ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
&nb sp; Υπóθεση Αρ. 500/2007
23 Ιουνίου, 2009
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 25, 26, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ
2. ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ
3. ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ
4. ΜΑΡΟΥΛΑ ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ-ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΟΥ
5. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
6. ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ
7. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ
Αιτητές
- και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ/Η
ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ
Καθ΄ών η αίτηση
.............................
Α Σ. Αγγελίδης με Ξ. Ευγενίου (κα) για τους αιτητές
Θ. Πιπερή (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους καθών η αίτηση
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Οι αιτητές με την παρούσα προσφυγή ζητούν την ακόλουθη θεραπεία που παραθέτω αυτούσια:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ' ων που στάληκε στους αιτητές συστημένη την 17.1.2007, ως επανεξέταση μετά την προσφυγή 821/01 και την από 6.7.2006 αποδοχή Ιεραρχικής Προσφυγής των αιτητών από το Υπουργικό Συμβούλιο, (που υπέβαλαν οι αιτητές από το 2000 σύμφωνα με το Νόμο κατά της τότε απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής ν' απορρίψει την αίτηση τους ΛΕΜ/0914/2000 για άδεια διαχωρισμού οικοπέδων της ακίνητης ιδιοκτησίας τους αρ τεμ. 817 Φ/Σχ. LIII.56 αρ. εγγραφής 26164 που ευρίσκεται στον Αγιο Νικόλαο, Κάτω Πολεμίδια), και με την οποίαν εξέδωσαν παράνομη και ή καταστρεπτική για τους αιτητές και την ιδιοκτησία τους Πολεοδομική Άδεια της και/ή αυθαίρετα είναι άκυρη, παράνομη και χωρίς νομικό αποτέλεσμα και ότι παραλήφθηκε να διαταχθεί να γίνει.»
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Οι αιτητές είναι συνιδιοκτήτες του τεμ. Αρ., 817 Φ/Σχ. LIII/56 στην τοποθεσία Αγ. Νικόλαος Κάτω Πολεμίδια, Λεμεσός.
Στις 11.7.00 οι αιτητές υπέβαλαν αίτηση στην Πολεοδομική Αρχή με αριθμóΛΕΜ/0914/2000 για τον διαχωρισμό του πιο πάνω ακινήτου, που είναι έκτασης 5.092, σε επτά οικόπεδα και δημóσιου χώρου πρασίνου.
Η πολεοδομική Αρχή, αφού μελέτησε την εν λόγω Πολεοδομική Αίτηση, στις 25.10.00 αρνήθηκε την χορήγησή της, γιατί το τεμάχιο ήταν δεσμευμένο στο Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού για σκοπούς ανέγερσης δημοτικού σχολείου. Απέστειλε δε τη σχετική Γνωστοποίηση Άρνησης Χορήγησης Πολεοδομικής Άδειας με την ίδια ημερομηνία.
Στη συνέχεια ακολούθησε αλληλογραφία μεταξύ της Πολεοδομικής Αρχής και του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, για τον προγραμματισμό υλοποίησης του έργου.
Οι αιτητές, προτού παραλάβουν την Γνωστοποίηση Άρνησης, με επιστολή τους προς το Υπουργείο Εσωτερικών ημερομηνίας 12.10.2000, υπέβαλαν ιεραρχική προσφυγή για παράλειψη της Πολεοδομικής Αρχής να παραχωρήσει πολεοδομική άδεια. Με την παραλαβή δε της Γνωστοποίησης Άρνησης, απέστειλαν νέα επιστολή, στις 20.11.00.
Η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή, στην οποία εκχωρήθηκε η εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου σύμφωνα με το άρθρο 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 (Ν. 90/72 ως έχει τροποποιηθεί) για τη λήψη απόφασης στην ιεραρχική προσφυγή με βάση τις διατάξεις του ιδίου άρθρου, στην συνεδρία ημερομηνίας 19.7.01, αποφάσισε να απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή και παράλληλα να καλέσει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να προβεί άμεσα στην απόκτηση του επηρεαζόμενου χώρου. Στη συνέχεια, οι αιτητές προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο προσβάλλοντας την Γνωστοποίηση Άρνησης ημερ. 25.10.00 με την προσφ. 821/01. Η εν λόγω προσφυγή έγινε δεκτή από το Ανώτατο Δικαστήριο με απόφαση του που εκδόθηκε στις 27/2/04.
Για σκοπούς συμμόρφωσης με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η Υπουργική Επιτροπή σε συνεδρία της ημερ. 30/5/06 επανεξέτασε την απόφασή της που ακυρώθηκε με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην προσφυγή αρ. 821/01. Αφού εξέτασε τα πραγματικά γεγονότα και νομικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την υποβληθείσα πολεοδομική αίτηση (ΛΕΜ0914/2000), την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τους λόγους που πρόβαλαν οι αιτητές, αποφάσισε σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου να επανεξετάσει την αίτηση. Ειδικότερα, αποφασίστηκαν τα εξής:
(α) να ανακληθεί η προηγούμενη απόφασή της,
(β) να παραπεμφθεί εκ νέου το θέμα (ιεραρχική προσφυγή) στην αρμόδια Πολεοδομική Αρχή, προς επανεξέταση, και
(γ) να κληθεί το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να προβεί άμεσα στην απόκτηση του χώρου, σε περίπτωση που επιθυμεί την ανέγερση σε αυτό δημοτικού σχολείου.
Στο μεταξύ στις 17.11.06 δημοσιεύθηκε Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης και Διάταγμα Επίταξης για την ανέγερση δημοτικού σχολείου στην περιοχή Αυτοστέγασης Αγίου Νικολάου στα Κάτω Πολεμίδια και στην απαλλοτριωθείσα ιδιοκτησία περιλαμβάνεται και το τεμάχιο γης των αιτητών.
Παρόλο ότι η ιεραρχική προσφυγή των αιτητών είχε εγκριθεί και τους χορηγήθηκε η Πολεοδομική άδεια, οι αιτητές καταχώρησαν την παρούσα προσφυγή, προφανώς διότι διαφώνησαν με όρους που περιέχονται σ' αυτή, περιγράφοντας την χορηγηθείσα σ' αυτούς άδεια ως «παράνομη και/ή καταστρεπτική».
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Με τις γραπτές τους αγορεύσεις (αρχική και απαντητική) οι αιτητές προωθούν τους ακόλουθους λόγους ακυρώσεως: (α) παραβίαση του δεδικασμένου της προσφυγής 821/01 και του άρθρου 31 του Ν. 90/72 (όπως έχει τροποποιηθεί) και πλάνη περί το νόμο, (β) διαζευκτικά των πιο πάνω, ότι το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως ενήργησε καθ' υπέρβαση και/ή κατάχρηση εξουσίας επιβάλλοντας αντισυνταγματικούς όρους.
Η πλευρά της καθής η αίτηση υποστηρίζει την νομιμότητα και ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Εφόσον υπάρχει ισχυρισμός για παραβίαση του δεδικασμένου, θα πρέπει πρώτα να δούμε τι αποφασίστηκε στην προσφ. 821/01. Η εν λόγω προσφυγή στρεφόταν κατά της απόρριψης της ιεραρχικής προσφυγής των αιτητών που καταχώρησαν κατά της άρνησης της Πολεοδομικής Αρχής ημερ. 25/10/00 να τους παραχωρήσει πολεοδομική άδεια. Η αίτηση απορρίφθηκε τότε για τους εξής λόγους:
«Το υπό ανάπτυξη τεμάχιο σύμφωνα με τον Χάρτη Χρήσης Γης (Αρ. 8) του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού και λεπτομερές σχέδιο που ετοιμάστηκε για την περιοχή (Ουσιώδης Παράγων) επηρεάζεται για σκοπούς ανέγερσης Δημοτικού Σχολείου με αποτέλεσμα ο προτεινόμενος διαχωρισμός να μην είναι δυνατό να υλοποιηθεί. Σχέδιο λεπτομερούς χωροθέτησης του σχολικού χώρου που δείχνεται με μπλέ χρώμα επισυνάπτεται.
Σημείωση:
Ενόψη του πιο πάνω λόγου άρνησης η αίτηση δεν έχει μελετηθεί σε παραπέρα λεπτομέρεια.
Λεμεσός 25 Οκτωβρίου, 2000.»
Η Υπουργική Επιτροπή απέρριψε την ιεραρχική προσφυγή γιατί θεώρησε ότι η Πολεοδομική Αρχή εφάρμοσε ορθά και μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού.
Κατά την εκδίκαση της προσφυγής 821/01 η δικηγόρος της Δημοκρατίας, με την αγόρευση της, παραδέχθηκε ότι οποιαδήποτε στέρηση ακίνητης περιουσίας πρέπει να ακολουθήσει την οδό της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης σύμφωνα με το Άρθρο 23 του Συντάγματος. Πρόβαλε όμως τον ισχυρισμό ότι στην παρούσα περίπτωση δεν υπήρξε στέρηση διότι το ακίνητο των αιτητών ήταν χωράφι και η άρνηση χορήγησης άδειας δεν τους στέρησε το δικαίωμα να το καλλιεργούν. Το δικαστήριο εφαρμόζοντας τα όσα αποφασίστηκαν στην υπόθεση Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (1998) 3 Α.Α.Δ. 821 κατάληξε ότι δεν ήταν αρκετό να υπάρχει πρόθεση για μελλοντική χρήση του τεμαχίου που θα έπρεπε να γίνει με απαλλοτρίωση και ακύρωσε την προσβαλλόμενη τότε απόφαση, αφού έκρινε ότι έγινε κατάχρηση εξουσίας.
Μετά την εν λόγω ακυρωτική απόφαση η υποχρέωση της Υπουργικής Επιτροπής ήταν να επανεξετάσει το θέμα, πράγμα που έπραξε και μάλιστα τώρα ενέκρινε την αίτηση των αιτητών. Το ερώτημα είναι αν η νέα απόφαση, έστω και υπέρ των αιτητών, παραβιάζει τα όσα αποφασίστηκαν στην 821/01.
Αυτό μας φέρνει στο (β) λόγο ακυρώσεως όπως προωθήθηκε με την αγόρευση, κατά πόσο δηλαδή η χορηγηθείσα άδεια είναι παράνομη λόγω των όρων που έχουν περιληφθεί σ' αυτή. Είναι ο ισχυρισμός των αιτητών ότι οι καθών η αίτηση ενήργησαν τώρα ενάντια του άρθρου 50 του Νόμου 158(1)/99, των αρχών δηλαδή της χρηστής διοίκησης, του άρθρου 51 που διαλαμβάνει ότι η διοίκηση δεν πρέπει να ενεργεί κατά τρόπο ασυνεπή, αντιφατικό ή κακόπιστο ώστε να εξαπατά ή ταλαιπωρεί τον διοικούμενο χωρίς λόγο. Εισηγήθηκε επίσης ότι οι επιβληθέντες όροι είναι αντισυνταγματικοί.
Αναφορικά με την κατ' ισχυρισμό παράβαση των άρθρων 50 και 51 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(1)/99 όπως έχει τροποποιηθεί) είναι η θέση των αιτητών ότι η νέα απόφαση καταστρατηγεί τα όσα αποφασίστηκαν στην πρώτη προσφυγή τους. Επικαλούνται την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας Αρ. 2 (1998) 3 Α.Α.Δ. 821.
Με τη νέα απόφαση (προσβαλλόμενη), μεταξύ των όρων που έχουν επιβληθεί και με τους οποίους διαφωνούν οι αιτητές, είναι οι ακόλουθοι:
«(500) Να δημιουργηθεί ένα οικόπεδο όπως δείχνεται με αριθμό 1 στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί μόνο ως Σχολείο Δημοτικής Εκπαίδευσης.
(501) Το μέρος του δημιουργηθησόμενου οικοπέδου μ' αρ. 1 που δείχνεται με κόκκινη διαγράμμιση και πράσινο χρώμα στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο θα παραμείνει ελεύθερο οικοδομών και κατά την ανέγερση σχολείου θα τοπιοτεχνηθεί ανάλογα σύμφωνα με τις υποδείξεις της Πολεοδομικής Αρχής.»
Ενώ δηλαδή με την απόφαση στην προσφυγή 821/01 αποφασίστηκε ότι «η διαφύλαξη του τεμαχίου για τους τόπους ανέγερσης δημοτικού σχολείου σημαίνει, όπως αναφέρεται και στην Γεωργίου, παγοποίηση των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την υλοποίηση των προθέσεων του Υπουργείου Παιδείας που προϋποθέτουν απαλλοτρίωση του ακινητου» και «κατά συνέπεια η επίδικη απόφαση εκδόθηκε κατά κατάχρηση εξουσίας» με τους επιβληθέντες πιο πάνω όρους 500 και 501 σε χρόνο που δεν υπήρξε απαλλοτρίωση, κρίνω ότι παραβιάστηκε η ουσία της απόφασης στην 821/01. Η επανεξέταση κρίνεται με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς που ίσχυε κατά το χρόνο που λήφθηκε η ακυρωθείσα από το Δικαστήριο απόφαση. (βλ. μεταξύ άλλων Ζαπίτης κα ν. Δημοκρατίας (1989) 3 (Γ) Α.Α.Δ. 1098 (7 ΔΔ), Παπαδόπουλος ν. Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης (1998) 3 Α.Α.Δ. 608 και Δημοκρατία ν. Κοντογιώργη (2001) 3(Β) Α.Α.Δ. 1037). Οι αρχές αυτές έχουν ενσωματωθεί στο άρθρο 58 του προαναφερθέντος Ν. 158(1)/99 όπου αναφέρονται και οι εξαιρέσεις, δηλαδή (α) όταν το νέο νομοθέτημα είναι αναδρομικής ισχύος, ή (β) όταν από το λεκτικό του νέου νόμου προκύπτει ότι ο νομοθέτης δεν ανέχεται στο εξής την εφαρμογή των παλαιών διατάξεων.
Στη δική μας περίπτωση το καθεστώς αυτό είναι αυτό που ίσχυε στις 25.10.00 που λήφθηκε η πρώτη απόφαση των καθών η αίτηση για απόρριψη του αιτήματος των αιτητών, η οποία (αφού μεσολάβησε και η ιεραρχική προσφυγή) τελικά ακυρώθηκε με την προσφυγή 821/01.
Εφαρμόζοντας τις πιο πάνω νομικές αρχές στη δική μας περίπτωση, καταλήγω να δεχθώ ως βάσιμους τους ισχυρισμούς του ευπαιδεύτου συνηγόρου των αιτητών ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ουσιαστικά θέτει τον ίδιο όρο, δηλαδή ότι θα παραχωρήσουν οι αιτητές χώρο για τη μελλοντική ανέγερση σχολείου. Επομένως με τα γεγονότα όπως είχαν κατά τον ουσιώδη χρόνο, καταλήγω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση του δεδικασμένου και σε κατάχρηση εξουσίας. Οποιεσδήποτε επιπτώσεις επήλθαν από την απαλλοτρίωση που ακολούθησε στις 17.11.06, δεν είναι θέμα της παρούσας.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1.200 έξοδα υπέρ των αιτητών και εναντίον των καθών η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο 
