|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 1353/2008
3 Σεπτεμβρίου, 2009
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΆ ΜΕ ΤΟ ΆΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ALI IBRAHIM HOUSSEIN BASMA
Αιτητής
- ΚΑΙ -
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΩΣ ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΚΗΔΕΜΟΝΑ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
Καθ' ών η αίτηση
..........
Μ. Ναθαναήλ, για τον αιτητή
Λ. Ουστά (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους καθ'ών η αίτηση
..........
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Ο αιτητής με την παρούσα προσφυγή ζητά από το δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία, που παραθέτω αυτούσια:
«Δήλωση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών υπό την ιδιότητα του ως κηδεμόνα διαχείρισης των Τουρκοκυπριακών περιουσιών που κοινοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας ημερομηνίας 29/7/08, η οποία επισυνάπτεται ως Παράρτημα Α, με την οποία του γνωστοποιήθηκε ότι ο κηδεμόνας έκρινε ότι δεν ικανοποιούνται οι ειδικές κατάλληλες προϋποθέσεις για να θεωρηθεί η περιουσία του αιτητή ως μη εγκαταλειφθείσα, είναι άκυρη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος και καθετί που παραλήφθηκε, δηλαδή η άρνηση αποδοχής της δήλωσης μεταβίβασης ημερομηνίας 11/7/2007 θα έπρεπε να είχε εκτελεστεί.»
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Στις 11/7/07 προσκομίστηκε στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λάρνακας, δήλωση μεταβίβασης μαζί με πωλητήριο έγγραφο αναφορικά με αγοραπωλησία τουρκοκυπριακής (Τ/Κ) περιουσίας που βρίσκεται στην κοινότητα Λειβάδια της επαρχίας Λάρνακας, από Τ/Κ σε ελληνοκυπριακή εταιρεία. Τα στοιχεία του δικαιοπαρόχου και δικαιοδόχου είναι τα ακόλουθα: Δικαιοπάροχος: Ali Imbrahim Hussein, Eυανθία Πιερίδου 31, 6022 Λάρνακα. Δικαιοδόχος: Charama Land Developers Ltd, Γρηγόρη Αυξεντίου 3, Γρ. 303, 6023, Λάρνακα, Κτήματα: (α) Αλώνι με αρ. εγγραφής 28491, Φ/Σχ. ΧLIX/63, τεμ. 737, έκτασης 502 τ.μ. ½ μερ., στην κοινότητα Αγιος Θεόδωρος Λάρνακας, (β) Χωράφι με αρ. εγγραφής 23204, Φ/Σχ., LVI/10, τεμ. 40, έκτασης 16054 τ.μ. το όλο μερίδιο, στην Κοινότητα Αγιος Θεόδωρος, Λάρνακας, Νέα εγγραφή: 3061 με εμβαδό 31439 τ.μ. (κατόπιν εκσυγχρονισμού της εγγραφής), (γ) Χωράφι, με αρ. εγγραφής 27922, Φ/Σχ. ΧLIX/63, τεμ. 255, έκταση 3345 τ.μ. το όλο μερίδιο, στην κοινότητα Αγιος Θεόδωρος, Λάρνακας, (δ) Χωράφι, με αρ. εγγραφής 27924, Φ/Σχ. XLIX/63, τεμ. 834, έκταση 1003 τ.μ., το όλο μερίδιο, στην κοινότητα Αγιος Θεόδωρος, Λάρνακας.
Τίμημα Πώλησης: (α) €5.980,10, (β) €970.485,61, (γ) €78.595,61, (δ) €29.046,22
Αγοραία Αξία: (α) €10.251,61, (β) €1.879.461,50, (γ) €170.860,14, (δ) €42.715,04
Η αίτηση διαβιβάστηκε στον Διευθυντή Υπηρεσίας Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών, με την επιστολή του Διευθυντή Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Λευκωσίας, ημερ. 19.12.07 στην οποία επισυνάφθηκε επιστολή του Επαρχιακού Κτηματολογικού Λειτουργού Λάρνακας, ημερ. 13/11/07, στην οποία παρατίθενται όλα τα σχετικά γεγονότα και στην οποία επισυνάπτονται όλα τα σχετικά έγγραφα. Με την επιστολή ημερ. 19/12/07, η οποία κοινοποιήθηκε και στον Γενικό Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών, ζητείτο όπως το θέμα τεθεί ενώπιον του Κηδεμόνα Τ/Κ Περιουσιών για λήψη απόφασης.
Η επίδικη Τ/Κ περιουσία, η οποία εγκαταλείφθηκε στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, λόγω της τουρκικής εισβολής, έχει περιέλθει υπό την κηδεμονία του Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών, ο οποίος τη διαχειρίζεται για την εξυπηρέτηση των αναγκών των προσφύγων.
Η Υπηρεσία Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών, αφού εξέτασε το όλο θέμα, υπέβαλε πλήρη έκθεση στον Κηδεμόνα Τ/Κ Περιουσιών για ενημέρωση και λήψη απόφασης, με βάση τη διαδικασία που καθορίστηκε. Σχετική επί του θέματος αυτού είναι η επιστολή με αρ. φακ. 6/99/436 ημερ. 17/1/08. Η Υπηρεσία Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών θεωρεί ότι ο αιτητής ενοικίασε το διαμέρισμα στις ελεύθερες περιοχές, για προσωρινή διαμονή, με προφανή σκοπό την παραπλάνηση της Υπηρεσίας, ώστε να δοθεί η εντύπωση ότι έχει εγκατασταθεί στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές, για να επιτραπεί κατ' εξαίρεση η πώληση και αποξένωση της περιουσίας του. Έκρινε ότι ο αιτητής παρέλειψε να υποβάλει πλήρη στοιχεία για τη διαμονή της οικογένειας του στα κατεχόμενα και ούτε ζήτησε να του δοθεί το δικαίωμα ανάκτησης της κατοχής και χρήσης της περιουσίας του.
Η Υπηρεσία Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών, επειδή είχε αμφιβολίες για τις προθέσεις του αιτητή, θεώρησε ότι από την υπόθεση αυτή απουσιάζει το στοιχείο της καλής πίστης και ότι η προσπάθεια του Τ/Κ ιδιοκτήτη ήταν η εκμετάλλευση της έκρυθμης κατάστασης, με σκοπό τον πλουτισμό. Γι' αυτό, εισηγήθηκε την απόρριψη του αιτήματος, για τυχόν αποδοχή της Δήλωσης Πώλησης, στο παρόν στάδιο, γιατί δεν συντρέχουν οι ειδικές κατάλληλες προϋποθέσεις που καθορίστηκαν για το σκοπό αυτό από το Υπουργικό Συμβούλιο, με βάση την απόφαση του αρ. 60821 ημερ. 15/9/04.
Η Υπηρεσία Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών, η οποία ζήτησε, στο μεταξύ περαιτέρω διερεύνηση του όλου θέματος, μέσω του Διοικητή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, διαπίστωσε ότι ο αιτητής πηγαινοέρχεται πολύ συχνά με τη σύζυγο του στις κατεχόμενες περιοχές και διαμένει στο κατεχόμενο χωριό Άγιος Σέργιος Αμμοχώστου. Σχετικές επί του θέματος αυτού είναι η επιστολή με αρ. φακλ. 6/99/436 ημερ. 25/3/08 και η επιστολή του Διοικητή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών με αρ. φακ. 16.29.002 ημερ. 12.5.08.
Ο Κηδεμόνας Τ/Κ Περιουσιών, αφού εξέτασε το όλο θέμα, με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία και δεδομένα, αποφάσισε ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν πληρούνται οι ειδικές κατάλληλες προϋποθέσεις, που καθορίστηκαν για το σκοπό αυτό από το Υπουργικό Συμβούλιο με την απόφαση 60.821 της 15/9/04 και γιαυτό απορρίφθηκε το αίτημα για αποδοχή της δήλωσης πώλησης και κατάθεσης του πωλητηρίου εγγράφου, για σκοπούς ειδικής εκτέλεσης, γιατί πρόκειται, μεταξύ άλλων, για σημαντική σε έκταση και αξία περιουσία, με μεγάλη διαφορά της τιμής πώλησης από την αγοραία αξία. Σχετική επί του θέματος είναι η επιστολή του Γενικού Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών ημερ. 24/6/08. Ο Διευθυντής Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας με του επιστολή ημερ. 29/7/08, πληροφόρησε τους ενδιαφερόμενους αιτητές κατάλληλα για την απόφαση του Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών για την απόρριψη του αιτήματος τους. Αποτέλεσμα ήταν η καταχώρηση της παρούσας προσφυγής από τον αιτητή στις 12/8/08.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή με τη γραπτή του αγόρευση, προωθεί ουσιαστικά τους ακόλουθους λόγους ακύρωσης: (α) Ενόψει του ότι ο αιτητής έχει εγκατασταθεί με τη σύζυγο του από την 1/1/07 στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, εσφαλμένα και κάτω από πλάνη ως προς τα γεγονότα και το Νόμο και χωρίς δέουσα έρευνα, κρίθηκε ότι η εγκατάσταση του ήταν προσωρινής φύσης και με σκοπό να εκμεταλλευθεί την έκρυθμη κατάσταση. (β) Το γεγονός ότι διακινείται συχνά στις κατεχόμενες περιοχές δεν αναιρεί τη μόνιμη εγκατάστασή του στις ελεύθερες περιοχές αφού στα κατεχόμενα πηγαίνει για ολιγοήμερες επισκέψεις στα παιδιά του στον Αγ. Σέργιο Αμμοχώστου. (γ) Η άρνηση αποδοχής της Δήλωσης Μεταβίβασης αντιβαίνει στο Άρθρο 28 του Συντάγματος αφού δημιουργεί άνιση μεταχείριση του αιτητή. (δ) Η Υπουργική Απόφαση με αρ. 60.821 ημερ. 15/9/04 με την οποία επιχειρήθηκε η θέσπιση Κανονισμών για την εφαρμογή των προνοιών του περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (Διαχείριση και Άλλα Θέματα) (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμου του 1991 (Ν. 139/91 ως έχει τροποποιηθεί) είναι ultra vires του Νόμου και επίσης δεν έχει εκδοθεί εντός 2 μηνών όπως διαλαμβάνει το άρθρο 16. (ε) Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου είναι άκυρη διότι δεν έχει δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα όπως διαλαμβάνει το άρθρο 57.4 του Συντάγματος και το άρθρο 7 του περί Ερμηνείας Νόμου Κεφ. 1. (στ) Η απόφαση παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης αφού η διοίκηση ενεργεί με ασυνεπή και αντιφατικό τρόπο. (ζ) Με βάση εκτίμηση η τιμή πώλησης είναι σχεδόν ταυτόσημη με την αγοραία αξία αλλά η εκτίμηση αυτή αγνοήθηκε με αποτέλεσμα να συνιστά έλλειψη δέουσας έρευνας, και (η) η απόφαση στερείται της δέουσας αιτιολογίας.
Από πλευράς των καθ' ων η αίτηση εγείρεται προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου αλλά του ιδιωτικού και γιαυτό δεν μπορεί να εξεταστεί στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Διαζευκτικά, υποστηρίζουν τη νομιμότητα και ορθότητα της απόφασης.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Αρχίζοντας από την προδικαστική ένσταση, είμαι της άποψης ότι αν η προσφυγή στρεφόταν μόνο εναντίον του Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας για την άρνηση του να δεχθεί τη Δήλωση Μεταβίβασης, τότε η απόφαση θα ήταν τέτοια που εμπίπτει στα πλαίσια του ιδιωτικού δικαίου και επομένως η προσφυγή θα ήταν απαράδεκτη εφόσον δε θα είχαμε εκτελεστή διοικητική πράξη. Αυτό αποφάσισα πρόσφατα με αναφορά και σε προηγούμενη νομολογία. (βλ. Φώτης Κιννής ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω (1) Διευθυντή Κτηματολογιου και Χωρομετρίας και (2) Υπουργείου Εσωτερικών, υποθ. αρ. 1855/06 ημερ. 27/8/09). Ενόψει όμως του γεγονότος ότι αναφορικά με τουρκοκυπριακές περιουσίες το θέμα διέπεται από τις πρόνοιες του προαναφερθέντος νόμου 139/91, ως έχει τροποποιηθεί, ούτως ώστε ως μέρος της αιτιολογίας του Διευθυντή Κτηματολογίου για την άρνηση να δεχθεί τη Δήλωση Μεταβίβασης είναι το γεγονός ότι ο Κηδεμόνας δεν έχει δώσει τη συγκατάθεσή του και ενόψει του ότι η Ολομέλεια ήδη αποφάσισε ότι οι αποφάσεις του Κηδεμόνα κατά την άσκηση των εξουσιών του δυνάμει του εν λόγω Νόμου εμπίπτουν στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, καταλήγω ότι η προδικαστική ένσταση τουλάχιστον όσον αφορά τον καθ' ου η αίτηση 2 δεν ευσταθεί. (βλ. σχετικά τις υποθέσεις Altan Salih Niazi ν. Δημοκρατίας Α.Ε. 169/06 ημερ. 14/4/09 και Ιακωβος (Γιακουμής) Κολοκάση ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 34/06 ημερ. 17/7/08, στις οποίες κάνω αναφορά και στην προαναφερθείσα απόφαση μου). Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι έλαβε γνώση της απόφασης του Κηδεμόνα για πρώτη φορά με την επιστολή του καθ' ου η αίτηση αρ. 1 Διευθυντή του Κτηματολογίου ημερ. 29/7/08, ισχυρισμός που όχι μόνο δεν αμφισβητείται αλλά και από τα γεγονότα της υπόθεσης προκύπτει ότι είναι ορθός αφού είναι ο καθ' ου η αίτηση αρ. 1 που είχε αποταθεί στον Κηδεμόνα (καθ' ου η αίτηση αρ. 2) για συγκατάθεση. Βέβαια στην υπόθεση Φώτης Κιννή, πιο πάνω, η προσφυγή απορρίφθηκε ως απαράδεκτη, διότι δεν στρεφόταν εναντίον του Κηδεμόνα, αλλά μόνο του Διευθυντή Κτηματολογίου.
Ενόψει των πιο πάνω επιβάλλεται όπως εξετάσω την προσφυγή όσον αφορά την απόφαση του Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών. Αρχίζω από τους λόγους που αφορούν ισχυρισμό για πλάνη περί τα πράγματα, έλλειψη δέουσας έρευνας και έλλειψη αιτιολογίας.
Αναφορικά με την κατ' ισχυρισμό πλάνη και μη δέουσα έρευνα, ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή προβάλλει ότι ακόμα και με τα γεγονότα όπως τα έθεσε στην επιστολή της η ΚΥΠ προκύπτει ότι από την 1/1/07 μέχρι σήμερα ο αιτητής διαμένει μόνιμα στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές.
Με τον προαναφερθέντα νόμο 139/91 προβλέπεται ότι εκκρεμούσης της εκρύθμου, λόγω της Τουρκικής εισβολής, καταστάσεως, Τ/Κ περιουσία (κινητή και ακίνητη) που ανήκει σε τουρκοκύπριο και καλύπτεται από τις πρόνοιες του Νόμου, εμπίπτει στην εξουσία και διαχείριση του Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών. Ό,τι στην παρούσα υπόθεση η επίδικη περιουσία ήταν τέτοια, δεν αμφισβητείται από τον αιτητή, ο οποίος σύμφωνα με τα γεγονότα, όπως ο ίδιος τα επικαλείται, εγκατέλειψε τις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές και μετακινήθηκε στις κατεχόμενες το 1974, λόγω της Τουρκικής εισβολής. Όμως ο ισχυρισμός του αιτητή είναι ότι ενόψει του ότι από την 1/1/07 έχει εγκατασταθεί μόνιμα στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, η περιουσία του έπαψε να είναι υπό την διαχείριση του Κηδεμόνα. Αφιερώνει αρκετό μέρος στην αγόρευση του για να δείξει ότι εγκαταστάθηκε εδώ μόνιμα και επομένως από το 2007 δε θεωρείται «τουρκοκύπριος» με την έννοια του Ν. 139/91.
Στο άρθρο 2 του εν λόγω νόμου «Τουρκοκύπριος» σημαίνει «τουρκοκύπριο που δεν έχει τη συνήθη διαμονή στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές και περιλαμβάνει εταιρεία ή άλλο νομικό πρόσωπο που ελέγχεται από τουρκοκύπριο καθώς και το Εφκαφ.»
Είμαι της άποψης ότι ο πιο πάνω ορισμός αναφέρεται στο χρόνο θέσπισης του εν λόγω νόμου και με βάση τις πρόνοιες του, η επίδικη περιουσία έχει ορθά και νόμιμα περιέλθει στον Κηδεμόνα. Στον ίδιο το νόμο δεν υπάρχει πρόνοια ότι μια περιουσία που έχει ήδη περιέλθει νόμιμα στον Κηδεμόνα, παύει να είναι υπό τη διαχείριση του, όταν ο τουρκοκύπριος ιδιοκτήτης, που την εγκατέλειψε το 1974 λόγω της τουρκικής εισβολής, επιστρέψει στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές. Επομένως και αν ακόμα ο αιτητής έχει από το 2007 εγκατασταθεί μόνιμα στις ελεύθερες περιοχές, αυτό δεν αφαιρεί την περιουσία του από τη διαχείριση του Κηδεμόνα, όπως ισχυρίζεται ο αιτητής. Σύμφωνα με το νόμο η περιουσία παραμένει στη διαχείριση του Κηδεμόνα εφόσον συνεχίζει να εκκρεμεί η έκρυθμη κατάσταση.
Αναφορικά με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 60.821 ημερ. 15/9/04, η οποία φέρει τίτλο «Αίτημα Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι μετανάστευσαν στο εξωτερικό πριν από τον Ιούλιο του 1974 και Τουρκοκυπρίων που αποκτούν συνήθη διαμονή στις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας για ανάκτηση ελεύθερης κατοχής των περιουσιών τους για χρήση, απόλαυση, αξιοποίηση, ανάπτυξη και/ή εκποίηση» που είναι η μόνη περίπτωση για απαλλαγή περιουσίας από τη διαχείριση του Κηδεμόνα, με βάση τα γεγονότα της υπόθεσης, και για τους λόγους που εξηγώ πιο κάτω, κρίνω ότι ορθά απορρίφθηκε το αίτημα για μεταβίβαση.
Η εν λόγω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου καλύπτει τις εξής περιπτώσεις:
«(α) Να επιτρέψει, «σε ειδικές κατάλληλες περιπτώσεις» και μετά από συγκατάθεση του Υπουργού Εσωτερικών, ως Κηδεμόνα των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, την εγγραφή στους νόμιμους κληρονόμους της περιουσίας αποβιωσάντων Τουρκοκυπρίων που μετέβησαν στο εξωτερικό πριν την τουρκική εισβολή και κατοχή για μόνιμη εγκατάσταση. Οι «ειδικές κατάλληλες περιπτώσεις», θα κρίνονται από το κατά πόσο η αίτηση για εγγραφή περιουσίας στους κληρονόμους, γίνεται καλή τη πίστει ή ως προοίμιο για έναρξη μέτρων κατά της Δημοκρατίας και δεν συνιστά σημαντική σε έκταση και αξία περιουσία.
(β) Να επιτρέψει, μετά από συγκατάθεση του Υπουργού Εσωτερικών, ως Κηδεμόνα των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, την πώληση και αποδοχή της Δήλωσης Μεταβίβασης τουρκοκυπριακών περιουσιών των οποίων οι ιδιοκτήτες μετέβησαν στο εξωτερικό πριν την τουρκική εισβολή και κατοχή για μόνιμη εγκατάσταση, επίσης με βάση το κριτήριο «σε ειδικές κατάλληλες περιπτώσεις», όπως αυτές ορίζονται στην υποπαράγραφο «α» πιο πάνω.
(γ) Όπως ο διαχειριστής της περιουσίας αποβιώσαντος Τουρκοκυπρίου, ο οποίος είχε τη συνήθη διαμονή του στο εξωτερικό πριν την τουρκική εισβολή και κατοχή, να δικαιούται μετά από συγκατάθεση του Υπουργού Εσωτερικών ως Κηδεμόνα των Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, να πωλεί και/ή μεταβιβάζει την περιουσία αυτή, σε «ειδικές κατάλληλες περιπτώσεις».
(δ) Να απαλλάξει από την καταβολή των τόκων φόρου κληρονομίας τους κληρονόμους τουρκοκυπριακών περιουσιών των οποίων ο ιδιοκτήτης είχε τη συνήθη διαμονή του στο εξωτερικό πριν την τουρκική εισβολή και κατοχή, από την ημερομηνία θανάτου του ιδιοκτήτη.
(ε) Οι πιο πάνω θέσεις πολιτικής για τις περιουσίες των Τουρκοκυπρίων που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας και οι οποίοι είχαν τη συνήθη διαμονή τους στο εξωτερικό πριν την τουρκική εισβολή και κατοχή εφαρμοσθούν στην περίπτωση του κ. Orhan Dogan Muderrisoglou, αλλά αυτή η περίπτωση δεν συνιστά γενικό κανόνα ή προηγούμενο γενικής εφαρμογής.»
(Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου)
Είναι φανερό από τα πιο πάνω ότι όλες οι περιπτώσεις που καλύπτει η Υπουργική απόφαση είναι για τουρκοκύπριους οι οποίοι είχαν τη συνήθη διαμονή τους στο εξωτερικό πριν από την Τουρκική εισβολή και όχι για τουρκοκύπριους, όπως ο αιτητής, που ζούσαν από το 1974 λόγω της εισβολής στις τουρκοκρατούμενες και μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές και αποφασίζουν να επιστρέψουν στις ελεύθερες περιοχές. Επομένως κρίνω ότι η εν λόγω Υπουργική απόφαση δε βοηθά τον αιτητή και εσφαλμένα εξετάστηκε η αίτησή του με βάση αυτή.
Εν πάση περιπτώσει ο αιτητής ενόψει του δόγματος της ταυτόχρονης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, δε δικαιούται από τη μια να επικαλείται τις πρόνοιες της Υπουργικής απόφασης, που είναι ο μόνος τρόπος για αφαίρεση περιουσίας από τη διαχείριση του Κηδεμόνα και επιστροφή της στον τουρκοκύπριο ιδιοκτήτη και από την άλλη να ισχυρίζεται ότι η απόφαση αυτή είναι παράνομη. (βλ. μεταξύ άλλων Ηλία κα ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 884 και Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών ν. China Wanbao Engineering Corporation (2000) 3 A.A.D. 406).
Kαι αν ακόμα υποθέσουμε ότι η περίπτωση του αιτητή καλύπτεται από την Υπουργική απόφαση, η άποψη της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τ/Κ περιουσιών και κατ' επέκταση η απόφαση του Κηδεμόνα που υιοθέτησε αυτή, ότι δεν υπήρχαν ικανοποιητικά στοιχεία για να καταλήξουν ότι η εγκατάσταση του αιτητή στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές ήταν μόνιμη και ότι εν πάση περιπτώσει η πώληση ήταν κάτω από συνθήκες που κρίθηκαν ότι δεν αποτελούσαν τις «ειδικές κατάλληλες περιπτώσεις», ήταν εύλογα επιτρεπτές. Στην απόφαση του καθ' ου η αίτηση 2 παρέχεται επαρκής αιτιολογία.
Ενόψει των πιο πάνω καταλήγω ότι η απόφαση του καθ' ού η αίτηση αρ. 2 Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών είναι ορθή και επομένως η προσφυγή εναντίον του απορρίπτεται.
Αναφορικά με την προσφυγή εναντίον του καθ' ου η αίτηση αρ. 1, όπως έχω ήδη αναφέρει, έχει νομολογιακά αποφασισθεί ότι η άρνηση του Διευθυντή να δεχθεί κατάθεση σύμβασης πώλησης και/ή δήλωσης μεταβίβασης, δεν εμπίπτει στην αναθεωρητική εξουσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου διότι θεωρείται ότι αποτελεί θέμα ιδιωτικού δικαίου (βλ. Torgut Yashar v. Κυπριακής Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 454/02, 16/9/04, G. Spyropoulos Developers Ltd. v. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας κ.α., προσφ. 626/05 ημερ. 4/10/06, Molivo Ltd. v. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, προσφ. Αρ. 778/05 ημερ. 27/11/08 και Ανδρέας Περικλέους (Κτηματική) Λτδ. ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας κ.α. προσφ. Αρ. 627/05 ημερ. 18/12/06).
Στις προαναφερθείσες υποθέσεις της Ολομέλειας Ιακώβος (Γιακουμής) Κολοκάση ν. Κυπριακής Δημοκρατίας και Altan Salih Niazi ν. Δημοκρατίας, που αποφασίστηκε ότι οι αποφάσεις του Κηδεμόνα εμπίπτουν στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, οι προσφυγές στρέφονταν εναντίον του Κηδεμόνα και όχι εναντίον του Διευθυντή του Κτηματολογίου. Αφήνεται εκεί να νοηθεί ότι στην έκταση που η απόφαση στρέφεται εναντίον του Διευθυντή του Κτηματολογίου, αυτή δεν εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου. Επομένως η προσφυγή εναντίον του Διευθυντή του Κτηματολογίου απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
Όμως και αν ακόμα, ενόψει του ότι βάση για την απόφαση ήταν και η άρνηση του Κηδεμόνα Τ/Κ περιουσιών να δώσει τη συγκατάθεση του, οπότε δυνατό να θεωρείτο ότι ήταν εκτελεστή η απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου ως ενσωματώνουσα αυτή του Κηδεμόνα, καταλήγω ότι ορθά αρνήθηκε ο Διευθυντής του Κτηματολογίου να δεχθεί τη δήλωση μεταβίβασης, εφόσον δεν είχε τη συγκατάθεση του Κηδεμόνα. Η εξουσία του Διευθυντή Κτηματολογίου ήταν δέσμια και όχι διακριτική.
Προτού τελειώσω θα ήθελα να προβώ στην εξής παρατήρηση. Ενόψει του ότι η απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου να δεχθεί ή όχι μια μεταβίβαση ή κατάθεση σύμβασης πώλησης δεν εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, ενώ οι αποφάσεις του Κηδεμόνα με βάση το Ν. 139/91 είναι θέμα δημοσίου δικαίου, σε περιπτώσεις όπως την παρούσα είναι ορθό όπως ο Διευθυντής του Κτηματολογίου ζητά από τον αιτητή να προσκομίσει ο ίδιος τη σχετική συγκατάθεση του Κηδεμόνα, οπότε αν ο τελευταίος αρνηθεί να μπορεί να προσφύγει ο αιτητής στο Ανώτατο Δικαστήριο. Η πρακτική να αποτείνεται ο ίδιος ο Διευθυντής του Κτηματολογίου στον Κηδεμόνα και να ενσωματώνει την άρνηση του Κηδεμόνα στη δική του απόφαση, δημιουργεί τα προαναφερθέντα δικαιοδοτικά και διαδικαστικά προβλήματα.
Ενόψει όλων των πιο πάνω η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1.200 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., εναντίον του αιτητή και υπέρ των καθών η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑς