|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1076/2004)
25 Σεπτεμβρίου, 2006
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 24 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΚΥΠΡΟΥ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
΄Ηβη Καραβιώτου (κα), για Χρ. Νικολάου, για τους Αιτητές.
Ρ. Βραχίμη - Πετρίδου (κα), Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η παρούσα προσφυγή στρέφεται εναντίον απόφασης των καθ' ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στους αιτητές στις 27/10/2004, και με την οποία ιεραρχική προσφυγή τους εναντίον απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής, ημερομηνίας 28/8/2003, να μην παραχωρήσει πολεοδομική άδεια μετατροπής κτήματός τους από χωράφι σε οικόπεδο, στη Λεμεσό, απορρίφθηκε.
Οι αιτητές, ιδιοκτήτες ακινήτου στη Λεμεσό, υπέβαλαν το 1986 στην Πολεοδομική Αρχή - (Δήμο Λεμεσού - (ο «Δήμος»)) - αίτηση για διαχωρισμό ακινήτου τους σε οικόπεδα. Το αίτημά τους εγκρίθηκε και από το διαχωρισμό προέκυψε, μεταξύ άλλων, το τεμάχιο 1441. Το τεμάχιο αυτό και άλλα μαζί ενεγράφησαν, αντί ως οικόπεδα, ως χωράφια, επειδή η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, (η «Α.Η.Κ.»), αρνήθηκε να τα ηλεκτροδοτήσει, για το λόγο ότι πάνω από αυτά διέρχεται η εναέρια γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος ΜΟΝΗ - ΠΟΛΕΜΙΔΙΑ. Σε μεταγενέστερο στάδιο, η Α.Η.Κ. αναθεώρησε την απόφασή της και πληροφόρησε τους αιτητές ότι αποφάσισε να ηλεκτροδοτήσει τα εν λόγω τεμάχια, μεταξύ αυτών και το επίδικο, καθόρισε δε το ύψος της συνεισφοράς τους για τη δαπάνη ηλεκτροδότησης του τεμαχίου 1441 σε £Κ1.365,12. Οι αιτητές το ποσό αυτό το κατέβαλαν και η Α.Η.Κ., με επιστολή της ημερομηνίας 16/11/1998, ενημέρωσε σχετικά το Δήμο.
Ακολούθως, στις 6/7/2000, οι αιτητές υπέβαλαν στο Δήμο αίτηση για μετατροπή του πιο πάνω τεμαχίου από χωράφι σε οικόπεδο. Ο Δήμος ζήτησε τις απόψεις της Α.Η.Κ., η οποία ανέφερε ότι:-
«... δεν μπορεί να συναινέσει στον πιο πάνω διαχωρισμό και αυτό επειδή, ..., προωθείται νομοθεσία η οποία θα καθορίζει τις ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των γραμμών μεταφοράς και των οικοπέδων, και έτσι δεν κρίνουμε ορθό να συγκατατεθούμε στη δημιουργία οικοπέδων τα οποία, με την έγκριση της νέας νομοθεσίας, δεν θα μπορούν να αξιοποιηθούν από τους πιθανούς αγοραστές τους.»
Δεδομένης της πιο πάνω θέσης της Α.Η.Κ., ο Δήμος απέρριψε το αίτημα, για το λόγο ότι:-
«... η ΑΗΚ δεν συστήνει τη χορήγηση της άδειας διότι το χωράφι βρίσκεται κάτω από καλώδια υψηλής τάσης.».
Εναντίον της πιο πάνω απόφασης καταχωρήθηκε ιεραρχική προσφυγή.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, αφού ζήτησε και πήρε τις απόψεις του Δήμου και του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, υπέβαλε σημείωμα στην αρμόδια Υπουργική Επιτροπή. Σ' αυτό, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι:-
«5. Η Πολεοδομική Αρχή η οποία εισηγείται απόρριψη της Ιεραρχικής Προσφυγής σε σχετική έκθεσή της αναφέρει τα ακόλουθα:-
«(α) Οι λόγοι άρνησης βασίζονται στις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού και η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής εκτελέστηκε νόμιμα αφού λήφθηκαν υπόψη και εξετάστηκαν όλα τα γεγονότα και οι ιδιαιτερότητες της υπόθεσης.
(β) Η διαδικασία εξέτασης αιτήσεων για οικοπεδοποίηση χωραφιών είναι καθορισμένη και πάντοτε ζητείται η άποψη της Α.Η.Κ.
(γ) Στην επιστολή της Α.Η.Κ. την οποία επικαλούνται οι αιτητές η Α.Η.Κ. αναφέρει ότι δεν έχει ένσταση να ηλεκτροδοτήσει τα συγκεκριμένα οικόπεδα, δεν αναφέρει όμως κατά πόσο έχει αρθεί και το πρόβλημα του επηρεασμού των από την εναέρια γραμμή μεταφοράς υψηλής τάσης. Διαπίστωση της αρμόδιας υπηρεσίας του Δήμου είναι ότι η γραμμή αυτή εξακολουθεί να υφίσταται.
(δ) Τυχόν έγκριση του αιτήματος θα είχε ως επακόλουθο τον περιορισμό της πιθανής μελλοντικής οικιστικής ανάπτυξης του οικοπέδου λόγω του μεγάλου επηρεασμού του από την εναέρια γραμμή μεταφοράς και της ζώνης προστασίας από αυτή.
6. Ο Διευθυντής Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως αφού διαπιστώνει ότι:
(α) Ο λόγος άρνησης χορήγησης πολεοδομικής άδειας δεν ευσταθεί γιατί βασίστηκε στις απόψεις της Α.Η.Κ. οι οποίες όμως διαμορφώθηκαν από δεδομένα μελλοντικά και αβέβαια.
(β) Δεν ενδείκνυται η ανέγερση κατοικίας κάτω από τα καλώδια υψηλής τάσης και συνεπώς δεν υπάρχει λόγος να χορηγηθεί η αιτούμενη πολεοδομική άδεια,
εισηγείται όπως η αρμόδια Υπουργική Επιτροπή θα πρέπει να επιληφθεί της αίτησης ως αυτή είχε υποβληθεί εξ υπαρχής σ' αυτή και να αρνηθεί τη χορήγηση της αιτούμενης άδειας για τον πιο κάτω λόγο.
'Τα καλώδια υψηλής τάσης θα προκαλούν οχληρία και θα επηρεάζουν αρνητικά τις ανέσεις των τυχόν κατοίκων της περιοχής (ουσιώδης παράγων, άρθρο 26(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου'.
7. Το Υπουργείο Εσωτερικών αφού έλαβε υπόψη τόσο τις θέσεις των αιτητών όσο και τις απόψεις των εμπλεκομένων Τμημάτων/Υπηρεσιών ως επίσης τα πραγματικά γεγονότα και νομικά χαρακτηριστικά της αίτησης, εισηγείται όπως η Υπουργική Επιτροπή με βάση τις εξουσίες που διαθέτει από το εδάφιο (2) του άρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου επιληφθεί της αίτησης ως αν αυτή είχε το πρώτο υποβληθεί σ' αυτή και την απορρίψει για το λόγο που περιγράφεται στην παράγραφο (6).»
Στη συνέχεια, η Υπουργική Επιτροπή, σε συνεδρία της, αφού μελέτησε το σημείωμα, ανέφερε:-
«..., εξέτασε τα πραγματικά γεγονότα και νομικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την υποβληθείσα πολεοδομική αίτηση καθώς και τους λόγους που επικαλούνται οι αιτητές και αποφάσισε, σύμφωνα με τις πρόνοιες του ΄Αρθρου 31 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, να επιληφθεί της αίτησης ως αν αυτή είχε υποβληθεί εξ υπαρχής σ' αυτή και να την απορρίψει για τον πιο κάτω λόγο:
'Τα καλώδια υψηλής τάσης θα προκαλούν οχληρία και θα επηρεάζουν αρνητικά τις ανέσεις των τυχόν κατοίκων της περιοχής (ουσιώδης παράγων, άρθρο 26(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου)'.»
Από τους διάφορους νομικούς λόγους, που οι αιτητές επικαλούνται στην προσφυγή τους, με τη γραπτή τους αγόρευση, προώθησαν μόνο τους εξής:- Η προσβαλλόμενη απόφαση:-
1. Δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη και/ή στερείται παντελώς αιτιολογίας.
2. Λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και/ή λόγω πλάνης περί ουσιωδών γεγονότων.
3. Λήφθηκε με λανθασμένη άσκηση της διακριτικής εξουσίας και έχει καταστρατηγηθεί η αρχή της καλής πίστης.
Οι αιτητές, σε σχέση με τον πρώτο λόγο, υπέβαλαν ότι η αιτιολογία, η οποία δόθηκε, υπό τα δεδομένα της υπόθεσης, είναι ελλιπής και με κανένα τρόπο δεν μπορεί να συμπληρωθεί από τα στοιχεία του φακέλου. Η απόφαση είναι δυσμενής γι' αυτούς και η γενική αναφορά για ενδεχόμενη οχληρία από τα καλώδια υψηλής τάσης δεν αποτελεί αιτιολογία. Οι καθ' ων η αίτηση, καίτοι επιλήφθηκαν της αίτησης εξ υπαρχής, δεν αιτιολογούν την απόρριψή της. Είχαν καθήκον, εισηγούνται, να ασκήσουν την εξουσία τους σύμφωνα με το ΄Αρθρο 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972, (Ν. 90/72), (όπως έχει τροποποιηθεί), (ο «Νόμος»), και όχι να λειτουργήσουν ως η εξουσία τους να ήταν δέσμια και να απορρίψουν την αίτηση, για το λόγο και μόνο ότι υπήρχε ένσταση εκ μέρους της Α.Η.Κ.
Οι καθ' ων η αίτηση προβάλλουν το αιτιολογημένο της προσβαλλόμενης απόφασης. Η ύπαρξη καλωδίων υψηλής τάσης, υπέβαλαν, και ο κίνδυνος αυτά να προκαλούν οχληρία, με αρνητικό επηρεασμό των τυχόν κατοίκων της περιοχής, αποτελούν ουσιώδη παράγοντα, τον οποίο έλαβε υπόψη η Υπουργική Επιτροπή. Σ' ό,τι αφορά τα ποσά που οι αιτητές κατέβαλαν στην Α.Η.Κ. για ηλεκτροδότηση του τεμαχίου, αυτά δεν μπορούν να ενταχθούν και να εξεταστούν στο πλαίσιο της παρούσας προσφυγής.
Είναι καλά νομολογημένη αρχή ότι η διοίκηση είναι υποχρεωμένη, κατά την άσκηση της διακριτικής της εξουσίας, να προβαίνει σε επαρκή έρευνα και η έρευνα είναι επαρκής, όταν εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε σχετικού με την υπό εξέταση γεγονότος, στα πλαίσια, πάντοτε, των περιστατικών της υπόθεσης - (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 447, 450).
Στην υπό εξέταση περίπτωση, η Υπουργική Επιτροπή, ασκούσα τις εξουσίες της στη βάση του ΄Αρθρου 31(2) του Νόμου, εξέτασε την αίτηση ως το αίτημα να είχε το πρώτο υποβληθεί σ' αυτή.
Το ΄Αρθρο 26(1) του Νόμου, όπως τροποποιήθηκε από το ΄Αρθρο 5 του Ν. 7/90, προβλέπει:-
«26. - (1) Για να καταλήξει σε πολεοδομική απόφαση δυνάμει του παρόντος Νόμου, η Πολεοδομική Αρχή λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του εφαρμοστέου στην περίπτωση σχεδίου αναπτύξεως καθώς και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα.»
Σύμφωνα με τον Κ. 6 των περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Αιτήσεις και Ιεραρχικές Προσφυγές) Κανονισμών του 1990, (Κ.Δ.Π. 55/90), επιβάλλεται όπως η Πολεοδομική Αρχή, προτού προχωρήσει στην άσκηση των εξουσιών της, ανάλογα με το αντικείμενο της αίτησης, αναζητεί τις απόψεις διαφόρων κυβερνητικών τμημάτων, πράγμα που εδώ έγινε.
Τα γεγονότα φανερώνουν ότι ο Δήμος, όταν αρχικά ενέγραψε το επίδικο τεμάχιο ως χωράφι, βάσισε την απόφασή του στην άρνηση της Α.Η.Κ. να το ηλεκτροδοτήσει, επειδή πάνω από αυτό διερχόταν γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Μεταγενέστερα, χωρίς να επέλθει οποιαδήποτε αλλαγή στην ηλεκτροφόρα αυτή γραμμή, η Α.Η.Κ. διαφοροποίησε τη θέση της, ενέκρινε το αίτημα για ηλεκτροδότηση του κτήματος και ειδοποίησε ανάλογα το Δήμο. Λίγο αργότερα, όμως, σε ερώτημα του Δήμου για μετατροπή του χωραφιού σε οικόπεδο, η Α.Η.Κ. τοποθετήθηκε αρνητικά, στη βάση και πάλι της ύπαρξης της ηλεκτροφόρας γραμμής, με την προσθήκη, όμως, τώρα του μελλοντικού και αβέβαιου γεγονότος ότι θα ψηφισθεί νέα νομοθεσία. Το ανεπίτρεπτο να ληφθούν υπόψη εξωγενή στοιχεία εντοπίστηκε από το Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και υπεδείχθη, με αποτέλεσμα η αίτηση να εξεταστεί από την Υπουργική Επιτροπή ως να είχε το πρώτο υποβληθεί σ' αυτήν. Η Υπουργική Επιτροπή είναι φανερό ότι υιοθέτησε την εισήγηση του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο οποίος, στο σημείωμά του, ανέφερε ότι: «Δεν ενδείκνυται η ανέγερση κατοικίας κάτω από τα καλώδια υψηλής τάσης και συνεπώς δεν υπάρχει λόγος να χορηγηθεί η αιτούμενη πολεοδομική άδεια». Το γιατί «δεν ενδείκνυται» δεν το αιτιολόγησε, ούτε το βάσισε σε οποιαδήποτε στοιχεία. Η κατά γενικό και αόριστο τρόπο αναφορά ότι: «Τα καλώδια υψηλής τάσης θα προκαλούν οχληρία και θα επηρεάζουν αρνητικά τις ανέσεις των τυχόν κατοίκων της περιοχής», όσο και αν ακούγεται λογικοφανής, δεν είναι αποτέλεσμα οποιασδήποτε έρευνας ή ειδικής μελέτης, ώστε να υπάρχουν τα στοιχεία στη βάση των οποίων μορφώθηκε η κρίση για απόρριψη της αίτησης. Το γεγονός, άλλωστε, ότι η Α.Η.Κ., παρά την ύπαρξη των ηλεκτροφόρων καλωδίων, συγκατατέθηκε στην ηλεκτροδότηση και απλά έθετε όρο όπως ζητηθούν οι απόψεις της πριν από την έκδοση άδειας οικοδομής, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι η προτεινόμενη οικοδομή θα απέχει τουλάχιστο 3,6 m από τους αγωγούς, για λόγους ασφαλείας, δημιουργεί ερωτηματικά και ως προς την επάρκεια της έρευνας.
Η Υπουργική Επιτροπή είχε καθήκον να ερευνήσει όλα όσα υπήρχαν στο φάκελο, αφού εξέταζε την υπόθεση εξ υπαρχής, και να αιτιολογήσει πώς η ύπαρξη των καλωδίων αυτών θα επηρεάζει αρνητικά τις ανέσεις των τυχόν κατοίκων. Η επίκληση του αρνητικού επηρεασμού των τυχόν κατοίκων δεν μπορούσε να μετατραπεί σε ουσιώδη παράγοντα, απλώς και μόνο επειδή ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως συμπέρανε ότι «Δεν ενδείκνυται η ανέγερση κατοικίας κάτω από τα καλώδια υψηλής τάσης ...»
Τα γεγονότα της υπόθεσης αποκαλύπτουν ότι ούτε επαρκής έρευνα έγινε, ούτε υπάρχει αιτιολογία που να καθιστά το δικαστικό έλεγχο εφικτό, ελλείψει στοιχείων επιδεκτικών εκτίμησης. Το κενό το οποίο υπάρχει στο αιτιολογικό της απόφασης με κανένα τρόπο δεν μπορεί να πληρωθεί από τα στοιχεία του φακέλου.
Ενόψει των πιο πάνω, η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, λόγω έλλειψης αιτιολογίας.
Σ' ό,τι αφορά τα έξοδα, αυτά επιδικάζονται υπέρ των αιτητών.
Ε. Παπαδοπούλου,
Δ.
/ΜΠ