ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ. 1008/2004)

 

7 Σεπτεμβρίου, 2006

 

[ΝΙΚΟΛΑЇΔΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

ΑΝΤΩΝΗΣ Α. ΦΙΛΙΑΣΤΙΔΗΣ,

 

Αιτητής,

 

ΚΑΙ

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ

1.  ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

 

Καθ΄ων η αίτηση.

_______________

 

Γ. Π. Φαίδωνος μαζί με Γ. Θ. Περικλέους(κα) για τον Αιτητή.

Θ. Πιπερή(κα), Νομικός Λειτουργός για Γεν. Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η αίτηση.

________________

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Ο αιτητής ήταν εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης ενός τεμαχίου στην ενορία ΄Αγιος Νικόλαος, Λάρνακας. Το 1988 αποφασίστηκε όπως καταβληθεί προσπάθεια ώστε σε κάθε πόλη σχεδόν όλα τα κυβερνητικά γραφεία ανεγερθούν σε ενιαίο χώρο. Υπουργική επιτροπή η οποία επιφορτίστηκε με τη μελέτη του έργου εξέτασε πιθανούς χώρους ανέγερσης και στη συνεδρία της ημερ. 10.5.1991, προσδιόρισε τη συγκεκριμένη γη που θα απαλλοτριωνόταν από το Υπουργείο Εσωτερικών για τις ανάγκες της Λάρνακας. Δημοσιεύτηκαν δύο γνωστοποιήσεις, στις 5.7.1991 και 21.8.1992, οι οποίες, όμως, ατόνισαν ύστερα από την υποβολή ενστάσεων. Δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας υπ΄ αρ. 2817, τρίτη γνωστοποίηση, η υπ΄αρ. 1323, ημερ. 20.8.1993. Εναντίον της σκοπούμενης απαλλοτρίωσης καμιά ένσταση δεν υποβλήθηκε. Το Διάταγμα Απαλλοτρίωσης υπ΄ αρ. 1609 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 29.10.1993. Στη Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης ως λόγος της απαλλοτρίωσης αναφέρεται η ανέγερση νέων κυβερνητικών επαρχιακών γραφείων Λάρνακας.

 

Η συμφωνηθείσα αποζημίωση ύψους σχεδόν £110.000 καταβλήθηκε στον αιτητή στις 13.9.1994 και μέρος των απαλλοτριωθέντων τεμαχίων μεταβιβάστηκαν και ενεγράφησαν επ΄ ονόματι της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 

Επειδή επί της απαλλοτριωθείσας περιουσίας δεν είχε προχωρήσει η ανέγερση οποιασδήποτε οικοδομής, στις 21.5.1998, μέσω του δικηγόρου του, ο αιτητής ζήτησε την επιστροφή της περιουσίας του. Ακολούθησαν άλλες δύο επιστολές του αιτητή ημερ. 7.1.1999 και 8.3.1999 με τις οποίες ζητούσε όπως έχει την τελική θέση της κυβέρνησης επί του θέματος.

 

Στις 19.5.1999 ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών τον πληροφόρησε ότι η απαλλοτριωθείσα ιδιοκτησία θα παραμείνει στην κατοχή της Δημοκρατίας, ώστε να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά για τους σκοπούς που αποκτήθηκε.

 

Με νέα επιστολή του ο αιτητής ημερ. 25.6.2001, ζήτησε και πάλι επιστροφή των ακινήτων του. Αυτή τη φορά ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών τον πληροφόρησε ότι «έχουν γίνει όλες οι αναγκαίες τεχνοοικονομικές μελέτες από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα και υπηρεσίες κι΄ έχει πρόσφατα οριστικοποιηθεί ο προγραμματισμός χωροθέτησης διαφόρων υπηρεσιών και ετοιμάστηκε χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου».

 

Ο αιτητής με νέα επιστολή του τρία χρόνια αργότερα, στις  16.7.2004, ζήτησε για τους ίδιους λόγους επιστροφή των ακινήτων του. Το Υπουργείο Εσωτερικών στις 26.8.2004 αρνήθηκε και πάλι γιατί «ο σκοπός που έγινε η απαλλοτρίωση δεν έχει εγκαταλειφθεί». Συγκεκριμένα αναφερόταν ότι όλες οι αναγκαίες τεχνοοικονομικές μελέτες είχαν γίνει από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα και υπηρεσίες, είχε ετοιμαστεί το χωροταξικό σχέδιο και επροωθείτο ο προγραμματισμός της υλοποίησής του. Η επιστολή αυτή συνιστά και την προσβαλλόμενη πράξη.

 

Εν τω μεταξύ είχε αποφασιστεί ότι στο χώρο δεν θα ανεγείρονταν επαρχιακά γραφεία, τα οποία θα έπρεπε να παραμείνουν στο κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα στην περιοχή Παμπούλας. Ο χώρος θα χρησιμοποιείτο για ανέγερση της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λάρνακας, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του Κεντρικού Ταχυδρομείου.

 

΄Ετσι, σε σύσκεψη που έλαβε χώρα στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και ΄Εργων στις 4.7.2002, συμφωνήθηκε όπως το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως ετοιμάσει ρυθμιστικό/χωροταξικό σχέδιο για τον απαλλοτριωμένο χώρο για σκοπούς χωροθέτησης της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λάρνακας, του Κεντρικού Σταθμού Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λάρνακας και του Κεντρικού Ταχυδρομείου. Σε άλλη σύσκεψη που έγινε στις 5.12.2002, έγινε παρουσίαση του προσχεδίου γενικής διάταξης του χώρου και αφού οι εκπρόσωποι της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του Τμήματος των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών εξέφρασαν σχετικά τις απόψεις και τις απαιτήσεις τους, συμφωνήθηκε όπως το σχέδιο, μετά την τροποποίησή του, διαβιβαστεί στην Τεχνική Επιτροπή του Κεντρικού Φορέα Επίλυσης Κυκλοφοριακών Προβλημάτων για λήψη αποφάσεων αναφορικά με τη ρύθμιση των ιδιαίτερων απαιτήσεων των πιο πάνω υπηρεσιών που θα στεγάζονταν στον πιο πάνω χώρο.

 

Το βασικό επιχείρημα του αιτητή είναι ότι αφού ο σκοπός της απαλλοτρίωσης δεν είναι εφικτός και έχουν παρέλθει, προ πολλού, τα τρία χρόνια που προβλέπονται από το ΄Αρθρο 23.5 του Συντάγματος και από το άρθρο 15(1) του περί Αναγκαστικής Απαλλοτρίωσης Νόμου του 1962, Ν.15/62 και αφού τα τεμάχια δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για το σκοπό που έχουν απαλλοτριωθεί, δηλαδή για την ανέγερση νέων κυβερνητικών επαρχιακών γραφείων Λάρνακας, ο σκοπός έχει εγκαταλειφθεί.

 

Ο αιτητής υποστηρίζει ότι τα τεμάχια απαλλοτριώθηκαν για να χρησιμοποιηθούν για την ανέγερση κυβερνητικών επαρχιακών γραφείων της Λάρνακας και όχι για υπηρεσίες όπως είναι η Αστυνομία και η Πυροσβεστική, σκοποί οι οποίοι προέκυψαν και αποφασίστηκαν εννιά χρόνια μετά την απαλλοτρίωση. Υποστηρίζει ακόμα ότι τα σχέδια και οι μελέτες έπρεπε να είχαν προηγηθεί της Γνωστοποίησης, ενώ μέχρι ακόμα και σήμερα οι καθ΄ ων η αίτηση δεν προέβηκαν ουσιαστικά σε οποιαδήποτε μέτρα για υλοποίηση του σκοπού της απαλλοτρίωσης αρκούμενοι να αναφέρουν ότι προωθείται ο προγραμματισμός του έργου.

 

Οι καθ΄ ων η αίτηση αντίθετα υποστηρίζουν ότι ο αρχικός σκοπός της απαλλοτρίωσης εξακολουθεί να υφίσταται, αφού εκτός της τριετίας απαιτούνται σωρευτικά και άλλες προϋποθέσεις, όπως το ανέφικτο ή η εγκατάλειψη του σκοπού. Σκοπός της απαλλοτρίωσης, σύμφωνα πάντα με τους καθ΄ ων η αίτηση, είναι η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των κυβερνητικών γραφείων της επαρχίας Λάρνακας, ο οποίος και παραμένει. Στο σκοπό αυτό συγκαταλέγονται η Αστυνομία, η Πυροσβεστική και το Ταχυδρομείο.

 

Τις όποιες αμφιβολίες είχαν δημιουργηθεί επί του θέματος από τη νομολογία διέλυσε η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Ζήνων Ευθυμιάδης Εστέϊτς Λτδ ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 3418, ημερ. 10.4.2006 όπου ξεκαθαρίστηκε ότι το βάρος στον πρώην ιδιοκτήτη δεν είναι να αποδείξει ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης έχει εγκαταλειφθεί ή έχει καταστεί ανέφικτος, αλλά ότι η διοίκηση δεν προέβη στις ενέργειες εκείνες που, αναλόγως της περίπτωσης, θα εκρίνοντο ευλόγως αναγκαίες προς υλοποίηση του έργου.

 

Στην παρούσα υπόθεση η Κυπριακή Δημοκρατία απαλλοτρίωσε, πριν δεκατρία χρόνια, μια μεγάλη έκταση για να ανεγείρει σ΄ ένα  ενιαίο χώρο όλα τα κυβερνητικά γραφεία της επαρχίας Λάρνακας. Στη συνέχεια φαίνεται ότι ο σχεδιασμός μεταβλήθηκε και αποφασίστηκε όπως τα γραφεία ανεγερθούν σε άλλη τοποθεσία στο κέντρο της πόλης. Στη συνέχεια αποφασίστηκε όπως η απαλλοτριωθείσα περιουσία χρησιμοποιηθεί για την ανέγερση του Κεντρικού Αστυνομικού Σταθμού, Κεντρικού Πυροσβεστικού Σταθμού και Κεντρικού Ταχυδρομείου.

 

Εκτός του ότι οι πιο πάνω υπηρεσίες δεν περιέχονταν στον αρχικό σχεδιασμό, δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν ως κυβερνητικά γραφεία.  Κυρίως όμως δεν περιλαμβάνονταν στους λόγους για τους οποίους πραγματοποιήθηκε η απαλλοτρίωση. Αυτή έγινε για τη στέγαση των κυβερνητικών γραφείων της Λάρνακας. Η Διοίκηση άλλαξε ιδέα και τα γραφεία αποφασίστηκε να ανεγερθούν αλλού. Η απαλλοτρίωση όμως δεν δίδει δικαίωμα χρησιμοποίησης του χώρου για άλλο ουσιαστικά σκοπό.

 

Εν όψει των πιο πάνω, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν και την έκταση της απαλλοτριωθείσας περιουσίας και τα αρχικά μεγαλεπίβολα σχέδια της απαλλοτριούσας αρχής, βρίσκω ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης έχει μεταβληθεί.

 

Δράττομαι της ευκαιρίας να σημειώσω ότι, εν πάση περιπτώσει, δεν θεωρώ επιτρεπτό ακίνητη περιουσία και μάλιστα τόσης μεγάλης έκτασης, να απαλλοτριώνεται με μια γενική αναφορά, όπως στην παρούσα περίπτωση, στην ανάγκη ανέγερσης κυβερνητικών γραφείων. Ο σκοπός της απαλλοτρίωσης θα πρέπει να εξειδικεύεται στη Γνωστοποίηση Απαλλοτρίωσης, όσο το δυνατό καθαρότερα και ακριβέστερα. Αναφορές όπως η παρούσα, πιστεύω ότι δεν μπορεί να αποτελέσει αποδεκτή αναφορά στους σκοπούς της σκοπούμενης απαλλοτρίωσης.

 

Εν όψει των πιο πάνω, θεωρώ ότι ο σκοπός της απαλλοτρίωσης έχει εγκαταλειφθεί και ότι η Διοίκηση επιδιώκει τη χρησιμοποίηση απαλλοτριωθείσας περιουσίας για άλλο σκοπό.

 

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται, με έξοδα εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση.

 

 

Φρ. Νικολαΐδης, Δ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/ΜΔ

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο