ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
PIERIS ν. REPUBLIC (1983) 3 CLR 1054
Θαλασσινός Γρηγόρης ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 364
Koυππάρης Δημήτρης ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 460
Θεοδοσίου Πέτρος Α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 689
Παναγίδης Παναγιώτης Α. και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 3 ΑΑΔ 191
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
&nb sp; Υπóθεση Αρ. 1403/2008
11 Mαϊου, 2009
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO AΡΘΡO 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΛΛΗ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ
Αιτήτρια
- και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ
ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
Καθών η αίτηση
.............................
Η αιτήτρια παρουσιάζεται προσωπικά
Ε. Παπαγεωργίου-Καρακάννα (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄ για τους καθών η αίτηση
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια ζητά δήλωση του δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθών η αίτηση να απορρίψουν αίτημα της για συνέχιση Δημοσίου Βοηθήματος που κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια με επιστολή 11/6/08 είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νομικό αποτέλεσμα.
Οι καθών η αίτηση με την ένσταση τους εγείρουν τις πιο κάτω προδικαστικές ενστάσεις που παραθέτω αυτούσιες:
«1. Η αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει μη εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά πράξη πληροφοριακού ή βεβαιωτικού χαρακτήρα. Είναι η θέση μας ότι η εκτελεστική διοικητική πράξη είναι η απόφαση που κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια με την επιστολή των Καθ' ων η Αίτηση ημερομηνίας 4.2.2008 (Παράρτημα 19(1) στα γεγονότα).
2. Η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη και πρέπει να απορριφθεί γιατί καταχωρήθηκε μετά την έλευση των 75 ημερών που γνωστοποιήθηκε στην αιτήτρια η εκτελεστή διοικητική πράξη σύμφωνα με το άρθρο 146(3) του Συντάγματος.»
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Η ίδια η αιτήτρια βασίζει την προσφυγή της στα εξής γεγονότα, που επίσης παραθέτω αυτούσια:
«1. Η αιτήτρια κατάγεται από την επαρχία Πάφου. Η αιτήτρια υπέστη σοβαρά βασανιστήρια και ακόμη έχει προβλήματα υγείας καθ' ότι έλαβε μέρος εναντίον του προδοτικού πραξικοπήματος του 1974.
2. Η αιτήτρια, βάσει της κειμένης νομοθεσίας έπαιρνε βοήθημα από τους καθ' ων η αίτηση διότι δεν ήτο σε θέση να εργαστεί από τα βασινιστήρια που υπέστη από τους πραξικοπηματίες και η περιουσία της στην επαρχία Πάφου δεν είχε κανένα εισόδημα και ήτο υποθηκευμένη σε διάφορες τράπεζες με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εκποιήσει τούτη για να μπορεί να επιβιώσει.»
Ενόψει του ότι τα πιο πάνω γεγονότα, όπως τα επικαλείται η αιτήτρια, δεν έχουν τις απαραίτητες λεπτομέρειες για εξέταση και απόφαση της υπόθεσης, παραθέτω και τα γεγονότα όπως τα παραθέτουν οι καθών η αίτηση στην ένσταση τους.
1. Η αιτήτρια είναι ηλικίας 64 χρονών και βρίσκεται σε διάσταση με το σύζυγο της από το 1977. Από το γάμο της απέκτησε μόνο μία κόρη η οποία είναι σήμερα καθηγήτρια.
2. Η αιτήτρια διαμένει στην Έμπα μαζί με την κόρη της σε κατοικία που ανήκει στη δεύτερη και που αγοράσθηκε από τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης.
3. Η αιτήτρια λαμβάνει μηνιαίο επίδομα από την Επιτροπή Ανακουφίσεως Παθόντων γιατί κατά τη διάρκεια του Πραξικοπήματος το 1974 τραυματίστηκε από πτώση τοίχου στις Αστυνομικές Κατοικίες Αθαλάσσας όπου διέμενε (ο σύζυγος ήταν αστυνομικός).
Σύμφωνα με ιατρικά πιστοποιητικά αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα υγείας (αυχενικό σύνδρομο, καρδιοπάθεια, υπέρταση) που την καθιστούσαν ανίκανη για εργασία.
4. Στις 18/1/99 η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση δημοσίου βοηθήματος στο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Λευκωσίας όπου διέμενε με τη θυγατέρα της η οποία τότε φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Στη σχετική αίτηση της η αναφερόμενη δεν δήλωσε την ύπαρξη ακίνητης περιουσίας.
5. Η αιτήτρια βοηθήθηκε με Δημόσιο Βοήθημα από 18/1/99 μέχρι 1/6/99 οπότε και μετακινήθηκε στην Πάφο.
6. Στις 2/7/99 υπέβαλε νέα αίτηση στο Ε.Γ.Ε. Πάφου στην οποία δήλωνε ότι κατέχει ακίνητη περιουσία στην Λετύμπου και ότι διέμενε σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα στην Κάτω Πάφο.
7. Η αίτηση αυτή απερρίφθη λόγω της ύπαρξης περιουσίας/παράλειψης αξιοποίησης της και της διαπίστωσης ότι η αναφερόμενη δήλωνε ότι νοικίαζε το διαμέρισμα από την κόρη της ενώ διέμενε μαζί της δωρεάν αφού το διαμέρισμα παραχωρούσε δωρεάν ο σύζυγος της αντί διατροφής.
Εν τω μεταξύ το Γραφείο Ευημερίας αποτάθηκε στο Επαρχιακό Κτηματολόγιο Πάφου για διαπίστωση της πλήρους οικονομικής κατάστασης της και τυχόν ύπαρξης άλλης περιουσίας (τόπο καταγωγής) εκτός της δηλωθείσας από την ίδια.
8. Η αιτήτρια μετά την απόρριψη της αίτησης της προέβη σε διάφορες διαμαρτυρίες ισχυριζόμενη ότι είχε πολλά χρέη τα οποία ήταν δυσανάλογα με την αξία της περιουσίας της και ότι υπήρχαν αυξημένα έξοδα για την καλλιέργεια των χωραφιών της γι' αυτό και δεν είχε κανένα εισόδημα.
9. Η αίτηση της επανεξετάστηκε με τα νέα δεδομένα και ισχυρισμούς που προέβαλε κι' εγκρίθηκε από την 6/12/99 συμπληρωματικό Δημόσιο Βοήθημα αφού υπολογίστηκε εισόδημα £50 μηνιαίως από την περιουσία της η οποία διαπιστώθηκε ότι αξιοποιείτο.
10. Τον Οκτώβρη του 2001 η αιτήτρια μετακινήθηκε πάλι στη Λευκωσία όπου συνέχιζε να λαμβάνει συμπληρωματικό δημόσιο βοήθημα μέχρι την 1/7/03 οπότε και επανήλθε στην Πάφο.
11. Στις 28/7/04 υπέβαλε νέα αίτηση στο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Πάφου η οποία απορρίφθηκε αφού σύμφωνα με πιστοποιητικό έρευνας ακίνητης ιδιοκτησίας του Κτηματολογίου ήτο ιδιοκτήτρια περιουσίας συνολικής αξίας £21.000. Ήδη κατείχε ακόμη ένα τεμάχιο το οποίο δεν είχε δηλώσει στην αίτηση της.
12. Στις 28/7/06 ελήφθη νέα αίτηση παροχής Δημοσίου Βοηθήματος στην οποία η αιτήτρια δεν δηλώνει την ύπαρξη οποιασδήποτε περιουσίας ούτε και μεταβιβάσεις.
Η αιτήτρια προσκόμισε πιστοποιητικό έρευνας Κτηματολογίου Πάφου στο οποίο αναφερόταν ότι δεν κατείχε οποιαδήποτε περιουσία στο Πολέμι ενώ αργότερα λήφθηκε από το Κτηματολόγιο δεύτερο πιστοποιητικό έρευνας στο οποίο φαινόταν ότι την ακίνητη περιουσία της την μεταβίβασε στην κόρη της Φωτεινή.
13. Η αίτηση της απορρίφθηκε στις 28/2/07 λόγω της μεταβίβασης της περιουσίας της στην κόρη της με σκοπό να καταστεί δικαιούχος Δημοσίου Βοηθήματος και την ευθύνη της κόρης της σαν δωρεοδόχου βάσει του άρθρου 13(3) του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του 2006 (Ν.95(1)/2006). Η σχετική απορριπτική απαντητική επιστολή προς την αιτήτρια εστάλη στις 3/7/07.
14. Η αιτήτρια απέστειλε στη συνέχεια επιστολή ημερ. 15/7/07 στον Επαρχιακό Λειτουργό Ευημερίας Πάφου και ζητούσε επανεξέταση του αιτήματος της. Το αίτημα της επανεξετάστηκε και της εγκρίθηκε Δημόσιο Βοήθημα από την 1/8/07:
(α) Μέχρι να διερευνηθούν ισχυρισμοί της ότι η κόρη της ανέλαβε να εξοφλήσει χρέη της ιδίας έναντι της δωρεάς και
(β) Μέχρι να ληφθεί απάντηση από το Κτηματολόγιο σχετικά με την ύπαρξη ή μη περιουσίας στο τόπο καταγωγής της (Φιλούσα Χρυσοχούς)
15. Σε ότι αφορά τα χρέη της αιτήτριας τα οποία ανέλαβε η κόρη της, η αιτήτρια προσκόμισε διάφορα στοιχεία από την ΣΠΕ Πολεμίου και ΣΠΕ Στρουμπιού για χρέη συνολικού ποσού £12.603,74.
16. Στις 27/12/07 λήφθηκε απάντηση από το Κτηματολόγιο στο οποίο φαινόταν ότι η αιτήτρια μεταβίβασε περιουσία στην κόρη της στην περιοχή Πολεμίου και Λετύμπου συνολικής αξίας £315.000 (δηλ. η μεταβιβασθείσα περιουσία υπερκάλυπτε το ποσό των χρεών).
17. Αργότερα ελήφθη άλλη απάντηση από το Κτηματολόγιο ημερομηνίας 24/9/2007 στην οποία αναφερόταν ότι η αιτήτρια κατείχε επ' ονόματι της περιουσία στην περιοχή Φιλούσας Χρυσοχούς συνολικής αξίας £213.000.
18. Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας και την απάντηση από το Κτηματολόγιο, το Δημόσιο Βοήθημα τερματίστηκε από την 1/2/2008. Στη κ. Ξενοφώντος εστάλη απορριπτική επιστολή στις 4/2/2008, ενώ προηγουμένως στις 25/1/2008 της εξηγήθηκε προφορικά ότι για να συνεχίσει η παροχή Δημοσίου Βοηθήματος έπρεπε να γίνει δέσμευση της περιουσίας της βάσει του άρθρου 3 εδάφια (14)-(16) του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του 2006 (Ν. 95(ι)/2006), πράγμα που η ίδια απέρριπτε με απόλυτο τρόπο.
19. Η αιτήτρια στη συνέχεια απέστειλε επιστολή στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων με ημερ. παραλαβής 5/2/08. Στη συνέχεια είχε συνάντηση στις 27/2/08 με τη κ. Θάλεια Νικολάου προϊσταμένη του κλάδου Δημοσίων Βοηθημάτων, την Νομικό Σύμβουλο κ. Αιμιλία Γερούδη και την κ. Ολυμπία Μιχαήλ του κλάδου Δημοσίων Βοηθημάτων. Στην αιτήτρια εστάλη επεξηγηματική επιστολή ημερομηνίας 6/3/08.
20. Στις 9/5/08 παρελήφθη από το Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Πάφου άλλη επιστολή της αιτήτριας χωρίς ημερομηνία η οποία διαβιβάστηκε από τα Κεντρικά Γραφεία Ευημερίας και στις 11.6.08 εστάλη συστημένη επιστολή στην αιτήτρια από την Επαρχιακή Λειτουργό Ευημερίας Πάφου η οποία επεξηγούσε εκ νέου τους λόγους διακοπής του Δημοσίου Βοηθήματος και που την καθιστούσαν μη δικαιούχο. Το περιεχόμενο της επιστολής ημερ. 11.6.08 προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή.»
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Ενόψει των προδικαστικών ενστάσεων, με τη σύμφωνη γνώμη των διαδίκων, προτίμησα να εξετάσω μόνο το θέμα αυτό. Έτσι οι διάδικοι καταχώρησαν γραπτές αγορεύσεις μόνο για τις προδικαστικές ενστάσεις.
Λόγω της φύσης των προδικαστικών ενστάσεων, το κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια την προσβαλλόμενη απόφαση, όπως κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια με την επιστολή της 11/6/08. Αυτή έχει ως εξής:
«Αναφέρομαι στην επιστολή σας χωρίς ημερομηνία, προς την Επαρχιακό Λειτουργό Ευημερίας Πάφου η οποία μας διαβιβάστηκε στις 7/5/08 από τα Κεντρικά Γραφεία Ευημερίας και σας πληροφορώ τα ακόλουθα:
Όπως σας έχει ήδη εξηγηθεί από τη Νομική Σύμβουλο και την αρμόδια Κοινωνική Λειτουργό, η συνέχιση Δημοσίου Βοηθήματος δεν δικαιολογείται με βάση των περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμο 95(Ι)/2006 λόγω του ότι κατέχετε περιουσία σημαντικής αξίας στο χωριό Φιλούσα της Επαρχίας Πάφου συνολικής αξίας 363,932.10 ευρώ με βάση πιστοποιητικό έρευνας ακίνητης ιδιοκτησίας, ημερ. 24/9/07 από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.
Σημειώνεται επίσης, ότι στις 7/6/05 έχετε μεταβιβάσει στη κόρη σας Φωτεινή Ξενοφώντος κτηματική περιουσία στα χωριά Πολέμι και Λετύμπου της Επαρχίας Πάφου συνολικής αξίας 538.209,45 ευρώ βάση πιστοποιητικού έρευνας ακίνητης ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με το άρθρο 13(3) του περί Δημοσίων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμο 95(ι)/2006, η κόρη σας ως δωρεοδόχος οφείλει να σας συντηρεί.
Η αναφορά σας σε χρέη που έχετε προς τα αδέλφια σας και χρέη του αποβιώσαντα πατέρα σας τα οποία σύμφωνα με ισχυρισμούς σας θα αναλάβει η κόρη σας δεν δικαιολογούν την παραχώρηση Δημοσίου Βοηθήματος.
Όπως ήδη σας έχει εξηγηθεί η περιουσία που μεταβιβάσατε και αυτή που κατέχετε είναι σημαντικής αξίας. Το γεγονός ότι προτίθεστε να μεταβιβάσετε και την υπόλοιπη περιουσία στη κόρη σας και δεν επιθυμείτε δέσμευση της όπως προβλέπει η σχετική Νομοθεσία, σας αποκλείει από την παραχώρηση Δημοσίου Βοηθήματος. Η επιστολή που σας στάληκε από τη Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ημερ. 6/3/08 είναι σχετική.»
Η αιτήτρια αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη αναφέρει ότι η απόφαση της 11/6/08 που προσβάλλει με την προσφυγή, λήφθηκε από την ίδια στις 19/6/08. Ενόψει του ότι ο ισχυρισμός αυτός της αιτήτριας δεν έχει αμφισβητηθεί και νοουμένου ότι η απόφαση της 11/6/08 θεωρηθεί εκτελεστή διοικητική πράξη, τότε η καταχώρηση της προσφυγής στις 28/8/08, θεωρείται εμπρόθεσμη. Θα είναι εκπρόθεσμη αν γίνει δεκτός ο ισχυρισμός των καθών η αίτηση ότι η απόφαση, όπως κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια με την επιστολή της 11/6/08, δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά επιβεβαιωτική αυτής της 4/2/08, η οποία έχει ως ακολούθως:
«Όπως σας έχει εξηγηθεί από τον Λειτουργό Ευημερίας της περιοχής σας, λυπούμαι να σας πληροφορήσω ότι η τωρινή οικονομική σας κατάσταση δεν επιτρέπει να συνεχισθεί η παροχή σε σας μηνιαίου δημοσίου βοηθήματος.
Είμαι στη διάθεση σας για επεξηγήσεις που πιθανό να θέλετε σχετικά με το θέμα.»
(Η υπογράμμιση είναι δική μου)
Αναφορικά με το πότε μια απόφαση είναι βεβαιωτική άλλης προηγούμενης απόφασης, υπάρχει αρκετή νομολογία (βλ. μεταξύ άλλων Pieris v. Republic (1983) 3 CLR 1054, Κουππάρης ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 460, Punting Transports Ltd v. Δημοκρατίας (2001) 3 (B) ΑΑΔ. 737, Θαλασσινός ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 364, Θεοδοσίου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 689, Γεωργιάδης ν. Δημοκρατίας (2001) 3 (A) ΑΑΔ. 9 και Παναγίδης κα ν. Δημοκρατίας (2001) 3 ΑΑΔ 191).
Σύμφωνα με τις πιο πάνω αποφάσεις για να μη χαρακτηριστεί ως βεβαιωτική η δεύτερη, με όμοιο περιεχόμενο, απόφαση, θα πρέπει αυτή να είχε ληφθεί μετά τη διεξαγωγή νέας έρευνας κατά την οποία να εξετάστηκαν νέα πραγματικά γεγονότα ή νομικά θέματα. Στην προαναφερθείσα υπόθεση Θαλασσινός ν. Δημοκρατίας σελ. 367 γίνεται παραπομπή στο σύγγραμμα Μ. Δ. Στασινόπουλος «Δίκαιο των Διοικητικών Διαφορών» 4η έκδοση (1964) στη σελ. 176 όπου διατυπώνονται τα ακόλουθα:
"Πότε υπάρχει νέα έρευνα, είναι ζήτημα πραγματικόν. Θεωρείται όμως γενικώς νέα έρευνα η λήψις υπ΄όψιν νέων ουσιωδών νομικών ή πραγματικών στοιχείων, κρίνεται δε αυστηρώς το χρησιμοποιηθέν νέον υλικόν, διότι δεν πρέπει ο απολέσας την προθεσμίαν δια την προσβολήν μιας εκτελεστής πράξεως, να δύναται να καταστρατηγή την προθεσμίαν ταύτην διά της δημιουργίας νέας πράξεως, η οποία εξεδόθη κατ΄επίφασιν μεν κατόπιν νέας ερεύνης, κατ΄ουσίαν όμως επί τη βάσει των αυτών στοιχείων"
Τα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1929 έως 1959) στη σελ. 241 υποστηρίζουν την παραπάνω διατύπωση του κανόνα:
"Νέα έρευνα υπάρχει εάν, προ της εκδόσεως της ενωτέρας πράξεως, λαμβάνη χώραν εξέτασις νεωστί προκυπτόντων, ή προϋπαρχόντων μεν αλλά τέως αγνώστων κυρίων στοιχείων κρίσεως, άτινα νυν λαμβάνονται προσθέτως υπ΄όψιν."
Από την επιστολή της 4/2/08 είναι σαφές ότι οι καθών η αίτηση απορρίπτουν το αίτημα της αιτήτριας για συνέχιση του μηνιαίου δημοσίου βοηθήματος. Η προσφυγή προσβάλλει ακριβώς την απόφαση των καθών η αίτηση να απορρίψουν το αίτημα της αιτήτριας για συνέχιση Δημοσίου Βοηθήματος. Επομένως κανονικά έπρεπε η αιτήτρια να προσβάλει την απόφαση της 4/2/08. Η απόφαση της 11/6/08 τότε μόνο μπορεί να θεωρηθεί ως μη βεβαιωτική της πρώτης, αν φανεί ότι μεταξύ της 4/2/08 και 11/6/08 η αιτήτρια εφοδίασε τους καθών η αίτηση με νέα στοιχεία και να έγινε επανεξέταση της υπόθεσης στη βάση νέων στοιχείων. Από τα γεγονότα όπως τα επικαλείται η ίδια η αιτήτρια είτε στην προσφυγή, είτε τη γραπτή της αγόρευση, δεν προκύπτει κάτι τέτοιο. Αφού όμως έλαβα υπόψη ότι η ίδια χειρίστηκε προσωπικά την υπόθεσή της, εξέτασα το θέμα και με βάση τα λεπτομερή γεγονότα που έθεσαν ενώπιον μου οι καθών η αίτηση και έχω καταλήξει ότι δεν έχει προσκομιστεί οτιδήποτε που να καθιστά την απόφαση της 11/6/08 ως εκτελεστή. Είναι σαφές ότι η απόφαση της 11/6/08 είναι επιβεβαιωτική αυτής της 4/2/08 και επομένως μη εκτελεστή διοικητική πράξη.
Ενόψει των πιο πάνω και εφόσον σε σχέση με την απόφαση της 4/2/08 η προσφυγή είναι σαφώς εκπρόθεσμη, αυτή δεν μπορεί να διασωθεί και απορρίπτεται. Με δισταγμό δεν καταδικάζω την αιτήτρια σε έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται αλλά υπό τις περιστάσεις χωρίς οιαδήποτε διαταγή για έξοδα.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑς