ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ. 1311/2007)

 

30 Ιουνίου, 2009

 

[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ  ΜΕ  ΤΟ  ΑΡΘΡΟ  146  ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

S  &  G  BOOKNET  LTD,

 

Αιτητές,

v.

 

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,  ΜΕΣΩ

1.  ΑΝΩΤΑΤΟΥ  ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ,

2.  ΑΝΩΤΑΤΟΥ  ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ  ΔΙΑ 

ΤΟΥ  ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ  ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ  ΤΟΥ,

 

Καθ' ων  η Αίτηση.

_________________________

 

Χρήστος Ρασπόπουλος, για Χρ. Κιτρομηλίδη, για τους Αιτητές.

Μαριλένα Θεοκλήτου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.

_________________________

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.:  Η απόφαση κατακύρωσης του διαγωνισμού με Αρ. 4/2007, για την προμήθεια νομικών εκδόσεων για το Ανώτατο Δικαστήριο για τα έτη 2007 - 2008, στην εταιρεία Galaxy Bookshop Ltd. - (το ενδιαφερόμενο μέρος) - είχε ως αποτέλεσμα την καταχώριση της παρούσας προσφυγής.  Οι αιτητές διατείνονται ότι η κατακύρωση του διαγωνισμού είναι παράνομη και στερείται εννόμου αποτελέσματος. 

 

Σύμφωνα με τα γεγονότα, σε σχετική δημοσίευση προκήρυξης του πιο πάνω διαγωνισμού, ανταποκρίθηκαν εμπρόθεσμα μόνο οι αιτητές και το ενδιαφερόμενο μέρος.  Την αξιολόγηση των προσφορών ανέλαβε, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Κ. 9(1) των περί του Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών, ΄Εργων και Υπηρεσιών (Γενικών) Κανονισμών του 2007, (Κ.Δ.Π. 201/2007), τριμελής Επιτροπή Αξιολόγησης των καθ' ων η αίτηση, (η «Επιτροπή»), η οποία σε ΄Εκθεσή της προς το Συμβούλιο Προσφορών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, (το «Συμβούλιο»), ημερομηνίας 5/6/2007, εισηγήθηκε τα ακόλουθα:-

 

«Α.  ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ

 

....................................................................................................................

 

5.  Ημερομηνία Εκπνοής Ισχύος Προσφορών:  23/08/2007

 

6. Συμπληρωματικές Πληροφορίες (Addenda): (α) επιστολή από GALAXY Bookshop Ltd ημερ. 15/05/2007

 

....................................................................................................................

 

 

 

 

Α/Α	΄Ονομα Προσφοροδότη	Τιμή Προσφοράς (συμπερ. Φ.Π.Α.)
1.	GALAXY Bookshop Ltd	GB£244.764,57 = (CY£210.962,58=)
2.	S. & G. Booknet Ltd	CY£286.891,57= (GB£332.859,46=)

                                                                                           

                                                                  

Β.  ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ

 

      ΄Οπως φαίνεται και στον πιο πάνω πίνακα, υπήρξαν δύο προσφορές όσο αφορά την Προμήθεια Νομικών Εκδόσεων για το Ανώτατο Δικαστήριο για τα έτη 2007 και 2008, της GALAXY Bookshop Ltd, η οποία αντιπροσωπεύει όλες τις κατηγορίες της προσφοράς (κατηγορίες 1-9) και για τα δύο έτη, και της S. & G.  Booknet Ltd η οποία αντιπροσωπεύει τις κατηγορίες 1-7 της προσφοράς και για τα δύο έτη.

 

      Η εκτίμηση του τμήματος, με βάση τις τιμές της προσφοράς που δόθηκαν για το έτος 2006 συν ένα ποσοστό περίπου 10% για κάθε έτος, ανερχόταν περίπου στο ποσό των CY£247.000,00 για όλες τις κατηγορίες και για τα δύο έτη.  Παρόλα αυτά, έχουμε λάβει από την GALAXY Bookshop Ltd χαμηλότερη προσφορά.

 

      Με την GALAXY Bookshop Ltd έχουμε συνεργαστεί και στο παρελθόν και η συνεργασία μας υπήρξε άψογη.  Ως εκ τούτου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η GALAXY Bookshop Ltd μαζί με την προσφορά της υπέβαλε την ζητούμενη Εγγύηση Προσφοράς (τραπεζική επιταγή) ίση με περισσότερο του 10% του συνολικού ποσού της προσφοράς (σύμφωνα με τον όρο των εγγράφων προσφοράς 6.1) και Δήλωση (σύμφωνα με τον όρο 10.1.3), θεωρείται η καλύτερη προσφορά.  Επιπλέον, η GALAXY Bookshop Ltd σε επιστολή της ημερομηνίας 15/05/2007 μας κάνει επιπρόσθετη έκπτωση 2,5% πάνω στο συνολικό ποσό της προσφοράς για το έτος 2007, η οποία θα δοθεί στο τέλος του χρόνου.

 

 

Γ.  ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

      Η Επιτροπή Αξιολόγησης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, και το γεγονός ότι η προσφορά της GALAXY Bookshop Ltd είναι χαμηλότερη από την άλλη προσφορά που υποβλήθηκε, αυτή της S. & G. Booknet Ltd, και ότι πληροί όλους τους όρους των εγγράφων προσφορών, εισηγείται την κατακύρωση της προσφοράς για την Προμήθεια Νομικών Εκδόσεων για το Ανώτατο Δικαστήριο για τα έτη 2007 και 2008 στη GALAXY Bookshop Ltd για το ποσό των GB£244,764,57 συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.»

 

 

 

Στη συνέχεια, στις 15/6/2007, το Συμβούλιο, σε συνεδρία του, ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:-

 

«- Συζητήθηκε η ΄Εκθεση Αξιολόγησης προσφορών που ετοίμασε η Επιτροπή Αξιολόγησης Προσφορών του Ανωτάτου Δικαστηρίου.  Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι υπήρχαν δύο προσφοροδότες, η Galaxy Bookshop Ltd η οποία αντιπροσωπεύει όλες τις κατηγορίες της προσφοράς (κατηγορίες 1-9) και η S. & G. Booknet Ltd η οποία αντιπροσωπεύει τις εφτά από τις εννιά κατηγορίες (κατηγορίες 1-7), και ότι η συνολική τιμή της προσφοράς της πρώτης εταιρείας είναι κατά πολύ χαμηλότερη από αυτή της δεύτερης.

 

- Εξετάστηκαν αναλυτικά οι προσφορές των προσφοροδοτών, όπου διαφαίνεται καθαρά η μεγάλη διαφορά στις τιμές τους.

 

- Η πρόεδρος του Συμβουλίου Προσφορών επεσήμανε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο συνεργάζεται χρόνια με την Galaxy Bookshop Ltd και ότι η συνεργασία υπήρξε άψογη.

 

Στη συνέχεια το Συμβούλιο Προσφορών του Ανωτάτου Δικαστηρίου απεφάσισε ομόφωνα:

 

- Να κατακυρωθεί η προσφορά στη Galaxy Bookshop Ltd, στο χαμηλότερο δηλαδή σε τιμή προσφοροδότη, για την προμήθεια νομικών εκδόσεων στο Ανώτατο Δικαστήριο για τα έτη 2007 - 2008, για το συνολικό ποσό των GB£244.764,57 (περίπου Κ£211.000,00) συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.»

 

 

 

Για ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, οι αιτητές προβάλλουν διάφορους λόγους, οι οποίοι, κατά τους ισχυρισμούς τους, επιδρούν στη νομιμότητά της.  Θα τους εξετάσω με τη σειρά που αναπτύσσονται στη γραπτή αγόρευση του συνηγόρου τους.

 

Ως πρώτο λόγο, προβάλλουν ότι τόσο η Επιτροπή όσο και το Συμβούλιο, κατά την αξιολόγηση των προσφορών, παρέβησαν την εκ του νόμου και του ΄Αρθρου 28 του Συντάγματος υποχρέωση για ίση μεταχείριση.  Υποστηρίζουν ότι αποδέχτηκαν ως έγκυρη και πληρούσα τους όρους του διαγωνισμού την προσφορά του ενδιαφερομένου μέρους, καίτοι αυτή δεν ήταν σύμφωνη με τους όρους του διαγωνισμού και, συγκεκριμένα, με τον όρο 14.1[1].  Η μείωση της τιμής της προσφοράς του ενδιαφερομένου μέρους με χωριστή επιστολή ημερομηνίας 15/5/2007, υπέβαλαν, δεν αποτελεί «συμπληρωματικές πληροφορίες», όπως χαρακτηρίστηκε, αλλά τροποποίηση της προσφοράς, η οποία, όμως, δεν έγινε με τον προβλεπόμενο στους όρους τους διαγωνισμού τρόπο. 

 

Οι καθ' ων η αίτηση, με αναφορά στο διοικητικό φάκελο, εισηγήθηκαν ότι η πιο πάνω επιστολή ήταν στον ίδιο φάκελο με την προσφορά του ενδιαφερομένου μέρους, ημερομηνίας 16/5/2007, και, συνεπώς, δεν υπάρχει παράβαση του όρου 14.1.  Τόσο η επιστολή όσο και η προσφορά σφραγίστηκαν ταυτόχρονα, φέρουν και οι δύο ημερομηνία 23/5/2007 και ώρα 9.30 π.μ.

 

΄Εχει αποφασιστεί ότι οι όροι προκήρυξης δημόσιου διαγωνισμού συνιστούν πράξεις κανονιστικού περιεχομένου, η παράβαση των οποίων επιφέρει ακυρότητα - (βλ. Λ. Π. Λουκαΐδης Λτδ ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 862· General Constr. Ltd ν. Δήμου Λεμεσού (1998) 3 Α.Α.Δ. 584).  Σε σχέση με το ίδιο θέμα, στην απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας 668/74, Αποφάσεις Συμβουλίου Επικρατείας, 1974 Α΄, 1-738, τονίστηκε ότι:- (σελ. 875)

 

«... η διακήρυξις της δημοπρασίας συνιστά το νομικόν αυτής πλαίσιον, δεσμεύουσα τόσον την επί του διαγωνισμού δημοσίαν αρχήν όσον και τους διαγωνιζομένους, η δε παράβασις των ουσιωδών διατάξεών της ήτοι των αποβλεπουσών εις την ουσιώδη εξυπηρέτησιν του διά της δημοπρασίας επιδιωκουμένου σκοπού, άγει εις ακυρότητα του αποτελέσματος της δημοπρασίας και των σχετικών εγκριτικών πράξεων ...»

 

 

 

Οι όροι μιας προσφοράς είναι καλά νομολογημένο ότι μπορεί να θεωρηθούν ουσιώδεις ή επουσιώδεις.  Τι συνιστά ουσιώδη όρο διαγωνισμού απασχόλησε τη νομολογία και το κριτήριο για τον καθορισμό όρου ως ουσιώδους ή επουσιώδους είναι αντικειμενικό και εξαρτάται από τη σημασία που αυτός έχει στην όλη εικόνα της προσφοράς.  Η κρίση κατά πόσο συγκεκριμένος όρος που παραβιάζεται αποτελεί ουσιώδη ή επουσιώδη ανήκει στο δικαστήριο - (βλ. Tamassos Suppliers ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60).

 

Στην παρούσα περίπτωση, δεν έχω αμφιβολία ότι ο όρος 14.1 του διαγωνισμού αποτελεί ουσιώδη όρο.  Με αυτόν σκοπείται η διασφάλιση της βεβαιότητας των προσφορών και η εξουδετέρωση του κινδύνου να γίνονται τροποποιήσεις και να δημιουργούνται ασάφειες.  Η κατάληξη ότι ο πιο πάνω όρος είναι ουσιώδης οδηγεί στο επόμενο ερώτημα, κατά πόσο, δηλαδή, η παραχώρηση της έκπτωσης με την επιστολή συνιστά τροποποίηση της προσφοράς, κατά τρόπο που παραβιάζεται ο όρος 14.1.

 

Είναι φανερό από το κείμενο του όρου 14.1, το οποίο έχω παραθέσει, ότι αυτό δεν είναι πλήρες.  Προφανώς, από δακτυλογραφικό λάθος, η παράγραφος σύμφωνα με την οποία θα υποβαλλόταν η τροποποίηση δεν αναφέρεται.  Οι αιτητές εισηγούνται ότι η παράγραφος που παραλείπεται είναι η 9.3, η οποία προβλέπει ότι οι προσφορές πρέπει να υποβάλλονται με τη μορφή ενός ενιαίου και σφραγισμένου φακέλου ή πακέτου και πρέπει να αναγράφουν συγκεκριμένες πληροφορίες, οι οποίες παρατίθενται. 

 

Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι επί του συγκεκριμένου σημείου οι καθ' ων η αίτηση δεν εξέφρασαν άποψη, θεωρώ την πιο πάνω εισήγηση των αιτητών ορθή.  Το ερώτημα, συνεπώς, που τίθεται είναι κατά πόσο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπάρχει συμμόρφωση με τον όρο 14.1, έστω και εάν η επιστολή ημερομηνίας 15/5/2007, δε δόθηκε με χωριστό φάκελο, στον οποίο να αναγραφόταν η φράση «Τροποποίηση Προσφοράς».  Η συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, με τη γραπτή της αγόρευση, υποστηρίζει ότι αυτή περιλαμβανόταν στον ίδιο φάκελο με την προσφορά.  ΄Εχω διεξέλθει τα επισυνημμένα στην ένσταση παραρτήματα και το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου - Τεκμήριο 1.  Δεν υπάρχει σ' αυτά ο,τιδήποτε σε σχέση με τα όσα η συνήγορος προβάλλει και είναι νομολογημένο ότι δεν είναι δυνατό δηλώσεις συνηγόρων ή θέσεις που αυτοί προβάλλουν εκ των υστέρων να συμπληρώνουν κενά που διαπιστώνονται στη διαδικασία λήψης της διοικητικής απόφασης - (βλ. Πετρίδου ν. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 636).  Το γεγονός ότι η προσφορά και η επιστολή ημερομηνίας 15/5/2007 φέρουν σφραγίδα της ίδιας ημερομηνίας και ώρας δεν εξυπακούει ότι αυτές περιλαμβάνονταν στον ίδιο φάκελο.

 

Με απασχόλησε κατά πόσο η πιο πάνω παράβαση δεν επηρεάζει την νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, δεδομένου ότι για την κατακύρωση του διαγωνισμού δε λήφθηκε υπόψη η προσφερόμενη με την επιστολή έκπτωση.  Κατέληξα, όμως, ότι αυτό δεν είναι δυνατό, εφόσον πρόκειται για παράβαση ουσιώδους τύπου.

 

Οι αιτητές, μεταξύ άλλων λόγων ακυρότητας, προβάλλουν ότι, από τη στιγμή που οι δύο προσφορές αφορούσαν διαφορετικές κατηγορίες και δόθηκαν σε διαφορετικό νόμισμα - οι αιτητές υπέβαλαν προσφορά από εννιά συνολικά κατηγορίες για κάθε έτος μόνο για τις κατηγορίες 1 - 7 σε κυπριακές λίρες, ενώ το ενδιαφερόμενο μέρος για όλες τις κατηγορίες σε αγγλικές λίρες - η σύγκριση που έγινε, με βάση το ολικό ποσό για όλες τις κατηγορίες είναι αντίθετη με τον όρο 18.1 του διαγωνισμού, ο οποίος προβλέπει ότι:-

 

«18.1.  Το κριτήριο βάσει του οποίου θα ανατεθεί η Σύμβαση είναι η χαμηλότερη τιμή για κάθε κατηγορία, νοουμένου ότι πληροί τους όρους και τις προδιαγραφές των εγγράφων του διαγωνισμού.»

 

 

 

Οι καθ' ων η αίτηση, στην προσπάθειά τους να καταδείξουν ότι υπήρξε συμμόρφωση με τον πιο πάνω όρο, παρουσίασαν με τη γραπτή τους αγόρευση έγγραφο, το οποίο εμφανίζουν ως τον πίνακα όπου καταγράφονται και συγκρίνονται οι δύο προσφορές κατ' έτος και ανά κατηγορία, με μετατροπή των αγγλικών λιρών σε κυπριακές λίρες.  Ο πίνακας αυτός, ο οποίος είναι χειρόγραφος, το μόνο που φέρει είναι ημερομηνία 23/5/2007.  Ποιος τον ετοίμασε και αν αυτός ήταν το αρμόδιο πρόσωπο ή όργανο δε φαίνεται.  Πρόκειται για μια σελίδα, με τις τιμές των δύο προσφοροδοτών, χωρίς περαιτέρω στοιχεία ή την τιμή που λήφθηκε υπόψη, αν λήφθηκε, για τη μετατροπή της τιμής της προσφοράς του ενδιαφερομένου μέρους από αγγλικές λίρες σε κυπριακές.

 

Η επιτυχία των πιο πάνω λόγων ακύρωσης - αφορούν παράβαση ουσιωδών όρων του διαγωνισμού - οδηγεί αναπόφευκτα σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης και καθιστά αχρείαστη την εξέταση των υπολοίπων λόγων που προβάλλονται.

 

Η προσφυγή επιτυγχάνει, με €1.500,00 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των αιτητών.

 

Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, με βάση το ΄Αρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.

 

 

 

 

 

 

                                                                   Ε. Παπαδοπούλου,

                                                                            Δ.

 

 

 

 

 

 

/ΜΠ