ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

 

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 180/2009

 

 

18 Ιουνίου, 2010.

 

[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 8, 9, 11, 23, 28, 29 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

ΜΙΧΑΗΛ (ΜΑΙΚ) ΤΥΜΒΙΟΣ

Αιτητής

 

- ΚΑΙ -

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ

ΕΦΟΡΟΥ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΕΠΙΣΗΜΟΥ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ

Καθ' ων η αίτηση

 

.......................

Γ. Ερωτοκρίτου, για τον αιτητή

Λ. Χριστοδουλίδου-Ζαννέτου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.

 

...............................

 

 

 

 

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ:  Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά τις πιο κάτω θεραπείες, τις οποίες και παραθέτω αυτούσιες:

 

«1.  Δήλωση και/ή απόφαση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ' ων η παρούσα προσφυγή που περιέχεται στην επιστολή τους ημερομηνίας 12.12.2008 και περιέλθουσα σε γνώση του αιτητή κατά ή περί την 19.12.08 με την οποία αρνούνται την επιστροφή των περιουσιακών στοιχείων του αιτητή, θεωρώντας με τον ισχυρισμό ότι ο Επίσημος Παραλήπτης είναι διαχειριστής της περιουσίας του αιτητή, μετά την αποκατάστασή του την 30.10.08 σύμφωνα με τον νόμον, είναι άκυρος, παράνομος και άνευ οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.

 

2.  Δήλωση και/ή απόφαση και/ή διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου, που να διατάσσει τους καθ' ων η προσφυγή να δώσουν πλήρεις και λεπτομερείς λογαριασμούς της διαχείρισης της περιουσίας του προσφεύγοντος που ήλθε στην κατοχή του από την ημέρα παραλαβής της από αυτούς.  (Ο προσφεύγων επιφυλάττει τα δικαιώματα του εναντίον των καθ' ων η αίτηση για την πώληση των διαμερισμάτων του στην οδό Κλήμεντος 26 στη Λευκωσία)»

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Στις 27/11/08 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εξέδωσε Διάταγμα Παραλαβής της περιουσίας του αιτητή Μιχαήλ Τύμβιου.  Ακολούθησε στις 15/3/00 η έκδοση διατάγματος πτώχευσης και στις 8/11/05 ο Επίσημος Παραλήπτης διορίστηκε διαχειριστής της περιουσίας του.  Μετά τη δημοσίευση του Διατάγματος Παραλαβής, περιήλθαν σε γνώση του Επίσημου Παραλήπτη 19 πιστωτές για το συνολικό ποσό των €998.014,43 εκ των οποίων τρεις έχουν εξοφληθεί.

 

Να σημειωθεί ότι από την ημερομηνία έκδοσης του υπό αναφορά Διατάγματος μέχρι σήμερα, ο αιτητής καταχώρησε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, σε εννέα περιπτώσεις, ισάριθμες αιτήσεις με τις οποίες αξίωνε την αναστολή και ακύρωση του Διατάγματος Παραλαβής.  Ήταν ισχυρισμός του ότι οι πιστωτές του θα εξοφλούντο.  Παρ' όλες όμως τις δοθείσες αναβολές, ουδέποτε προέβη ο ίδιος είτε σε εξόφληση, είτε σε οποιοδήποτε διακανονισμό με τους πιστωτές του με αποτέλεσμα την απόσυρση και/ή απόρριψη όλων των εν λόγω αιτήσεων.

 

Στις 30/10/08 ο Επίσημος Παραλήπτης εξέδωσε βεβαίωση αποκατάστασης του πτωχεύσαντα Μιχαήλ Τύμβιου βάσει του άρθρου 27Α του περί Πτωχεύσεως Τροποποιητικού Νόμου αρ. 2(1) και 74(1) του 2008.

 

Ακολούθως οι δικηγόροι του αιτητή αποτάθηκαν στον Επίσημο Παραλήπτη και μέσω τηλεομοιοτυπικού μηνύματος ημερ. 19/11/08 ζήτησαν πλήρεις και αναλυτικούς λογαριασμούς για όλα τα περιουσιακά στοιχεία του πτωχεύσαντα καθώς και την επιστροφή εκείνων από τα περιουσιακά του στοιχεία που βρίσκονταν στην κατοχή του Επίσημου Παραλήπτη. Η απάντηση του Επίσημου Παραλήπτη δόθηκε στις 12/12/08 με σχετική επιστολή του, η οποία εκτός του ότι παρείχε πλήρη ανάλυση των περιουσιακών στοιχείων του Μιχαήλ Τύμβιου, πληροφορούσε ταυτόχρονα τους νομικούς συμβούλους του πτωχεύσαντα πως σύμφωνα με το Νόμο ο Επίσημος Παραλήπτης εξακολουθεί να παραμένει διαχειριστής της περιουσίας του Μιχαήλ Τύμβιου.

 

Το ακριβές περιεχόμενο της συγκεκριμένης επιστολής (προσβαλλόμενη απόφαση)έχει ως εξής:

 

«Αναφορικά με τον Μιχαήλ Τύμβιο από τη Λευκωσία (ΑΔΤ 436196 - Πτωχεύσαντος)

 

Αναφέρομαι στο τηλεομοιοτυπικό σας μήνυμα ημερ. 19/11/08 σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία του ως άνω πτυχεύσαντα και επιθυμώ να σας πληροφορήσω ότι ο Επίσημος Παραλήπτης έχει εισπράξει τα ακόλουθα ποσά:

 

1.  Laiki Cyprialife (Ασφάλεια Ζωής)                      7.001,10

2.  Είσπραξη από Οργ. Χρημ. Στέγης (Καταθέσεις)           78,31

3.  Ενοίκια - Διαμέρισμα αρ. 4 στην Κλήμεντος 26,

     Αγ. Αντώνιος, Λ/σία                                            7.099,24

4.  Ελένη Σάββα (πώληση Γραφειακού Εξοπλισμού)    1.110,59

 

Από τα ποσά αυτά θα αφαιρεθούν τα Δικαιώματα του Επίσημου Παραλήπτη, σύμφωνα με τους περί Πτωχεύσεως Κανονισμούς, που ανέρχονται στο συνολικό ποσό των €1.699,78.

 

Περαιτέρω έχουν πωληθεί δύο διαμερίσματα στον Αγ. Αντώνιο - Λευκωσία για το ποσό των €726.155,61 από το οποίο ποσό έχουν πληρωθεί:

 

1.  ΣΠΕ Στροβόλου (Υποθήκη Υ1593/97)                      265.412,00

2.  Τράπεζα Κύπρου Λτδ (ΕΒ 172/97 & ΕΒ 173/97)        38.463,09

3.  Δ/ντή Εσωτ. Προσόδων                                              119.895,35

      (Κεφαλαιουχικά κέρδη και Κτηματικοί φόροι)

4.  Δήμος Λευκωσίας                                                               393,05

5.  Συμβούλιο Αποχετεύσεως Λευκωσίας                           1.047,08

6.  Δικαιώματα Επίσημου Παραλήπτη                               47.800,00

 

Όσον αφορά το αίτημα σας για επιστροφή των περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στην κατοχή του Επίσημου Παραλήπτη στον κ. Μιχαήλ Τύμβιο σας πληροφορώ ότι σύμφωνα με το Νόμο ο Επίσημος Παραλήπτης εξακολουθεί να είναι Διαχειριστής της περιουσίας του Μιχαήλ Τύμβιου.

 

Είμαι στη διάθεση σας για οποιεσδήποτε πληροφορίες χρειαστείτε.

 

Με τιμή

 

Ν. Καθητζιώτου

Για Επίσημο Παραλήπτη»

 

Εναντίον της απόφασης αυτής ο αιτητής, στις 13/4/09, καταχώρησε την παρούσα προσφυγή, με την οποία ζητά την ακύρωσή της (αιτητικό 1) καθώς και δήλωση ως το αιτητικό 2.

 

Θα πρέπει στο σημείο αυτό να επισημανθεί, πως στις 21/1/09, ο Επίσημος Παραλήπτης έλαβε και δεύτερο τηλεομοιοτυπικό μήνυμα από τους δικηγόρους του πτωχεύσαντα με το οποίο, αυτή τη φορά, ζητούσαν στοιχεία αναφορικά με την πώληση δύο διαμερισμάτων στον Άγιο Αντώνιο.  Σύμφωνα με τα τεθέντα ενώπιον του Δικαστηρίου η απαντητική επιστολή του Επίσημου Παραλήπτη τους απεστάλη στις 19/2/09, η οποία όμως δεν προσβάλλεται με την παρούσα.

 

Προδικαστικές Ενστάσεις

Οι καθ' ων η αίτηση, με την ένστασή τους, εγείρουν προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, αλλά είναι απλώς πληροφοριακού χαρακτήρα.  Με τη γραπτή τους αγόρευση προωθούν την εν λόγω ένσταση, ως ακολούθως: .  Είναι η θέση τους, πως τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης αλλά και το αιτητικό αυτής, με το οποίο, ο αιτητής ουσιαστικά ζητά επιστροφή από τον Επίσημο Παραλήπτη των περιουσιακών του στοιχείων που περιήλθαν σε αυτόν ως διαχειριστή της περιουσίας του, μετά την έκδοση σε βάρος του διατάγματος πτώχευσης, το καθιστούν σαφές ότι η φύση της εξεταζόμενης περίπτωσης είναι τέτοια που σίγουρα δεν ανάγεται στη σφαίρα του δημόσιου δικαίου.  Η άποψη τους αυτή, υποστηρίζουν, ενισχύεται και από διάφορες διατάξεις του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5, όπως έχει τροποποιηθεί.  Συγκεκριμένα, επικαλούνται ενδεικτικά το άρθρο 75 όπου προβλέπεται διαδικασία προσβολής ενώπιον Επαρχιακού Δικαστηρίου εναντίον διαχειριστή για οποιαδήποτε πράξη ή απόφασή του και το άρθρο 90 που αφορά τις γενικές εξουσίες και δικαιοδοσία των Επαρχιακών Δικαστηρίων σε πτώχευση.  Η ένσταση αυτή αναπτύσσεται σε μια πολύ εμπεριστατωμένη, κατά τη γνώμη μου, γραπτή αγόρευση, με αναφορά σε αρκετή νομολογία των κυπριακών Δικαστηρίων.

 

Ο αιτητής από την πλευρά του αντικρούει το βάσιμο της ένστασης αλλά με αόριστο τρόπο και χωρίς ουσιαστικά να απαντά στην επιχειρηματολογία, προβάλλοντας και τον ισχυρισμό, ότι η πράξη αποκατάστασής του ιδίου είναι προϊόν άσκησης διοικητικής ή εκτελεστικής εξουσίας, από όργανο που ενεργεί στη σφαίρα του δημόσιου δικαίου και παρήγαγε αποτέλεσμα με άμεση νομική ισχύ.  Αναφερόμενος δε στην τροποποίηση του άρθρου 27Α του σχετικού Νόμου, επισημαίνει πως σκοπός του νομοθέτη με τη νέα ρύθμιση ήταν να αποκαταστήσει τον πτωχεύσαντα με στόχο την επαναφορά του στην προ της πτώχευσης κατάστασή του.

 

Εξέταση αντίστοιχων ισχυρισμών

Σύμφωνα με τη νομολογία μια πράξη που εκδίδεται από κυβερνητικό ή διοικητικό όργανο δεν συνεπάγεται απαραίτητα ότι ανάγεται σε πράξη δημόσιου δικαίου.  Ένα διοικητικό όργανο μπορεί να ενεργεί είτε στον τομέα του δημόσιου, είτε του ιδιωτικού δικαίου και η φύση της πράξης που εκδίδεται αποτελεί το κριτήριο αναφορικά με το δίκαιο στο οποίο εμπίπτει.  Ουσιαστικό κριτήριο για την κατάταξη μιας τέτοιας πράξης, αν δηλαδή αυτή είναι δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, είναι το κατά πόσο αποβλέπει κατά κύριο λόγο στην εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού.  (βλ. μεταξύ άλλων,  Laoudhia v. Republic, 2 R.S.C.C. 119, Antoniou and Others v. Republic (1984) 3 C.L.R. 623, Hellenic Bank Ltd v. Republic (1986) 3 (A) C.L.R. 481, Παντελίδου κ.α. ν. Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 3397 και Τamassos Tobacco Supplies Plo v. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 407).  Στην τελευταία πιο πάνω υπόθεση διατυπώθηκαν σαφώς οι αρχές που καθορίζουν πότε μια πράξη αποτελεί πράξη δημόσιου δικαίου και τονίστηκε ότι αποφάσεις του ιδίου οργάνου ή αρχής μπορεί να θεωρηθούν είτε ως αποφάσεις δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, ανάλογα με τη φύση τους.  Ο σκοπός που προωθείται με την απόφαση και το δημόσιο συμφέρον, το οποίο επηρεάζεται από την εκπλήρωσή της, είναι ένα βασικό κριτήριο που καθορίζει αν μια πράξη εμπίπτει στο χώρο του δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου.  Αν η απόφαση κατά κύριο λόγο σκοπεί στην προώθηση δημοσίου σκοπού, τότε εμπίπτει στον τομέα του δημοσίου δικαίου.

 

Στην παρούσα περίπτωση, από την εξέταση όλων των ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχείων αλλά και βάσει των αρχών που αναπτύχθηκαν πιο πάνω, προκύπτει ξεκάθαρα ότι η προσβαλλόμενη πράξη εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου καθιστώντας το παρόν Δικαστήριο αναρμόδιο να επιληφθεί του θέματος.  Είναι θέμα που αφορά αποκλειστικά τον αιτητή και για το οποίο το γενικότερο κοινό δεν έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον.

 

Εγείρουν, επίσης οι καθ' ων η αίτηση ζήτημα εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης απόφασης με βάση άλλο κριτήριο, το εξής:  Ισχυρίζονται ότι η προσφυγή στρέφεται εναντίον πράξης πληροφοριακού χαρακτήρα και ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.  Βέβαια η ένσταση αυτή θα έπρεπε κανονικά να εξεταστεί, νοουμένου ότι αποφάσιζα ότι το υπό εξέταση θέμα εμπίπτει στη σφαίρα του δημόσιου δικαίου οπότε θα ετίθετο το ερώτημα αν η απόφαση της 12/12/08 έχει εκτελεστό χαρακτήρα ως τελική απόφαση ή κατά πόσο είναι πληροφοριακού χαρακτήρα ως προς το ποιά πιθανό θα είναι η τελική απόφαση των καθ' ων η αίτηση.  Μελέτησα με προσοχή το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης πράξης ημερ. 12/12/08 σε συνδυασμό με το αίτημα του αιτητή ημερ. 27/11/08 το οποίο απαντάται με την εν λόγω επιστολή  και έχω καταλήξει ότι ευσταθεί και αυτή η προδικαστική ένσταση.  Σύμφωνα με το κείμενο της συγκεκριμένης επιστολής ο Επίσημος Παραλήπτης δεν φαίνεται να αποφασίζει επί οποιουδήποτε θέματος που να αφορά τον αιτητή αλλά απλά τον πληροφορεί ότι εξακολουθεί να παραμένει διαχειριστής της περιουσίας του και επίσης προβαίνει σε πλήρη ανάλυση των περιουσιακών του στοιχείων.

 

Σύμφωνα με τη νομολογία μόνο οι εκτελεστές διοικητικές πράξεις ή αποφάσεις υπόκεινται σε ακυρωτικό έλεγχο.  Εκτελεστές θεωρούνται οι πράξεις ή αποφάσεις εκείνες οι οποίες παράγουν έννομα αποτελέσματα για τους διοικούμενους, δηλαδή συνιστούν, μεταβάλλουν ή καταργούν δικαιώματα και/ή υποχρεώσεις τους.  Πράξεις ή αποφάσεις πληροφοριακού χαρακτήρα ή που εκφράζουν την πρόθεση και όχι τη βούληση της διοίκησης, χωρίς να παράγουν έννομα αποτελέσματα, στερούνται του στοιχείου της εκτελεστότητας.(βλ. Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 Α.Α.Δ. 26, 27).

 

Συνεπώς με βάση τα πιο πάνω η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά πράξη πληροφοριακού χαρακτήρα και ως εκ τούτου η προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.  Προχωρώ όμως να πω ότι κι' αν ακόμα η επιστολή της 12/12/08 περιείχε εκτελεστή διοικητική πράξη, τότε η άποψη του Επίσημου Παραλήπτη ότι, παρά την αποκατάσταση, ο Επίσημος Παραλήπτης εξακολουθεί να είναι διαχειριστής, είναι ορθή και υποστηρίζεται από τα άρθρα 29 και 30 του περί Πτωχεύσεως Νόμου Κεφ. 5 (ως έχει τροποποιηθεί).

 

Αναφορικά με το αιτητικό 2, οι καθ' ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι το Δικαστήριο τούτο στερείται δικαιοδοσίας να αποφασίσει ως το αίτημα.  Συμφωνώ και με την λόγω προδικαστική ένσταση.  Όπως πολύ ορθά επισημαίνει η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση στη δική της γραπτή αγόρευση, το άρθρο 146 του Συντάγματος αναφέρει ρητά τα όρια της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου το οποίο απλώς ασκεί αναθεωρητικό και ακυρωτικό έλεγχο.  Η θεραπεία που ζητά ο αιτητής με το αιτητικό 2 της προσφυγής, εκφεύγει των εξουσιών του Ανωτάτου Δικαστηρίου.  Απόλυτα σχετικά είναι τα όσα λέχθηκαν στην υπόθεση  Damianos and another v.  CBC (1987) 3 C.L.R. 848, σελ. 851.

 

Ενόψει όλων των πιο πάνω η προσφυγή απορρίπτεται με €1.200 έξοδα πλέον ΦΠΑ εναντίον του αιτητή.

 

                                                                         Μ. Φωτίου, Δ.

 

/ΚΑΣ

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο