|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 4 ΑΑΔ 936
25 Νοεμβρίου, 2005
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28, 146 KAI 155 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΛΑΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 404/2004)
Διοικητική Πράξη ― Εκτελεστή σε αντιδιαστολή προς μη εκτελεστή απόφαση ― Περιστάσεις του μη εκτελεστού χαρακτήρα επιστολής του Διευθυντή Φυλακών στην κριθείσα περίπτωση, η οποία αφορούσε τον τρόπο υπολογισμού της μείωσης της ποινής καταδίκου.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή το περιεχόμενο επιστολής του καθ' ου η αίτηση, το οποίο αναφερόταν στον τρόπο με τον οποίο θα υπολογιζόταν η μείωση της ποινής του αιτητή σύμφωνα με τον περί Φυλακών Νόμο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Η εκτελεστότητα της προσβαλλόμενης πράξης, ως απτόμενη του παραδεκτού της προσφυγής, είναι ένα από τα ζητήματα που εξετάζονται αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
Η τυχόν απόφαση του Διευθυντή εν προκειμένω για μείωση της ποινής του αιτητή αφού πρώτα κρίνει κατά πόσο ο αιτητής επέδειξε πράγματι καλή διαγωγή και εργατικότητα είναι απόφαση που θα συνιστούσε διοικητική πράξη και σε τέτοια περίπτωση όπως κάθε διοικητική πράξη θα μπορούσε να προσβληθεί δια προσφυγής.
Σε τέτοια περίπτωση, η απόφαση του Διευθυντή αναφορικά με μείωση ποινής δεν θα μπορούσε να αμφισβητηθεί και να ελεγχθεί με διαδικασία αίτησης έκδοσης εντάλματος Habeas Corpus. Έχει τονισθεί από τη νομολογία, ότι, όπου αιτητής τελεί υπό νόμιμη κράτηση κατόπιν καταδίκης, ένταλμα της φύσης Habeas Corpus δεν έχει εφαρμογή.
Στην προκείμενη περίπτωση όμως η Διοίκηση (Διευθυντής Φυλακών) με την επιστολή της πληροφορεί το δικηγόρο του αιτητή για μια κατάσταση πραγμάτων και ειδικότερα για τις πρόνοιες του νόμου και για το πώς πρόκειται, σε περίπτωση που ο αιτητής επιδείξει καλή συμπεριφορά, να υπολογίσει τη μείωση της ποινής για σκοπούς αποφυλάκισής του. Εκφράζεται η πρόθεση της Διοίκησης, και μάλιστα υπό αίρεση, για αποφυλάκιση του αιτητή στις 6.5.2004, νοουμένου όμως ότι πρώτα θα κριθεί και ληφθεί υπόψη η συμπεριφορά του.
Το περιεχόμενο της επίδικης επιστολής δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη και δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Razis a.o. v. Republic (1982) 3 C.L.R. 45,
Georgiou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 828,
Yiangou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 27,
Hadjigeorghi v. The Minister of Finance (1987) 3 C.L.R. 280,
Γρηγορίου ν. Δημοκρατίας (1992) 4(B) A.A.Δ. 1239,
Kolokassides v. The Republic (1965) 3 C.L.R. 542,
Haritonos v. Chief of Police a.o. (1974) 1 C.L.R. 616,
In Re Vrakas a.o. (1977) 1 C.L.R. 70,
Krashias Modern Land & Building Developers Ltd v. Δήμου Έγκωμης (1995) 3 Α.Α.Δ. 198,
Phylaktides v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1328,
Kεφάλα ν. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 133,
Economides v. Republic (1983) 3 C.L.R. 219,
Ioannou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 1002,
Spyrou v. Republic (1983) 3 C.L.R. 354,
Argyrou a.o. v. Republic (1983) 3 C.L.R. 474,
Μιχαήλ Φρειδερίκου και Σχολές Φρειδερίκου Λτδ ν. Δημοκρατίας (1990) 3(Β) Α.Α.Δ. 1451,
Υπουργός Οικονομικών κ.ά. ν. Παπαξενοπούλου (1993) 3 Α.Α.Δ. 478.
Προσφυγή.
Α. Ταμάσιος, για τον Αιτητή.
Α. Μαππουρίδης, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή, ο αιτητής προσβάλλει το περιεχόμενο της επιστολής του Διευθυντή Φυλακών (ημερομηνίας 12 Ιανουαρίου 2004) που απευθύνεται προς το Δικηγόρο του αιτητή.
Αυτούσιο το περιεχόμενο της εν λόγω επιστολής παρατίθεται:
«ΘΕΜΑ: Αντώνης Λεωνίδα Βασιλείου κατάδικος αρ.7714
Αναφορικά με την επιστολή σας ημερομηνίας 23.12.2003, σχετικά με το πιο πάνω θέμα, σας πληροφορώ τα πιο κάτω.
Ο Αντώνης Βασιλείου καταδικάστηκε στις 30.5.2000 από το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας στην υπόθεση αρ.20443/99 σε 10 χρόνια φυλάκιση. Η ποινή του μειώθηκε στα 8 χρόνια στις 19.4.2002 με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στην Ποινική Έφεση αρ.6937. Με την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας στις 3.3.2003, ευεργετήθηκε με μείωση της ποινής του κατά 1/4. Η ποινή του μετατράπηκε σε 6 χρόνια φυλάκιση από 26.1.99 για τα πιο κάτω αδικήματα.:
- Πλαστογραφία
- Κυκλοφορία πλαστού εγγράφου
- Απόσπαση χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις
- Εξασφάλιση εγγραφής με ψευδείς παραστάσεις.
Επειδή ο πιο πάνω αναφερόμενος βαρύνεται με 7 προηγούμενες φυλακίσεις η μείωση της ποινής που θα δικαιούται σύμφωνα με το άρθρο 12 του Περί Φυλακών Νόμου και του Παραρτήματος Α, πίνακας, νοουμένου ότι θα επιδείξει καλή διαγωγή και εργατικότητα είναι ως πιο κάτω.
μέχρι 24 μήνες 24Χ2=48
από 24 μέχρι 36 36Χ4=144
12 μήνες 12Χ6=72
Σύνολο 264 μέρες
Με τα σημερινά δεδομένα, νοουμένου ότι θα επιδείξει καλή διαγωγή και εργατικότητα, πιθανή ημερομηνία αποφυλάκισης του είναι η 6.5.2004.»
Ο αιτητής υποβάλλει ότι ο Διευθυντής Φυλακών λανθασμένα και κακώς ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια, έλαβε υπόψη και τις καταδίκες του αιτητή πριν το 1996 κατά τον υπολογισμό της μείωσης της ποινής του για καθορισμό της ημερομηνίας αποφυλάκισης του. Σύμφωνα με τη θέση του, το άρθρο 12(2) του Περί Φυλακών 62(1)/96* δεν «αναφέρει κάποιο χρονικό πλαίσιο από το οποίο θα προσμετρούνται οι προηγούμενες ποινές φυλάκισης, για τον καθορισμό μείωσης της ποινής του κρατουμένου» και ούτε αναφέρεται ότι το συγκεκριμένο άρθρο έχει αναδρομική ισχύ. Συναφώς επιχειρηματολογεί ότι στην απουσία ρητής περί τούτου πρόνοιας , δεν μπορούν να λαμβάνονται υπόψη καταδίκες οι οποίες προϋπήρχαν της έναρξης ισχύος του εν λόγω Νόμου. Περαιτέρω υποβάλλει ότι σαν αποτέλεσμα της πλημμελούς ερμηνείας του Νόμου από το Διευθυντή, ο αιτητής παρέμεινε στη φυλακή περισσότερο χρόνο από ότι θα έπρεπε με αποτέλεσμα να έχει παραβιαστεί το άρθρο 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθώς και το συνταγματικό του δικαίωμα δυνάμει του άρθρου 11 του Συντάγματος.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ' ων η αίτηση εγείρει προδικαστική ένσταση με την οποία ισχυρίζεται ότι αντικείμενο της παρούσας προσφυγής αποτελεί πράξη που συνδέεται με την εκτέλεση ποινικής απόφασης και την άσκηση δικαστικής λειτουργίας καταλήγοντας ότι αυτή δεν εμπίπτει στη σφαίρα διοικητικού δικαίου και δεν είναι προσβλητή με αίτηση ακυρώσεως. Περαιτέρω, υποβάλλει ότι καταχώρηση αίτησης ακυρώσεως στην προκείμενη περίπτωση, δεν αποτελεί το πιο πρόσφορο ένδικο μέσο και εισηγείται εναλλακτικά τη διαδικασία έκδοσης προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus. Επιπλέον διατείνεται, ότι ο αιτητής στερείται του απαιτούμενου από το άρθρο 146 του συντάγματος έννομου συμφέροντος καθότι αυτό επισημαίνει θα πρέπει να υπάρχει σε όλα τα στάδια έγερσης, εκδίκασης, και απόφασης επί της προσφυγής. Στην προκείμενη περίπτωση, παρατηρεί ότι ο αιτητής έχει αποφυλακισθεί στις 6/5/04, ένα μήνα και 6 μέρες περίπου μετά την καταχώρηση της προσφυγής.
Κρίνω ότι εγείρεται προκαταρκτικό ουσιώδες ερώτημα, το οποίο και θα εξετάσω αυτεπάγγελτα, εφόσον δεν έχει θιγεί από τους συνηγόρους των διαδίκων. Το κατά πόσο, με την προσφυγή, προσβάλλεται εκτελεστή διοικητική πράξη.
Η εκτελεστότητα της πράξης, ως απτόμενη του παραδεκτού της προσφυγής, είναι ένα από τα ζητήματα που εξετάζονται αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο. (Δέστε, μεταξύ άλλων: Razis and Another v. Republic (1982) 3 C.L.R. 45, Georgiou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 828, Yiangou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 27, Hadjigeorghi v. The Minister of Finance (1987) 3 C.L.R. 280, Γ. Γρηγορίου ν. Δημοκρατίας (1992) 4(B) A.A.Δ. 1239).
Έχω παραθέσει πιο πάνω την προσβαλλόμενη επιστολή και θεωρώ από το περιεχόμενό της πως αποτελεί έκφραση μόνο προκαταρκτικής πρόθεσης της Διοίκησης (Διευθυντή Φυλακών) χωρίς όμως να παράγει άμεσα αποτελέσματα. Η τυχόν απόφαση του Διευθυντή για μείωση της ποινής του αιτητή δυνάμει του άρθρου 12, αφού πρώτα κρίνει κατά πόσο ο αιτητής επέδειξε πράγματι καλή διαγωγή και εργατικότητα είναι απόφαση που κατά την κρίση μου θα συνιστούσε διοικητική πράξη και σε τέτοια περίπτωση όπως κάθε διοικητική πράξη θα μπορούσε να προσβληθεί δια προσφυγής. Διοικητικές πράξεις και βέβαια εκτελεστές διοικητικές πράξεις μπορεί να είναι μόνο οι πράξεις διοικητικών αρχών (Δέστε: Π.Δ. Δαγτόγλου, Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, Τρίτη Έδοση, παραγρ. 501, σελ. 227, Kolokassides v. The Republic (1965) 3 C.L.R. 542, 551, Μιχ. Δ. Στασινόπουλου, Δίκαιον των Διοικητικών Διαφορών, Τέταρτη Έκδοση, σελ.180 σελ. 181, 182).
Σε τέτοια περίπτωση, η απόφαση του Διευθυντή αναφορικά με μείωση ποινής κατ' εφαρμογή του άρθρου 12 του Νόμου, δεν θα μπορούσε να αμφισβητηθεί και να ελεγχθεί με διαδικασία αίτησης έκδοσης εντάλματος Habeas Corpus. Έχει τονισθεί από τη νομολογία ότι, όπου αιτητής τελεί υπό νόμιμη κράτηση κατόπιν καταδίκης, ένταλμα της φύσης Habeas Corpus δεν έχει εφαρμογή (Haritonos v. Chief of Police & Another (1974) 1 C.L.R. 616, In Re Vrakas & Another (1977) 1 C.L.R. 70).
Στην προκείμενη περίπτωση η Διοίκηση (Διευθυντής Φυλακών) με την επιστολή της πληροφορεί το δικηγόρο του αιτητή για μια κατάσταση πραγμάτων και ειδικότερα για τις πρόνοιες του νόμου και για το πώς πρόκειται, σε περίπτωση που ο αιτητής επιδείξει καλή συμπεριφορά, να υπολογίσει τη μείωση της ποινής για σκοπούς αποφυλάκισής του. Εκφράζεται η πρόθεση της Διοίκησης, και μάλιστα υπό αίρεση, για αποφυλάκιση του αιτητή στις 6.5.2004, νοουμένου όμως ότι πρώτα θα κριθεί και ληφθεί υπόψη η συμπεριφορά του.
Σύμφωνα με το "Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο" του Α. Ι. Τάχου, 4η έκδοση, 1993, σελ. 356, εκτελεστή διοικητική πράξη είναι εκείνη που συνεπάγεται ευθέως και αμέσως, με την εκτέλεση της, έννομες συνέπειες για τους διοικουμένους δηλαδή συνιστά, μεταβάλλει ή καταργεί δικαιώματα ή (και) υποχρεώσεις. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της εκτελεστής διοικητικής πράξης είναι ότι με τη δήλωση βουλήσεως που περιέχει καθορίζει δίκαιο, δηλαδή δημιουργεί δικαιώματα και υποχρεώσεις είτε κατά τρόπο γενικό με το να θέτει κανόνες δικαίου (κανονιστική πράξη) είτε κατά τρόπο ειδικό στην ατομική περίπτωση (ατομική πράξη) (Δέστε, επίσης: Στασινοπούλου, Δίκαιο των Διοικητικών Πράξεων, Έκδοση 1982, σελ. 170, Krashias Modern Land & Building Developers Ltd v. Δήμου Έγκωμης (1995) 3 Α.Α.Δ. 198, 208. Βλ. και Phylaktides v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1328, Kεφάλα ν. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 133, Economides v. Republic (1983) 3 C.L.R. 219, Ioannou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 1002, Spyrou v. Republic (1983) 3 C.L.R. 354, Argyrou and Others v. Republic (1983) 3 C.L.R. 474 και Μιχαήλ Φρειδερίκου και Σχολές Φρειδερίκου Λτδ ν. Δημοκρατίας (1990) 3(Β) Α.Α.Δ. 1451).
«Το κύριον στοιχείον της εννοίας της εκτελεστής πράξεως είναι η άμεσος παραγωγή εννόμου αποτελέσματος, συνισταμένου εις την δημιουργίαν, τροποποίησιν ή κατάλυσιν νομικής καταστάσεως, ήτοι δικαιωμάτων και υποχρεώσεων διοικητικού χαρακτήρος παρά τοις διοικουμένοις» (Δέστε: Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-59, σελ. 236-237).
Ενόψει των όσων αναφερθεί πιο πάνω, καταλήγω στο συμπέρασμα πως το περιεχόμενο της επίδικης επιστολής δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη και δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος (Δέστε: Υπουργός Οικονομικών κ.ά. ν. Παπαξενοπούλου (1993) 3 Α.Α.Δ. 478).
Η διαπίστωση μου για την μή εκτελεστότητα της προσβαλλόμενης πράξης οδηγεί χωρίς άλλο στην απόρριψη της προσφυγής.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
*«12-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου, κρατούμενος ο οποίος εκτελεί ποινή φυλάκισης εξασφαλίζει μείωση της ποινής του, αν επιδείξει καλή διαγωγή και εργατικότητα εκτός αν του έχει επιβληθεί η ποινή δια βίου φυλάκισης.
(2) Η ποινή του κρατούμενου μειώνεται με αιτιολογημένη απόφαση του Διευθυντή και η μείωση υπολογίζεται σύμφωνα με τον Πίνακα που εκτίθεται στο Παράρτημα Α, ανάλογα με τον αριθμό των προηγούμενων περιόδων ποινής φυλάκισης με τις οποίες αυτός βαρύνεται. Για κάθε μήνα φυλάκισης ,όπως εκτίθεται στην πρώτη στήλη του Πίνακα, η ποινή μειώνεται κατά την αντίστοιχη περίοδο που εκτίθεται στη δεύτερη στήλη, ανάλογα με την περίπτωση :
.....................................................»