|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1320/2007)
23 Φεβρουαρίου, 2009
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
HYDRIA LAND DEVELOPERS LTD, ΠΡΩΗΝ
HYDRIA TOYRIST ENTERPRISES LTD.,
Αιτήτρια,
ν.
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ,
Καθ'ων η αίτηση.
Α. Λάντος, για την Αιτήτρια.
Ελ. Κλεόπα, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια εταιρεία επιζητά την ακύρωση της απόφασης του Υπουργείου Εσωτερικών της 20/7/2007, σύμφωνα με την οποία η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή απέρριψε την ιεραρχική προσφυγή της αιτήτριας εναντίον απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να αρνηθεί τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση κατοικίας στο τεμάχιο αρ. 334 της αιτήτριας στο Παραλίμνι.
(α) Τα γεγονότα και οι λόγοι της προσφυγής.
Η αιτήτρια εταιρεία είναι ιδιοκτήτρια του τεμαχίου αρ. 334 (χωράφι) στο Παραλίμνι, για το οποίο υπέβαλε στις 7/10/2005 αίτηση στο Επαρχιακό Γραφείο Πολεοδομίας Αμμοχώστου (Πολεοδομική Αρχή) για χορήγηση πολεοδομικής άδειας για την κατασκευή μιας κατοικίας. Η αίτηση απορρίφθηκε από την Πολεοδομική Αρχή στις 30/3/2006 γιατί,
"Το τεμάχιο στο οποίο προτείνεται η ανάπτυξη δεν διαθέτει ικανοποιητική προσπέλαση (το δικαίωμα διάβασης καταλήγει σε εγγεγραμμένο δημόσιο δρόμο πολύ περιορισμένου πλάτους το οποίο δεν ξεπερνά τα 2,00 μέτρα), κατά παράβαση των προνοιών της παραγράφου 1(γ) της Πολιτικής 3(Α) της Δήλωσης Πολιτικής."
Εναντίον της πιο πάνω απόφασης η αιτήτρια καταχώρισε ιεραρχική προσφυγή με την οποία αμφισβήτησε το λόγο της απόρριψης της αίτησης και παρέθεσε διάφορα επιχειρήματα ισχυριζόμενη ότι υπήρξε άνιση μεταχείριση της σε σχέση με παρόμοιες αναπτύξεις που είχαν εγκριθεί και ότι την ευθύνη εξασφάλισης ικανοποιητικής προσπέλασης είχαν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και η τοπική αυτοδιοίκηση. Η ιεραρχική προσφυγή διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών στην Πολεοδομική Αρχή, το Δήμο Παραλιμνίου και στο Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως για υποβολή απόψεων. Η Πολεοδομική Αρχή με σχετική έκθεση του Επαρχιακού Λειτουργού αντέκρουσε τα επιχειρήματα της αιτήτριας και εισηγήθηκε την απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής. Ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως αφού συμφώνησε με το περιεχόμενο της πιο πάνω έκθεσης εισηγήθηκε την απόρριψη της. Αντίθετα, ο Δήμαρχος Παραλιμνίου σύστησε την έκδοση της άδειας. Όλες οι πιο πάνω απόψεις περιλήφθηκαν σε σχετικό σημείωμα του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο εισηγήθηκε στην Υπουργική Επιτροπή την απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής. Η ιεραρχική προσφυγή εξετάστηκε τελικά από την Υπουργική Επιτροπή στις 21/6/2007 και απορρίφθηκε γιατί κρίθηκε ότι η απορριπτική απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής ήταν ορθή και σύμφωνη με την Πολεοδομική Νομοθεσία και τις σχετικές πρόνοιες της ισχύουσας, κατά το χρόνο λήψης της πολεοδομικής απόφασης, Δήλωσης Πολιτικής του Δήμου Παραλιμνίου.
Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η πιο πάνω απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί γιατί,
(i) Η ερμηνεία που δόθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών στην Υπουργική Εντολή 1/94 σε σχέση με τον όρο "ικανοποιητική προσπέλαση" της Δήλωσης Πολιτικής είναι λανθασμένη και συνιστά άνιση μεταχείριση και γιατί,
(ii) Η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής για την απόρριψη της αίτησης και η απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής που την επικύρωσε πάσχουν λόγω έλλειψης αιτιολογίας και δέουσας έρευνας.
(i) Η Υπουργική Εντολή 1/94 και ο ισχυρισμός για άνιση μεταχείριση της αιτήτριας.
Έχει υποβληθεί εκ μέρους της αιτήτριας ότι είναι θύμα άνισης μεταχείρισης γιατί ο όρος "ικανοποιητική προσπέλαση" έπρεπε να ερμηνευθεί με την πραγματική και όχι τη νομική του έννοια.
Η περίπτωση της αιτήτριας θα πρέπει να εξεταστεί μέσα στα πλαίσια της παραγράφου 3(Α)(1)(γ) της Δήλωσης Πολιτικής, σύμφωνα με την οποίαν ανάπτυξη θα επιτρέπεται εφόσον το ακίνητο "διαθέτει κατάλληλη, ικανοποιητική, άνετη και ασφαλή δημόσια (όπου απαιτείται) προσπέλαση". Στην ίδια πρόνοια διευκρινίζεται ότι ο όρος "ικανοποιητική προσπέλαση" ερμηνεύεται με βάση σχετική Εντολή του Υπουργού που του παρέχεται με βάση το άρθρο 6 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, Ν. 90/72, όπως έχει τροποποιηθεί.
Στην παρούσα υπόθεση το εγγεγραμμένο δικαίωμα διάβασης προς όφελος του τεμαχίου της αιτήτριας, καταλήγει σε εγγεγραμμένο δημόσιο δρόμο περιορισμένου πλάτους το οποίο δεν ξεπερνά τα 2,00 μέτρα. Η παράγραφος 2.5 της Υπουργικής Εντολής προϋποθέτει ότι η αναγνώριση ενός δικαιώματος διάβασης ως ικανοποιητικής προσπέλασης πρέπει να καταλήγει σε "αποδεκτή μορφή προσπέλασης" ανάλογα με τη σκοπούμενη ανάπτυξη. Στην ίδια πρόνοια τονίζεται ότι "σε περίπτωση που το δικαίωμα διόδου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί απρόσκοπτα και άνετα από οχήματα, δυνατό να μη θεωρείται ως ικανοποιητική προσπέλαση για σκοπούς χορήγησης πολεοδομικής άδειας ανάλογα με τα δεδομένα της περίπτωσης". Η Πολεοδομική Αρχή αφού διαπίστωσε ότι ο δημόσιος δρόμος που αποτελεί την τελική κατάληξη του δικαιώματος διάβασης της αιτήτριας έχει πλάτος 2,00 μέτρα περίπου, που είναι μικρότερο ακόμα και από το πλάτος του ίδιου του δικαιώματος διάβασης του τεμαχίου (4,00 μέτρα) καθώς και του ελάχιστου καθοριζόμενου από τους περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμούς, πλάτους δικαιώματος διάβασης προς το σκοπό έγκρισης ανάπτυξης (3,66 μέτρα), έκρινε ότι δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις του όρου "ικανοποιητική προσπέλαση" όπως καθορίζεται στην Υπουργική Εντολή 1/94 και ότι η προσπέλαση στο ακίνητο δεν ήταν ικανοποιητική.
Αναφορικά με την ερμηνεία του όρου στην Εντολή, η οποία αμφισβητείται ως λανθασμένη, πρέπει να σημειωθεί ότι παρόμοιο επιχείρημα υποβλήθηκε από το δικηγόρο της αιτήτριας σε αρκετές πρόσφατες υποθέσεις αλλά δεν έχει γίνει αποδεκτό. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι ακριβώς το ίδιο θέμα προβλήθηκε από τον ίδιο δικηγόρο στην προσφυγή Στεφανία Αδάμου κ.ά. ν. Υπουργείου Εσωτερικών (Προσφυγή 1737/2006, της 26/3/2008) από την οποία κρίνω σκόπιμο να σταχυολογήσω τα πιο κάτω:
"Υποβάλλεται ότι η ερμηνεία που έδωσε ο Υπουργός με την εντολή του 1/94 στον όρο «ικανοποιητική προσπέλαση», του άρθρου 3Α(1) της Δήλωσης Πολιτικής είναι λανθασμένη. Το λάθος, σύμφωνα με την εισήγηση, εντοπίζεται στο γεγονός ότι η ερμηνεία που δόθηκε είναι νομική ενώ ο όρος «ικανοποιητική προσπέλαση» κατά την ορθή προσέγγιση, πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή για την οποία ζητείται η πολεοδομική άδεια.
Το πολεοδομικό καθεστώς που ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο στην περιοχή καθορίζεται στη Δήλωση Πολιτικής. Το Κεφάλαιο 3 της Δήλωσης Πολιτικής διαλαμβάνει «Γενικές Πρόνοιες Πολιτικής» που θα εφαρμόζονται σε όλες τις περιπτώσεις ανάπτυξης σε συσχετισμό με τις Ειδικές Πρόνοιες Πολιτικής που διαλαμβάνει η Δήλωση Πολιτικής.
Στην παράγραφο 3Α(1)(γ) της Δήλωσης Πολιτικής αναφέρεται ότι η ανάπτυξη επιτρέπεται μόνο εφόσον το ακίνητο διαθέτει «ικανοποιητική προσπέλαση». Με σχετική υποσημείωση διευκρινίζεται ότι ο όρος «ικανοποιητική προσπέλαση» ερμηνεύεται με εντολή του Υπουργού. Η εντολή του Υπουργού δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας δυνάμει του άρθρου 6 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 Ν. 90/1972. Στην προκείμενη περίπτωση, το υπό ανάπτυξη ακίνητο εφάπτεται εγγεγραμμένου δημόσιου δρόμου πλάτους 2 μέτρων. Το πολύ μικρό πλάτος του δρόμου κρίθηκε ως μη παρέχον ικανοποιητική προσπέλαση, ως απαραίτητη προϋπόθεση, για να επιτραπεί αρμοδίως η ανάπτυξη του συγκεκριμένου ακινήτου. Ο υφιστάμενος δημόσιος δρόμος δεν ικανοποιούσε τις πρόνοιες της παραγράφου 2.1 της εντολής εφόσον δεν προσφερόταν για απρόσκοπτη και άνετη χρήση με οχήματα.
Η ερμηνεία του όρου «ικανοποιητική προσπέλαση» που δίδεται στην Εντολή του Υπουργού, είναι ενδεικτική. Καθώς προκύπτει από το κείμενο, η ερμηνεία γίνεται υπό μορφή κατευθυντηρίων γραμμών πάνω στις οποίες κινείται και αποφασίζει το αρμόδιο διοικητικό όργανο. Στην προκείμενη περίπτωση, οι καθ'ων η αίτηση είχαν υποχρέωση να εξετάσουν το θέμα της προσπέλασης του ακινήτου και με βάση την επί τόπου πραγματική κατάσταση, να αποφασίσουν κατά πόσο η προσπέλαση στο ακίνητο είναι ικανοποιητική δηλαδή, κατά πόσο πληρούται ή όχι η συγκεκριμένη προϋπόθεση για τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας. Δεν διαπιστώνω οποιαδήποτε πλημμέλεια στη λήψη της απόφασης κατά την έκταση που αυτή αφορά στη συγκεκριμένη αυτή πτυχή του θέματος. Και στις δύο περιπτώσεις, οι καθ'ων η αίτηση ενήργησαν σύννομα και σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης."
(Βλ. επίσης Παπαλουκά κ.ά. ν. Υπουργείου Εσωτερικών κ.ά. (Προσφυγή 1738/2006, της 18/6/2008), Παρασκευή Χαπέρη ν. Υπουργείου Εσωτερικών (Προσφυγή 1283/2007, της 17/12/2008) και Παρασκευή Μαρούλη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (Προσφυγή 630/2006 της 10/5/2007)).
Μέσα στα πλαίσια της εισήγησης για άνιση μεταχείριση έχει υποβληθεί εκ μέρους της αιτήτριας ότι είχαν χορηγηθεί σε άλλες περιπτώσεις άδειες ανάπτυξης κάτω από παρόμοιες συνθήκες. Η εισήγηση αυτή είναι αβάσιμη. Στο σημείωμα του Υπουργείου Εσωτερικών προς την Υπουργική Επιτροπή γίνεται αναφορά στο σχετικό επιχείρημα που προβλήθηκε από την αιτήτρια στην ιεραρχική προσφυγή και διαπιστώνεται ότι οι περιπτώσεις που επικαλείται η αιτήτρια είτε δεν είχαν εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια, είτε αφορούν άδειες οικοδομής που είχαν εκδοθεί με βάση τον περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμο, Κεφ. 96, μέσα στα πλαίσια του οποίου είχε ερμηνευθεί η καταλληλότητα της προσπέλασης από το Δήμο Παραλιμνίου. Οι ελάχιστες πολεοδομικές άδειες που παραχωρήθηκαν σε αιτήσεις με παρόμοια χαρακτηριστικά δρόμων, όπως της περίπτωσης της αιτήτριας, είχαν εξεταστεί μέχρι τις αρχές του 2004, πριν από τον πολεοδομικό οργασμό που παρατηρήθηκε στην περιοχή και αφορούσαν μεμονωμένες κατοικίες που προορίζονταν για ιδιοκατοίκηση με βάση την ιδιομορφία της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου, όπου οι πλείστοι δρόμοι έχουν εγγεγραμμένο πλάτος γύρω στα 2,00 - 4,00 μέτρα. Όμως από το 2004, όταν καταχωρήθηκε ένας μεγάλος αριθμός αιτήσεων για πολεοδομική ανάπτυξη με σκοπό ανέγερση εξοχικών κατοικιών, η Πολεοδομική Αρχή διαφυλάσσοντας τους στόχους της ισχύουσας Δήλωσης Πολιτικής και προς αποτροπή διεσπαρμένης και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, απέρριψε αρκετές αιτήσεις για μία ή δύο κατοικίες κατά μήκος του ίδιου δρόμου. Τρεις παρόμοιες περιπτώσεις απόρριψης λόγω μη ικανοποιητικής προσπέλασης καταγράφονται ενδεικτικά στο έγγραφο της Πολεοδομικής Αρχής προς το Υπουργείο Εσωτερικών. Το γειτονικό τεμάχιο 514 που αναφέρεται στην απαντητική αγόρευση της αιτήτριας δεν περιλήφθηκε στην ιεραρχική προσφυγή και δεν μπορεί να εξεταστεί σε αυτό το στάδιο. Ως αποτέλεσμα ο ισχυρισμός για άνιση μεταχείριση είναι ανεδαφικός.
(ii) Έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.
Έχει υποβληθεί εκ μέρους της αιτήτριας ότι η επίδικη απόφαση είναι αναιτιολόγητη και ότι δεν έγινε η δέουσα έρευνα, αφού οι καθ'ων η αίτηση δεν αξιολόγησαν τη θετική στάση του Δήμου Παραλιμνίου και δεν εξέτασαν την πραγματική κατάσταση του δρόμου ο οποίος έχει επιστρωθεί με χαβάρα και χρησιμοποιείται από γεωργούς της περιοχής.
Η εισήγηση είναι αβάσιμη. Στην απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής υπάρχει ρητή αναφορά στη μελέτη του σημειώματος που περιέχει το ιστορικό της υπόθεσης και το νομικό της πλαίσιο, τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων και το λόγο απόρριψης της αίτησης για πολεοδομική άδεια. Όλα τα πιο πάνω σε συνδυασμό με τα στοιχεία του φακέλου αποδεικνύουν ότι οι καθ'ων η αίτηση είχαν προβεί στην απαραίτητη δέουσα έρευνα και έχουν αιτιολογήσει επαρκώς την απόφαση τους.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €1.500 έξοδα σε βάρος των αιτητών.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ