|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 4 ΑΑΔ 206
13 Απριλίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. NEBIL YILMAZ AZIZ GUVENLER,
2. AHMET GUVENLER,
Αιτητές,
v.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΗΣ
ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΧΟΡΗΓΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 2411/2006)
Συνταγματικό Δίκαιο ― Έλεγχος συνταγματικότητας νόμου ― Για να διενεργηθεί πρέπει οπωσδήποτε να είναι λυσιτελής ― Η δεσμευτική νομολογία της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η εφαρμογή της στα επίδικα γεγονότα.
Ειδικές Χορηγίες ― Ο περί Παροχής Ειδικών Χορηγιών Νόμος του 1996-2006 (Ν.77(Ι)/96) ― Δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ειδικής χορηγίας σε φοιτητές, που η οικογένειά τους δεν έχει την μόνιμη διαμονή της στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία ― Οι συνέπειες εφαρμογής της ρύθμισης στην κριθείσα περίπτωση.
Έξοδα ― Η περίπτωση όπου δεν επιδικάστηκαν έξοδα σε βάρος των Αιτητών, παρόλο που η προσφυγή τους απορρίφθηκε.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της άρνησης να τους παραχωρηθεί ειδική χορηγία για φοιτητές σε σχέση με το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Η παρούσα υπόθεση είναι ταυτόσημη με την υπόθεση Igdir κ.ά. v. Υπουργείου Οικονομικών (2008) 4 Α.Α.Δ. 667. Στην υπόθεση εκείνη το δικαστήριο θεώρησε λυσιτελές να εξετάσει το εγειρόμενο συνταγματικό θέμα, αφού σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αρχής γενομένης με τη Dias United Publishing Co. Ltd ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550, έχει λεχθεί ότι δεν είναι δυνατόν διά της κρίσεως του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σε νόμο που κρίθηκε ως αντισυνταγματικός, να προστεθούν πρόνοιες που δεν θέλησε ο νομοθέτης.
2. Για την παροχή χορηγίας ως η επίδικη, χρειάζεται θετική προς τούτο νομοθετική διάταξη. Η ανυπαρξία της δεν μπορεί να αναπληρωθεί με δικαστική απόφαση, γιατί, σε μια τέτοια περίπτωση, ο συνταγματικός έλεγχος που ασκεί το Ανώτατο Δικαστήριο θα μετατρεπόταν σε μέσο αναμόρφωσης ή συμπλήρωσης της νομοθεσίας. Ο Νόμος 77(Ι)/96 σαφώς δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ειδικής χορηγίας σε φοιτητές που η οικογένειά τους δεν έχει τη μόνιμη διαμονή της στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία. Τέτοια είναι και η παρούσα υπόθεση. Ο νόμος δεν αναγνωρίζει δικαίωμα, παρά μόνο υπό συγκεκριμένους όρους. Δεν παρέχεται στο δικαστήριο δυνατότητα αναμόρφωσής του ώστε να καλύπτονται και άλλοι τους οποίους ο νομοθέτης δεν θέλησε να καλύψει. Ο Νόμος προβλέπει την παροχή της χορηγίας μόνο σε άτομα που διαμένουν στις ελεύθερες περιοχές, ακριβώς γιατί ψηφίστηκε επειδή μέσα στα πλαίσια φορολογικής μεταρρύθμισης καταργήθηκαν κάποιες φορολογικές ελαφρύνσεις. Ο Νόμος ήταν ένας τρόπος αντικατάστασης μέρους των ελαφρύνσεων αυτών.
3. Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται αλλά κάτω από τις περιστάσεις, επειδή το θέμα δεν έχει εγερθεί από τους καθ' ων η αίτηση, δεν εκδίδεται οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα.
Η προσφυγή απορρίφθηκε. Καμία διαταγή ως προς τα έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Igdir κ.ά. ν. Υπουργείου Οικονομικών (2008) 4 Α.Α.Δ. 667,
Dias United Publishing Co. Ltd ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550,
Βρούντου ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 78,
Κωνσταντίνου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 267.
Προσφυγή.
Αλ. Μαρκίδης, για τους Αιτητές.
Λ. Ουστά (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές αξιώνουν ακύρωση της απόφασης των καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 9.10.2006, σύμφωνα με την οποία απορρίφθηκε αίτημά τους για παραχώρηση ειδικής χορηγίας για φοιτητές για το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005.
Οι αιτητές είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, τουρκοκυπριακής καταγωγής. Γεννήθηκαν και διαμένουν στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας. Ο αιτητής 1 είναι πατέρας του αιτητή 2, ο οποίος φοιτά σε Μουσική Ακαδημία στη Λευκωσία, σε κλάδο ο οποίος είναι αξιολογημένος από το Κυπριακό Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης.
Στις 23.8.2006, ο αιτητής 1 υπέβαλε για λογαριασμό και εκ μέρους του αιτητή 2 αίτηση για παροχή ειδικής χορηγίας για φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η αίτηση απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι σύμφωνα με τους περί Παροχής Ειδικών Χορηγιών Νόμους του 1996 έως 2006, Ν.77(Ι)/1996, όπως τροποποιήθηκε, χορηγία καταβάλλεται σε κάθε οικογένεια που έχει τη μόνιμη διαμονή της στην Κύπρο, στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία και έχει τέκνο φοιτητή. «Περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία» σημαίνει μέρος στη Δημοκρατία που δεν κατέχεται από τα στρατεύματα κατοχής, μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Η πιο πάνω απόφαση των καθ' ων η αίτηση αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Καθοριστικό ρόλο στην απορριπτική απόφαση των καθ' ων η αίτηση έπαιξε το Άρθρο 4(1)(α) του Νόμου 77(Ι)/1996, το οποίο προβλέπει ότι «οικογένεια που έχει τη μόνιμη διαμονή της στην Κύπρο στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία και έχει τέκνο φοιτητή δικαιούται ειδικής χορηγίας ύψους £1.000 για κάθε ακαδημαϊκό έτος της κανονικής διάρκειας σπουδών του εν λόγω φοιτητή».
Η μόνιμη διαμονή στην Κύπρο στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία συνιστά προϋπόθεση για τη χορηγία. Στην παρούσα υπόθεση είναι παραδεκτό πως οι αιτητές διαμένουν μονίμως σε περιοχή που κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα.
Η επιχειρηματολογία για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης εδράζεται στη θέση πως η πιο πάνω προϋπόθεση του Νόμου παραβιάζει την αρχή της ισότητας που κατοχυρώνει το Άρθρο 28 του Συντάγματος, καθότι εισάγει αδικαιολόγητη δυσμενή διάκριση εις βάρος ορισμένης ομάδας Κυπρίων πολιτών και επειδή είναι αντίθετη προς το 12ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που κυρώθηκε από τη Δημοκρατία με το Νόμο 13 (ΙΙΙ) του 2000, τα Άρθρα 2 και 26 του Διεθνούς Συμφώνου περί Αστικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων που επίσης κυρώθηκε με το Νόμο 14/69 και τα Άρθρα 13 και 177 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τα Άρθρα 6, 7 και 11 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τη συνταγματικά καθιερωμένη αρχή της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου.
Οι καθ' ων η αίτηση προέβαλαν προδικαστική ένσταση υποστηρίζοντας ότι οι αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την επίδικη πράξη, αφού ο Νόμος 77(Ι)/1996 δεν τυγχάνει εφαρμογής στην περίπτωσή τους, ακόμα, αφ' ενός, επειδή δεν έχουν τη μόνιμη διαμονή τους σε περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία και αφ' ετέρου, ως μόνιμοι κάτοικοι των κατεχομένων εδαφών, δεν έχουν καταβάλει οποιοδήποτε φόρο ή προσφορά στα ταμεία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Είναι αλήθεια ότι τόσο από την αιτιολογική έκθεση, όσο και από την έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού, είναι φανερό ότι ο συγκεκριμένος Νόμος αποβλέπει στη ρύθμιση της καταβολής ειδικών χορηγιών σε αντικατάσταση φορολογικών ελαφρύνσεων σε φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εξωτερικού, πολύτεκνες οικογένειες και τυφλούς. Ο νόμος ψηφίστηκε μέσα στα πλαίσια της φορολογικής μεταρρύθμισης και την κατάργηση κάποιων φορολογικών ελαφρύνσεων που προέβλεπε η μέχρι τότε ισχύουσα νομοθεσία.
Η προδικαστική ένσταση παραγνωρίζει ακριβώς ότι το ζητούμενο είναι η δυνατότητα εφαρμογής της προϋπόθεσης της μόνιμης διαμονής στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία. Συνεπώς οι αιτητές νομιμοποιούνται να προσβάλουν την επίδικη απόφαση. Με άλλα λόγια, η δυνατότητα εφαρμογής της νομοθετικής προϋπόθεσης αποβαίνει το ζητούμενο.
Η παρούσα υπόθεση είναι ταυτόσημη με την υπόθεση Igdir κ.ά. v. Υπουργείου Οικονομικών (2008) 4 Α.Α.Δ. 667, με την κατάληξη της οποίας συμφωνώ απολύτως. Στην υπόθεση εκείνη το δικαστήριο θεώρησε λυσιτελές να εξετάσει το εγειρόμενο συνταγματικό θέμα, αφού σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου*, αρχής
*Βρούντου v. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 78 και Κωνσταντίνου κ.ά. v. Δημοκρατίας (2007) 3 Α.Α.Δ. 267, 273, 274.
γενομένης με τη Dias United Publishing Co Ltd v. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550, έχει λεχθεί ότι δεν είναι δυνατόν διά της κρίσεως του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σε νόμο που κρίθηκε ως αντισυνταγματικός, να προστεθούν πρόνοιες που δεν θέλησε ο νομοθέτης.
Για την παροχή τέτοιας χορηγίας χρειάζεται θετική προς τούτο νομοθετική διάταξη. Η ανυπαρξία της δεν μπορεί να αναπληρωθεί με δικαστική απόφαση γιατί, σε μια τέτοια περίπτωση, ο συνταγματικός έλεγχος που ασκεί το Ανώτατο Δικαστήριο θα μετατρεπόταν σε μέσο αναμόρφωσης ή συμπλήρωσης της νομοθεσίας. Όπως έχει τονιστεί και στην υπόθεση Dias United Publishing Co Ltd, ανωτέρω, η κήρυξη νόμου ως αντισυνταγματικού στο πλαίσιο της άσκησης της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, επάγεται τη μη εφαρμογή του στην περίπτωση και συνακολούθως την ακύρωση της πράξης που εκδόθηκε δυνάμει των διατάξεων. Δεν είναι δυνατόν διά της κρίσεως του Ανωτάτου Δικαστηρίου πως ο Νόμος είναι αντισυνταγματικός να προστεθούν στο Νόμο πρόνοιες που δεν θέλησε ο νομοθέτης.
Όπως καταλήγει και ο αδελφός Δικαστής Κωνσταντινίδης στην απόφαση Fatma Igdir κ.ά. v. Υπουργείου Οικονομικών, ανωτέρω, ο Νόμος 77(Ι)/96 σαφώς δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ειδικής χορηγίας σε φοιτητές που η οικογένειά τους δεν έχει τη μόνιμη διαμονή της στις περιοχές που ελέγχονται από τη Δημοκρατία. Τέτοια είναι και η παρούσα υπόθεση. Ο νόμος δεν αναγνωρίζει δικαίωμα, παρά μόνο υπό συγκεκριμένους όρους. Δεν παρέχεται στο δικαστήριο δυνατότητα αναμόρφωσής του ώστε να καλύπτονται και άλλοι τους οποίους ο νομοθέτης δεν θέλησε να καλύψει.
Ο Νόμος προβλέπει την παροχή της χορηγίας μόνο σε άτομα που διαμένουν στις ελεύθερες περιοχές, ακριβώς γιατί ψηφίστηκε επειδή μέσα στα πλαίσια φορολογικής μεταρρύθμισης καταργήθηκαν κάποιες φορολογικές ελαφρύνσεις. Ο Νόμος ήταν ένας τρόπος αντικατάστασης μέρους των ελαφρύνσεων αυτών.
Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται αλλά κάτω από τις περιστάσεις, επειδή το θέμα δεν έχει εγερθεί από τους καθ' ων η αίτηση, αποφάσισα να μην εκδώσω οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Καμιά διαταγή ως προς τα έξοδα.