|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
(2008) 4 ΑΑΔ 859
9 Οκτωβρίου, 2008
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
LELLA KENTONIS INVESTMENT CO. LTD.,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ,
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ,
3. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1243/2006)
Προσφορές ― Επιτροπή Αξιολόγησης ― Συγκρότηση ― Όροι νομιμότητας της συγκρότησης σύμφωνα με τον Καν. 10 της Κ.Δ.Π. 71/2004 ― Δεν τηρήθηκαν στην κριθείσα περίπτωση ― Ειδικά το ζήτημα της παράβασης του Καν. 14, που επιβάλλει την υπογραφή δηλώσεων ευσυνειδησίας.
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Η απαγόρευση της ταυτόχρονης επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας ― Περιστάσεις, υπό τις οποίες κρίθηκε ότι δεν συνέτρεχε στην εξετασθείσα υπόθεση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Παράβαση ουσιώδους τύπου ― Περιστάσεις στοιχειοθέτησής της, στην κριθείσα περίπτωση.
Οι αιτητές αξίωσαν την ακύρωση της απόφασης κατακύρωσης του επίδικου μειοδοτικού διαγωνισμού, στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η επιλογή των μελών της Επιτροπής Αξιολόγησης και η τεχνική και επαγγελματική τους κατάρτιση δεν θα πρέπει, χωρίς έλεγχο, να επαφίεται στην κρίση του προϊσταμένου της ενδιαφερόμενης Υπηρεσίας. Ο προϊστάμενος μπορεί να προβεί στην επιλογή, όμως θα πρέπει να υπάρχουν στοιχεία τα οποία να δικαιολογούν την επιλογή του και να επιβεβαιώνουν την τεχνική ή /και επαγγελματική κατάρτιση των λειτουργών που επιλέγει επί του εξεταζόμενου θέματος. Η κατοχή και μόνο συγκεκριμένης θέσης στη δημόσια υπηρεσία αφ' εαυτής, δεν μπορεί να ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του σχετικού Κανονισμού 10 της Κ.Δ.Π. 71/2004. Ο προϊστάμενος της ενδιαφερόμενης υπηρεσίας, που είναι επιφορτισμένος με το καθήκον σύστασης και σύνθεσης της Επιτροπής, οφείλει να προβεί στη δέουσα έρευνα, για να εξακριβώσει την τεχνική ή/και επαγγελματική κατάρτιση του κάθε μέλους, που επιλέγεται για να συμμετάσχει στην Επιτροπή. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν υπήρξε τέτοια έρευνα, με αποτέλεσμα ο δικαστικός έλεγχος να καθίσταται δύσκολος.
2. Οι Αιτητές δεν δεσμεύονται με τον τρόπο που ενήργησαν σε άλλη προσφορά. Για να εφαρμοστεί το δόγμα, η επιδοκιμασία και αποδοκιμασία, συνήθως είναι αναγκαίο να αφορά στην ίδια την προσβαλλόμενη πράξη.
3. Ο Κανονισμός 14 της Κ.Δ.Π. 71/2004, προβλέπει ότι πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης οφείλουν να υπογράψουν «δήλωση ευσυνειδησίας». Η συγκεκριμένη πρόνοια εκ της φύσεώς της, είναι σημαντική και ουσιώδης, εφόσον η καταχώρηση της δήλωσης, αποτελεί εχέγγυο αμερόληπτης κρίσης. Παράβασή της δεν μπορεί παρά να συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου, με αποτέλεσμα να επηρεάζει τη νομιμότητα της σύνθεσης και τη νόμιμη υπόσταση του οργάνου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Κάππας ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 36.
Προσφυγή.
Ρ. Καλλιγέρου (κα), για τους Αιτητές.
Ι. Τσιντίδου (κα), για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Το Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, με γνωστοποίησή του, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας την 3.2.2006, προκήρυξε δημόσιο διαγωνισμό προσφορών για την προμήθεια στολών παραλλαγής νέου τύπου με ψηφιακό σχεδιασμό χρωμάτων, με τη μέθοδο της ανοικτής διαδικασίας και κριτήριο κατακύρωσης την χαμηλότερη τιμή (Αρ. Προκήρυξης Διαγωνισμού 2006Τ1004 Ημερομηνία: 30.1.2006).
Η τελευταία ημερομηνία υποβολής των προσφορών, ορίστηκε η 18.4.2006. Υποβλήθηκαν πέντε προσφορές από ισάριθμους προμηθευτές, μια εκ των οποίων ήταν από τους Αιτητές στην οποία δόθηκε ο κωδικός Π4.
Η Επιτροπή Αξιολόγησης που είχε συσταθεί από το Διευθυντή του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών με βάση τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας, για την αξιολόγηση των προσφορών που υποβλήθηκαν στα πλαίσια του συγκεκριμένου διαγωνισμού, μετά το άνοιγμα των προσφορών την 18.4.2006, προχώρησε στην αξιολόγησή τους. Κατά την τελευταία συνεδρία της, που έγινε την 31.5.2006, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς στην εταιρεία Antonis Bourdakos Paramedics Ltd. - Ενδιαφερόμενο Μέρος (Ε.Μ.).
Η Έκθεση Αξιολόγησης που ετοιμάστηκε από την Επιτροπή Αξιολόγησης διαβιβάστηκε, για τους σκοπούς που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία, στο Διευθυντή του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών.
Στις 7.6.2006, ο Συντονιστής της αρμόδιας Επιτροπής Αξιολόγησης γνωστοποίησε γραπτώς τα αποτελέσματα του διαγωνισμού στους συμμετέχοντες. Στις 14.6.2006 λήφθηκε τηλεομοιότυπο της δικηγόρου των Αιτητών με την οποία υπέβαλε ένσταση κατά της ληφθείσας απόφασης.
Τα παράπονα που αναφέρονται στην πιο πάνω επιστολή της δικηγόρου της Αιτήτριας εξετάστηκαν και απορρίφθηκαν, για τους λόγους που εκτίθενται στην επιστολή ημερ. 16.6.2006, του Διευθυντή του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών.
Με την παρούσα προσφυγή τους, η οποία καταχωρήθηκε στις 11.7.06, οι Αιτητές προσβάλλουν ως άκυρη την απόφαση των καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 7.6.2006, σύμφωνα με την οποία η επίδικη προσφορά ανατέθηκε στο Ε.Μ.. Συγκεκριμένα, ισχυρίζονται ότι: (α) η Επιτροπή Αξιολόγησης η οποία έλαβε την επίδικη απόφαση ήταν αναρμόδιο όργανο, ενόψει του ότι έπασχε η συγκρότησή της, (β) παραβιάστηκε ο Κανονισμός 10 της Κ.Δ.Π. 71/2004, (γ) παραβιάστηκε ο Κανονισμός 14(1) της Κ.Δ.Π. 71/2004, (δ) παραβιάστηκε το Άρθρο 24(1) των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμος του 1999 (Ν. 158(Ι)/99), (ε) η προσφορά του Ε.Μ. δεν πληρούσε τους ουσιώδεις όρους του διαγωνισμού, (στ) η προσφορά του Ε.Μ. δεν πληρούσε τις τεχνικές προδιαγραφές, και (ζ) υπήρξε έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.
Οι καθ' ων η αίτηση, με τη γραπτή ένστασή τους ήγειραν δύο προδικαστικές ενστάσεις: (1) ότι οι Αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος και (β) ότι η προσφυγή είναι άνευ αντικειμένου. Η ευπαίδευτη δικηγόρος για τους καθ' ων η αίτηση, στην αγόρευση της δεν αναφέρθηκε καθόλου στις προδικαστικές ενστάσεις και ως εκ τούτου θεωρώ ότι αυτές έχουν εγκαταλειφθεί, εφόσον δεν εγείρεται οποιοδήποτε θέμα δημοσίου συμφέροντος.
Θα εξετάσω στη συνέχεια τον πρώτο λόγο ακύρωσης, ο οποίος αφορά σε ζήτημα δημόσιας τάξης. Οι Αιτητές ισχυρίζονται παράνομη συγκρότηση της Επιτροπής Αξιολόγησης, η οποία κατά την άποψη τους, ήταν αναρμόδια να επιληφθεί της αξιολόγησης των προσφορών. Όπως ανέφερε η κα Καλλιγέρου, απουσιάζει η διοικητική ενδιάμεση απόφαση σύσταση της τριμελούς Επιτροπής Αξιολόγησης σε συλλογικό όργανο, όπως προβλέπεται από τους σχετικούς Κανονισμούς.
Από την άλλη, οι καθ'ων η αίτηση θεωρούν καθ' όλα νόμιμη τη σύσταση της Επιτροπής. Όπως εξήγησε η δικηγόρος τους, η σύσταση και σύνθεση της Επιτροπής έγινε στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών για το έτος 2006, το οποίο εγκρίθηκε από το Διευθυντή του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, ως τον Προϊστάμενο της Ενδιαφερόμενης Υπηρεσίας.
Ο Κανονισμός 9(1) της Κ.Δ.Π. 71/2004 αναφορικά με τη σύσταση, προβλέπει ότι «για κάθε διαγωνισμό που οδηγεί στην ανάθεση σύμβασης, ο προϊστάμενος της Ενδιαφερόμενης Υπηρεσίας, συστήνει τριμελή τουλάχιστον Επιτροπή Αξιολόγησης .... για μελέτη των προσφορών που λήφθηκαν, ..».
Ο Κανονισμός 10 σχετικά με τη σύνθεση της Επιτροπής, προβλέπει ότι:-
«10. Κάθε Επιτροπή Αξιολόγησης αποτελείται από μονό αριθμό μελών, τα οποία κατέχουν την τεχνική ή/και την επαγγελματική κατάρτιση επί του εξεταζόμενου θέματος, ένας εκ των οποίων εκτελεί χρέη Συντονιστή για σκοπούς τήρησης πρακτικών και ετοιμασίας της έκθεσης αξιολόγησης που προβλέπεται στον Κανονισμό 25:
Νοείται ότι, όπου τούτο κρίνεται σκόπιμο, ως μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης μπορούν να διορίζονται και κρατικοί υπάλληλοι που δεν προέρχονται από την Ενδιαφερόμενη Υπηρεσία, νοουμένου ότι η διευθέτηση αυτή γίνεται κατόπιν συνεννόησης με τον προϊστάμενο της υπηρεσίας από την οποία προέρχονται.»
Ο λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί.
Η Επιτροπή Αξιολόγησης συστάθηκε σύμφωνα με το Ενιαίο Πρόγραμμα Προσφορών για το Έτος 2006. Η σχετική Επιτροπή όπως φαίνεται στο σχετικό πρόγραμμα με αριθμό 91, αποτελείται από το Συντονιστή κ. Μ. Μπουσούγιεφ, τον Θεόδωρο Φωτίου, του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών και ένα μέλος της Εθνικής Φρουράς, το οποίο τελικά ορίστηκε να είναι ο Λοχαγός Ιάκωβος Παπέττας της Διοίκησης Καταδρομών του Υπουργείου Άμυνας. Δεν βλέπω οτιδήποτε το μεμπτό στη σύσταση και σύνθεση της Επιτροπής, η οποία ήταν καθ' όλα νόμιμη και σύμφωνη με τους σχετικούς Κανονισμούς.
Με το δεύτερο λόγο ακύρωσης, οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι ακόμα και αν θεωρηθεί νόμιμη η συγκρότηση της Επιτροπής, το αρμόδιο όργανο είχε καθήκον να προβεί σε δέουσα έρευνα για την κατάρτιση των Μελών του, πράγμα που παρέλειψε να κάνει. Όπως εξήγησε η δικηγόρος τους, υπήρξε παραβίαση του Κανονισμού 10 των περί Σύναψης Συμβάσεων (Προμήθειες, Έργα και Υπηρεσίες) (Γενικοί) Κανονισμοί του 2004 (Κ.Δ.Π. 71/04), πιο πάνω, ο οποίος προβλέπει ότι τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης κατέχουν την τεχνική ή/και την επαγγελματική κατάρτιση επί του εξεταζόμενου θέματος.
Αποτελεί ισχυρισμό των Αιτητών ότι στην προκειμένη περίπτωση τα Μέλη της Επιτροπής δεν κατείχαν την προβλεπόμενη κατάρτιση. Όπως ανέφερε η ευπαίδευτη δικηγόρος τους, πουθενά στα έγγραφα που παρουσιάστηκαν δεν μπορεί να συναχθεί ένα τέτοιο συμπέρασμα. Τα δύο Μέλη, εκ των οποίων ο ένας Συντονιστής, κατέχουν τη θέση Αποθηκάριου στο Τμήμα Κρατικών Αγορών και Προμηθειών, ενώ το τρίτο Μέλος είναι Λοχαγός στη Διοίκηση Καταδρομών Υπουργείου Άμυνας. Πέραν των θέσεών τους, δεν υπάρχει κανένα άλλο στοιχείο αναφορικά με την επαγγελματική, τεχνική ή ακαδημαϊκή τους κατάρτιση που να τους καθιστά ειδικούς επί του εξεταζόμενου θέματος.
Οι καθ' ων η αίτηση θεωρούν ότι οι κανονιστικές διατάξεις, δεν καθορίζουν ούτε συγκεκριμένη μισθολογική κλίμακα που πρέπει να κατέχουν τα μέλη της Επιτροπής, ούτε άλλα προσόντα επαγγελματικά ή ακαδημαϊκά. Η επιλογή της Επιτροπής επαφίεται στην κρίση του προϊσταμένου της ενδιαφερόμενης υπηρεσίας με γνώμονα το αντικείμενο του υπό εξέταση διαγωνισμού.
Ο λόγος ακύρωσης ευσταθεί. Από εξέταση του διοικητικού φακέλου, δεν εντόπισα οτιδήποτε το οποίο να αποκαλύπτει την τεχνική ή και επαγγελματική κατάρτιση των μελών της Επιτροπής, επί του εξεταζόμενου θέματος. Δεν συμφωνώ ότι η επιλογή των μελών και η τεχνική και επαγγελματική τους κατάρτιση θα πρέπει, χωρίς έλεγχο, να επαφίεται στην κρίση του προϊσταμένου της ενδιαφερόμενης Υπηρεσίας. Ο προϊστάμενος μπορεί να προβεί στην επιλογή, όμως θα πρέπει να υπάρχουν στοιχεία τα οποία να δικαιολογούν την επιλογή του και να επιβεβαιώνουν την τεχνική ή /και επαγγελματική κατάρτιση των λειτουργών που επιλέγει επί του εξεταζόμενου θέματος. Η κατοχή και μόνο συγκεκριμένης θέσης στη δημόσια υπηρεσία αφ' εαυτής, δεν μπορεί να ικανοποιεί τις προϋποθέσεις του σχετικού Κανονισμού. Ο προϊστάμενος της ενδιαφερόμενης υπηρεσίας που είναι επιφορτισμένος με το καθήκον σύστασης και σύνθεσης της Επιτροπής, οφείλει να προβεί στη δέουσα έρευνα για να εξακριβώσει την τεχνική ή/και επαγγελματική κατάρτιση του κάθε μέλους, που επιλέγεται για να συμμετάσχει στην Επιτροπή. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν υπήρξε τέτοια έρευνα, με αποτέλεσμα ο δικαστικός έλεγχος να καθίσταται δύσκολος.
Δεν συμφωνώ με την εισήγηση της κας Τσιντίδου, ότι στην προκειμένη περίπτωση οι Αιτητές κωλύονται από του να εγείρουν το συγκεκριμένο λόγο ακύρωσης, εφόσον σε προηγούμενο διαγωνισμό, ίδιο με τον υπό εξέταση, στον οποίο οι Αιτητές ήταν οι επιτυχόντες προσφοροδότες, η σύνθεση της Επιτροπής ήταν η ίδια. Οι Αιτητές δεν δεσμεύονται με τον τρόπο που ενήργησαν σε άλλη προσφορά. Για να εφαρμοστεί το δόγμα, η επιδοκιμασία και αποδοκιμασία συνήθως είναι αναγκαίο να αφορά στην ίδια την προσβαλλόμενη πράξη. (Βλ. Κάππας ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 36, 41)
Με τη σύσταση της Επιτροπής συνδέεται και ο τρίτος λόγος ακύρωσης, με τον οποίο οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι υπήρξε παράβαση του Κανονισμού 14(1) της Κ.Δ.Π. 71/2004, ο οποίος προβλέπει ότι:-
«14(1) Πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους ο Πρόεδρος, ο αντιπρόσωπός του και τα μέλη όλων των Συμβουλίων και Επιτροπών που συστήνονται με βάση τους παρόντες Κανονισμούς υπογράφουν δήλωση ότι θα εκτελούν τα καθήκοντά τους με ευσυνειδησία και αμεροληψία χωρίς φόβο ή εύνοια και θα τηρούν απόλυτη εχεμύθεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. »
Οι Αιτητές ισχυρίζονται ότι στην ένσταση επισυνάπτονται τα τρία «έντυπα/δηλώσεις ευσυνειδησίας», μόνο που το ένα από αυτά είναι κενό και ανυπόγραφο. Είναι φανερό, κατά την άποψή της δικηγόρου τους, ότι το τρίτο μέλος της Επιτροπής δεν συμπλήρωσε και δεν υπέγραψε το έντυπο, παράλειψη που εκθεμελιώνει την αρμοδιότητα της Επιτροπής ως συλλογικού οργάνου, αφού η δήλωση βάση του Κανονισμού 14, θα πρέπει να υπογράφεται πριν την ανάληψη των καθηκόντων των Μελών, κάτι που δεν έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Οι καθ' ων η αίτηση παραδέχονται την παράλειψη, θεωρούν όμως ότι αυτή δεν ήταν σκόπιμη αλλά έγινε εκ παραδρομής. Εν πάση περιπτώσει, δεν είναι ουσιαστική και ούτε επηρέασε καθ' οιονδήποτε τρόπο τη λήψη της επίδικης απόφασης. Πέραν τούτου, δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι το συγκεκριμένο μέλος δεν ενήργησε αμερόληπτα ή ότι είχε οποιοδήποτε συμφέρον με το αντικείμενο του διαγωνισμού.
Και αυτός ο λόγος ακύρωσης ευσταθεί.
Ο Κανονισμός 14 προβλέπει ότι πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους τα μέλη της Επιτροπής οφείλουν να υπογράψουν «δήλωση ευσυνειδησίας». Η συγκεκριμένη πρόνοια εκ της φύσεως της είναι σημαντική και ουσιώδης, εφόσον η καταχώρηση της δήλωσης, αποτελεί εχέγγυο αμερόληπτης κρίσης. Παράβαση της δεν μπορεί παρά να συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου, με αποτέλεσμα να επηρεάζει τη νομιμότητα της σύνθεσης και τη νόμιμη υπόσταση του οργάνου.
Η κατάληξη επί των δύο πιο πάνω λόγων ακύρωσης, εκθεμελιώνει την αρμοδιότητα της Επιτροπής ως συλλογικού οργάνου, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται κατά την άποψή μου, να ασχοληθώ με τους υπόλοιπους λόγους ακύρωσης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται, δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος και επιδικάζω €1.200 έξοδα υπέρ των Αιτητών.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.