|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(Υπόθεση Αρ. 1889/2008)
10 Μαΐου, 2010
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΓΛΑΙΑ ΑΝΔΡΕΑ ΦΑΣΑΡΙΑ,
Αιτήτρια,
ν.
ΔΗΜΟΥ ΓΕΡΜΑΣΟΓΕΙΑΣ,
Καθ΄ ου η αίτηση.
- - - - - -
Μ. Δειλινός, για την Αιτήτρια.
Κ. Στιβαρού, για τον Καθ΄ ου η αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερ. 30.04.93, διάταγμα απαλλοτρίωσης (αρ. 2792), με το οποίο απαλλοτριώθηκαν από τον καθ' ου η αίτηση τα ακίνητα της αιτήτριας με αρ. εγγραφής 20644 Τεμ.52/1 και 22538 Τεμ.52/2 του Φ/Σχ. LIV/52 στο χωριό Γερμασόγεια της επαρχίας Λεμεσού (τοποθεσία Συκιά). Τα δυο ακίνητα απαλλοτριώθηκαν για σκοπό δημόσια ωφέλειας, δηλαδή για τη δημιουργία, συντήρηση και ανάπτυξη δημοσίων πλατείων και χώρων στάθμευσης και πιο συγκεκριμένα για τη δημιουργία χώρου στάθμευσης στην Περιοχή Βελτιώσεως Γερμασόγειας.
Η αιτήτρια αποδέχθηκε το ποσό της αποζημίωσης που της καταβλήθηκε και στις 24.7.95 τα ακίνητα ενεγράφησαν επ' ονόματι του Δήμου Γερμασόγειας.
Η αιτήτρια καταχώρησε την παρούσα προσφυγή με την οποία ζητά δήλωση ότι η απόφαση και/ή άρνηση και/ή παράλειψη του καθ' ου να ανακαλέσει την απαλλοτρίωση και να της επιστρέψει την ιδιοκτησία των ακινήτων της τα οποία εν τέλει δεν χρησιμοποιήθηκαν μέσα στα καθοριζόμενα από το Σύνταγμα χρονικά περιθώρια και/ή δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό της απαλλοτρίωσης είναι άκυρη, παράνομη και ελήφθη καθ' υπέρβαση εξουσίας.
Η βασική επιχειρηματολογία της αιτήτριας είναι ότι άνκαι έχουν παρέλθει περίπου 16 χρόνια από τη γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης, ο καθ' ου η αίτηση δεν προέβη σε καμία απολύτως ενέργεια προς διαμόρφωση των ακινήτων για τον δηλωθέντα σκοπό. Ενόψει τούτου, με επιστολή των δικηγόρων της ημερ. 24.11.08, κάλεσε τον καθ' ου η αίτηση να επιστρέψει τα απαλλοτριωθέντα ακίνητα, δηλώνοντας ταυτόχρονα και την ετοιμότητα της να αποδώσει πίσω το εισπραχθέν ποσό της αποζημίωσης. Ο καθ' ου η αίτηση δεν εξέτασε ούτε και απάντησε στο αίτημα της. Σκόπιμα και καταχρηστικά έσπευσε το Νοέμβριο 2008, να καθαρίσει με εκσκαφέα τα ακινήτα, να τα επιστρώσει με χαλίκια και να τοποθετήσει αργότερα πινακίδα αναγράφουσα «ΧΩΡΟΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ - PARKING PLACE».
Ο καθ΄ ου η αίτηση εισηγείται ότι ουδέποτε εγκαταλείφθηκε ο σκοπός της απαλλοτρίωσης ούτε κατέστη ανέφικτος αλλά αντίθετα, από το 2003 αναλάμβανε σταθερά τον καθαρισμό του ακινήτου και δεν χρειαζόταν οποιαδήποτε άλλη ενέργεια εκ μέρους του προκειμένου να υλοποιηθεί ο σκοπός της απαλλοτρίωσης. Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε οποιαδήποτε σήμανση, η πρόσβαση των οχημάτων στο χώρο ήταν ελεύθερη και τα ακίνητα χρησιμοποιούνταν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ως χώρος στάθμευσης. Ισχυρίζεται ακόμη ότι η επίστρωση των χαλικιών δεν έγινε εκ του πονηρού αλλά ενόψει της γιορτής των Χριστουγέννων.
Οι θέσεις του καθ' ου η αίτηση δεν είναι καθόλου πειστικές. Όπως αποδείχτηκε τόσο μέσω της μαρτυρίας της κόρης της αιτήτριας, όσο και από τις δέσμες των φωτογραφιών (ημερ. 28/3/09, 17/11/08 και 10/12/08) που η τελευταία παρουσίασε, ο καθ' ου η αίτηση δεν είχε προβεί σε καμία απολύτως ενέργεια από το 1993 και πριν την αποστολή της επιστολής εκ μέρους της αιτήτριας το 2008. Τα ακίνητα ήταν εγκαταλελειμμένα τουλάχιστον για 15 χρόνια (εναπόθεση, σκουπιδιών, υψομετρική διαφορά στην είσοδο τους) και μάλλον ακατάλληλα για στάθμευση. Η μόνη εκτέλεση υποτυπώδους έργου ώστε να εμφανίζονται ως διακριτός χώρος στάθμευσης, έγινε κάποιες μέρες μετά την παραλαβή του γραπτού αιτήματος της αιτήτριας για την επιστροφή τους (24.11.08).
Αυτή ακριβώς η ενέργεια του καθ' ου η αίτηση, ανατρέπει την εισήγηση που ανεπιτυχώς υπέβαλε η συνήγορος του, ότι δεν χρειαζόταν εξαρχής οποιαδήποτε εργασία και επέμβαση επί των ακινήτων για να εξυπηρετηθεί ο σκοπός της απαλλοτρίωσης. Στην προκείμενη περίπτωση η επί σειρά πολλών ετών πλήρης αδράνεια του καθ' ου η αίτηση σε συνδυασμό με τις εσπευσμένες και διόλου τυχαίες ενέργειες του μετά την όχληση από την αιτήτρια, ισοδυναμούν με παραβίαση της αρχής της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης.
Το Άρθρο 23 του Συντάγματος κατοχυρώνει το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και προνοεί ότι αν δεν καταστεί εφικτός ο σκοπός της απαλλοτρίωσης εντός τριών ετών, η απαλλοτριούσα αρχή υποχρεώνεται να προσφέρει την ιδιοκτησία επί τη καταβολή της τιμής κτήσεως στο πρόσωπο από το οποίο την απαλλοτρίωσε.
Όπως ορθά υποδεικνύεται στη Συμεωνίδη ν. Δημοκρατίας (2000) 4 Α.Α.Δ. 824, στην οποία έγινε με επιδοκιμασία αναφορά στην Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέϊτς Λτδ ν. Υπουργικού Συμβουλίου (2006) 3 ΑΑΔ 166, η ορθή ερμηνεία ως προς το εύρος του Άρθρου 23.5, πρέπει να συνάδει με το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα ιδιοκτησίας γι΄ αυτό και η απαλλοτριούσα αρχή μέσα στην προβλεπόμενη από το Σύνταγμα και το Νόμο περίοδο πρέπει να λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα που να καθιστούν το σκοπό της απαλλοτρίωσης «εφικτό», υλοποιήσιμο, δηλαδή, σε εύλογο χρονικό διάστημα να προβεί στις απαραίτητες εκείνες ενέργειες αναλόγως του σκοπού προς υλοποίηση και των αντικειμενικών δεδομένων της υπόθεσης.
Κάτι τέτοιο βεβαίως δεν συνέβη εδώ. Αντίθετα, η διοίκηση επέδειξε πλήρη αδιαφορία και αδυναμία αξιοποίησης των ακινήτων ως χώρου στάθμευσης. Οι όποιες επεμβάσεις έγιναν, είναι ετεροχρονισμένες και ενέχουν σκοπιμότητα, αφού προηγουμένως ο καθ' ου η αίτηση ουδέποτε επέδειξε οποιαδήποτε πρόθεση αξιοποίησης των απαλλοτριωθέντων ακινήτων προς υλοποίηση του σκοπού της απαλλοτρίωσης. Η αιτήτρια δεν έχει υποχρέωση να αποδείξει ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης είτε έχει εγκαταλειφθεί είτε έχει καταστεί ανέφικτος, αλλά να δείξει ότι η διοίκηση δεν έλαβε εκείνες τις ενέργειες που ήταν ευλόγως αναγκαίες για υλοποίηση του έργου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με €1200 έξοδα πλέον ΦΠΑ προς όφελος της αιτήτριας και εναντίον του καθ' ου η αίτηση. Η παράλειψη του καθ' ου η αίτηση να ακολουθήσει τη διαδικασία του Άρθρου 23.5 του Συντάγματος είναι άκυρη και παν παραληφθέν δέον όπως εκτελεστεί.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.