|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 4 ΑΑΔ 345
18 Απριλίου, 2006
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 332/1998)
ΝΙΟΒΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Αιτητές,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ου η Αίτηση.
(Υπόθεση. Αρ. 438/1998)
ΝΙΚΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ου η Αίτηση.
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 332/1998, 438/1998)
Έννομο Συμφέρον ― Περιοίκου να προσβάλει την άδεια οικοδομής ως προς ακίνητο κείμενο απέναντι από την ιδιοκτησία του.
Προσφυγή βάσει του Αρθρου 146 του Συντάγματος ― Προθεσμία ― Προϋπόθεση για την εκκίνησή της η γνώση του προσφεύγοντος για το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης απόφασης ― Βάρος αποδείξεως.
Πολεοδομία και Χωροταξία ― Άδεια οικοδομής ― Κατά πόσο η άδεια οικοδομής που εκδόθηκε με χαλάρωση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας εξυπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον στην κριθείσα περίπτωση ― Κρίθηκε ότι η υιοθέτηση της αιτιολογίας της πολεοδομικής άδειας, δεν συνιστούσε επαρκή έρευνα για την έκδοση της επακόλουθης άδειας οικοδομής.
Οι αιτητές, κάτοχοι διαμερισμάτων πολυκατοικίας, προσέβαλαν την άδεια οικοδομής αναφορικά με ανάπτυξη ακινήτου κειμένου απέναντι από την πολυκατοικία τους.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, εν μέρει ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Οι καθ' ων η αίτηση πρόβαλαν δύο προδικαστικές ενστάσεις. Ισχυρίστηκαν ότι οι αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την εγκυρότητα της επίδικης άδειας οικοδομής.
Για τη θεμελίωση της ύπαρξης έννομου συμφέροντος, αρκεί ο εύλογος ισχυρισμός ότι η προσβαλλόμενη πράξη θίγει έννομο συμφέρον του προσφεύγοντος. Δεν απαιτείται απόδειξη, αλλά αρκεί η πιθανολόγηση.
Η προδικαστική αυτή ένσταση πρέπει να απορριφθεί, αναφορικά με την προσθήκη του διώροφου χώρου στάθμευσης. Οι αιτητές όμως δεν έχουν πείσει πώς οι τροποποιήσεις στον υπόγειο χώρο στάθμευσης και στο μεσοπάτωμα της ανάπτυξης που βρίσκεται στην Εμπορική Ζώνη δυνατό να επηρεάζει τα συμφέροντά τους. Συνεπώς η ένσταση γίνεται αποδεκτή ως προς το μέρος αυτό της άδειας οικοδομής μόνο.
2. Προβλήθηκε στη συνέχεια ότι οι προσφυγές είναι εκπρόθεσμες.
Έχει κατ' επανάληψη νομολογηθεί ότι ο χρόνος των 75 ημερών που προβλέπεται από το Αρθρο 146.3 του Συντάγματος ενεργοποιείται αφότου η απόφαση περιέρχεται σε γνώση του προσφεύγοντος. Η γνώση πρέπει να είναι τέτοια ώστε να καθιστά τον επηρεαζόμενο ενήμερο για κάθε ουσιώδη πτυχή της απόφασης και τις επακόλουθες επιπτώσεις στα συμφέροντά του, ώστε να είναι σε θέση να ασκήσει προσφυγή για την προστασία των συμφερόντων του.
Τέτοια γνώση δεν μπορούσαν να λάβουν οι αιτητές με την έναρξη των εργασιών, όπως πρόβαλαν οι καθ' ων η αίτηση. Εν πάση περιπτώσει, το βάρος απόδειξης του εκπρόθεσμου της προσφυγής έχουν οι καθ' ων η αίτηση. Δεν απέδειξαν ότι οι αιτητές έλαβαν πλήρη γνώση της επίδικης απόφασης με την έννοια που απαιτείται από τη νομολογία πριν την 17.3.98. Η προδικαστική αυτή ένσταση απορρίπτεται.
3. Δεν προκύπτει εν προκειμένω πώς το δημόσιο συμφέρον καλύτερα εξυπηρετείται στη συγκεκριμένη περίπτωση με τη μη αυστηρή εφαρμογή των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου, ώστε με τη χρήση των 37 χώρων στάθμευσης από το κοινό που επισκέπτεται την οκταόροφη πολυκατοικία να δικαιολογούνται οι χορηγηθείσες χαλαρώσεις.
Προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία, ότι οι καθ' ων η αίτηση δεν προέβηκαν σε έρευνα πριν εκδώσουν την άδεια οικοδομής. Απλά περιορίστηκαν στα συμπεράσματα της Τεχνικής Επιτροπής στην εξέταση της αίτησης για την έκδοση της πολεοδομικής άδειας.
Από τα στοιχεία των φακέλων δεν προκύπτουν τα γεγονότα που διερευνήθηκαν και οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση του αριθμού των χώρων στάθμευσης θα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην περιοχή και ότι δεν αναμενόταν να επηρεασθούν οι ανέσεις της περιοχής.
4. Για όλους τους πιο πάνω λόγους η επίδικη άδεια αναφορικά με την προσθήκη του διώροφου χώρου στάθμευσης, ακυρώνεται. Οι προσφυγές στο μέτρο που προσβάλλουν το μέρος της διοικητικής απόφασης που αφορά τις τροποποιήσεις στον υπόγειο χώρο στάθμευσης και στο μεσοπάτωμα της ανάπτυξης, απορρίπτονται. Έχοντας υπόψη ότι οι προσφυγές πετυχαίνουν μερικώς, επιδικάζεται υπέρ των αιτητών το ½ των εξόδων.
Διαταγή ως ανωτέρω.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Χαραλάμπους v. Δημοκρατίας (Aρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 73,
Hawaii Hotels Limited v. Κυπριακής Δημοκρατίας (Aρ. 2) (1995) 4 Α.Α.Δ. 2835.
Προσφυγή.
Oι αιτητές στην Yπόθεση Aρ. 332/98 εμφανίζονται προσωπικά.
Ε. Βραχίμη, για την Αιτήτρια στην Yπόθεση Aρ. 438/98.
Κ. Μιχαηλίδης, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Α. Αιμιλιανίδης, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Οι δύο αυτές προσφυγές συνεκδικάστηκαν γιατί παρουσιάζουν κοινά πραγματικά γεγονότα και νομικά σημεία.
Υπήρξε τεράστια καθυστέρηση στην εκδίκασή τους, λόγω επανειλημμένων αναβολών, τροποποίησης και αλλαγής δικηγόρων.
Προσβάλλεται με αυτές η άδεια οικοδομής με αρ. 2421 που εκδόθηκε στις 28.8.97 για την προσθήκη διώροφου χώρου στάθμευσης και τροποποιήσεις στον υπόγειο χώρο στάθμευσης και στο μεσοπάτωμα εγκριθείσας εμπορικής ανάπτυξης στο Τεμάχιο με αρ. 60, Φ.Σχ.21.54.3.4., Τμήμα C, στους Αγίους Ομολογητές στη Λευκωσία.
Το εν λόγω τεμάχιο εντάσσεται σε δύο ζώνες. Το βόρειο τμήμα του εφάπτεται της λεωφόρου Μακαρίου και εντάσσεται στην Εμπορική Ζώνη. Το νότιο τμήμα του εφάπτεται της οδού Σαρωνικού και εντάσσεται στην Οικιστική Ζώνη.
Ο επίδικος χώρος στάθμευσης οικοδομήθηκε στην Οικιστική Ζώνη και εφάπτεται του οδικού συνόρου στην οδό Σαρωνικού για να εξυπηρετεί την οκταόροφη πολυκατοικία που ανεγέρθηκε στην Εμπορική Ζώνη.
Οι αιτητές είναι ιδιοκτήτες ή κάτοχοι διαμερισμάτων πολυκατοικίας που βρίσκεται στην οδό Σαρωνικού, απέναντι από την επίδικη ανάπτυξη.
Οι αιτήσεις για αντικατάσταση της αιτούμενης θεραπείας Α, ούτως ώστε πέραν της άδειας οικοδομής με αρ. 2421 ημερομηνίας 28.8.97 να γίνει αναφορά στην πολεοδομική άδεια με αρ. 1848, απορρίφθηκαν με απόφασή μου ημερομηνίας 31.10.03, στην οποία ανέφερα τα πιο κάτω:
«... επιζητείται συγκαλυμμένα προσθήκη θεραπείας που οδηγεί σε προσβολή άλλης αυτοτελούς διοικητικής πράξης, δηλαδή της έκδοσης της πολεοδομικής άδειας. Παρόλο ότι η πράξη αυτή είναι συναφής με την προσβαλλόμενη άδεια οικοδομής, εντούτοις δεν παύει από του να είναι μία ξεχωριστή διοικητική πράξη που στο στάδιο αυτό προσβολή της είναι σαφώς εκπρόθεσμη.»
Οι αιτητές, οι οποίοι αντιλήφθηκαν ότι διεξάγονταν οικοδομικές εργασίες στο επίδικο ακίνητο, ζήτησαν με επιστολή τους ημερομηνίας 17.2.98 προς το Δημοτικό Μηχανικό του Δήμου Λευκωσίας την άμεση επέμβαση του Δήμου, προβάλλοντας ότι η επίδικη οικοδομή βρισκόταν σε απόσταση λιγότερη του επιτρεπόμενου ορίου από το οδικό σύνορο.
Ο Δημοτικός Μηχανικός απάντησε με επιστολή ημερομηνίας 17.3.98 αναφέροντας τα πιο κάτω:
«.... οι οικοδομικές εργασίες διεξάγονται σύμφωνα με πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής που εκδόθηκαν από το Δήμο.
Οι άδειες εκδόθηκαν με βάση τις πρόνοιες της σχετικής Νομοθεσίας και μετά από χαλάρωση που ο Δήμος, στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας που του παρέχεται από αυτή και ειδικότερα την παράγραφο 10.4 του παραρτήματος «Β» του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, παραχώρησε, σε ότι αφορά την απόσταση της οικοδομής από το Νότιο οδικό σύνορο.
Ο Δήμος παραχώρησε την χαλάρωση γιατί έκρινε ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται, εφόσο, σύμφωνα με όρο που τέθηκε στις άδειες, 37 από τους χώρους στάθμευσης θα διατίθενται για χρήση από το κοινό και αφού έλαβε υπόψη:
α) ότι η αύξηση του αριθμού των χώρων στάθμευσης θα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην περιοχή/άξονας δραστηριότητας),
β) δεν αναμένεται να επηρεασθούν οι ανέσεις της περιοχής,
γ) και την πολιτική του κράτους για δημιουργία χώρων στάθμευσης από τον ιδιωτικό τομέα.»
Οι δικηγόροι των καθ' ων η αίτηση πρόβαλαν δύο προδικαστικές ενστάσεις. Ισχυρίστηκαν ότι οι αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την εγκυρότητα της επίδικης άδειας οικοδομής. Υποστήριξαν τη θέση τους αυτή αναφέροντας πως οι χώροι στάθμευσης θα χρησιμοποιούνται από τα πρόσωπα τα οποία είτε εργάζονται, είτε επισκέπτονται τα γραφεία και υποστατικά της οκταόροφης πολυκατοικίας, που ανεγέρθηκε νόμιμα στο βόρειο τμήμα του οικοπέδου που βρίσκεται στην Εμπορική Ζώνη και εφάπτεται της λεωφόρου Μακαρίου και ότι από τη λειτουργία του επίδικου χώρου στάθμευσης δε θα υπάρχει ηχορύπανση ή ατμοσφαιρική ρύπανση μεγαλύτερη από εκείνη που θα υπήρχε εάν δε γινόταν ο χώρος στάθμευσης.
Η προσβαλλόμενη πράξη δεν αφορά άμεσα τους αιτητές. Εξέτασα επομένως κατά πόσο έχουν πιθανολογήσει έννομο συμφέρον με τον ισχυρισμό τους ότι θα προκληθούν δυσμενείς επιπτώσεις στις ανέσεις τους με την αύξηση της κυκλοφορίας, θορύβου, ηχορύπανσης και ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ως αποτέλεσμα της εισόδου και εξόδου των οχημάτων του υπέργειου χώρου στάθμευσης στην οδό Σαρωνικού απέναντι από την είσοδο της πολυκατοικίας στην οποία διαμένουν και τους δικούς τους χώρους στάθμευσης.
Για τη θεμελίωση της ύπαρξης έννομου συμφέροντος αρκεί ο εύλογος ισχυρισμός ότι η προσβαλλόμενη πράξη θίγει έννομο συμφέρον του προσφεύγοντος. Δεν απαιτείται απόδειξη, αλλά αρκεί η πιθανολόγηση. (Βλ. Χαραλάμπους v. Δημοκρατίας (Aρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 73).
Η προδικαστική αυτή ένσταση πρέπει να απορριφθεί αναφορικά με την προσθήκη του διώροφου χώρου στάθμευσης. Οι αιτητές όμως δε με έχουν πείσει πώς οι τροποποιήσεις στον υπόγειο χώρο στάθμευσης και στο μεσοπάτωμα της ανάπτυξης που βρίσκεται στην Εμπορική Ζώνη δυνατό να επηρεάζει τα συμφέροντά τους. Συνεπώς η ένσταση γίνεται αποδεκτή ως προς το μέρος αυτό της άδειας οικοδομής μόνο.
Προβλήθηκε στη συνέχεια ότι οι προσφυγές είναι εκπρόθεσμες. Η επίδικη άδεια οικοδομής εκδόθηκε στις 28.8.97, ενώ οι προσφυγές καταχωρήθηκαν η μεν 332/98 στις 9.4.98, η δε 438/98 στις 19.5.98. Είναι η θέση τους ότι ο ισχυρισμός των αιτητών πως έλαβαν γνώση του περιεχομένου της επίδικης απόφασης με την επιστολή του Δημοτικού Μηχανικού του Δήμου Λευκωσίας ημερομηνίας 17.3.98 δεν πρέπει να γίνει αποδεκτός. Πρόβαλαν ότι οι αιτητές έβλεπαν, αφού κατοικούσαν απέναντι, ότι οι επίδικες εργασίες άρχισαν το Σεπτέμβριο του 1997 και θα μπορούσαν να ζητήσουν από το Δήμο να τους πληροφορήσει γι' αυτές.
Οι αιτητές, αντίθετα, ισχυρίστηκαν ότι έλαβαν πλήρη γνώση της επίδικης απόφασης με την επιστολή ημερομηνίας 17.3.98.
Έχει κατ' επανάληψη νομολογηθεί ότι ο χρόνος των 75 ημερών που προβλέπεται από το Αρθρο 146.3 του Συντάγματος ενεργοποιείται αφότου η απόφαση περιέρχεται σε γνώση του προσφεύγοντος. Η γνώση πρέπει να είναι τέτοια ώστε να καθιστά τον επηρεαζόμενο ενήμερο για κάθε ουσιώδη πτυχή της απόφασης και τις επακόλουθες επιπτώσεις στα συμφέροντά του, ώστε να είναι σε θέση να ασκήσει προσφυγή για την προστασία των συμφερόντων του.
Θεωρώ ότι τέτοια γνώση δεν μπορούσαν να λάβουν οι αιτητές με την έναρξη των εργασιών, όπως πρόβαλαν οι δικηγόροι των καθ' ων η αίτηση. Εν πάση περιπτώσει, το βάρος απόδειξης του εκπρόθεσμου της προσφυγής έχουν οι καθ' ων η αίτηση. Δεν απέδειξαν ότι οι αιτητές έλαβαν πλήρη γνώση της επίδικης απόφασης με την έννοια που απαιτείται από τη νομολογία πριν την 17.3.98. Η προδικαστική αυτή ένσταση απορρίπτεται.
Οι αιτητές ισχυρίστηκαν ότι οι καθ' ων η αίτηση εξέδωσαν την άδεια οικοδομής χωρίς να εξετάσουν αν λόγοι δημόσιου συμφέροντος δικαιολογούσαν χαλάρωση από τους σχετικούς κανονισμούς. Υποστήριξαν ότι η επίκληση του δημόσιου συμφέροντος πρέπει να στοιχειοθετείται επαρκώς.
Ισχυρίστηκαν περαιτέρω ότι η επίδικη απόφαση πάσχει από έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας.
Οι δικηγόροι των καθ' ων η αίτηση υποστηρίζοντας ότι η χαλάρωση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας έγινε για να εξυπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον, παρέπεμψαν στην Hawaii Hotels Limited v. Κυπριακής Δημοκρατίας (Aρ. 2) (1995) 4 Α.Α.Δ. 2835, 2844 παραθέτοντας το πιο κάτω απόσπασμα:
«Το δημόσιο συμφέρον έχει ως λόγο το κοινό καλό, συνισταμένη του οποίου είναι η τήρηση του νόμου και η προαγωγή των σκοπών του. Το δημόσιο συμφέρον ως λόγος για χαλάρωση των προνοιών του νόμου, έχει αποκλειστικό σκοπό να καταστήσει την προαγωγή των σκοπών του νόμου στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπό το φως των γεγονότων της υπόθεσης, εφικτή, πράγμα που θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί με την αυστηρή εφαρμογή των προνοιών του νόμου. Το δημόσιο συμφέρον δεν αποτελεί στέγαστρο για την παράκαμψη του νόμου με τον οποίο κατά κανόνα ταυτίζεται. Η επίκληση του δημόσιου συμφέροντος δεν εξισούται με την εξυπηρέτησή του. Τα γεγονότα τα οποία συνθέτουν και προσδιορίζουν το δημόσιο συμφέρον, πρέπει να καθορίζονται και εξ αυτών να συνάγεται η εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος με τις χαλαρώσεις που χορηγούνται (βλ. Στεφανίδης κ.ά. v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 367). Παρέκλιση από τις διατάξεις του νόμου εξ ονόματος του δημόσιου συμφέροντος, δικαιολογείται μόνο όπου καταδεικνύεται ότι το συμφέρον του δημοσίου καλύτερα εξυπηρετείται στη συγκεκριμένη περίπτωση με τη μη αυστηρή εφαρμογή του. Εξαίρεση από το νόμο χάριν του δημόσιου συμφέροντος, αποτελεί μέσο για μετριασμό των συνεπειών της εφαρμογής του, όπου τούτο επιβάλλεται από τα γεγονότα της υπόθεσης και δικαιολογείται από τους απώτερους στόχους της νομοθεσίας.»
Έχω τη γνώμη ότι οι αρχές αυτές δεν συνηγορούν υπέρ της έκδοσης της επίδικης άδειας. Δεν προκύπτει πώς το δημόσιο συμφέρον καλύτερα εξυπηρετείται στη συγκεκριμένη περίπτωση με τη μη αυστηρή εφαρμογή των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου, ώστε με τη χρήση των 37 χώρων στάθμευσης από το κοινό που επισκέπτεται την οκταόροφη πολυκατοικία να δικαιολογούνται οι χορηγηθείσες χαλαρώσεις.
Πέραν της εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος, όπως προκύπτει από την επιστολή του Δημοτικού Μηχανικού ημερομηνίας 17.3.98, λήφθηκε υπόψη το γεγονός ότι η αύξηση του αριθμού των χώρων στάθμευσης θα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην περιοχή, καθώς και η πολιτική του κράτους για δημιουργία χώρων στάθμευσης από τον ιδιωτικό τομέα, και ότι δεν αναμενόταν να επηρεασθούν οι ανέσεις της περιοχής.
Προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία ότι οι καθ' ων η αίτηση δεν προέβηκαν σε έρευνα πριν εκδώσουν την άδεια οικοδομής. Απλά περιορίστηκαν στα συμπεράσματα της Τεχνικής Επιτροπής στην εξέταση της αίτησης για την έκδοση της πολεοδομικής άδειας.
Από τα στοιχεία των φακέλων δεν προκύπτουν τα γεγονότα που διερευνήθηκαν και οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση του αριθμού των χώρων στάθμευσης θα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην περιοχή και ότι δεν αναμενόταν να επηρεασθούν οι ανέσεις της περιοχής.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η επίδικη άδεια αναφορικά με την προσθήκη του διώροφου χώρου στάθμευσης, ακυρώνεται. Οι προσφυγές στο μέτρο που προσβάλλουν το μέρος της διοικητικής απόφασης που αφορά τις τροποποιήσεις στον υπόγειο χώρο στάθμευσης και στο μεσοπάτωμα της ανάπτυξης, απορρίπτονται. Έχοντας υπόψη ότι οι προσφυγές πετυχαίνουν μερικώς, επιδικάζεται υπέρ των αιτητών το ½ των εξόδων.
Διαταγή ως ανωτέρω.