|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 4 ΑΑΔ 442
25 Μαΐου, 2005
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
SHARELINK ADMINISTRATION MANAGEMENT LIMITED,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ ΤΟΥ
ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 128/2004)
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ― Η ερμηνευτική εγκύκλιος 63 ως προς την παράγραφο (ii)(ε) του Πρώτου Μέρους του Παραρτήματος ΙΙΙ του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 1990 (Ν. 246/90) ― Δεν αντιβαίνει στο Νόμο αλλά ορθά τον ερμηνεύει στενά αφού πρόκειται για θέσπιση φορολογικής απαλλαγής.
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας ― Συμψηφισμός οφειλόμενου φόρου με ποσά που ο Έφορος οφείλει να επιστρέψει στον υπόχρεο της φορολογίας ― Είναι νόμιμος με βάση το άρθρο 44(3) του Ν.95(Ι)/2000.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της σε βάρος τους επιβολής φορολογίας προστιθέμενης αξίας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Ο μόνος λόγος ακύρωσης που πρόβαλαν οι δικηγόροι της αιτήτριας είναι ότι η εγκύκλιος στην οποία στηρίχθηκε ο καθ' ου η αίτηση είναι αντίθετη με το Νόμο. Πρόβαλαν ότι ο Νόμος δεν κάνει διάκριση σε υπηρεσίες που παρέχονται από πρόσωπα που σχετίζονται άμεσα με την έκδοση των μετοχών.
Στη νομολογία έχει καθιερωθεί η ερμηνευτική αρχή ότι διάταξη που καθιερώνει φορολογική απαλλαγή πρέπει να ερμηνεύεται στενά.
Η αιτήτρια δεν είχε ενεργό μέρος στη διαδικασία έκδοσης των μετοχών, παρόλον ότι πρόσφερε υπηρεσίες στις αναφερθείσες εταιρείες που σχετίζονταν άμεσα με την έκδοση των μετοχών.
Η εγκύκλιος 63 δεν αντιβαίνει στην επίδικη διάταξη του Νόμου. Αντίθετα την ερμηνεύει στενά. Η ερμηνεία που δίνει είναι αποδεκτή αφού ως διάταξη που θεσπίζει φορολογική εξαίρεση δεν μπορεί να έχει απεριόριστο πεδίο εφαρμογής. Αποδοχή της εισήγησης της αιτήτριας θα οδηγούσε σε ευρεία και ελαστική ερμηνεία της σχετικής διάταξης εκτός των πλαισίων που έθεσε η νομολογία.
Κατά συνέπεια, ορθά βεβαιώθηκε ως οφειλόμενος φόρος το ποσό που αναλογούσε στις υπηρεσίες που προσέφερε η αιτήτρια προς τις αναφερθείσες εταιρείες. Το πρώτο μέρος του αιτητικού της προσφυγής πρέπει ν' απορριφθεί
2. Η απόφαση του καθ' ου η αίτηση να απορρίψει το αίτημα της αιτήτριας για επιστροφή του ποσού Λ.Κ. 42.367,94 και να το συμψηφίσει με το ποσό των Λ.Κ. 79.073,61 που βεβαιώθηκε, η οποία προσβάλλεται στο δεύτερο μέρος του αιτητικού της προσφυγής επίσης πρέπει να απορριφθεί. Ο καθ' ου η αίτηση ορθά συμψήφισε το ποσό που όφειλε προς την αιτήτρια με το ποσό που ήταν υπόχρεα να καταβάλει ως Φ.Π.Α. με βάση το άρθρο 44(3) του Ν. 95(1)/2000.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Mάτσης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1995) 3 Α.Α.Δ. 404,
Φυτεία Φοίζα Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 1121.
Προσφυγή.
Α. Ευαγγέλου, για την Αιτήτρια.
Α. Βασιλειάδης, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.). Έχει ως επιχειρηματική δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης χαρτοφυλακίων και συμβούλων επενδύσεων.
Το Επαρχιακό Γραφείο Φ.Π.Α. Λευκωσίας διαπίστωσε, ύστερα από έλεγχο που διενήργησε στα βιβλία και αρχεία της αιτήτριας για την περίοδο 1.11.1997 μέχρι 31.5.2003, τα ακόλουθα τα οποία κοινοποιήθηκαν στην αιτήτρια με επιστολή ημερομηνίας 9.12.2003:
«1. Λανθασμένα έχετε θεωρήσει τις παρασχεθείσες υπηρεσίες που περιγράφονται στα τιμολόγια πώλησης που εκδώσατε με αρ. 51 και 52 και ημερομηνία 1.12.2000, σαν εξαιρούμενες παροχές υπηρεσιών. Σύμφωνα με την ερμηνευτική εγκύκλιο της Υπηρεσίας Φ.Π.Α. αρ. 63, υπηρεσίες που σχετίζονται με το συντονισμό ή/και τη διαδικασία έκδοσης και διάθεσης μετοχών αποτελούν μεν εξαιρούμενες παροχές αλλά η εξαίρεση από την επιβολή Φ.Π.Α. περιορίζεται μόνο στον άμεσα υπεύθυνο που σχετίζεται με την έκδοση των μετοχών. Υπηρεσίες που έχουν σχέση με την έκδοση μετοχών και παρέχονται από άλλα πρόσωπα ή εταιρείες υπόκεινται στο κανονικό συντελεστή. Η συνολική αξία των υπηρεσιών ανέρχεται στις £800.000,00 και ανάλογος φόρος εκροών που έπρεπε να είχε αποδοθεί στη φορολογική περίοδο 1.12.2000 - 28.2.2001, στις £80.000,00.
2. Παρέχεται το δικαίωμα πίστωσης του φόρου εισροών ύψους £926,39 στη φορολογική περίοδο 1.12.2000 - 28.2.2001. Το ποσό αυτό επιμερίσθηκε και θεωρήθηκε από εσάς ότι αποδίδεται σε εξαιρούμενες παροχές υπηρεσιών σαν αποτέλεσμα της λανθασμένης φορολογικής μεταχείρισης που αναφέρεται πιο πάνω.
Ενόψει των πιο πάνω:
το συνολικό ποσό των £79073,61 βεβαιώνεται ως φόρος οφειλόμενος από εσάς, δυνάμει του άρθρου 34(1) και (2) του Ν. 246/90 στη φορολογική περίοδο 1.12.2000 - 28.2.2001,
το αίτημα σας για επιστροφή φόρου ύψους £42367,94 που υποβάλατε στη φορολογική περίοδο 1.12.2001 - 28.2.2002 απορρίπτεται, και
με βάση το πιστωτικό σας υπόλοιπο κατά την 31.5.2003 ύψους £42367,94 καλείστε να καταβάλετε το ποσό των £36705,67 (τριάντα έξη χιλιάδες επτακόσιες πέντε λίρες και 67 σεντ, σύμφωνα με το άρθρο 36 του Ν.246/90.»
Η εγκύκλιος 63 (ημερομηνίας 13.7.2000) έχει χαρακτήρα ερμηνευτικό της παραγράφου (ii)(ε) του Πρώτου Μέρους του Παραρτήματος ΙΙΙ του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 1990 (Ν.246/90), η οποία καθόριζε ότι εξαιρούνται από το φόρο «εργασίες, περιλαμβανομένης και της διαπραγμάτευσης, αλλά εξαιρέσει της φύλαξης και της διαχείρισης που αφορούν μετοχές και μερίδια εταιρειών και ενώσεων, ομολογίες και λοιπούς τίτλους, εξαιρέσει των τίτλων αντιπροσωπευόντων εμπορεύματα», πρόνοια που διατηρήθηκε και στο Ν.95(1)/2000.
Παραθέτω τα πιο κάτω αποσπάσματα της εγκυκλίου που αφορούν την εξεταζόμενη υπόθεση:
«Οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην πιο πάνω παράγραφο αφορούν την έκδοση, μεταβίβαση, απόκτηση ή διαπραγμάτευση μετοχών. Πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνονται οι πιο κάτω εργασίες:
Αγορά και πώληση μετοχών
Υπηρεσίες σε σχέση με την διευθέτηση αγοραπωλησίας μετοχών (Ερμηνευτική Εγκύκλιος 61)
Υπηρεσίες που αφορούν την έκδοση μετοχών.»
«Υπηρεσίες που αφορούν την έκδοση μετοχών
Κατά τη διαδικασία έκδοσης και διάθεσης μετοχών συμμετέχουν αρκετά πρόσωπα τα οποία παρέχουν υπηρεσίες προς τον άμεσα υπεύθυνο σε σχέση με την έκδοση των μετοχών. Η εξαίρεση από την επιβολή Φ.Π.Α. σε σχέση με την «έκδοση μετοχών» περιορίζεται στα πρόσωπα τα οποία παρέχουν υπηρεσίες συγκεκριμένης φύσης και σχετίζονται άμεσα με το συντονισμό ή/και τη διαδικασία έκδοσης μετοχών.
Τέτοιες υπηρεσίες μπορεί να περιλαμβάνουν τις ακόλουθες:
Η διευθέτηση συναντήσεων μεταξύ των πωλητών/εκδοτών με επιλεχθέντες θεσμικούς/ιδιώτες επενδυντές.
Ετοιμασία ενημερωτικού σημειώματος για ιδιωτική τοποθέτηση ως επίσης και σχεδιασμός, ετοιμασία και σύνταξη του Ενημερωτικού Δελτίου (Prospectus).
O συντονισμός και η παροχή των κατάλληλων οδηγιών προς άλλα εμπλεκόμενα μέρη που σχετίζονται με την έκδοση π.χ. λογιστές, νομικούς συμβούλους, διαφημιστές, τυπογράφους και άλλους.
Η διεκπεραίωση των διαδικασιών που απαιτούνται ώστε να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες εγκρίσεις από τις κατάλληλες κρατικές υπηρεσίες, π.χ. υποβολή αίτησης στο Συμβούλιο του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου, Έφορο Εταιρειών κ.α.
Η δημιουργία ομάδας από χρηματιστηριακά γραφεία για την προώθηση της έκδοσης προς το κοινό ως επίσης και τη σύσταση ομάδας αναδόχων για την πλήρη κάλυψη της έκδοσης. Επίσης περιλαμβάνει και τα δικαιώματα που θα καταβληθούν στα εν λόγω πρόσωπα.
Η κατανομή μετοχών στο επενδυτικό κοινό.»
«Εξαιρούμενες υπηρεσίες
Η παράδοση μετοχών, μεριδίων εταιρειών και ενώσεων, ομολογιών και λοιπών τίτλων
Υπηρεσίες σε σχέση με αγοραπωλησία μετοχών
Υπηρεσίες που σχετίζονται άμεσα με την έκδοση μετοχών
Υπηρεσίες διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων
Δικαίωμα αναδοχής (underwriting fee)"
Λειτουργός της Υπηρεσίας Φ.Π.Α., ο οποίος διενήργησε έλεγχο στην αιτήτρια, ανέφερε σε σημείωμά του τα πιο κάτω, ζητώντας οδηγίες για τη φορολογική μεταχείριση της αιτήτριας:
«Η επίσκεψη ελέγχου από την Υπηρεσία Φ.Π.Α. άρχισε στις 15.9.2003 και αφορούσε την περίοδο 1.11.1997 - 31.5.2003. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία εισέπραξε προμήθειες από την παροχή υπηρεσιών σε σχέση με τη δημοσιοποίηση της εταιρείας Κύκνος. Σύμφωνα με την ερμηνευτική εγκύκλιο αρ. 63 η εξαίρεση από την επιβολή Φ.Π.Α. σε σχέση με την «έκδοση μετοχών» περιορίζεται στα πρόσωπα τα οποία παρέχουν υπηρεσίες συγκεκριμένης φύσης και σχετίζονται άμεσα με το συντονισμό ή/και τη διαδικασία έκδοσης μετοχών. Με βάση το ενημερωτικό δελτίο της εταιρείας Κύκνος η διάθεση της έκδοσης ήταν εξασφαλισμένη από τις εταιρείες Sharelink Securities Ltd αρ. εγγραφής 10077879H και ΑΑΑ Unifted Stockbrokers Limited αρ. εγγραφής 10077798J οι οποίες είναι χρηματιστηριακά γραφεία και ανήκουν στον όμιλο Sharelink. Σε άλλη σελίδα του δελτίου φαίνεται ότι σύμβουλοι χρηματιστές/ανάδοχος ήταν η εταιρεία Sharelink Financial Services Ltd ενώ διευθυντής της έκδοσης η ιθύνουσα εταιρεία Sharelink Financial Services Ltd.
Το υφπ μέσα στα πλαίσια της δημοσιοποίησης ανάλαβε μέρος των υπηρεσιών που αναφέρονται στη σελ. 2 της εγκυκλίου δηλ. τη διευθέτηση συναντήσεων μεταξύ πωλητών/εκδοτών με επιλεχθέντες θεσμικούς/ιδιώτες επενδυτές καθώς και άλλες υπηρεσίες ενεργώντας σαν υποαντιπρόσωπος των δύο χρηματιστηριακών γραφείων. Για τις υπηρεσίες αυτές έκδωσε 2 τιμολόγια πώλησης αρ. 51 και 52 ημερ. 1.12.00 με αξία £400.000,00 για το κάθε ένα προς τα δύο χρηματιστηριακά γραφεία που αναφέρονται πιο πάνω και δεν επέβαλε φόρο εκροών θεωρώντας τις υπηρεσίες αυτές σαν εξαιρούμενες. Ο οικονομικός διευθυντής του υφπ και οι ελεγκτές Detoitte & Touche θεωρούν ότι η εταιρεία Sharelink Asset Management ήταν και αυτή άμεσα υπεύθυνη στη διαδικασία έκδοσης των μετοχών της επενδυτικής εταιρείας Κύκνος, άσχετα από τον τρόπο τιμολόγησης και σωστά δεν επέβαλε φόρο εκροών για τις πιο πάνω υπηρεσίες.»
Ο Έφορος Φ.Π.Α. απαντώντας στο σημείωμα αυτό, επεσήμανε πως οι υπηρεσίες που πρόσφερε η αιτήτρια δεν εμπίπτουν στις υπηρεσίες που αφορούν την έκδοση μετοχών, αφού η αιτήτρια δε σχετιζόταν άμεσα με το συντονισμό ή τη διαδικασία έκδοσης μετοχών αλλά παρείχε υπηρεσίες στα πρόσωπα που σχετίζονταν άμεσα με την έκδοση των μετοχών και συνεπώς οι υπηρεσίες που πρόσφερε η αιτήτρια προς τις εταιρείες ΑΑΑ United Stockbrokers Limited και Share Link Securities Ltd φορολογούνται.
Ακολούθησε η βεβαίωση φόρου που περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 9.12.2003, η οποία προσβάλλεται με την προσφυγή.
Ο μόνος λόγος ακύρωσης που πρόβαλαν οι δικηγόροι της αιτήτριας είναι ότι η εγκύκλιος στην οποία στηρίχθηκε ο καθ' ου η αίτηση είναι αντίθετη με το Νόμο. Πρόβαλαν ότι ο Νόμος δεν κάνει διάκριση σε υπηρεσίες που παρέχονται από πρόσωπα που σχετίζονται άμεσα με την έκδοση των μετοχών.
Προκύπτει από τα γεγονότα που παρέθεσα ότι η αιτήτρια φορολογήθηκε για υπηρεσίες που πρόσφερε στις εταιρείες ΑΑΑ United Stockbrokers Limited και Share Link Securities Ltd σε σχέση με τη δημοσιοποίηση της εταιρείας Κύκνος Εταιρεία Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου Λίμιτεδ. Αφορούσαν τη διευθέτηση συναντήσεων των εκδοτών με επιλεγέντες ιδιώτες επενδυτές.
Στα έγγραφα της Πρόσκλησης για Εγγραφή και Ενημερωτικού Δελτίου της εν λόγω εταιρείας, αναγράφεται ότι η διάθεση της έκδοσης ήταν εξασφαλισμένη από τις πιο πάνω αναφερθείσες εταιρείες. Ως σύμβουλοι χρηματιστές/ανάδοχος της έκδοσης των μετοχών ήταν η εταιρεία Share Link Securities Limited και ως διευθυντής της έκδοσης ήταν η εταιρεία Share Link Financial Services Limited.
Συνάγεται από τα πιο πάνω ότι η αιτήτρια πρόσφερε τις υπηρεσίες της προς τις αναφερθείσες εταιρείες, οι οποίες σχετίζονταν άμεσα με την έκδοση των μετοχών.
Στόχαστρο αποτελεί η εγκύκλιος 63 του καθ' ου η αίτηση.
Στη νομολογία έχει καθιερωθεί η ερμηνευτική αρχή ότι διάταξη που καθιερώνει φορολογική απαλλαγή πρέπει να ερμηνεύεται στενά (βλ. Mάτσης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1995) 3 Α.Α.Δ. 404 και Φυτεία Φοίζα Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 1121).
Παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα από τη Μάτσης, πιο πάνω:
«Η βασική ερμηνευτική αρχή που σταθερά εφαρμόζει η νομολογία είναι ότι διάταξη που καθιερώνει φορολογική απαλλαγή είναι στενώς ερμηνευτέα: I.R.C. Westminster (Duke) [1936] A.C. 1, 24-25, Cape Brandy Syndicate v. I.R.C. [1921] 1 K.B.64, 71, Serafino Shoe Industry & Trading Co. Ltd. v. The Republic (1987) 3 C.L.R. 1316, Αdministrator of the Estate of Krystallia Pavlides, Andreas Loucaides v. The Republic (1989) 3(A) C.L.R. 627, Γεώργιος Ρούσου ν. Δημοκρατίας (1991) 4(Γ) Α.Α.Δ. 2208, Κουζάλη ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 3086 και Δώρα Χόλτινγς Λτδ ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 1597. Το λόγο για την ύπαρξη του κανόνα διατυπώνει ο Μ.Δ. Στασινόπουλος «Μαθήματα Δημοσιονομικού Δικαίου» 3η έκδοση, 1966 στη σελ. 246:
«Στενή ερμηνεία επιβάλλεται αναμφιβόλως εις τας διατάξεις, αίτινες θεσπίζουν φορολογικάς απαλλαγάς ή εξαιρέσεις, διότι η φορολογική εξαίρεσις ή απαλλαγή, αποτελεί παρέκκλισιν από τον κανόνα της καθολικότητος του φόρου και άρα αι θεσπίζουσαι εξαιρέσεις ή απαλλαγάς διατάξεις είναι διατάξεις εξαιρετικαί, αι δε εξαιρετικής φύσεως διατάξεις, συμφώνως προς γενικούς ερμηνευτικούς κανόνας, δέον να ερμηνεύωνται στενώς».
Συμφωνώ με τη θέση του καθ' ου η αίτηση ότι η αιτήτρια δεν είχε ενεργό μέρος στη διαδικασία έκδοσης των μετοχών, παρόλον ότι πρόσφερε υπηρεσίες στις αναφερθείσες εταιρείες που σχετίζονταν άμεσα με την έκδοση των μετοχών.
Κρίνω ότι η εγκύκλιος 63 δεν αντιβαίνει στην επίδικη διάταξη του Νόμου. Αντίθετα την ερμηνεύει στενά. Η ερμηνεία που δίνει είναι κατά τη γνώμη μου αποδεκτή αφού ως διάταξη που θεσπίζει φορολογική εξαίρεση δεν μπορεί να έχει απεριόριστο πεδίο εφαρμογής. Αποδοχή της εισήγησης της αιτήτριας θα οδηγούσε σε ευρεία και ελαστική ερμηνεία της σχετικής διάταξης εκτός των πλαισίων που έθεσε η νομολογία.
Καταλήγω ότι ορθά βεβαιώθηκε ως οφειλόμενος φόρος το ποσό που αναλογούσε στις υπηρεσίες που προσέφερε η αιτήτρια προς τις αναφερθείσες εταιρείες. Κατά συνέπεια, το πρώτο μέρος του αιτητικού της προσφυγής πρέπει ν' απορριφθεί.
Η απόφαση του καθ' ου η αίτηση να απορρίψει το αίτημα της αιτήτριας για επιστροφή του ποσού Λ.Κ. 42.367,94 και να το συμψηφίσει με το ποσό των Λ.Κ. 79.073,61 που βεβαιώθηκε, η οποία προσβάλλεται στο δεύτερο μέρος του αιτητικού της προσφυγής επίσης πρέπει να απορριφθεί. Ο καθ' ου η αίτηση ορθά συμψήφισε το ποσό που όφειλε προς την αιτήτρια με το ποσό που ήταν υπόχρεα να καταβάλει ως Φ.Π.Α. με βάση το άρθρο 44(3) του Ν. 95(1)/2000.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον της αιτήτριας.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.