|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ.1252/2005)
17 Σεπτεμβρίου, 2007
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
AGF TRADING & ENGINEERING LTD,
Αιτήτρια,
ΚΑΙ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ
ΤΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ,
Καθ΄ου η Αίτηση.
- - - - - - -
Α. Μαρκίδης, για την Αιτήτρια.
Ε. Συμεωνίδου, Νομική Λειτουργός, για το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για το Καθ΄ου η Αίτηση.
- - - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Την 1.12.2003 οι Ιατρικές Υπηρεσίες και οι Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας προκήρυξαν διαγωνισμό για την προμήθεια, εγκατάσταση και συντήρηση ακτινολογικού εξοπλισμού για τα νέα Νοσοκομεία Λευκωσίας και Αμμοχώστου. Η τελευταία προθεσμία υποβολής προσφορών ήταν η 13.2.2004 (αρχικά η τελευταία προθεσμία ήταν η 30.1.2004 αλλά, μετά από αίτημα των αιτητών, αυτή μετατέθηκε στις 13.2.2004). Ο διαγωνισμός περιλάμβανε 13 πακέτα. Η αιτήτρια υπέβαλε προσφορά για 10 πακέτα. Ένα από αυτά ήταν το πακέτο C (Radiography Units). Για το ίδιο πακέτο υπέβαλε προσφορά και το ενδιαφερόμενο μέρος.
Ήταν όρος των εγγράφων του διαγωνισμού πως οι προσφορές θα παρέμεναν σε ισχύ για 180 ημέρες μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής τους (όρος 1.13.1). Ήταν, επίσης, όρος ότι η εγγύηση συμμετοχής θα ίσχυε για ακόμη 30 ημέρες μετά τη λήξη της ισχύος της προσφοράς (όρος 1.17.2).
Οι προσφορές ίσχυαν μέχρι τις 10.8.2004. Όμως, στη συνέχεια, επειδή η διαδικασία κατακύρωσης δεν θα ολοκληρωνόταν μέχρι τότε, η ισχύς των προσφορών παρατάθηκε, αρχικά, μέχρι τις 10.12.2004 και, τελικά, μέχρι τις 11.2.2005. Κάθε φορά που διδόταν παράταση της ισχύος των προσφορών ζητείτο και ανανέωση της προσφοράς και των τραπεζικών εγγυήσεων συμμετοχής στο διαγωνισμό.
Στις 13.1.2005 το Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε το άνοιγμα των οικονομικών φακέλων των προσφοροδοτών των οποίων οι προτάσεις πληρούσαν τους όρους και προδιαγραφές του διαγωνισμού. Στις 20.1.2005, όμως, το Συμβούλιο Προσφορών ανακάλεσε την απόφασή του ώστε να προβεί σε περαιτέρω εξέταση του ζητήματος της εγκυρότητας της ανανέωσης της ισχύος των προσφορών και των τραπεζικών εγγυήσεων συμμετοχής στο διαγωνισμό.
Στις 17.3.2005 το Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε πως, αναφορικά με το πακέτο C, η προσφορά της αιτήτριας ήταν εντός των όρων και προδιαγραφών του διαγωνισμού. Αναφορικά με την προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους για το ίδιο πακέτο αποφάσισε ότι ήταν εκτός των όρων του διαγωνισμού διότι "η ανανέωση της ισχύος της εγγύησης συμμετοχής του έγινε μετά τη λήξη της ισχύος της προσφοράς χωρίς να έχει κάλυψη τριάντα (30) ημερών όπως προβλέπεται στους όρους του διαγωνισμού".
Ακολούθως, το Συμβούλιο Προσφορών, αφού έλαβε υπόψη πως μετά τις επανειλημμένες ανανεώσεις της ισχύος των προσφορών παρέμενε πολύ περιορισμένος αριθμός προσφοροδοτών, αποφάσισε την ακύρωση του διαγωνισμού.
Εναντίον της απόφασης του Συμβουλίου Προσφορών, η αιτήτρια, αλλά και το ενδιαφερόμενο μέρος, καταχώρησαν ιεραρχικές προσφυγές ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών με αριθμό ΙΠ25/05 και ΙΠ26/05, αντίστοιχα. Η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, με αποφάσεις της ημερομηνίας 1.6.2005 και 31.5.2005, αντίστοιχα, ακύρωσε την απόφαση του Συμβουλίου Προσφορών.
Στην απόφαση στην ΙΠ25/05, που άσκησε η αιτήτρια, ημερομηνίας 1.6.2005, ανέφερε ότι:
"Εξάλλου, έστω και αν οι απόψεις του Συμβουλίου για ακυρότητα αριθμού προσφορών λόγω εκπρόθεσμης ανανέωσης ή ελλιπούς εγγύησης είναι πραγματικοί, γεγονός το οποίο ο εκπρόσωπος της Αναθέτουσας Αρχής αρνήθηκε κατηγορηματικά κατά την ενώπιον μας διαδικασία, και πάλι παρέμειναν 3-4 προσφορές οι οποίες κατά την κρίση του ίδιου του Συμβουλίου Προσφορών δεν παρουσίαζαν οποιαδήποτε παρατυπία ή ακυρότητα, τούτο και μόνο ήταν επαρκής λόγος για να συνεχιστεί ο διαγωνισμός."
Στην απόφασή της στην ΙΠ26/05, ημερομηνίας 31.6.2006, που άσκησε το ενδιαφερόμενο μέρος, ανέφερε ότι:
"Σημειώνουμε ότι έστω και αν οι αιτιάσεις του Συμβουλίου Προσφορών του Υπουργείου Υγείας για αντικανονικότητα στην παράταση της εγγύησης των Αιτητών στην παρούσα προσφυγή, δηλαδή αντί να ανανεώσουν την εγγύηση την 11η Αυγούστου, 2004 την ανανέωσαν την 19η Αυγούστου, 2004 παρότι υπήρχε κάλυψη με την αρχική τους εγγύηση μέχρι 15 Σεπτεμβρίου 2004, άποψη με την οποία δεν συμφωνούμε, και πάλιν παρέμειναν τρεις προσφοροδότες που σε όλες τις παρατάσεις ανανέωναν έγκαιρα τόσο την ισχύ της προσφοράς τους όσο και την ισχύ της εγγύησης τους. Σημειώνουμε χαρακτηριστικά ότι οι αιτητές μετά την 11η Αυγούστου, 2004 ανανέωσαν ξανά την εγγύηση τους χωρίς να τεθεί θέμα ακυρότητας της εγγύησης ημερομηνίας 19ης Αυγούστου 2004.
Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι δεν έχει τεθεί από την Αναθέτουσα Αρχή, κατά την ακρόαση της προσφυγής ότι υπάρχει τέτοιο θέμα αντικανονικότητας της εγγύησης. Τουναντίον ο εκπρόσωπος της Αναθέτουσας Αρχής δήλωσε ότι δεν υπάρχει εν προκειμένω θέμα αντικανονικότητας της εγγύησης που συνακόλουθα θα συμπαρέσυρε σε ακυρότητα και την προσφορά του Αιτητή. Ούτε και υπάρχει ενώπιον μας τέτοιο θέμα αφού δηλώνεται ρητά από τον εκπρόσωπο της Αναθέτουσας Αρχής ότι η ίδια θεωρεί κανονική την ισχύ της εγγύησης αλλά και εν πάση περιπτώσει αν θεωρηθεί ότι υπάρχει παράβαση των όρων της προσφοράς στο θέμα αυτό δεν θεωρείται σαν ουσιώδης παράβαση."
Στη συνέχεια, το Συμβούλιο Προσφορών, στις 16.6.2005, αφού ανακάλεσε την απόφασή του της 17.3.2005, αποφάσισε να προχωρήσει στο άνοιγμα των οικονομικών φακέλων των προσφοροδοτών, περιλαμβανομένων τόσο της αιτήτριας όσο και του ενδιαφερομένου μέρους, ακολούθως δε, αφού προέβη σε αξιολόγηση των οικονομικών φακέλων, στις 20.6.2005, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς για το πακέτο C στο ενδιαφερόμενο μέρος. Η αιτήτρια πληροφορήθηκε για την απόφαση με επιστολή ημερομηνίας 29.7.2005.
Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια επιδιώκει την ακύρωση της απόφασης του Συμβουλίου Προσφορών με την οποία κατακυρώθηκε η προσφορά στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ως λόγος ακυρώσεως ότι η κατακύρωση της προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος είναι προϊόν νομικής και πραγματικής πλάνης για το λόγο ότι η προσφορά του έπρεπε να είχε αποκλειστεί λόγω μη ικανοποίησης ουσιωδών όρων του διαγωνισμού ως αποφάσισε το Συμβούλιο Προσφορών στις 17.3.2005.
Ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως ευσταθεί. Ταυτόσημο, ουσιαστικά, ζήτημα, με τους ίδιους διαδίκους, απασχόλησε το συνάδελφο Νικολάτο, Δ., στην AGF Trading & Engineering Ltd v. Υπουργείου Υγείας, δια του Συμβουλίου Προσφορών των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, Υπόθεση Αρ. 1255/2005, 27.7.2007. Το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση αυτή με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο και το υιοθετώ:
"Μελέτησα με προσοχή όλα τα ενώπιόν μου στοιχεία και κατέληξα στα εξής συμπεράσματα:
(α) Με την απόφαση του ΣΠ ημερομηνίας 17.3.2005 πράγματι κρίθηκε ότι η προσφορά των αιτητών ήταν έγκυρη δηλαδή ότι πληρούσε τους σχετικούς όρους και προδιαγραφές ενώ η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εκτός των σχετικών όρων και προδιαγραφών.
(β) Με τις ιεραρχικές προσφυγές των αιτητών και του ενδιαφερόμενου μέρους ενώπιον της ΑΑΠ η θεραπεία που ζητείτο ήταν η ακύρωση της απόφασης του ΣΠ να ακυρώσει το σχετικό διαγωνισμό.
(γ) Με τις αποφάσεις της ΑΑΠ, στις δύο προαναφερόμενες ιεραρχικές προσφυγές, ακυρώθηκε η απόφαση του ΣΠ για ακύρωση του σχετικού διαγωνισμού. Όμως η ΑΑΠ προέβη και σε κάποιες παρατηρήσεις που, κατά την εκτίμησή μου, έγιναν παρεμπιπτόντως υπό τύπο obiter dicta.
(δ) Παρά τα προαναφερόμενα obiter dicta η απόφαση του ΣΠ ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εκτός των σχετικών όρων και προδιαγραφών, κατά την κρίση μου, ουδέποτε ανακλήθηκε ή ανατράπηκε από την ΑΑΠ.
(ε) Οι καθ΄ων η αίτηση, μετά την απόφαση της ΑΑΠ για ακύρωση του διαγωνισμού, θα έπρεπε να ξεκινήσουν τη διαδικασία επανεξέτασης, από το σημείο στο οποίο είχαν μείνει πριν την ακυρωθείσα από την ΑΑΠ απόφασή τους για ακύρωση του σχετικού διαγωνισμού. Το σημείο εκείνο ήταν το σημείο στο οποίο είχε κριθεί πως η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εκτός προδιαγραφών και ότι μόνο δύο προσφορές πληρούσαν τους όρους και προδιαγραφές του διαγωνισμού, μεταξύ των οποίων ήταν και η προσφορά των αιτητών.
Οι ιεραρχικές προσφυγές των αιτητών και του ενδιαφερόμενου μέρους με τις οποίες ζητείτο η ακύρωση της απόφασης για ακύρωση του διαγωνισμού έχουν αριθμούς 25 και 26/2005 αντίστοιχα. Θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω στη συνέχεια κάποιες από τις παρατηρήσεις της ΑΑΠ ιδιαίτερα στην απόφασή της στην ιεραρχική προσφυγή 26/2005:
1. Σε σχέση με το ενδιαφερόμενο μέρος (αιτητές σ΄ εκείνη την ιεραρχική προσφυγή) παρατηρήθηκε ότι η ανανέωση της ισχύος της προσφοράς έγινε πριν την 11.8.2004 ενώ η εγγύηση συμμετοχής ανανεώθηκε την 19.8.2004. Όμως ο προσφοροδότης (ενδιαφερόμενο μέρος στην παρούσα διαδικασία) είχε κάλυψη με την αρχική του εγγύηση μέχρι την 15.9.2004.
2. Μετά την τελευταία παράταση του χρόνου υποβολής προσφορών μέχρι 11.2.2005, τέσσερις προσφοροδότες ανανέωσαν έγκυρα την εγγύηση συμμετοχής τους, ενώ οκτώ προσφοροδότες έδωσαν μικρότερη χρονική περίοδο εγγύησης συμμετοχής από αυτή που εζητείτο. Μέσα στους οκτώ ήταν και το ενδιαφερόμενο μέρος στην παρούσα διαδικασία.
3. Παρά το ότι η ΑΑΠ διαφώνησε με την άποψη του ΣΠ για αντικανονικότητα στην παράταση της εγγύησης των αιτητών (ενδιαφερόμενου μέρους στην παρούσα διαδικασία), παρατήρησε ότι έτσι και αλλιώς παρέμειναν τρεις προσφοροδότες που σε όλες τις παρατάσεις ανανέωσαν έγκαιρα τόσο την ισχύ της προσφοράς τους όσο και την ισχύ της εγγύησης τους. Δεδομένου λοιπόν ότι παρέμειναν, σύμφωνα με την ΑΑΠ, τρεις με τέσσερις προσφορές οι οποίες κατά την κρίση του ιδίου του ΣΠ δεν παρουσίαζαν οποιαδήποτε παρατυπία ή ακυρότητα «τούτο και μόνο ήταν επαρκής λόγος για να συνεχισθεί ο διαγωνισμός» (δέστε σελ. 7 της απόφασης της ΑΑΠ στην ιεραρχική προσφυγή 26 2005 ημερομηνίας 31.5.2005). Κατά την κρίση μου αυτό είναι και το Ratio Decidendi της απόφασης εκείνης ενώ οι άλλες παρατηρήσεις ήταν υπό μορφή Obiter Dicta.
4. Τα Obiter Dicta στην προαναφερόμενη απόφαση ήταν, κατά την εκτίμησή μου, οι παρατηρήσεις ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους δεν ήταν αντικανονική και ότι έστω και αν η ισχύς της εγγύησης του ενδιαφερόμενου μέρους δεν ήταν κανονική αυτό δεν συνιστούσε ουσιώδη παράβαση των σχετικών όρων και προδιαγραφών.
Έχοντας τα προαναφερόμενα κατά νουν καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι ενέργειες των καθ΄ων η αίτηση, μετά την απόφαση της ΑΑΠ με την οποία ακυρώθηκε η ακύρωση του διαγωνισμού, δηλαδή οι ενέργειες τους να επανανοίξουν τους οικονομικούς φακέλους των προσφοροδοτών και να θεωρήσουν όλες τις προσφορές ως έγκυρες και στη συνέχεια να επιλέξουν το ενδιαφερόμενο μέρος για κατακύρωση της προαναφερόμενης προσφοράς, ήταν παράνομες. Η παρανομία έγκειται στο ότι, αντί οι καθ΄ων η αίτηση μετά την ακύρωση της ακύρωσης του διαγωνισμού, να επικεντρωθούν μόνο σε εκείνες τις προσφορές που είχαν κριθεί από το ΣΠ ως έγκυρες, θεώρησαν όλες τις προσφορές ως έγκυρες παρά το ότι το μεγαλύτερο μέρος των προσφορών (περιλαμβανομένης και εκείνης του ενδιαφερόμενου μέρους στην παρούσα διαδικασία) είχαν κριθεί ως μη έγκυρες από το ΣΠ και η απόφαση εκείνη του ΣΠ ουδέποτε προσβλήθηκε ή ανατράπηκε και τούτο παρά τα προαναφερόμενα Obiter Dicta στην απόφαση της ΑΑΠ.
Κατά τις αγορεύσεις των ευπαιδεύτων συνηγόρων των διαδίκων έγινε αναφορά και στην απόφαση στην υπόθεση αρ. 1253/2005, AGF Trading & Engineering Ltd v. Υπουργείου Υγείας, ημερ. 7.3.2007. Η προαναφερόμενη απόφαση δεν είναι δεσμευτική για το παρόν Δικαστήριο και με όλο το σεβασμό δεν θεωρώ ότι θα πρέπει να ακολουθήσω το σκεπτικό της.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω η προσβαλλόμενη απόφαση υπόκειται σε ακύρωση επειδή, κατά την κρίση μου, λήφθηκε με πλάνη περί το νόμο και τα πράγματα. Υπό τις περιστάσεις δεν θεωρώ σκόπιμο να προχωρήσω και να εξετάσω αναλυτικά τους υπόλοιπους λόγους για τους οποίους ζητείται η ακύρωσή της."
Η προσφυγή επιτυγχάνει με £400 έξοδα εις βάρος του καθ΄ου η αίτηση.
Η απόφαση του Συμβουλίου Προσφορών για κατακύρωση της προσφοράς για το πακέτο C (Radiography Units) του διαγωνισμού στο ενδιαφερόμενο μέρος ακυρώνεται.
Ρ. Γαβριηλίδης
Δ.
/ΧΤΘ