|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 304/2007)
19 Μαΐου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑЇΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
INVESTWISE J.E. LTD
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
_______________
Μ. Γεωργίου, για τους Αιτητές.
Μ. Κυπριανού-Τρυφωνοπούλου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές αξιώνουν ακύρωση της απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση ημερ. 5.12.2006, με την οποία απέρριψαν αίτησή τους για την ανακαίνιση οικοδομής τους στη Λευκωσία στα πλαίσια του Τριετούς Προγράμματος Αναβίωσης/Αναζωογόνησης Περιοχών Πράσινης Γραμμής Λευκωσίας.
Οι αιτητές είναι ιδιοκτήτες οικοδομικού συγκροτήματος στην παλιά Λευκωσία στην οδό Τρικούπη, εντός των τειχών. Το σχέδιο χορηγίας για ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας με βάση τον κανόνα de minimis εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στα πλαίσια του Τριετούς Προγράμματος Αναζωογόνησης/Αναβίωσης Περιοχών Πράσινης Γραμμής Λευκωσίας 2006-2008.
Το ακίνητο των αιτητών αποτελείται από οικοδομή με καταστήματα και ξενώνα. Στις 28.5.2006 υπέβαλαν αίτηση για αναβάθμιση του ξενώνα. Η προτεινόμενη ανάπτυξη αφορούσε εργασίες γενικής συντήρησης της οικοδομής προκαταρκτικής δαπάνης άνω των £170.000.
Οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν αξιολογήθηκαν από την Υπηρεσιακή Επιτροπή υπό την προεδρία του Επάρχου Λευκωσίας στην οποία μετείχαν ως μέλη εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, του Γραφείου Προγραμματισμού, του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και των οικείων Δήμων, δηλαδή του Δήμου Λευκωσίας και του Αγίου Δομετίου. Με βάση τη σειρά κατάταξης των αιτήσεων η Επιτροπή έκρινε αριθμό αιτήσεων και για τους δύο Δήμους μέχρι εξάντλησης του εγκεκριμένου προϋπολογισμού. Η αίτηση των αιτητών, άνκαι πληρούσε τις προϋποθέσεις, δεν κατέστη δυνατό να εγκριθεί γιατί, όπως αναφέρεται στην επιστολή του Επάρχου ημερ. 29.12.2006, συγκέντρωσε συνολική βαθμολογία 54 μονάδων και τέθηκε εκτός του εγκεκριμένου προϋπολογισμού του σχεδίου.
Οι αιτητές υποστηρίζουν αρχικά ότι πάσχει η σύνθεση του διοικητικού οργάνου και συγκεκριμένα της υπηρεσιακής επιτροπής, η οποία έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση. Συγκεκριμένα υποστηρίζουν ότι τα μέλη Φ. Νικολάου και Ν. Νουρής, εκπρόσωποι του Δήμου Λευκωσίας, άνκαι παρακάθησαν στη συνεδρία ημερ. 7.4.2006, δεν έκαναν το ίδιο στη συνεδρία ημερ. 5.12.2006 οπόταν και ελήφθη η προσβαλλόμενη απόφαση. Περαιτέρω, στη συνεδρία ημερ. 7.4.2006 εμφανίζεται ως παρακαθήμενη η κα Κολιού, η οποία όμως δεν συμμετείχε στη συνεδρία ημερ. 5.12.2006. Περαιτέρω στη συνεδρία της 5.12.2006 ως «παρακαθήμενοι» συμμετέσχαν οι κ.κ. Ανδρέας Γεωργιάδης, Κωνσταντίνος Κυπριανού και Αλέξανδρος Ιερείδης, οι οποίοι δεν φαίνεται να αποχώρησαν από τη συνεδρία κατά την εξέταση της βαθμολόγησης των αιτήσεων και της κατάταξής τους.
Υποστηρίχτηκε ότι μάλλον ήταν υπηρεσιακοί παράγοντες οι οποίοι, αφού δεν ήταν μέλη της Επιτροπής θα έπρεπε να είχαν αποχωρήσει από τη συνεδρία όταν η Επιτροπή θα ελάμβανε την προσβαλλόμενη απόφαση. Καταλήγοντας οι αιτητές υποστηρίζουν ότι για να είναι νομικά έγκυρη διοικητική πράξη συλλογικού οργάνου θα πρέπει το όργανο αυτό να απαρτίζεται ακριβώς από τα ίδια μέλη σε κάθε συνεδρία που εξετάζει το ίδιο θέμα.
Αντίθετα οι καθ΄ ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι αρμόδια αρχή για εφαρμογή του σχεδίου είναι το Υπουργείο Εσωτερικών. Την ευθύνη υλοποίησής του έχει ο ΄Επαρχος Λευκωσίας, ο οποίος είναι και ο πρόεδρος της υπηρεσιακής επιτροπής, στην οποία μετέχουν ως μέλη, εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, του Γραφείου Προγραμματισμού, του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και των οικείων Δήμων.
Παρόντες στις συνεδριάσεις ημερ. 7.4.2006 και 5.12.2006 ήταν τόσο ο πρόεδρος της επιτροπής, όσο και οι πιο πάνω εκπρόσωποι των Υπουργείων και Δήμων και συνεπώς, σύμφωνα πάντα με τους καθ΄ ων η αίτηση, η σύνθεση της υπηρεσιακής επιτροπής ήταν νόμιμη. Το γεγονός της απουσίας των Φ. Νικολάου και Ν. Νουρή από τη δεύτερη συνεδρία της Επιτροπής δεν επιδρά στη νομιμότητα της σύνθεσης, μια και παρευρίσκονταν οι κα Μ. Αλωνεύτη και κα Α. Πετρίδου, εκπρόσωποι του Δήμου Λευκωσίας. Είναι η θέση των καθ΄ ων η αίτηση ότι η επιτροπή μπορεί να καλεί στις συνεδρίες της οποιαδήποτε πρόσωπα κατά την κρίση της μπορούν να βοηθήσουν στο έργο της και συνεπώς, τόσο η παρουσία της κας Κολιού στην πρώτη συνεδρία, όσο και η παρουσία των κ.κ. Γεωργιάδη, Κυπριανού και Ιερείδη στη δεύτερη, δεν επηρεάζουν τη νομιμότητα της σύνθεσης.
Η προσβαλλόμενη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί γιατί η σύνθεση του οργάνου, δηλαδή της υπηρεσιακής επιτροπής, πάσχει. Σύμφωνα με το σχέδιο χορηγίας το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του είναι το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ την ευθύνη υλοποίησής του έχει ο ΄Επαρχος, ως πρόεδρος της υπηρεσιακής επιτροπής στην οποία μετέχουν ως μέλη εκπρόσωποι του Υπουργείου Οικονομικών, του Γραφείου Προγραμματισμού, του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και των Οικείων Δήμων. Ελέγχων λειτουργός του κονδυλίου είναι το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Προκύπτει καθαρά ότι νόμιμα μέλη της υπηρεσιακής επιτροπής είναι ο πρόεδρός της και τα υπόλοιπα καθορισθέντα μέλη. Δεν αναφέρονται ως μέλη λειτουργοί της Επαρχιακής Διοίκησης Λευκωσίας. Στις συνεδριάσεις ημερ. 7.4.2006 και 5.12.2006 συμμετείχαν, όπως είδαμε προηγουμένως, ως «παρακαθήμενοι», ότι κι΄ αν σημαίνει αυτό, μέλη της Επαρχιακής Διοίκησης. Σε κανένα σημείο του πρακτικού δεν καταγράφεται αποχώρηση των πιο πάνω προσώπων από τη συνεδρία.
Σύμφωνα με την αρχή που ισχύει, ιδιαίτερα κατά τη συνεδρία που λαμβάνεται η απόφαση, δεν επιτρέπεται να παρευρίσκονται κατά τη διάρκεια της διαλογικής συζήτησης μεταξύ των μελών και κατά τη ψηφοφορία για λήψη της απόφασης, πρόσωπα που δεν ανήκουν στην κατά νόμο συγκρότηση της. Όπως έχει τονιστεί στην υπόθεση Πανεπιστήμιο Κύπρου ν. Κωνσταντίνου κ.α. (1994) 3 Α.Α.Δ. 145, 155, στη συνεδρία που λαμβάνεται απόφαση δεν επιτρέπεται να παρίστανται κατά τη διάρκεια της διαλογικής συζήτησης μεταξύ των μελών και της ψηφοφορίας για λήψη της σχετικής απόφασης, πρόσωπα που δεν συμπεριλαμβάνονται στη σύμφωνα με το νόμο, συγκρότηση του οργάνου.
Μάλιστα, όπως αναφέρει με σαφήνεια ο Π. Δαγτόγλου στο σύγγραμμά του Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, τρίτη έκδοση, σελ. 451, 452, απόσπασμα το οποίο και υιοθέτησε η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου ν. Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314, 319, νόμιμη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου είναι η θεμελίωσή του σε έγκυρο κανόνα δικαίου και ο νόμιμος καθορισμός (διορισμός, εκλογή κλπ) όλων των υπό του νόμου προβλεπόμενων μελών, καθώς και του προεδρείου. Η σύνθεση του συλλογικού οργάνου αναφέρεται, αντιθέτως προς την συγκρότηση, όχι στο όργανο καθ΄ εαυτό και αφηρημένως, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση λειτουργίας του. Νομίμως συγκροτημένο όργανο δεν είναι κατ΄ αρχήν νόμιμα συντεθειμένο, αν στη συνεδρίαση παρίστανται πρόσωπα που δεν είναι μέλη του, έστω κι΄ αν δεν μετέχουν στη ψηφοφορία, γιατί δεν μπορεί να είναι γνωστό το μέτρο της επίδρασης που μπορούν να ασκήσουν.
Ο ισχυρισμός των καθ΄ ων η αίτηση ότι τα πρόσωπα αυτά ήταν παρόντα με σκοπό να βοηθήσουν την επιτροπή στο έργο της, δεν βοηθά τους καθ΄ ων η αίτηση, αφού αυτά θα έπρεπε τουλάχιστον να αποχωρήσουν πριν από το τελικό στάδιο.
Εν όψει των πιο πάνω καταλήγω ότι με την παρουσία των «παρακαθημένων» λειτουργών στις συνεδριάσεις της Επιτροπής και ειδικά κατά τη συνεδρία της 5.12.2006, όπου ελήφθη η προσβαλλόμενη απόφαση, η σύνθεση της υπηρεσιακής επιτροπής πάσχει και ως εκ τούτου η επίδικη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί.
Εν πάση περιπτώσει, οφείλω να πω ότι δεν αντιλαμβάνομαι τι σημαίνει ο όρος «παρακαθήμενοι» και ποια ήταν η λειτουργία των συγκεκριμένων λειτουργών.
Εν όψει της πιο πάνω κατάληξης δεν είναι αναγκαίο να ασχοληθώ με τους άλλους νομικούς ισχυρισμούς. Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται, με €1.300 έξοδα υπέρ των αιτητών, πλέον Φ.Π.Α.
Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
/ΜΔ