|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1354/2008)
8 Δεκεμβρίου, 2008
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡO 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ Γ. ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ, ΕΛΛΑΔΑ,
2. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΚΑΙΜΑΚΗ, ΕΛΛΑΔΑ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΥΔΑΤΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
____________________
Αλ. Γαβριηλίδης, για τους Αιτητές.
Α. Πανταζή (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
______________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Με την προσφυγή τους οι αιτητές ζητούν δήλωση του δικαστηρίου ότι η απόφαση του Συμβουλίου Προσφορών του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (Υπουργείο Γεωργίας) με την οποία ανακλήθηκε προηγούμενη απόφαση του, για ανάθεση στους αιτητές της σύμβασης για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Πλαίσιο περί Υδάτων (2000/60/ΕΚ) στην Κύπρο, είναι παράνομη, άκυρη και στερημένη εννόμου αποτελέσματος.
Οι αιτητές υποστηρίζουν ότι η προαναφερόμενη ανακλητική απόφαση είναι παράνομη και ακυρωτέα για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων, επειδή η ανακλητική απόφαση λήφθηκε χωρίς να υπάρχει οποιοδήποτε νέο στοιχείο που να δικαιολογεί την ανάκληση της προηγουμένως ληφθείσας νόμιμης απόφασης και επειδή η ανακλητική απόφαση στηρίχθηκε αποκλειστικά σε διαφορετική εκτίμηση των ίδιων ακριβώς δεδομένων και στοιχείων που υπήρχαν προηγουμένως και τα οποία αξιολογήθηκαν ενδελεχώς κατά το χρόνο λήψης της ανακληθείσας απόφασης. Είναι ακόμα θέση των αιτητών ότι η προσβαλλόμενη ανακλητική απόφαση είναι προϊόν πλάνης περί το Νόμο και τα πράγματα και ότι η αιτιολογία της είναι πεπλανημένη, ανεπαρκής και παράνομη. Κατά τους αιτητές, οι καθ΄ ων η αίτηση παρέλειψαν επίσης να προβούν στη δέουσα έρευνα για εξακρίβωση των πραγματικών γεγονότων.
Οι αιτητές είναι Κοινοπραξία η οποία συστάθηκε με σκοπό την υποβολή προσφοράς στα πλαίσια του διαγωνισμού αρ. Τ.Α.Υ. 97/2007. Το Νοέμβριο του 2007 το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (Τ.Α.Υ.) προκήρυξε τον προαναφερόμενο διαγωνισμό για την ανάθεση της προαναφερόμενης σύμβασης, με σκοπό την εφαρμογή της προαναφερόμενης Ευρωπαϊκής Οδηγίας-Πλαίσιο στην Κύπρο. Οι αιτητές υπέβαλαν, εμπρόθεσμα, προσφορά στα πλαίσια του διαγωνισμού, η οποία έτυχε τεχνικής αξιολόγησης και τελικά το Συμβούλιο Προσφορών του Υπουργείου Γεωργίας, ακολουθώντας την εισήγηση της αρμόδιας επιτροπής αξιολόγησης, αποφάσισε να κατακυρώσει το διαγωνισμό στους αιτητές και να τους αναθέσει τη σχετική σύμβαση. Η απόφαση εκείνη κοινοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή ημερ. 9.6.08. Στις 20.6.08 οι αιτητές έλαβαν άλλη επιστολή από τους καθ΄ ων η αίτηση με την οποία πληροφορούνταν ότι η υπογραφή της σχετικής σύμβασης αναστελλόταν καθότι ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας είχε καταχωρήσει προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο και συνάμα και αίτηση για αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης κατακύρωσης. Ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας ήταν άλλη Κοινοπραξία η οποία επίσης είχε υποβάλει προσφορά στα πλαίσια του διαγωνισμού, (και ήταν ο πρώτος επιλαχών). Στη συνέχεια, οι καθ΄ ων η αίτηση προέβησαν σε επανεξέταση της απόφασης για κατακύρωση του διαγωνισμού στους αιτητές, αφού συνέστησαν προς τούτο ad-hoc τεχνική επιτροπή. Κατόπιν ανταλλαγής επιστολών και διαβουλεύσεων που είχαν μεταξύ τους οι δύο πλευρές, στις 8.7.08 οι αιτητές έλαβαν επιστολή από τους καθ΄ ων η αίτηση με την οποία πληροφορούνταν ότι το Συμβούλιο Προσφορών του Υπουργείου Γεωργίας αποφάσισε την ανάκληση της απόφασης του να αναθέσει σ΄ αυτούς την προαναφερόμενη σύμβαση. «Ο λόγος της ανάκλησης της απόφασης είναι ότι ο βασικός εμπειρογνώμονας οικολόγος/βιολόγος κ. Σωτήρης Ορφανίδης δεν διαθέτει τουλάχιστον δεκαετή πείρα σε θέματα περιβαλλοντολογικών μελετών, με έμφαση σε έργα υδατικής ανάπτυξης, όπως απαιτείται από τους Όρους Εντολής των Εγγράφων Διαγωνισμού».
Είναι θέση των αιτητών ότι όλα ανεξαιρέτως τα στοιχεία που αφορούσαν την πείρα του προαναφερόμενου εμπειρογνώμονα είχαν υποβληθεί από τους αιτητές στα πλαίσια της προσφοράς τους και βρίσκονταν εξ αρχής ενώπιον των αρμόδιων επιτροπών, οι οποίες και τα αξιολόγησαν ενδελεχώς, πριν τη λήψη της ακυρωθείσας απόφασης. Κατά τους αιτητές η προσβαλλόμενη ανακλητική απόφαση λήφθηκε μετά από επανεκτίμηση των ιδίων ακριβώς δεδομένων, που υπήρχαν κατά το χρόνο λήψης της απόφασης για κατακύρωση του διαγωνισμού στους αιτητές και χωρίς να προκύψει οποιοδήποτε νέο ή επιπρόσθετο στοιχείο σε σχέση με την πείρα του κ. Ορφανίδη. Αυτό, κατά τους αιτητές, είναι νομικά ανεπίτρεπτο και μεμπτό και ως εκ τούτου η προσβαλλόμενη ανακλητική απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί.
Οι καθ΄ ων η αίτηση, στην ένστασή τους, αναφέρονται στους όρους εντολής και τις τεχνικές προδιαγραφές και ειδικά στα απαιτούμενα προσόντα του βασικού εμπειρογνώμονα οικολόγου/βιολόγου, ο οποίος θα πρέπει να στελεχώνει την εταιρεία στην οποία θα κατακυρωθεί η προσφορά. Μεταξύ των προσόντων του είναι και η «τουλάχιστον δεκαετής πείρα σε θέματα περιβαλλοντικών μελετών με έμφαση σε έργα υδατικής ανάπτυξης». Είναι αυτό το συγκεκριμένο προσόν το οποίο, κατά τους καθ΄ ων η αίτηση, δεν είχε ο κ. Ορφανίδης. ΄Ομως ο εκ των μελών και συντονιστής της Επιτροπής Αξιολόγησης του επίδικου διαγωνισμού, κ. Σπύρος Στεφάνου, είχε περιπέσει σε πλάνη, κατά την αρχική αξιολόγηση, ως προς το κατά πόσο ο κ. Ορφανίδης, που περιλαμβανόταν στην ομάδα έργου που πρόσφερε η αιτήτρια, είχε το προσόν εκείνο. Μετά από επανεξέταση του θέματος, ο κ. Στεφάνου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κ. Ορφανίδης δεν είχε την προβλεπόμενη πείρα για τη θέση και εισηγήθηκε την περαιτέρω διερεύνηση του θέματος. Μετά τη διερεύνηση και αφού η Ad Hoc Επιτροπή Διερεύνησης, που συνεστήθη γι΄ αυτό το σκοπό, ζήτησε και τις απόψεις των αιτητών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κ. Ορφανίδης όντως δεν είχε το προαναφερόμενο προσόν. Στη συνέχεια συνήλθε το Συμβούλιο Προσφορών σε συνεδρία στις 3.7.08 και αποφάσισε να ανακαλέσει την αρχική του απόφαση για κατακύρωση της προσφοράς στους αιτητές σημειώνοντας ότι, επειδή η ισχύς της μοναδικής εναπομείνασας έγκυρης προσφοράς, (του πρώτου επιλαχόντα), είχε ήδη λήξει, δεν μπορούσε πλέον να λάβει απόφαση για κατακύρωση της σε αυτόν.
Το ζήτημα που βασικά εγείρεται στην παρούσα υπόθεση είναι το κατά πόσο το προαναφερόμενο, κατ΄ ισχυρισμό, λάθος του κ. Στεφάνου, που ήταν μέλος της αρχικής Επιτροπής Αξιολόγησης, συνιστά παραπλάνηση της Επιτροπής και κατ΄ επέκταση του Συμβουλίου Προσφορών, στοιχείο που θα επέτρεπε στους καθ΄ ων η αίτηση να ανακαλέσουν νόμιμα, εντός ευλόγου χρόνου, την αρχική απόφασή τους ή κατά πόσο η μεταγενέστερη αλλαγή θέσης της Ad Hoc Επιτροπής Διερεύνησης και κατ΄ επέκταση του Συμβουλίου Προσφορών είναι απλά αποτέλεσμα επανεκτίμησης γεγονότων, που σύμφωνα με τη νομολογία, δεν παρέχει δικαίωμα ανάκλησης της αρχικά ληφθείσας νόμιμης και επωφελούς για το διοικούμενο απόφασης.
Στην υπόθεση Δημοκρατία ν. Κασσέρα (1996) 3 Α.Α.Δ. 27 αποφασίστηκε ότι πλάνη περί τα πράγματα ανάγεται στην ύπαρξη γεγονότων και όχι στη θεώρηση της αξίας και των επιπτώσεών τους. Στην υπόθεση εκείνη το Ανώτατο Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο εφεσίβλητος δεν κατείχε τα προσόντα για διορισμό στη σχετική θέση και επομένως ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις που έθετε το σχέδιο υπηρεσίας για το διορισμό του. Ο διορισμός, δηλαδή, του εφεσίβλητου στη συγκεκριμένη θέση ήταν προϊόν πλάνης περί τα πράγματα, η οποία ήρθη με τη διαπίστωση των πραγματικών γεγονότων, ως προς την υπόσταση των προσόντων του.
Εξέτασα με προσοχή όλα τα ενώπιον μου στοιχεία και σημειώνω ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε ενώπιον μου από το οποίο να προκύπτει ότι τα άλλα δύο μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης, τα οποία μάλιστα αποτελούσαν και την πλειοψηφία, (δεδομένου ότι ο κ. Στεφάνου βρισκόταν στη μειοψηφία), κατά τη λήψη της απόφασης της Επιτροπής Αξιολόγησης, τελούσαν υπό οποιαδήποτε πλάνη σε σχέση με οποιοδήποτε από τα στοιχεία που αναφέρονταν στα προσόντα του Δρα Ορφανίδη και συγκεκριμένα το προαναφερόμενο προσόν. Είναι προφανές ότι μόνον ο κ. Στεφάνου, και μετά από επαναξιολόγηση, προφανώς, των ιδίων δεδομένων και στοιχείων, αρχικά είχε αμφιβολίες και στη συνέχεια κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο κ. Ορφανίδης δεν κατείχε το προαναφερόμενο προσόν.
Κατά την κρίση μου το τι συνέβηκε στην προκείμενη περίπτωση είναι απλή επανεκτίμηση ή επαναξιολόγηση των ίδιων δεδομένων από τους καθ΄ ων η αίτηση (Ad Hoc Επιτροπή Διερεύνησης και Συμβούλιο Προσφορών) και όχι πλάνη περί τα πράγματα ή παραπλάνηση, δεδομένου ότι κανένα νέο στοιχείο δεν τέθηκε ενώπιον της Ad Hoc Επιτροπής, που συνεστήθη για να εξετάσει το θέμα και στη συνέχεια ενώπιον του Συμβουλίου Προσφορών. Ο λόγος για τον οποίον ανακλήθηκε η αρχική απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση δεν αφορούσε σε πλάνη ως προς την υπόσταση δηλαδή την ύπαρξη των προσόντων του κ. Ορφανίδη, όπως στην υπόθεση Κασσέρα (ανωτέρω), αλλά αφορούσε στην επαναξιολόγηση ή επανεκτίμηση της αξίας των ιδίων και αδιαμφισβήτητων προσόντων του.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω, θεωρώ πως η αρχική απόφαση ήταν νόμιμη ενώ η μεταγενέστερη ανακλητική απόφαση δεν ήταν νόμιμη, σύμφωνα με τη θεμελιωμένη αρχή ότι δεν χωρεί ανάκληση νόμιμης και επωφελούς για το διοικούμενο, ατομικής διοικητικής πράξης, λόγω μεταγενέστερης διαφορετικής εκτίμησης των δεδομένων που υπήρχαν και κατά την έκδοση της πράξης.
Στη συνέχεια παραθέτω αυτούσια την παράγραφο 44 (σελίδες 27-28) της γραπτής αγόρευσης των καθ΄ ων η αίτηση, η οποία, κατά την εκτίμησή μου, δείχνει και το σχετικό λάθος τους, δεδομένου μάλιστα ότι μόνο το ένα από τα τρία μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης, που προέβη στην αρχική αξιολόγηση, ισχυρίστηκε ότι πλανήθηκε:
«44. Το ότι η Ad Hoc Επιτροπή κατέληξε στο εύρημά της, ότι η πείρα του κ. Ορφανίδη περιοριζόταν σε 9 περίπου χρόνια μόνο, στη βάση των ιδίων στοιχείων που υπήρχαν εξ΄ υπαρχής ενώπιον του Συμβουλίου Προσφορών, είναι παραδεκτό γεγονός από μέρους των Καθ΄ ων. Η Ad Hoc Επιτροπή δεν επικαλέστηκε στην έκθεσή της οποιοδήποτε στοιχείο από το βιογραφικό σημείωμα που εντόπισε στο διαδίκτυο ο κ. Στεφάνου ή από τη διευκρινιστική απάντηση των Αιτητών, για να καταλήξει στο εύρημα αυτό. Ωστόσο, οι Καθ΄ ων η αίτηση εισηγούνται ότι το εύρημα της Ad Hoc Επιτροπής καθιστά αυταπόδεικτο ότι η αρχική αξιολόγηση της προσφοράς των Αιτητών ήταν όχι μόνο εσφαλμένη αλλά και αντίθετη προς τους όρους των εγγράφων του διαγωνισμού και συνεπώς παράνομη. Συνεπακόλουθα, η νομιμότητα της ανάκλησης της αρχικής απόφασης του Συμβουλίου Προσφορών (που στηρίχθηκε στην αρχική αξιολόγηση) είναι ζήτημα που απομένει να κριθεί μόνο σε συνάρτηση με το αν η ανακλητική αυτή απόφαση εκδόθηκε εντός ευλόγου χρόνου.»
Δεν είναι βέβαια έργο του ακυρωτικού δικαστηρίου να αξιολογήσει το ίδιο την επάρκεια της πείρας του κ. Ορφανίδη (αυτό είναι έργο του αρμοδίου διοικητικού οργάνου). Το ακυρωτικό δικαστήριο έχει καθήκον μόνο να αποφασίσει κατά πόσο η αρχική απόφαση κατακύρωσης του επίδικου διαγωνισμού ήταν νόμιμη και κατ΄ επέκταση κατά πόσο η προσβαλλόμενη ανακλητική απόφαση ήταν επίσης νόμιμη ή όχι.
Όμως εάν επρόκειτο να υπεισέλθω και στην ουσία του πράγματος και να εξετάσω το κατά πόσον ο κ. Ορφανίδης διέθετε την προαναφερόμενη δεκαετή πείρα, από τα ενώπιον μου στοιχεία, δεν θα μπορούσα να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι η πέραν της δεκαετούς πείρα του δεν κάλυπτε και θέματα περιβαλλοντικών μελετών, με έμφαση σε έργα υδατικής ανάπτυξης, όπως προνοείται στους σχετικούς όρους εντολής και προδιαγραφές. Δεν έχω δηλαδή πειστεί ότι η πολυετής εμπειρία του κ. Ορφανίδη, σε σχέση με τις επιπτώσεις των έργων υδατικής ανάπτυξης στην οικολογία των παράκτιων υδάτων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εμπειρία «σε περιβαλλοντικές μελέτες με έμφαση σε έργα υδατικής ανάπτυξης», όπως απαιτείται.
Κατά συνέπεια η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη ανακλητική απόφαση ακυρώνεται. Έξοδα €1.500.-, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των αιτητών.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.