν είναι αξιολογημένα και πιστοποιημένα.
Η λειτουργία των ιδιωτικών σχολών διέπεται από τους περί Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαιδεύσεως Νόμους του 1996-2008 (Ν. 67(1)/96 ως έχει τροποποιηθεί) και τις Κ.Δ.Π. 54/90, 143/96, 149/08 και 160/98. Η λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων διέπεται από τον περί Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Ίδρυση, Λειτουργία και Έλεγχος) Νόμο του 2005. (Ν. 109(1)/05).
Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 67.762 ημερ. 6/10/08 που προσβάλλουν οι αιτητές, όπως οι ίδιοι ισχυρίζονται, τους κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 13/11/08 που όμως παρέλαβαν στις 25/11/08 και καταχώρησαν την προσφυγή στις 4/2/09.
Η εν λόγω απόφαση έχει ως ακολούθως:
«Εξέταση αιτήσεων και διενέργεια συνεντεύξεων για παραχώρηση θεώρησης άδειας εισόδου σε υποψήφιους φοιτητές από τρίτες χώρες, σε πρεσβείες/προξενεία του εξωτερικού από λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
57. Αναφορικά με τις Αποφάσεις με αρ. 47.279, 48.688, 54.129 και 59.377 με ημερ. 29.1.1998, 18.11.1998, 8.8.2001 και 4.2.2004, αντίστοιχα, το Συμβούλιο, για τους λόγους που αναφέρονται στην Πρόταση, αποφάσισε:
(α) Να εγκρίνει την απόσπαση πέντε Εκπαιδευτικών Λειτουργών στη Διεύθυνση Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, για την εξέταση αιτήσεων και τη διενέργεια συνεντεύξεων με σκοπό την παραχώρηση θεώρησης άδειας εισόδου σε υποψήφιους φοιτητές από τρίτες χώρες, σε πρεσβείες/προξενεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στο εξωτερικό, όπως αναφέρεται στις παραγράφους 3 και 4 της Πρότασης.
(β) Όπως τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια της Κύπρου έχουν την ευθύνη των συνεντεύξεων για τους δικούς τους φοιτητές.
(γ) Να εξουσιοδοτήσει τον Υπουργό Οικονομικών να εξεύρει και να διαθέσει τις αναγκαίες πιστώσεις.»
Είναι φανερό ότι με την προσφυγή προσβάλλεται το μέρος της παραγράφου (β) της πιο πάνω απόφασης.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος των αιτητών στη γραπτή του αγόρευση εισηγείται την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης προβάλλοντας τους εξής λόγους ακύρωσης: (α) άνιση μεταχείριση μεταξύ τριτοβάθμιων ή ανωτάτων αδειούχων σχολών και των κολλεγίων αυτών, (β) η απόφαση παραβιάζει την έννοια της χρηστής διοίκησης, (γ) η απόφαση λήφθηκε καθ' υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας, (δ) η απόφαση λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο και πάσχουσα σύνθεση, και (ε) η απόφαση στερείται έρευνας και αιτιολογίας.
Η ευπαίδευτη δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση εγείρει προδικαστικές ενστάσεις ότι (α) η προσβαλλόμενη απόφαση είναι πολιτική απόφαση και όχι εκτελεστή διοικητική πράξη και (β) ότι η παρούσα προσφυγή είναι εκπρόθεσμη γιατί η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου είναι ημερ. 6/10/08 και η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 4/2/09.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Αρχίζοντας από την προδικαστική ένσταση ότι η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη αφού η προσβαλλόμενη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου είναι ημερ. 6/10/08 και η προσφυγή καταχωρήθηκε στις 4/2/09, μετά δηλαδή την παρέλευση 75 ημερών, αφού έλαβα υπόψη τη θέση των αιτητών ότι (α) η απόφαση της 6/10/08 δεν δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, (β) ότι κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 13/11/08 αλλά όχι απ' ευθείας στους αιτητές αλλά μέσω του Συνδέσμου Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης και του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιωτικών Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με αποτέλεσμα να την λάβουν στις 25/11/08, έχω καταλήξει να δεχθώ ότι οι αιτητές έλαβαν για πρώτη φορά γνώση στις 25/11/08 και επομένως η προσφυγή είναι εμπρόθεσμη.
Αναφορικά με τον ισχυρισμό του καθ' ου η αίτηση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, αφού μελέτησα τις αντίστοιχες θέσεις, έχω καταλήξει να θεωρήσω την απόφαση ως εκτελεστή, για τους λόγους που επικαλείται ο συνήγορος των αιτητών.
Αναφορικά τώρα με την ουσία της υπόθεσης, αξιολογώντας τους λόγους ακύρωσης το θεωρώ σκόπιμο να εξετάσω πρώτα τον (δ) λόγο, δηλαδή τον ισχυρισμό ότι η απόφαση λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο και πάσχουσα σύνθεση. Παρατηρώ ότι ενώ ο λόγος αυτός έχει εγερθεί με την προσφυγή (βλ. Νομικό σημείο 5), στη γραπτή αγόρευση δεν προωθείται με το δέοντα τρόπο και να εξηγηθεί γιατί. Απλώς οι αιτητές αναφέρουν τα εξής: «Με την επιφύλαξη να παρουσιαστεί και να είναι νόμιμη η σύνθεση του Υπουργικού κατά την 6/10/08 που έλαβαν την απόφαση, παρατηρώ ότι απλώς υιοθετεί την πρόταση 30/9/08». Επομένως κρίνω ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε ενώπιον μου που να δείχνει είτε αναρμοδιότητα του οργάνου ή κακή σύνθεση.
Μελετώντας την παρούσα υπόθεση και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θέμα αφορά στον τρόπο με τον οποίο θα επιλέγονται φοιτητές από άλλες χώρες σε σχέση προς τη θεώρηση εισόδου τους στην Κύπρο, με απασχόλησε το κατά πόσο στην παρούσα περίπτωση εφαρμόζονται τα όσα αποφασίστηκαν στην υπόθεση The Philips College ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 129, όπου αποφασίστηκε ότι οι εφεσείοντες (το Κολλέγιο) δεν είχαν άμεσο έννομο συμφέρον να καταχωρήσουν προσφυγή κατά της απόρριψης αιτήματος τους για χορήγηση άδειας εισόδου σε αλλοδαπούς φοιτητές. Κρίθηκε ότι, άμεσο συμφέρον, είχαν μόνο οι φοιτητές και όχι το Κολλέγιο, έστω κι' αν ο λόγος απόρριψης του αιτήματος για άδεια εισόδου στηρίχθηκε και στο ότι οι εγκαταστάσεις του Κολλεγίου ήσαν ελλειπείς. Τελικά κατέληξα ότι διαφοροποιείται αφού εδώ το τι προσβάλλεται με την προσφυγή είναι η απόφαση ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου θα έχουν την ευθύνη συνεντεύξεως για τους δικούς τους φοιτητές, κάτι που δεν επεκτάθηκε και στους αιτητές. Δηλαδή για τους αιτητές συνέχισαν να ισχύουν τα όσα είχαν αποφασιστεί σε προηγούμενη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που αναφέρονται στην αρχή της προσβαλλόμενης απόφασης (περιλαμβανομένης και της απόφασης αρ. 54.377 ημερ. 4/2/04 που διαλάμβανε ως εξής:
«Έκδοση αδειών εισόδου σε αλλοδαπούς για να φοιτήσουν σε κολλέγια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για το δεύτερο ακαδημαϊκό εξάμηνο του 2003-2004 (Φεβρουάριο-Μάϊος 2004 (Spring Semester 2004)
(Αρ. Πρότασης 153/2004).
64. Το Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει την τροποποίηση της πολιτικής που εφαρμόζεται για την έκδοση αδειών εισόδου σε αλλοδαπούς για να φοιτήσουν σε κολλέγια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο, ώστε να απαιτείται για αλλοδαπούς φοιτητές από τις χώρες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 της Πρότασης:
α) Η εξασφάλιση προξενικής θεώρησης εισόδου για σκοπούς φοίτησης στην Κυπρο, η οποία να παραχωρείται στη χώρα τους, κατόπιν προσωπικής συνέντευξης.
β) Η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων των εν λόγω προσώπων, νοουμένου ότι θα δώσουν τη συγκατάθεσή τους, είτε κατά την παραχώρηση της προξενικής θεώρησης εισόδου είτε κατά την άφιξή τους στα αεροδρόμια της Δημοκρατίας.»
Είναι φανερό ότι η προσβαλλόμενη απόφαση απλώς περιόρισε την ανάθεση ευθύνης για τις συνεντεύξεις στα ιδιωτικά πανεπιστήμια Κύπρου και δεν έπραξε το ίδιο για τους αιτητές, αφού δεν κάνει οποιαδήποτε αναφορά σ' αυτούς, Δηλαδή από τις 4/2/04 οι υποψήφιοι φοιτητές για τα Ιδιωτικά Σχολεία (Κολλέγια) Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως είναι οι αιτητές, ώφειλαν να υποβληθούν σε προσωπική συνέντευξη στη χώρα τους από αρμόδιους λειτουργούς της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αστυνομίας και να εξασφαλίσουν από εκεί την θεώρηση εισόδου (visa), και όχι από εκπροσώπους των Κολλεγίων. Γνώση αυτής της απόφασης είχαν οι αιτητές από τότε (2004) και δεν παραπονέθηκαν. Επομένως κρίνω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση απλώς δεν επέκτεινε την ανάθεση ευθύνης για συνεντεύξεις και στους αιτητές ούτως ώστε τα συμφέροντα τους δεν επηρεάζονται άμεσα. Γι' αυτό δεν δικαιούνται να προωθούν την προσφυγή. Για τους αιτητές συνέχισε η κατάσταση όπως ήταν προηγουμένως για την οποία δεν είχαν παραπονεθεί. Επομένως κρίνω ότι οι αιτητές δεν είχαν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Παρά τα πιο πάνω θα προχωρήσω στην εξέταση της υπόθεσης και στην ουσία της.
Από τους επόμενους λόγους ακύρωσης και από την όλη αγόρευση του συνηγόρου των αιτητών, προκύπτει ως βασικός ισχυρισμός το ότι υπήρξε άνιση μεταχείριση μεταξύ των αιτητών ως ιδιωτικών κολλεγίων από τη μια και των ιδιωτικών πανεπιστημίων από την άλλη, για ό,τι αφορά τη διαδικασία επιλογής φοιτητών από άλλες χώρες σε σχέση προς τη θεώρηση εισόδου τους στην Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι σαφώς νομολογημένο ότι θέμα άνισης μεταχείρισης, με την έννοια του Άρθρου 28 του Συντάγματος, προκύπτει μόνο μεταξύ προσώπων (φυσικών ή νομικών) που βρίσκονται στην ίδια ή ουσιαστικά στην ίδια κατάσταση. (Βλ. μεταξύ άλλων Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου ν. Αντέννα Λτδ. (2005) 3 Α.Α.Δ. 383, 392-393). Στην παρούσα υπόθεση οι αιτητές και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια σε σύγκριση προς τα οποία ισχυρίζονται ότι έτυχαν άνισης μεταχείρισης, για τους λόγους που εξηγεί η πλευρά του καθ' ου η αίτηση και ήδη παρέθεσα κατά την έκθεση των γεγονότων, δεν είναι πρόσωπα που βρίσκονται στην ίδια ή ουσιαστικά στην ίδια κατάσταση. Εξηγεί στην αγόρευση της η δικηγόρος του καθ' ου η αίτηση ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως προκύπτει από το Παράρτημα 3 της Ένστασης, έχουν τύχει ιδρυματικής αξιολόγησης και πιστοποιητικών από την Επιτροπή Αξιολόγησης Ιδιωτικών Πανεπιστημίων και με βάση την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 12/9/07 έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Ιδιωτικών Πανεπιστημίων Κύπρου. Παράλληλα όλα τα προγράμματα τους είναι αξιολογημένα και πιστοποιημένα και επομένως δεν προσφέρουν προγράμματα που δεν είναι αναγνωρισμένα, αφού τούτο απαιτείται νομικά ως προϋπόθεση για να τους δοθεί η άδεια λειτουργίας. Οι αιτητές δεν έχουν τέτοια ιδρυματική αξιολόγηση.
Περαιτέρω η νομική υπόσταση των αιτητών και των ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι επίσης διαφορετική αφού η ίδρυση και λειτουργία τους διέπεται από διαφορετικούς νόμους. Οι αιτητές από τους περί Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νόμους του 1996-2008 (Ν. 67(1)/1996 ως έχει τροποποιηθεί) και τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια από τον περί Ιδιωτικών Πανεπιστημίων (Ιδρυση, Λειτουργία και Έλεγχος) Νόμο του 2005 (Ν. 109(1)/05). Επομένως ο ισχυρισμός ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δημιουργεί άνιση μεταχείριση απορρίπτεται.
Οι υπόλοιποι ισχυρισμοί περιστρέφονται ουσιαστικά στο ότι έγινε δυσμενής διάκριση χωρίς αιτιολογία και κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης. Από τη στιγμή που ο ισχυρισμός ότι η απόφαση δημιούργησε δυσμενή διάκριση, όπως αναπτύχθηκε ανωτέρω, έχει απορριφθεί, είμαι της άποψης ότι και οι υπόλοιποι ισχυρισμοί δεν μπορούν να έχουν επιτυχή κατάληξη.
Ενόψει των πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται με €1.200 έξοδα, πλέον ΦΠΑ εναντίον των αιτητών και υπέρ του καθ' ου η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑΣ