|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 4 ΑΑΔ 503
6 Iουνίου, 2006
[ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση αρ. 564/2005)
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Σύσταση του Διευθυντή ― Όροι νομιμότητας ― Περιστάσεις υπό τις οποίες κρίθηκε τρωτή η σύσταση στην εξετασθείσα υπόθεση, λόγω ανεπίτρεπτης ανάπλασης της υπηρεσιακής εικόνας των υποψηφίων.
Ο αιτητής προσέβαλε την προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους στη θέση Αρχιεπιστάτη (Τμήμα Δημοσίων Έργων).
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Μπορεί ο Διευθυντής κατά τη σύστασή του να αναφέρεται μόνο προς τον συστηνόμενο χωρίς να προβαίνει ρητά σε σύγκριση με αναφορά στους άλλους υποψηφίους. Αν αυτοί δεν ήσαν ισοδύναμοι και πράγματι υπερείχε ο συστηνόμενος, το γεγονός ότι δεν έγινε ρητή αναφορά στους υπόλοιπους δεν θα δημιουργούσε πρόβλημα. Από τη στιγμή όμως που υπάρχουν και άλλοι ακριβώς ή περίπου ισοδύναμοι υποψήφιοι, πρέπει η σύσταση να είναι τέτοια που να μη προσθέτει κάτι στο συστηνόμενο με τρόπο που να δείχνει ότι οι άλλοι υστερούν.
Το παράπονο του αιτητή εν προκειμένω ότι η σύσταση είναι τρωτή είναι βάσιμο με την εξής έννοια: Δίνει ο Διευθυντής ολόκληρη περιγραφή των καθηκόντων στα οποία ασχολείτο το ε.μ. με τρόπο που δείχνει ή τουλάχιστο αφήνει να νοηθεί, ότι ήταν κάτι το σημαντικό και που οι άλλοι υποψήφιοι (συμπεριλαμβανομένου και του αιτητή), δεν ήταν ικανοί να εκτλέσουν. Η παρασιώπηση των καθηκόντων των υπολοίπων με την ταυτόχρονη εκθείαση των καθηκόντων του ε.μ., δημιουργεί μια εικόνα ανισότητας σε αξία, με υπεροχή δηλαδή του ε.μ., τη στιγμή που το κριτήριο αξία έχει ήδη βαθμολογηθεί στις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις και αμφότεροι ήταν ισάξιοι.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Μοδίτης v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695,
Νικολάου v. Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, Υπόθ. Αρ. 891/02, ημερ. 23.12.2003,
Κουρσάρος v. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1999) 3 Α.Α.Δ. 345,
Στυλιανού v. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 108/05, ημερ. 25.5.2006.
Προσφυγή.
Α. Πηλείδου, για τον αιτητή.
Γ. Χατζηχάννα, Νομικός Λειτουργός για τον Γενικό Εισαγγελέα, για τους καθ' ων η αίτηση.
Μ. Αναστασίου, για το ενδιαφερόμενο μέρος Σταύρο Παπαφυλακτού.
Cur. adv. vult.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Ο αιτητής προσβάλλει τη νομιμότητα της απόφασης των καθ' ων η αίτηση Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (πιο κάτω η Ε.Δ.Υ.) με την οποία το ενδιαφερόμενο μέρος (ε.μ.) Σταύρος Παπαφυλακτού προάχθηκε στη μόνιμη θέση του Αρχιεπιστάτη, Τμήμα Δημοσίων Έργων, από τις 15/2/05.
Γεγονότα
Ο αιτητής κατά τον ουσιώδη χρόνο πλήρωσης της υπό εξέταση θέσης, κατείχε τη θέση Βοηθού Αρχιεπιστάτη στο Τμήμα Δημοσίων Έργων. Η πλήρωση της εν λόγω θέσης άρχισε με επιστολή του Αναπληρωτή Διευθυντή Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων ημερ. 6/7/04 προς την Ε.Δ.Υ. η οποία, ενόψει του ότι η θέση ήταν θέση προαγωγής, αποφάσισε να επιληφθεί του θέματος σε ημερομηνία που θα ήταν παρών και ο Διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων Έργων (πιο κάτω ο Διευθυντής). Η εν λόγω συνεδρία έλαβε χώρα στις 13/1/05 (θέμα Β(2)(3) των πρακτικών) κατά την οποία ο Διευθυντής σύστησε για προαγωγή το ε.μ. Έτσι η Ε.Δ.Υ. αφού προέβη και η ίδια στην αξιολόγηση των υποψηφίων και αφού δέχθηκε τη σύσταση του Διευθυντή κατέληξε στην ειπιλογή του ε.μ., κρίνοντας τον ως τον καταλληλότερο υποψήφιο. Αφού το ε.μ. δέχθηκε την προσφορά της Ε.Δ.Υ., η τελευταία καθόρισε όπως η προαγωγή του αρχίζει από τις 15/2/05. Σχετική δημοσίευση έγινε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερ. 11/3/05. Στις 20/5/05 καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή.
Νομικοί Iσχυρισμοί Aιτητή
Με την προσφυγή εγείρεται μεγάλος αριθμός λόγων ακύρωσης, σύνολο 19. Με τη γραπτή όμως αγόρευση του αιτητή προσέχω να προωθείται και αναπτύσσεται ουσιαστικά ένας μόνο λόγος ο εξής:
(α) αναιτιολόγητη παράνομη και άκυρη η σύσταση του Διευθυντή. Ο λόγος αυτός υποστηρίζεται με τους ακόλουθους επι μέρους ισχυρισμούς:
«Α. Ο Διευθυντής υπερτονίζει στοιχεία και/ή ιδιότητες για τις οποίες οι υποψήφιοι αξιολογούνται ισάξια και με αυτό τον τρόπο δίνει φαινομενική υπεροχή στο ενδιαφερόμενο μέρος και/ή παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων.
Ο Διευθυντής στη σύστασή του είναι η εισήγησή μας ότι παρέλειψε να αξιολογήσει όλους τους υποψηφίους σύμφωνα με τα καθήκοντα τα οποία τους ανατέθηκαν στην προηγούμενη θέση στα πλαίσια του σχεδίου υπηρεσίας. Προέβηκε σε αυτή την αξιολόγηση μόνο προς όφελος του ενδιαφερόμενου μέρους.
Β. Ο Διευθυντής δεν αιτιολογεί επαρκώς και/ή καθόλου την απόφαση του να μη δώσει βαρύτητα ή να δώσει οριακή βαρύτητα στα επιπρόσθετα του Σχεδίου Υπηρεσίας αλλά σχετικά με τη θέση προσόντα που κατείχαν άλλοι υποψήφιοι πλην του συστηνόμενου. Το ίδιο σφάλμα πράττει και στη συνέχεια η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας.
Γ. Μη αιτιολογία ή μη επαρκής αιτιολογία της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας να μη δώσει ή να δώσει οριακή βαρύτητα στα πρόσθετα με τη θέση προσόντα του αιτητή παρότι ήταν σχετικά με την επίδικη θέση.
Δ. Η σύσταση του διευθυντή είναι γενική, αόριστη και ασαφής.
Ε. Έλλειψη έρευνας και αιτιολογίας και/ή επαρκούς αιτιολογίας που συνάδει με τις νομολογιακές αρχές με την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας.
Εφόσον αυτό που ουσιαστικά προσβάλλεται είναι η σύσταση του Διευθυντή, το κρίνω ορθό να την παραθέσω αυτούσια:
«Δεν έχω προσωπική γνώση όλων των υποψηφίων και προκειμένου να προβώ σε σύσταση έχω διαβουλευθεί με τους οικείους προϊστάμενους τους και έχω, επίσης μελετήσει τους Προσωπικούς Φακέλους και τους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεών τους. Με βάση τα πιο πάνω και έχοντας υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολο τους, καθώς και τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης, κρίνω ως καταλληλότερο και συστήνω για προαγωγή τον Παπαφυλάκτου Σταύρο.
Ο Παπαφυλάκτου Σταύρος διορίστηκε στη θέση Επιστάτη, Τμήμα Δημόσιων Έργων, την 1.11.89 και προάχθηκε στη θέση Βοηθού Αρχιεπιστάτη στις 15.7.95.
Εργάζεται στο Γραφείο του Επαρχιακού Μηχανικού Δημοσίων Έργων Λευκωσίας, στον Κλάδο Συντήρησης Κτιρίων και είναι υπεύθυνος συνεργείων για τη συντήρηση των Κυβερνητικών κατοικιών και της Προεδρικής Κατοικίας στο Τροοδος καθώς και των άλλων Κυβερνητικών Κτιρίων στις περιοχές Ευρύχου, Κακοπετριάς, Πεδουλά. Ετοιμάζει εκτιμήσεις και μικρές προσφορές για τη διεκπεραίωση των εργασιών συντήρησης και εκτέλεσης μικρών κτιριακών έργων. Διαχειρίζεται επίσης τις Κυβερνητικές Κατοικίες κατά την ενοικίαση τους την καλοκαιρινή περίοδο.
Ο υποψήφιος με α/α 1 δεν πληροί τα προσόντα για προαγωγή, διότι δεν έχει επιτύχει στις ενδοτμηματικές εξετάσεις για τη θέση του Αρχιεπιστάτη.
Σε σύγκριση με τους υποψήφιους με α/α 3-6 οι οποίοι πληρούν τα προσόντα για προαγωγή και δε συστήνονται, ο συστηθής υπερέχει σε αρχαιότητα, η οποία οφείλεται στην ημερομηνία γέννησης, και έχει ίση με αυτούς αξία. Οι υπό αναφορά πιο πάνω υποψήφιοι με α/α 3-6 υπερέχουν του συστηνόμενου σε προσόντα, κατέχουν απολυτήριο Σχολής Μέσης Εκπαίδευσης, ο δε υποψήφιος με α/α 5 κατέχει δίπλωμα του Α.Τ.Ι., που είναι σχετικό με τα καθήκοντα της θέσης, τα οποία όμως δεν απαιτούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας της υπό πλήρωσης θέσης, ούτε αποτελούν πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν, και ως εκ τούτου, τους απέδωσα την ανάλογη βαρύτητα.
Συνυπολογίζοντας τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολο τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα, - κρίνω ότι ο Παπαφυλακτού Σταύρος υπερτερεί των πιο πάνω υποψηφίων που πληρούν τα προσόντα για προαγωγή και δε συστήνονται.
Σ' ό,τι αφορά τη σύγκριση του συστηνόμενου με όλους τους υπόλοιπους υποψήφιους που πληρούν τα προσόντα για προαγωγή και δε συστήνονται, αυτοί υστερούν σε αρχαιότητα από το συστηνόμενο, η οποία ανάγεται στην παρούσα τους θέση, και έχουν ίση με αυτόν αξία. Σημειώνεται ότι οι εν λόγω υποψήφιοι υπερέχουν του συστηνόμενου σε προσόντα, κατέχουν απολυτήριο Σχολής Μέσης Εκπαίδευσης ή/και απολυτήριο Τμήματος Δομικων Έργων (Δοξιάδης) ή απολυτήριο Τεχνικής Σχολής (Τμήμα Τεχνικών Βοηθών Δομικών Έργων), που είναι σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης, όμως δεν απαιτούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης, ούτε αποτελούν πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν και, ως εκ τούτου, τους απέδωσα την ανάλογη βαρύτητα.
Αναφέρεται ότι ο υποψήφιος με α/α 13 δεν πληροί τα προσόντα για προαγωγή γιατί δεν έχει επιτύχει στις ενδοτμηματικές εξετάσεις για τη θέση του Αρχιεπιστάτη.».
Σημειώνω στο στάδιο αυτό ότι ο αιτητής στη δική μας περίπτωση ήταν ο υπ' αρ. 5.
Αναφορικά με το ρόλο της σύστασης στην υπόθεση Μοδίτης v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695, στη σελ. 719, αναφέρθηκαν τα εξής:
«Καταλήγουμε πως η σύσταση του προϊσταμένου εκδήλως δεν μπορεί να προσθέτει ή να αφαιρεί από την υπηρεσιακή εικόνα των υπαλλήλων. Δεν είναι πηγή τέτοιας πληροφόρησης και δε συναρτάται προς την αξία, ως του ενός από τα κριτήρια που προβλέπει ο Νόμος.
Η σύσταση, στην οποία αναφέρεται ο Νόμος, εμπεριέχει μόνο τη συμβουλή ή γνώμη του προϊσταμένου ως προς τον κατάλληλο για προαγωγή στη βάση του συνόλου των κριτηρίων, με δοσμένη την υπηρεσιακή τους εικόνα όπως την αποτυπώνουν οι φάκελοι. Ο προϊστάμενος του τμήματος στο οποίο υφίσταται η κενή θέση γνωρίζει στην πράξη της ανάγκες εκείνης της θέσης και εξ' αυτού προκύπτει και ο ρόλος του. Να επισημάνει τι από τα δεδομένα, δηλαδή από τις ιδιότητες και τις ικανότητες που καταφαίνεται ότι έχει ένας υπάλληλος, ταιριάζει καλύτερα σ' αυτές τις ανάγκες ώστε αυτός να αναδεικνύεται ως ο καταλληλότερος. Οπότε, και στην περίπτωση που η Ε.Δ.Υ. έχει άλλη άποψη ως προς το ποιός είναι ο καταλληλότερος, να χρειάζεται να αιτιολογήσει αυτή την απόκλιση ειδικά.»
Η ουσία της απόφασης στην υπόθεση Μοδίτης (πιο πάνω) είναι ότι «η σύσταση του προϊσταμένου εκδήλως δεν μπορεί να προσθέτει ή να αφαιρεί από την υπηρεσιακή εικόνα των υπαλλήλων». Μπορεί ο Διευθυντής κατά τη σύσταση του να αναφέρεται μόνο προς τον συστηνόμενο χωρίς να προβαίνει ρητά σε σύγκριση με αναφορά στους άλλους υποψηφίους. Αν αυτοί δεν ήσαν ισοδύναμοι και πράγματι υπερείχε ο συστηνόμενος, το γεγονός ότι δεν έγινε ρητή αναφορά στους υπόλοιπους δε θα δημιουργούσε πρόβλημα. Από τη στιγμή όμως που υπάρχουν και άλλοι ακριβώς ή περίπου ισοδύναμοι υποψήφιοι, πρέπει η σύσταση να είναι τέτοια που να μη προσθέτει κάτι στο συστηνόμενο με τρόπο που να δείχνει ότι οι άλλοι υστερούν. Σχετικό επί του σημείου αυτού είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από τη σελ. 720 της προαναφερθείσας υπόθεσης Μοδίτης, όπου ο Κωνσταντινίδης, Δ., ανέφερε τα εξής:
«Όσα εξειδικεύει ως ικανότητες και ιδιότητες των συστηθέντων, αναμφιβόλως είναι σχετικά και θα μπορούσαν να είχαν αποτελέσει τους λόγους της επιλογής που έκαμε. Εννοείται όμως πως τα αναφέρει συγκριτικά. Δεν μπορεί να του αποδοθεί πως προτείνει ορισμένους για προαγωγή για συγκεκριμένους λόγους όταν θεωρεί πως οι ίδιοι οι λόγοι συντρέχουν και για εκείνους που δε συστήνει. Κατ' ανάγκην όσα εξειδικεύει μεταφέρουν το μήνυμα της υπεροχής εκείνων που συστήνονται στους αντίστοιχους τομείς. Ωστε αυτοί να αναδεικνύονται ως οι καταλληλότεροι. (Βλ. συναφώς Ονουφρίου v. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 833) ........»
Στη δική μας υπόθεση είναι η εισήγηση του ευπαιδεύτου συνηγόρου του αιτητή, ότι ενώ ο ίδιος, από άποψης αξίας ήταν ισοδύναμος με το ε.μ., ο Διευθυντής στη σύστασή του επικεντρώθηκε και υπερτόνισε τα διάφορα καθήκοντα που εκπληρούσε το ε.μ. για να το δικαιολογήσει τη σύστασή του, ενώ απέφυγε να πει οτιδήποτε αναφορικά με τα καθήκοντα που εκτελούσε και ο αιτητής. Επικαλέσθηκε σχετικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου όπου αποφασίστηκε ότι τέτοιας μορφής σύσταση ήταν τρωτή, με αποτέλεσμα να οδηγεί σε ακύρωση και την απόφαση του οργάνου που βασίστηκε σ' αυτή (βλ. Νικολάου v. Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου, Προσφ. Aρ. 891/02, ημερ. 23/12/03 (Καλλής, Δ.), Κουρσάρος v. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1999) 3 Α.Α.Δ. 345 και Μοδίτης v. Δημοκρατίας (πιο πάνω)).
Στη Νικολάου v. Ρ.Ι.Κ., πιο πάνω, ο Καλλής, Δ., αναφέρει τα εξής:
«Εφόσον οι δύο υποψήφιοι ήταν ίσοι σε αξία και είχαν κριθεί ότι κατέχουν τα προσόντα της θέσης η πείρα που είχε αποχτήσει το Ε.Μ. στη διάρκεια της εκτέλεσης των καθηκόντων που του είχαν ανατεθεί από τη Διοίκηση δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη. Αυτό παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης και την αρχή της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων.»
Μελέτησα με προσοχή τους ισχυρισμούς του αιτητή και τα όσα απαντούν επί του σημείου αυτού οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των καθ' ων η αίτηση και ε.μ. Προβάλλουν η πλευρά των καθ' ων η αίτηση και ε.μ. ότι η σύσταση του Διευθυντή συνάδει με τα στοιχεία του φακέλου αφού αυτά υποστηρίζουν (α) υπεροχή του ε.μ. σε αρχαιότητα (β) ισότητα του ε.μ. σε αξία και (γ) υπεροχή του αιτητή σε μη απαιτούμενα προσόντα, σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης, στα οποία προσόντα δόθηκε η ανάλογη βαρύτητα. Έχω τελικά καταλήξει να δεχθώ ως βάσιμο το παράπονο του αιτητή ότι η σύσταση είναι τρωτή με την εξής έννοια: Δίνει ο Διευθυντής ολόκληρη περιγραφή των καθηκόντων στα οποία ασχολείτο το ε.μ. με τρόπο που δείχνει ή τουλάχιστο αφήνει να νοηθεί, ότι ήταν κάτι το σημαντικό και που οι άλλοι υποψήφιοι (συμπεριλαμβανομένου και του αιτητή που μας ενδιαφέρει), δεν ήταν ικανοί να εκτελέσουν. Η παρασιώπηση των καθηκόντων των υπολοίπων με την ταυτόχρονη εκθείαση των καθηκόντων του ε.μ., δημιουργεί μια εικόνα ανισότητας σε αξία, με υπεροχή δηλαδή του ε.μ., τη στιγμή που το κριτήριο αξία έχει ήδη βαθμολογηθεί στις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις και αμφότεροι ήταν ισάξιοι. Θεωρώ λοιπόν τον τρόπο που έγινε η σύσταση ως τέτοιο που να αφαιρεί από την αξία του αιτητή, που όπως υποδείχθηκε στη Μοδίτης v. Δημοκρατίας, πιο πάνω, δεν είναι επιτρεπτό. Σε παρόμοια απόφαση κατάληξα και στην υπόθεση Στυλιανού v. Δημοκρατίας, υπόθ. Aρ. 108/05, ημερ. 25/5/06, ότι δηλαδή η σύσταση ήταν τρωτή και εφόσον έγινε αποδεκτή από την Ε.Δ.Υ. επηρέαζε και την τελική απόφαση.
Με βάση τα πιο πάνω η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ του αιτητή και εναντίον της καθ' ης η αίτηση όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με βάση το άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.