|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 4 ΑΑΔ 81
2 Φεβρουαρίου, 2006
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1200/2004)
Διοικητικό Όργανο ― Συλλογικά όργανα ― Σύνθεση ― Η νομιμότητα της εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο ― Περιστάσεις της κακής σύνθεσης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών στην κριθείσα περίπτωση.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της ακύρωσης της άδειάς του για οδική χρήση αστικού ταξί.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Ανεξάρτητα από το αν έχει εγερθεί ή όχι, εκ μέρους των διαδίκων, το Δικαστήριο μπορεί να εξετάσει και αυτεπάγγελτα τη νομιμότητα της σύνθεσης της Αναθεωρητικής Αρχής.
Στην παρούσα περίπτωση διαπιστώνεται από τα πρακτικά ότι στη συνεδρίαση της 18/6/2003, κατά την οποία εξετάστηκε η ιεραρχική προσφυγή και κλήθηκαν και ακούστηκαν το ενδιαφερόμενο μέρος και ο αιτητής, ο οποίος υποβλήθηκε σε εκτεταμένο ερωτηματολόγιο, ήταν παρόντες ο Πρόεδρος της Αναθεωρητικής Αρχής, Α. Μισός και τα μέλη Γ. Ιωάννου και Γ. Κυπριανού. Όμως στην επόμενη συνεδρίαση της 29/10/2004, στην οποία εκδόθηκε η επίδικη απόφαση, η σύνθεση διαφοροποιήθηκε. Παρόντες αυτή τη φορά ήταν ο Πρόεδρος Α. Μισός και ο Γ. Κυπριανού, αλλά και το μέλος Χ. Παντελή, που δεν συμμετείχε στην προηγούμενη συνεδρίαση κατά τη διάρκεια της οποίας οι διάδικοι είχαν υποβληθεί σε εξέταση. Προκύπτει επομένως ότι η επίδικη απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών λήφθηκε στην απουσία του μέλους της (Γ. Ιωάννου), ο οποίος ήταν παρών κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής.
Εφόσον ο Γ. Ιωάννου παρίστατο κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής και είχε ακούσει τις θέσεις των δύο πλευρών η μη εμφάνισή του κατά την έκδοση της απόφασης έπληξε καίρια τη νομιμότητα της σύνθεσης της Αναθεωρητικής Αρχής αφού παραμένει άγνωστο πώς η παρουσία του θα ήταν δυνατό να επηρεάσει την έκβαση της ιεραρχικής προσφυγής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Δημοκρατία v. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598,
Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου v. Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314,
Α.ΤΗ.Κ. v. Δημοκρατίας κ.ά. (2004) 3 Α.Α.Δ. 53.
Προσφυγή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Α. Μιλτιάδου-Ομήρου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Καθ'ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.:
(α) Εισαγωγικά.
Με την παρούσα προσφυγή ο Αναστάσης Αργυρού από την Πάφο (αιτητής) αμφισβητεί την εγκυρότητα της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (η Αρχή), η οποία αφού αποδέχθηκε την ιεραρχική προσφυγή του Αλέκου Κυριάκου (ενδιαφερόμενου μέρους) ακύρωσε την άδεια οδικής χρήσης αστικού ταξί που είχε εκδώσει στον αιτητή. Έχει υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι η επίδικη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί γιατί,
(i) Το ενδιαφερόμενο μέρος δεν είχε έννομο συμφέρον κατά την άσκηση της ιεραρχικής του προσφυγής,
(ii) Η συγκρότηση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ήταν παράνομη,
(iii) Δεν είχε διεξαχθεί η δέουσα έρευνα και γιατί,
(iv) Η απόφαση είναι αναιτιολόγητη.
(β) Η σύνθεση της Αναθεωρητικής Αρχής.
Έχει υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι κατά τη συνεδρία της 29/10/2004 δύο μέλη απουσίαζαν για άγνωστο λόγο, χωρίς να βεβαιώνεται ότι είχαν προσκληθεί δεόντως. Εκτός από τον πιο πάνω πολύ γενικό τρόπο προώθησης της εισήγησης, το θέμα δεν έτυχε άλλης πιο συγκεκριμένης αναφοράς και η δικηγόρος της καθ'ης η αίτηση δεν περιέλαβε οποιοδήποτε σχόλιο για τη σύνθεση - συγκρότηση της Αναθεωρητικής Αρχής στη γραπτή αγόρευσή της.
Ανεξάρτητα από το αν έχει εγερθεί ή όχι, εκ μέρους των διαδίκων, το Δικαστήριο μπορεί να εξετάσει και αυτεπάγγελτα τη νομιμότητα της σύνθεσης της Αναθεωρητικής Αρχής στις εν λόγω συνεδρίες (Δημοκρατία v. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, 607 και Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου v. Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (2002) 3 Α.Α.Δ. 314).
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 4 του Ν. 9/82,
"4.-(1) Καθιδρύεται αναθεωρητική αρχή αδειών έχουσα εξουσίαν και καθήκον την εξέτασιν ιεραρχικών προσφυγών ασκουμένων δυνάμει του Αρθρου 4Α του παρόντος Νόμου.
(2) Η αναθεωρητική αρχή αδειών σύγκειται εξ ενός προέδρου κεκτημένου νομικήν κατάρτισιν και τεσσάρων ετέρων μελών εχόντων ειδικήν γνώσιν και πείραν περί τα θέματα μεταφορών, απάντων διοριζομένων υπό του Υπουργικού Συμβουλίου.
...................................................................................................
(14) Ο πρόεδρος ή το ασκούν καθήκοντα προέδρου μέλος και έτερα δύο μέλη αποτελούν απαρτίαν."
Στην παρούσα περίπτωση διαπιστώνεται από τα πρακτικά ότι στη συνεδρίαση της 18/6/2003, κατά την οποία εξετάστηκε η ιεραρχική προσφυγή και κλήθηκαν και ακούστηκαν το ενδιαφερόμενο μέρος και ο αιτητής, ο οποίος υποβλήθηκε σε εκτεταμένο ερωτηματολόγιο, ήταν παρόντες ο Πρόεδρος της Αναθεωρητικής Αρχής, Α. Μισός και τα μέλη Γ. Ιωάννου και Γ. Κυπριανού. Όμως στην επόμενη συνεδρίαση της 29/10/2004, στην οποία εκδόθηκε η επίδικη απόφαση, η σύνθεση διαφοροποιήθηκε. Παρόντες αυτή τη φορά ήταν ο Πρόεδρος Α. Μισός και ο Γ. Κυπριανού, αλλά και το μέλος Χ. Παντελή που δεν συμμετείχε στην προηγούμενη συνεδρίαση κατά τη διάρκεια της οποίας οι διάδικοι είχαν υποβληθεί σε εξέταση. Προκύπτει επομένως ότι η επίδικη απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών λήφθηκε στην απουσία του μέλους της (Γ. Ιωάννου), ο οποίος ήταν παρών κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής. Οι συνέπειες της διαφοροποίησης στη σύνθεση ενός διοικητικού οργάνου εξετάστηκαν από την Πλήρη Ολομέλεια στην Α.ΤΗ.Κ. v. Δημοκρατίας κ.ά. (2004) 3 Α.Α.Δ. 53. Τα ακόλουθα αποσπάσματα από την πιο πάνω απόφαση είναι αρκετά διαφωτιστικά:
"Θέλουμε εν πρώτοις να επισημάνουμε ότι η κακή σύνθεση του διοικητικού οργάνου δυνατόν να εμφανίζει δύο όψεις. Η σύνθεση πάσχει αν μέλος που απουσίαζε σε προηγούμενη συνεδρία μετέχει στην επόμενη ή επόμενες χωρίς να έχει προηγουμένως ενημερωθεί για όσα έλαβαν χώρα στην απουσία του. Η σύνθεση όμως πάσχει, και αυτή είναι η δεύτερη όψη του θέματος, αν δεν έχει αποδειχθεί ότι όλα τα μέλη του συλλογικού οργάνου έλαβαν κανονικά ειδοποίηση για τη συνεδρία του, πολύ περισσότερο στην περίπτωση που υπήρξε προηγούμενη απουσία μέλους.
........................................................................................................
Όσον αφορά την πτυχή που αφορά την απουσία μελών σχετικό είναι το Αρθρo 22 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου Αρ. 158(1)/99. Έχει ως εξής:
'Η διαδικασία συζήτησης και λήψης απόφασης για ορισμένο θέμα πρέπει να διεξάγεται από την αρχή μέχρι το τέλος από τα ίδια μέλη του συλλογικού οργάνου. Αν η διαδικασία παρατείνεται σε περισσότερες συνεδρίες και η σύνθεση του οργάνου μετά την πρώτη συνεδρία αλλάξει με τη συμμετοχή μελών που ήταν απόντα στις προηγούμενες συνεδρίες, το συλλογικό όργανο δεν μπορεί να λάβει έγκυρη απόφαση στην τελευταία συνεδρία, εκτός αν στη συνεδρία αυτή επαναληφθεί από την αρχή η διαδικασία και η συζήτηση που προηγήθηκε. Αυτό δεν απαιτείται, όταν πρόκειται για απουσία από συνεδρία που ασχολήθηκε με προκαταρκτικά θέματα ή όταν τα μέλη τα οποία λαμβάνουν την τελική απόφαση είναι πλήρως ενημερωμένα σχετικά με όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη λήψη απόφασης.'
Τα πιο πάνω στην ουσία αποτελούν αντιγραφή της ελληνικής νομολογίας επί του θέματος η οποία συνοψίζεται στο σύγγραμμα του Ε. Π. Σπηλιωτόπουλου «Εγχειρίδιον Διοικητικού Δικαίου» 6η έκδοση σελ. 133, ως εξής:
'Όλα τα μέλη του συλλογικού οργάνου που παίρνουν την απόφαση πρέπει να έχουν παραστεί σε όλη την εξέταση της υπόθεσης, από την αρχή έως το τέλος, διότι μόνο με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζεται η πλήρης ενημέρωση κάθε μέλους ώστε να κριθεί η υπόθεση με τη γνώση και στάθμιση των στοιχείων που προκύπτουν κατά την εξέτασή της. Εάν η εξέταση της υπόθεσης παραταθεί σε περισσότερες διαδοχικές συνεδριάσεις και κατά την τελευταία συνεδρίαση, κατά την οποία λαμβάνεται η απόφαση, έχει μεταβληθεί η σύνθεση, με τη συμμετοχή και μελών τα οποία δεν μετείχαν στις προηγούμενες συνεδριάσεις, πρέπει η διαδικασία και η συζήτηση να επαναληφθούν πλήρως (ΣΕ 2257/1983, 1670/1987, 1260/1988).'
Στην υπόθεση Ευσταθίου κ.ά. v. Πολυβίου κ.ά. (2000) 3 A.A.Δ. 367, το δικαστήριο πρωτόδικα ακύρωσε την επίδικη απόφαση αφού από διαδοχικές συνεδρίες του συλλογικού οργάνου απουσίαζαν μέλη του χωρίς να φαίνεται στα πρακτικά ότι στις επόμενες συνεδρίες που τα μέλη ήταν παρόντα τύγχαναν ενημέρωσης για όσα προηγήθηκαν. Κρίθηκε κατ' έφεση ότι η πρωτόδικη απόφαση ήταν ορθή."
Στην παρούσα περίπτωση φαίνεται από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί ότι υπήρξε παραβίαση των πιο πάνω αρχών. Στις 18/6/2003 εξετάστηκε η ιεραρχική προσφυγή στην απουσία του μέλους Χ. Παντελή, ακούστηκαν οι διάδικοι και υποβλήθηκε σειρά ερωτήσεων στον αιτητή. Στην επόμενη συνεδρία της 29/10/2004, στην οποία λήφθηκε η απόφαση, δεν φαίνεται ότι υπήρξε ενημέρωση του Χ. Παντελή για τα προηγηθέντα και παράλληλα απουσίαζε το μέλος Γ. Ιωάννου που συμμετείχε στην καθοριστική συνεδρίαση της 18/6/2003. Εφόσον ο Γ. Ιωάννου παρίστατο κατά την εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής και είχε ακούσει τις θέσεις των δύο πλευρών η μη εμφάνιση του κατά την έκδοση της απόφασης έπληξε καίρια τη νομιμότητα της σύνθεσης της Αναθεωρητικής Αρχής αφού παραμένει άγνωστο πως η παρουσία του θα ήταν δυνατό να επηρεάσει την έκβαση της ιεραρχικής προσφυγής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα σε βάρος των καθ'ων η αίτηση. Έχοντας υπόψη την πιο πάνω κατάληξη δεν κρίνω σκόπιμο να ασχοληθώ με τους υπόλοιπους λόγους της προσφυγής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.