|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2008) 4 ΑΑΔ 796
19 Σεπτεμβρίου, 2008
[ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΙΑΣ,
Αιτητής,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΑΚΑΤΑΜΙΑΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1392/2007)
Αναγκαστική Απαλλοτρίωση ― Η υποχρέωση επιστροφής του απαλλοτριωθέντος στον αρχικό ιδιοκτήτη του, εάν ο σκοπός της απαλλοτρίωσης δεν καταστεί εφικτός ― Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η εφαρμογή της στα γεγονότα της κριθείσας περίπτωσης.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της άρνησης των καθ' ων η αίτηση, να του επιστρέψουν την ακίνητη ιδιοκτησία του, η οποία είχε απαλλοτριωθεί το 1995 χωρίς, κατά τον ισχυρισμό του αιτητή, να χρησιμοποιηθεί.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Κατά πόσο ο σκοπός για τον οποίο έγινε η απαλλοτρίωση κατέστη εφικτός ή όχι, εξαρτάται πάντοτε από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης και ιδιαίτερα τη φύση του έργου που θα κατασκευασθεί. Στην παρούσα περίπτωση προκύπτει ότι οι καθ' ων η αίτηση εκτέλεσαν ουσιαστικά το έργο. Έχουν όμως οι διάδικοι διαφορά στο κατά πόσο στο ακίνητο του αιτητή θα γίνουν έργα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του όλου έργου. Από πλευράς του αιτητή, δεν έχει προσκομισθεί μαρτυρία που να αποδεικνύει τον ισχυρισμό του, ότι το όλο έργο αποπερατώθηκε χωρίς την ανάγκη συμπερίληψης και του δικού του ακινήτου, ούτως ώστε να φαίνεται, ότι όσον αφορά το δικό του ακίνητο, ο σκοπός της απαλλοτρίωσης κατέστη ανέφικτος.
Η έκταση των έργων που θα γίνουν για πραγμάτωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης, ποικίλει ανάλογα με τη φύση των κτιριακών ή άλλων εργασιών. Τα έργα που έχουν γίνει και που προγραμματίζονται εν προκειμένω, δείχνουν ότι ουδέποτε εγκαταλείφθηκε ή κατέστη ανέφικτος ο σκοπός της απαλλοτρίωσης.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέιτς Λτδ ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 166,
Αρέστη ν. Δημοκρατίας κ.ά., Υπόθεση Αρ. 510/97, ημερ. 5.11.2000,
Τσιόλη κ.ά. ν. Επάρχου Λευκωσίας κ.ά. (2007) 3 Α.Α.Δ. 522.
Προσφυγή.
Θ. Μ. Ιωαννίδης, για τον Αιτητή.
Χρ. Χριστοφίδης, για τον Καθ' ου η αίτηση Δήμο.
Cur. adv. vult.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά διάταγμα του δικαστηρίου ότι η διοικητική πράξη και/ή απόφαση των καθ' ων η αίτηση η οποία του γνωστοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 6/8/07 και με την οποία οι καθ' ων η αίτηση αρνήθηκαν να επιστρέψουν στον αιτητή το ακίνητο αρ. τεμ. 96 Φ/Σχ. 30/28 αρ. εγγραφής 691, τμήμα G Τοποθεσία Κάτω Γλυφοί, Πάνω Λακατάμια, είναι άκυρη και στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Οι καθ' ων η αίτηση με τη διοικητική πράξη αρ. 370 που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 31/3/1995, Τρίτο Παράρτημα, δημοσίευσαν γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης συγκεκριμένων τεμαχίων γης στην Λακατάμια για σκοπούς δημόσιας ωφελείας και συγκεκριμένα για τη δημιουργία ή συντήρηση ή ανάπτυξη δημοσίων οικημάτων ή δημοσίων έργων και για την ανέγερση του Αθλητικού Κέντρου Δήμου Λακατάμιας.
Στις 10/6/95 εκδόθηκε διάταγμα απαλλοτρίωσης της προαναφερθείσης ακίνητης ιδιοκτησίας του αιτητή για τους προαναφερθέντες σκοπούς. Αντίγραφο του διατάγματος απαλλοτρίωσης δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερ. 16/6/95 με αρ. Α.Δ.Π. 903. Στον αιτητή οι καθ' ων η αίτηση κατέβαλαν, στις 8/11/96, το ποσό των Λ.Κ. 36.711 για την αξία της ακίνητης περιουσίας που απλλοτριώθηκε.
Μέχρι σήμερα οι καθ' ων η αίτηση έχουν υλοποιήσει μέρος του Αθλητικού Κέντρου. Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων έχουν υλοποιηθεί οι πιο κάτω κατασκευές:
*Δρόμοι £100.000
*Δημοτικό Στάδιο £300.000
*Δημοτικό Κολυμβητήριο £480.000
*Χώρος Στάθμευσης Κολυμβητήριο £100.000
Σύμφωνα με τον καθού η αίτηση είναι προγραμματισμένες να γίνουν οι πιο κάτω κατασκευές:
*Χώρος επέκτασης κολυμβητήριου
*Γήπεδα αντισφαίρισης/καλαθόσφαιρας
*Κλειστή αίθουσα πολλαπλών χρήσεων
*Κερκίδες
Κατασκευές που έχουν προϋπολογισθεί εντός του 2008
* Τοποθέτηση χορτοτάπητα σταδίου £100.000
* Επέκταση νοτίου πλευράς κολυμβητηρίου £ 40.000
* Συντήρηση αθλητικού κέντρου £ 25.000
* Μελέτη κλειστής αίθουσας πολλαπλών χρήσεων £ 10.000
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο αιτητής βασίζει την αίτηση του στις πρόνοιες του Άρθρου 23.5 του Συντάγματος και του Άρθρου 15 του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 (Ν.15/62 ως έχει τροποποιηθεί)
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Το Άρθρο 23.5 του Συντάγματος προβλέπει τα ακόλουθα:
«23.5 Οιαδήποτε ακίνητος ιδιοκτησία, ή δικαίωμα ή συμφέρον επί τοιαύτης ιδιοκτησίας απαλλοτριωθείσα αναγκαστικώς θα χρησιμοποιηθή αποκλειστικώς προς τον δι' όν απηλλοτριώθη σκοπόν. Εάν εντός τριών ετών από τη απαλλοτριώσεως δεν καταστή εφικτός ο τοιούτος σκοπός, ή απαλλοτριώσασα αρχή, ευθύς μετά την εκπνοήν της ρηθείσης προθεσμίας των τριών ετών υποχρεούται να προσφέρη την ιδιοκτησίαν επί καταβολή της τιμής κτήσεως εις το πρόσωπον παρ' ού απηλλοτρίωσεν αυτήν. Το πρόσωπον τούτο δικαιούται εντός τριών μηνών από της λήψεως της προσφοράς να γνωστοποιήση την αποδοχήν ή μη ταύτης. Εφ' όσον δε γνωστοποιήση ότι αποδέχεται την προσφοράν, η ιδιοκτησία επιστρέφεται ευθύς άμα αποδοθή παρά του προσώπου το τίμημα εντός περαιτέρω προθεσμίας τριών μηνών από της τοιαύτης αποδοχής.»
Το Άρθρο 15 του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου προβλέπει τα εξής:
«Οσάκις ακίνητος ιδιοκτησία απηλλοτριώθη μετά την έναρξιν της ισχύος του Συντάγματος, και εντός τριών ετών, από της ημερομηνίας καθ' ην η ιδιοκτησία περιήλθεν εις την απαλλοτριούσαν αρχήν, δεν επετεύχθη ο σκοπός δι' ον εγένετο η απαλλοτρίωσις ή η επίτευξις του τοιούτου σκοπού εγκαταλείφθη υπό της απαλλοτριούσης αρχής, ή το όλον ή μέρος της τοιαύτης ιδιοκτησίας απεδείχθη ότι υπερβαίνει τα πραγματικάς ανάγκας της απαλλοτριούσης αρχής, θα εφαρμόζωνται αι ακόλουθοι διατάξεις, ήτοι -
(α) η απαλλοτριούσα αρχή δι' εγγράφου αυτής γνωστοποιήσεως προσφέρει την ιδιοκτησίαν εις ην τιμήν απέκτησεν ταύτην, εις το πρόσωπον εις ο αύτη ανήκε προ της απαλλοτριώσεως ή, εάν τούτο απέθανε, εις τους προσωπικούς αντιπροσώπους ή τους κληρονόμους αυτού, οίτινες υποχρεούνται όπως εντός τριών μηνών από της τοιαύτης γνωστοποιήσεως αποστείλωσιν εις την απαλλοτριούσαν αρχήν έγγραφον αποδοχής ή μη αποδοχής της γενομένης προσφοράς εάν εντός της προμνησθείσης περιόδου δεν δοθή απάντησις εις την γενομένη προσφοράν αύτη λογίζεται ως μη γενομένη αποδεκτή»
Είναι ο ισχυρισμός του αιτητή, που βασίζεται και στην υπόθεση της Πλήρους Ολομέλειας Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέιτς Λτδ ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 166, ότι ο σκοπός για τον οποίο απαλλοτριώθηκε το ακίνητό του δεν έχει καταστεί εφικτός μέσα στην περίοδο των 3 ετών που προβλέπει το Σύνταγμα και επομένως οι καθ' ων η αίτηση είναι υπόχρεοι να του επιστρέψουν το ακίνητο, αφού βέβαια ο ίδιος επιστρέψει το ποσό της αποζημίωσης μαζί με τους τόκους. Προς τούτο ισχυρίζεται η πλευρά του αιτητή ότι οι καθ' ων η αίτηση ολοκλήρωσαν το έργο μέχρι το 2000 αφού ανήγειραν το αθλητικό κέντρο που προγραμμάτιζαν το οποίο αποτελείται από Δημοτικό Στάδιο και το Δημοτικό Κολυμβητήριο. Έκτοτε δεν έγινε οποιοδήποτε άλλο έργο, ούτε και έχει ανεγερθεί οτιδήποτε μέσα στο ακίνητό του. Αντίθετα αυτό παρέμεινε εκτός των σχεδιασμών, διεχωρίσθη με δρόμο και παράμεινε εκτός του αθλητικού κέντρου. Επίσης από τα έργα που έχουν προϋπολογισθεί για το 2008 είναι φανερό ότι δεν προβλέπεται οποιοδήποτε έργο στο ακίνητό του.
Από πλευράς των καθ' ων η αίτηση υποστηρίζεται ότι ουδέποτε κατέστη ανέφικτος ο σκοπός για τον οποίο απαλλοτριώθηκε το ακίνητο του αιτητή, αλλά ήταν και εφικτός και πραγματοποιήσιμος. Παραθέτω αυτούσια τη βασική τους επιχειρηματολογία:
«...... Ευθύς εξ αρχής έγιναν ενέργειες προς την Α.Η.Κ. και το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων για την αποκατάσταση του χώρου ώστε οι εργασίες ανέγερσης του Κέντρου να καταστούν δυνατές. Στη συνέχεια εκπονήθηκε χωροταξικό σχέδιο (master plan), έγινε χαρτογράφηση του χώρου, εξασφαλίσθηκε πολεοδομική άδεια στα πλαίσια του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, ετοιμάσθηκαν αρχιτεκτονικά, κατασκευαστικά και ηλεκτρομηχανολογικά σχέδια και μελέτη δαπάνης, έγιναν εργασίες για τη διαμόρφωση του γηπέδου, έγινε περίφραξη του χώρου, συμπληρώθηκε η πρώτη φάση του Σταδίου αξίας σχεδόν £400.000 ολοκληρώθηκαν οι κατασκευές φωτισμού, κατασκευάσθηκε ο περιμετρικός στίβος και έγιναν πολλές άλλες συναφείς και συμπληρωματικές εργασίες. Το συνολικό κόστος υπερέβη τις £800.000. Τέλος, ένεκα του ότι η απαλλοτριωθείσα έκταση δεν ήταν αρκετή, ο Δήμος προέβη σε απαλλοτρίωση και άλλης γης. Όλα αυτά βέβαια δεν έγιναν αμέσως ή ταυτόχρονα, αλλά με προγραμματισμό και σε φάσεις. Προκειμένου δε περί μεγάλου και δαπανηρού έργου, ασφαλώς δεν αναμένετο να ήσαν διαφορετικά τα πράγματα. Αυτό όμως όχι μόνο δεν αντανακλά αρνητικά επί του εκάστοτε εφικτού του σκοπού της απαλλοτρίωσης αλλά και δείχνει ότι ο σκοπός αυτός ήταν σταθερός, συνεχής και απαρεκκλίτως εφικτός χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, σύμφωνα και με τις προθέσεις όσο και τις ενέργειες του Δήμου. Οι προσδοκίες, στα ευρύτερα πλαίσια των ήδη γενομένων έργων και των χρηματικών και άλλων σχεδιασμών και του προγραμματισμού του Αθλητικού Κέντρου, σηματοδοτούν το εφικτό του σκοπού της απαλλοτρίωσης σε οποιαδήποτε διαρρεύσασα χρονική περίοδο όσο και σήμερα.
........................................
Στην παρούσα περίπτωση όχι μόνο ο σκοπός δεν έχει καταστεί ανέφικτος αλλά αντίθετα έχει ήδη υλοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό και προχωρά για την ολοκλήρωση του.
Το όλο έργο είναι αρκετά μεγάλο και δεν ήταν δυνατό να ολοκληρωθεί αμέσως ή/και σε μια μόνο φάση. Επίσης δεν είναι δυνατό να υπάρξει μερική μόνο υλοποίηση του. Πρόκειται για ενιαίο έργο που τυχόν μη υλοποίηση ενός μέρους θα έχει συνολικές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα αλλά ακόμη και στην βιωσιμότητα του όλου έργου.
Όπως φαίνεται και από το επισυνημμένο 4 στην ένσταση, στο ακίνητο του αιτητή τεμάχιο 196 έχουν χωροθετηθεί μεταξύ άλλων μέρος της κλειστής αίθουσας πολλαπλών χρήσεων όπως ήδη έχουμε αναφέρει στον προϋπολογισμό του 2008 έχει συμπεριληφθεί κονδύλι για την χορτοφύτευση του Δημοτικού Σταδίου, έχει ήδη δημοσιευθεί στις 28/3/08 σχετική προσφορά, και επίσης έχει συμπεριληφθεί κονδύλι για τα έξοδα μελέτης ανέγερσης της αίθουσας πολλαπλής χρήσης.»
(η υπογράμμιση είναι δική μου)
Αναφορικά με τη νομική πτυχή του θέματος που εξετάζουμε, παραθέτω το εξής απόσπασμα από την προαναφερθείσα απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέιτς Λτδ. ν. Δημοκρατίας, στο οποίο παρατίθενται τόσο το κριτήριο που θέτει το Άρθρο 23.5 του Συντάγματος για υποχρέωση επιστροφής του ακινήτου στον ιδιοκτήτη, όσο και το βάρος που έχει ο ιδιοκτήτης σε τέτοιες περιπτώσεις. Στις σελ. 183-184 λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Συμμεριζόμαστε την ανησυχία που εκφράστηκε στη Συμεωνίδη ν. Δημοκρατίας (2000) 4(Β) Α.Α.Δ. 824 και φρονούμε ότι η παραπομπή στο εφικτά υλοποιήσιμο του σκοπού της απαλλοτρίωσης αποκαθιστά την ορθή διατύπωση του συνταγματικού κριτηρίου η οποία συναρτά την εφαρμογή του Άρθρου 23.5 προς τη διαρκή υποχρέωση της διοίκησης να χρησιμοποιήσει το κτήμα για το σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε και έτσι να καθιστά συνεχώς, και βεβαίως όχι μόνο μέσα στην περίοδο των τριών ετών από την απαλλοτρίωση, εφικτά πραγματοποιήσιμο το σκοπό αυτό. Το να τίθεται το ερώτημα με άλλους όρους, δηλαδή κατά πόσο ο σκοπός της απαλλοτρίωσης εγκατελείφθη ή δεν κατέστη ανέφικτος, δεν συνιστά απλώς αλλαγή έμφασης αλλά εμπεριέχει τον κίνδυνο να διολισθήσει η διερεύνηση από τα πραγματικά αντικειμενικά δεδομένα που διέπουν το εφικτά πραγματοποίησιμο του σκοπού σε πεδίο όχι πολύ πέραν των υποκειμενικών διαθέσεων της διοίκησης με ανάλογες συνέπειες, ως εκ της προκύπτουσας διαφοροποίησης του επιπέδου των απαιτούμενων ενεργειών της διοίκησης, στο αποτέλεσμα της όποιας συγκεκριμένης υπόθεσης. Το βάρος στον πρώην ιδιοκτήτη δεν είναι να αποδείξει ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης εγκατελείφθη ή δεν κατέστη ανέφικτος, αλλά ότι η διοίκηση δεν προέβη στις ενέργειες εκείνες που, αναλόγως βεβαίως της περίπτωσης, θα εκρίνοντο ευλόγως αναγκαίες προς υλοποίηση του έργου. Η σαφής ορολογία του Άρθρου 23.5 αντανακλά δεόντως την αντίληψη μας για την ουσιαστική διάσταση του όπως την έχουμε εκφράσει.»
Με βάση όλα τα πιο πάνω φαίνεται ότι το κατά πόσο ο σκοπός για τον οποίο έγινε η απαλλοτρίωση κατέστη εφικτός ή όχι, εξαρτάται πάντοτε από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης και ιδιαίτερα τη φύση του έργου που θα κατασκευασθεί. Στην παρούσα περίπτωση προκύπτει ότι οι καθ' ων η αίτηση εκτέλεσαν ουσιαστικά το έργο. Έχουν όμως οι διάδικοι διαφορά στο κατά πόσο στο ακίνητο του αιτητή θα γίνουν έργα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του όλου έργου. Η πλευρά του αιτητή λέγει ότι δεν έγινε ούτε προγραμματίζεται να γίνει οτιδηποτε στο δικό του ακίνητο, ενώ η πλευρά των καθ' ων η αίτηση λέγουν ότι «στο ακίνητο του αιτητή τεμ. 196 έχουν χωροθετηθεί μεταξύ άλλων μέρος της κλειστής αίθουσας πολλαπλών χρήσεων.» Τόσο με βάση το γενικό κανόνα ότι ένας αιτητής έχει το βάρος απόδειξης της υπόθεσης του, όσο και με βάση το πιο πάνω απόσπασμα από τη Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέιτς Λτδ., ο αιτητής ώφειλε να αποδείξει τον ισχυρισμό του ότι το έργο ολοκληρώθηκε και ότι το δικό του ακίνητο δεν είναι αναγκαίο, να αποτελεί μέρος του έργου. Να το θέσω διαφορετικά, ώφειλε να αποδείξει ότι ο Δήμος Λάρνακας «δεν προέβη στις ενέργειες εκείνες που, αναλόγως, βεβαίως της περίπτωσης, θα εκρίνοντο ευλόγως αναγκαίες προς υλοποίηση του έργου». Εδώ σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στη γνωστοποίηση απαλλοτριώσεως αρ. 370 ο σκοπός δημόσιας ωφέλειας για τον οποίο εκδόθηκε στη συνέχεια το διάταγμα απαλλοτρίωσης, ήταν «για τη δημιουργία ή συντήρηση ή ανάπτυξη των δημόσιων οικημάτων ή δημόσιων έργων και η απαλλοτρίωση της επιβάλλεται για τους πιο κάτω λόγους, δηλαδή για την ανέγερση δημόσιων οικημάτων - το Αθλητικό Κέντρο στο Δήμο Λακατάμιας». Η απαλλοτρίωση αφορούσε εκτός από το κτήμα του αιτητή (τεμ. 96) και τα τεμ. 313, 95 και 262 (μέρος). Ήδη ανάφερα ότι από πλευράς του αιτητή δεν έχει προσκομισθεί μαρτυρία που να αποδεικνύει τον ισχυρισμό του ότι το όλο έργο αποπερατώθηκε χωρίς την ανάγκη συμπερίληψης και του δικού του ακινήτου, ούτως ώστε να φαίνεται, ότι όσον αφορά το δικό του ακίνητο, ο σκοπός της απαλλοτρίωσης κατέστη ανέφικτος.
Σχετική με το θέμα που εξετάζουμε είναι και η Λεωνίδας Σταύρου Αρέστη ν. Δημοκρατίας & Δήμου Λακατάμιας, Υπόθεση Αρ. 510/97, ημερ. 5/11/00, που αφορά άλλα κτήματα που απαλλοτριώθηκαν το 1988 για τη δημιουργία αθλητικού κέντρου και ζητήθηκε η επιστροφή των κτημάτων για τον ίδιο λόγο. Παρόλο που εκεί υπήρξε και κάποια μαρτυρία (ένορκες δηλώσεις), το Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή αφού δεν ικανοποιήθηκε ότι ο σκοπός κατέστη ανέφικτος. Λήφθηκε υπόψη και η φύση του έργου. Λέχθηκαν συναφώς τα εξής:
«...Προκειμένου δε περί μεγάλου και δαπανηρού έργου, ασφαλώς δεν αναμένετο να ήσαν διαφορετικά τα πράγματα. Αυτό όμως όχι μόνο δεν αντανακλά αρνητικά επί του εκάστοτε εφικτού του σκοπού της απαλλοτρίωσης αλλά και δείχνει ότι ο σκοπός αυτός ήταν σταθερός, συνεχής και απαρεκκλίτως εφικτός χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, σύμφωνα και με τις προθέσεις όσο και τις ενέργειες του Δήμου. Οι προσδοκίες, στα ευρύτερα πλαίσια των ήδη γενομένων έργων και των χρηματικών και άλλων σχεδιασμών και του προγραμματισμού του Αθλητικού Κέντρου, σηματοδοτούν το εφικτό του σκοπού της απαλλοτρίωσης σε οποιαδήποτε διαρρεύσασα χρονική περίοδο όσο και σήμερα.»
Η σχετικά πρόσφατη υπόθεση Ανδρέας Ηράκλη Τσιόλη κ.ά. ν. Επάρχου Λευκωσίας κ.ά. (2007) 3 Α.Α.Δ. 522, αφορούσε απαίτηση επιστροφής ακινήτου το οποίο είχε απαλλοτριωθεί για το σκοπό δημιουργίας τόπου αναψυχής (πάρκου), προαγωγή του τουρισμού και της πολεοδομίας, τη διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στο χωριό Πλατανιστάσα. Υπήρξε άρνηση της διοίκησης που προσβλήθηκε με προσφυγή, η οποία όμως απορρίφθηκε με αποτέλεσμα την καταχώρηση έφεσης. Η Ολομέλεια απορρίπτοντας την έφεση, ανάφερε τα εξής:
«Με τον πρώτο λόγο αμφισβητείται η ορθότητα της κατάληξης του δικαστηρίου ότι ο σκοπός της επίταξης και της απαλλοτρίωσης υλοποιήθηκε και δεν εγκαταλείφθηκε. Δεν συμφωνούμε με τους εφεσείοντες. Οι λόγοι για τους οποίους έγινε η απαλλοτρίωση ήταν η δημιουργία χώρου αναψυχής, η προαγωγή του τουρισμού και της πολεοδομίας και η διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στο χωριό Πλατανιστάσας. Συμφωνούμε με το συμπέρασμα του πρωτοδίκου δικαστηρίου πως ο σκοπός της απαλλοτρίωσης επιτεύχθηκε με τη διατήρηση και προστασία του πρασίνου και του φυσικού περιβάλλοντος στα απαλλοτριωθέντα δύο τεμάχια, στα οποία αποκλείεται οποιαδήποτε οικοδομική ανάπτυξη. Συμφωνούμε επίσης με το πρωτόδικο δικαστήριο ότι δεν θα πρέπει να αποδοθεί οποιαδήποτε ιδιαίτερη βαρύτητα στη λέξη «πάρκο», σε παρένθεση, η οποία απαντάται στη γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης δεδομένου ότι στην καταληκτική πρόταση της γνωστοποίησης δεν αναφέρεται οτιδήποτε περί «πάρκου». Είναι προφανές, κατά την κρίση μας, ότι με την απαλλοτρίωση των δύο τεμαχίων εξυπηρετούνται οι σκοποί για τους οποίους έγινε η απαλλοτρίωση, που ήταν, μεταξύ άλλων, η διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στο χωριό Πλατανιστάσα, η δημιουργία χώρου αναψυχής και η προαγωγή της πολεοδομίας.
..........................
Κρίνουμε ότι στην προκείμενη περίπτωση, όπως ορθά αποφάσισε και το πρωτόδικο δικαστήριο, ο σκοπός της απαλλοτρίωσης πραγματοποιήθηκε αυτομάτως, με την απαλλοτρίωση των δύο προαναφερομένων τεμαχίων και δεν απαιτείτο οποιαδήποτε άλλη ενέργεια εκ μέρους της απαλλοτριούσας Αρχής.»
Τα πιο πάνω τυγχάνουν εφαρμογής και στη δική μας υπόθεση με την έννοια ότι η έκταση των έργων που θα γίνουν για πραγμάτωση του σκοπού της απαλλοτρίωσης ποικίλει ανάλογα με τη φύση των κτιριακών ή άλλων εργασιών. Τα έργα που έχουν γίνει και που προγραμματίζονται στη δική μας περίπτωση, δείχνουν ότι ουδέποτε εγκαταλείφθηκε ή κατέστη ανέφικτος ο σκοπός της απαλλοτρίωσης.
Ενόψει όλων των πιο πάνω η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1.200 έξοδα εναντίον του αιτητή.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.