|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(Υπόθεση Αρ. 263/2008)
14 Μαΐου, 2009
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΑΒΡΟΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
- - - - - -
Α.Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Α. Ζερβού, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Στις 28/2/03 δημοσιεύθηκε, σύμφωνα με το εδάφιο (6) του άρθρου 34Α του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Γνωστοποίηση για την αναθεώρηση των Πολεοδομικών Ζωνών της κοινότητας Κουκλιών της επαρχίας Πάφου. O αιτητής που είναι ιδιοκτήτης του τεμαχίου με αρ.53Φ/Σχ LII/41 στην περιοχή, αξιώνει με την παρούσα προσφυγή την ακύρωση τελικής έγκρισης των Σχεδίων των Πολεοδομικών Ζωνών όπως αυτή δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα, στις 21/12/07, μετά από την απορριπτική απόφαση των καθ' ων η αίτηση στην ένσταση του και με την οποία το ακίνητο του παρέμεινε στην Πολεοδομική Ζώνη Γ3 αντί να ενταχθεί στην Οικιστική Ζώνη. Η απόφαση γνωστοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 14.1.08.
Την ένσταση του αιτητή, όπως και τις ενστάσεις άλλων επηρεαζόμενων ιδιοκτητών, μελέτησε η αρμόδια Επιτροπή Μελέτης Ενστάσεων (στο εξής ΕΜΕ), στην οποία μετείχαν εκπρόσωπος του Επάρχου Πάφου, του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Προέδρου της Ένωσης Κοινοτήτων. Η Επιτροπή υπέβαλε, μετά από σύσκεψη ημερ. 26/08/04, τις ακόλουθες εισηγήσεις στο Έντυπο Μελέτης της ένστασης του αιτητή:
«Ομόφωνη εισήγηση για απόρριψη της ένστασης. Πρόκειται για τεμάχιο το οποίο βρίσκεται σε απόσταση από τις καθορισμένες οικιστικές ζώνες και εμπίπτει σε ζώνη Γ3 όπου ο συντελεστής δόμησης 10% κρίνεται ικανοποιητικός για την περιοχή. Ως εκ τούτου δεν κρίνεται σκόπιμη η ένταξη του εν λόγω τεμαχίου σε ζώνη ανάπτυξης στην παρούσα φάση. Σημειώνεται επίσης ότι το τεμάχιο δεν συνδέεται οργανικά με περιοχές ανάπτυξης λόγω των ζωνών προστασίας με τις οποίες εφάπτεται.»
Ο Υπουργός Εσωτερικών αποδέχθηκε τις εισηγήσεις τις οποίες του υπέβαλε η Επιτροπή και, ακολούθως, παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο σχετική Πρόταση με συνημμένο Πίνακα με τις δικές του συστάσεις και παρατηρήσεις. Το Υπουργικό Συμβούλιο, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχει το άρθρο 34Α(11) του Νόμου, αποφάσισε στις 5.12.07 να εγκρίνει τα Σχέδια των Πολεοδομικών Ζωνών της Χωροταξικής Περιφέρειας XII της Επαρχίας Πάφου, όπως είχαν διαμορφωθεί με τις εισηγήσεις επί των ενστάσεων.
Εγέρθηκε θέμα κακής σύνθεσης της ΕΜΕ, ελλείψει οποιουδήποτε πρακτικού εξουσιοδότησης ή καθορισμού των μελών της από αρμόδιο όργανο. Δέον να εξεταστεί κατά προτεραιότητα. Ο αιτητής ισχυρίζεται επίσης ότι από τα πρακτικά προκύπτει ότι παρόντα ήταν 4 μέλη, ενώ η τελική εισήγηση υπογράφεται από 3.
Η σύνθεση της ΕΜΕ ήταν τριμελής και όχι πενταμελής. Οπως φαίνεται από την παρ.3 του πρακτικού ημερ. 26/8/04, μετείχαν οι κ. Ηλιάδης, Καρεκλάς και Ευθυμίου ως εκπρόσωποι των αρμοδίων φορέων όπως αυτοί προκαθορίζονται στη παρ.6 της εγκύκλιου για την διαδικασία μελέτης των ενστάσεων (εφεξής «Εγκύκλιος»). Οι ιδιότητες των μελών καθώς και η αριθμητική της σύνθεση είναι νόμιμες. Το γεγονός ότι δεν προσκομίστηκε έγγραφο διορισμού των συγκεκριμένων μελών από τα «αρμόδια» όργανα, δεν μπορεί να επηρεάσει το κύρος της ληφθείσας απόφασης, εφόσον δεν ανατράπηκε το τεκμήριο της νομιμότητας της συγκρότησης της ΕΜΕ. Το σημαντικό είναι ότι όλα τα μέλη της είχαν τις ιδιότητες και την αρμοδιότητα που προνοούσε η εγκύκλιος.
Ο επόμενος λόγος ακύρωσης που προβάλλεται είναι ότι ελλείπουν από τα πρακτικά οι απόψεις των παρισταμένων, με αποτέλεσμα, το Δικαστήριο να μη μπορεί να διαπιστώσει την αιτιολογία της απόφασης. Ο αιτητής επικαλείται επίσης παράλειψη διενέργειας της δέουσας έρευνας από τα εμπλεκόμενα τμήματα.
Η παρ.8 της Εγκυκλίου προνοούσε τα εξής:
«Εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο, ο Επαρχος καλεί στις συνεδρίες της ΕΜΕ εκπροσώπους άλλων Τμημάτων και Υπηρεσιών (π.χ. Τμήμα Αναπτύξεων Υδάτων, Τμήμα Γεωργίας, Υπηρεσία Μεταλλείων, Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας) για να διατυπώσουν απόψεις σε ζητήματα της αρμοδιότητας τους.»
Ακολουθεί πως η κλήση και η παρουσία άλλων συναρμόδιων τμημάτων κατά τη συζήτηση των ενστάσεων είναι δυνητική και όχι υποχρεωτική. Οι εκπρόσωποι άλλων τμημάτων των οποίων τα ονόματα καταγράφονται στην παρ.2 των πρακτικών, παρευρέθηκαν για την ένσταση των Κοινοτικών Συμβουλίων, όπως ρητά αναφέρεται. Συνεπώς η συμμετοχή τους και οι απόψεις που τυχόν εκφράστηκαν δεν επηρεάζουν την μελέτη των ιδιωτικών ενστάσεων, όπως αυτής του αιτητή.
Εξάλλου, η ΕΜΕ δεν είναι αποφασιστικό όργανο, αλλά έχει συμβουλευτικό μόνο ρόλο. Συνεπώς οι εισηγήσεις της δεν είναι δεσμευτικές. Η παράγραφος 10 της εγκυκλίου προνοεί ότι «η συζήτηση στην Επιτροπή είναι ταχύρρυθμη και οι απόψεις των μελών θα καταγράφονται στο Έντυπο Μελέτης της Ένστασης». Κατά συνέπεια τα πρακτικά της συνεδρίας της ΕΜΕ ενσωματώνονται στο σχετικό έντυπο μελέτης της ένστασης κατά τρόπο συνοπτικό.
Οι λόγοι απόρριψης της ένστασης του αιτητή αναφέρονται περιληπτικά αλλά με αρκετή σαφήνεια στο πιο πάνω έντυπο και συμπληρώνονται από τον σχολιασμό του αιτήματος για επέκταση της οικιστικής ζώνης στο Έντυπο Μελέτης της ένστασης που υπέβαλε το Κοινοτικό Συμβούλιο Κουκλιών (Παράρτημα 10 στην ένσταση). Εξέτασα το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και το Σημείωμα του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως προς τον Υπουργό Εσωτερικών (ερυθρά 247-252), που φωτίζουν καλύτερα την διαδικασία που ακολουθήθηκε σε πρώτο στάδιο από την ΕΜΕ. Η επιτόπια, επίσης, έρευνα από τα μέλη της ΕΜΕ παρέχει συμπληρωματικό έρεισμα στην δοθείσα αιτιολογία η οποία κρίνεται επαρκής.
Ο αιτητής διατείνεται ότι η διαδικασία εξέτασης της ένστασης του πάσχει διότι ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως δεν άσκησε, ως όφειλε, «ιεραρχικό έλεγχο νομιμότητας» στην εισήγηση της ΕΜΕ, αλλά αποφάσισε δέσμια. Η παραγρ.14 της εγκυκλίου, παρέχει δυνατότητα στο Διευθυντή για υποβολή σχολίων, χωρίς αυτό να συνεπάγεται καθήκον ιεραρχικού ελέγχου νομιμότητας. Συνεπώς, η καταγραφή της συμφωνίας του με τις εισηγήσεις της ΕΜΕ, χωρίς περαιτέρω σχολιασμό, δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης.
Ο αιτητής εισηγείται ότι έχει επηρεαστεί δυσμενώς το δικαίωμα της ιδιοκτησίας του κατά παράβαση του άρθρου 23 του Συντάγματος. Θεωρεί ότι η απόρριψη του αιτήματος του και η παραμονή του ακινήτου του για πολλά έτη στην ίδια ζώνη, κατέστησαν την ιδιοκτησία του αδρανή αφού αποστερείται της δυνατότητας οικιστικής αξιοποίησης της.
Επισημαίνεται ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση δεν επιβλήθηκαν νέοι περιορισμοί στην ιδιοκτησία του αιτητή, αφού δεν άλλαξε η πολεοδομική ζώνη στην οποία βρίσκεται με συντελεστή ανάπτυξης 10%.
Ζήτημα περιορισμών στην ακίνητη ιδιοκτησία, από άποψη πολεοδομικών ζωνών, εξετάστηκε στη Δημητριάδη κ.ά. ν. Υπουργ. Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85, όπου αναφέρονται τα ακόλουθα στις σελ. 102-103:-
«΄Οροι περιοριστικοί της χρήσης ιδιοκτησίας, που αφήνουν άθικτο τον πυρήνα του δικαιώματος ιδιοκτησίας, συνιστούν περιορισμό και όχι στέρηση.
Περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας απολήγουν σε στέρησή της, μόνο όταν καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή - (βλ. Κυριακοπούλου - 'Διοικητικό Ελληνικό Δίκαιο', τόμος Γ΄, σελ. 366 και 368. Π.Δ. Δαγτόγλου - 'Συνταγματικό Δίκαιο - Ατομικά Δικαιώματα Β΄', σελ. 907, 936, 937, 938. Lanitis E.C. Estates Ltd. και ΄Αλλοι ν. Δημοκρατίας και ΄Αλλου (Υπόθεση Αρ. 108/88, κ.ά. - 21/12/1989)).
6. Η ιδιοκτησία γης δεν παρέχει δικαίωμα χρήσης της για οικοδομικούς σκοπούς ή, γενικότερα, δικαίωμα για την οικοδομική ανάπτυξη του ακινήτου. Η χρήση του ακινήτου για οικοδομικούς σκοπούς συναρτάται με και εξαρτάται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, θέμα το οποίο ανάγεται στη ρυθμιστική εξουσία του Κράτους. Η οικοδομική ανάπτυξη είναι αλληλένδετη με τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Στη Simonis and Another v. Imp. Board Latsia (1984) 3 C.L.R. 109, κρίθηκε ότι η χρήση γης για οικοδομικούς σκοπούς και, γενικά, η οικοδομική ανάπτυξη αποτελεί κοινοτική υπόθεση, υποκείμενη στο πολεοδομικό σχέδιο της περιοχής στην οποία ευρίσκεται. Η απόφαση στη Simonis υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως ορθή έκφραση του δικαίου στις υποθέσεις Lanitis E.C. Estates Ltd. και ΄Αλλοι ν. Δημοκρατίας και ΄Αλλου, (ανωτέρω), και Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και ΄Αλλοι ν. Δημοκρατίας, (Υπόθεση Αρ. 63/82, κ.ά. - 5/4/1990).
7. Οι όροι οικοδομικής ανάπτυξης μιας περιοχής, που τίθενται με την ένταξή της σε πολεοδομική ζώνη, επάγονται, κατά κανόνα, όπως αναγνωρίζει η νομολογία, περιορισμό της χρήσης και όχι στέρηση ιδιοκτησίας - (βλ. Tryphonos and Others v. Nicosia Municipality (1988) 3 C.L.R. 901. Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και ΄Αλλοι ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου και ΄Αλλων, (Υποθέσεις Αρ. 216/86, 220/86, 222/86, 224/86, και 225/86 - 30/4/1990)).
Οι πολεοδομικές ζώνες προδιαγράφουν τους όρους ανάπτυξης της περιοχής. Δεν αποστερούν τους ιδιοκτήτες του δικαιώματος χρήσης της ιδιοκτησίας τους στην κατάσταση στην οποία ευρίσκεται, ή, γενικότερα, της χρήσης της για τους σκοπούς για τους οποίους την προοιωνίζει η φυσική της κατάσταση.
Η επιβολή ζωνών συνιστά μέσο για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα της περιοχής και προδιαγραφή των όρων για τη μελλοντική της ανάπτυξη. Αποτελεί μέτρο για την εναρμόνιση της ανάπτυξης με το περιβάλλον, χάριν του κοινού συμφέροντος στη διαφύλαξη των αγαθών της φύσης και της ποιότητας της ζωής που αρμόζει στον άνθρωπο.
8. Περιορισμοί απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας οποτεδήποτε καθιστούν τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο, εξ αντικειμένου, προορίζεται. Σ' εκείνη την περίπτωση, το δικαίωμα ιδιοκτησίας καθίσταται άνευ αντικειμένου, εφόσον δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης της γης για οποιοδήποτε γόνιμο σκοπό.»
Στην προκειμένη περίπτωση, τα ακίνητο του αιτητή ήταν αγροτικό τεμάχιο και όχι οικόπεδο συνεπώς, ο νέος πολεοδομικός σχεδιασμός της περιοχής από τον οποίο εξαρτάται και η οικοδομική ανάπτυξη των επηρεαζόμενων ακινήτων, αφήνει άθιχτο τον πυρήνα της ιδιοκτησίας του τεμαχίου το οποίο, από τη φύση του προοιωνίζεται ως αγροτικό.
Ο αιτητής δεν απέσεισε το βάρος απόδειξης του ισχυρισμού του για άνιση μεταχείριση. Αναφέρθηκε αόριστα σε άλλα τεμάχια που βρίσκονται πιο μακριά της κατοικημένης περιοχής τα οποία έχουν ενταχθεί στο όριο ανάπτυξης του χωριού, εξειδικεύοντας στην απαντητική του αγόρευση και τις ιδιοκτήτριες εταιρείες. Ωστόσο, δεν προσκομίζονται οποιεσδήποτε λεπτομέρειες για την εγγύτητα προς την κατοικημένη περιοχή και τα συγκριτικά χαρακτηριστικά ή τους παράγοντες που θα επέτρεπαν στο Δικαστήριο να διαγνώσει άνιση μεταχείριση όμοιων ακινήτων.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται με €1200 έξοδα εναντίον του αιτητή. Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.