|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθ εση Αρ. 894/2002)
31 Ιανουαρίου, 2005
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ PRIMENET CONSULTING LTD,
Αιτητές,
ν.
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΙΤΗΡΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ΄ ης η αίτηση.
- - - - - -
Γ. Σεραφείμ, για τους Αιτητές.
Κ. Βελάρης, για την Καθ΄ ης η αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια εταιρεία αξιώνει την ακύρωση της απόφασης της καθ' ης η αίτηση Επιτροπής (εφεξής «η Επιτροπή») με την οποία κατακύρωσε την προσφορά αρ. 2/02 για την παροχή υπηρεσιών ετοιμασίας επιχειρηματικού σχεδίου/ μελετών βιωσιμότητας και ανθρώπινου δυναμικού για την Επιτροπή Σιτηρών Κύπρου στην εταιρεία Price Waterhouse Coopers (ε.μ.) αποκλείοντας την προσφορά της αιτήτριας. Επιπρόσθετα προσβάλλει την ενδιάμεση απόφαση της καθ' ης η αίτηση όπως αποκλείσει την προσφορά της αιτήτριας ως μη πληρούσα τους όρους της προσφοράς.
Η καθ´ ης η αίτηση είναι οργανισμός δημοσίου δικαίου που έχει συσταθεί και λειτουργεί σύμφωνα με τον περί Ελέγχου Σιτηρών Νόμο Κεφ. 68, όπως τροποποιήθηκε. Στις 6.12.01 η ειδική υποεπιτροπή εκ μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, που η Επιτροπή είχε ορίσει για τον προγραμματισμό των ενεργειών της για σκοπούς εναρμόνισης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, εισηγήθηκε την ανάθεση σε ειδικούς συμβούλους της διεξαγωγής σειράς μελετών προς το σκοπό αυτό. Στις 3.1.02 αποφασίστηκε να ακολουθηθεί ανοικτή διαδικασία προσφορών και στις 4.2.02 το Διοικητικό Συμβούλιο ενέκρινε τροποποιημένο προσχέδιο των εγγράφων προσφοράς που υπέβαλε η υποεπιτροπή, το οποίο περιλάμβανε τις ακόλουθες πρόνοιες:
Οι όροι προσφορών περιέχονταν σε λεπτομερές δελτίο που οι προτιθέμενοι προσφοροδότες θα έπρεπε να προμηθευθούν σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση στον τύπο από την Επιτροπή. Οι προσφορές ανοίχθηκαν στις 12.6.02 οπότε διαπιστώθηκε ότι επτά εταιρείες είχαν επιδείξει ενδιαφέρον ανάμεσα στις οποίες η αιτήτρια εταιρεία και το ε.μ. Στην επόμενη συνεδρία ημερ. 27.6.02 το Διοικητικό Συμβούλιο όρισε ομάδα από τέσσερις υπηρεσιακούς (επιτροπή αξιολόγησης) για αξιολόγηση της πιο πάνω προσφοράς.
Η καθ' ης η αίτηση, ζήτησε μέσω της Επιτροπής Αξιολόγησης συγκεκριμένες διευκρινήσεις /πληροφορίες και λήφθηκε απάντηση από τους συνεργάτες της αιτήτριας «Κυπριανίδης και Συνεργάτες» στις 3.7.02. Την επομένη 4.7.02, δόθηκαν περαιτέρω διευκρινήσεις τηλεφωνικώς από τη σύμβουλο των αιτητών, για τις οποίες ετοιμάστηκε σχετικό σημείωμα από την καθ' ης η αίτηση. Η επιτροπή αξιολόγησης ετοίμασε εκθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι 5 από τις 7 προσφορές που είχαν υποβληθεί (συμπεριλαμβανομένης και της προσφοράς των αιτητών) δεν πληρούσαν τα σχετικά κριτήρια και επομένως δεν θα έπρεπε να εξεταστούν. Ακολούθησε η συνεδρία ημερ. 4.7.02 στην οποία το Διοικητικό Συμβούλιο μελέτησε τις εν λόγω εκθέσεις με τις οποίες συμφώνησε και αφού έκρινε ότι δυο μόνο προσφοροδότες πληρούν τα κριτήρια, εξουσιοδότησε την επιτροπή αξιολόγησης να τις αξιολογήσει περαιτέρω. Στην επόμενη συνεδρία ημερ. 9.7.02 διερεύνησαν το θέμα της συμβατότητας των τεχνικών προτάσεων ορισμένων προσφορών προς τους υποχρεωτικούς όρους και αποφάσισε να κατακυρώσει την προσφορά στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Υπό το φως των πιο πάνω γεγονότων η αιτήτρια ζητά την ακύρωση της επίδικης απόφασης για σειρά λόγων που άπτονται της σύνθεσης του αποφασίζοντος οργάνου και της επιτροπής αξιολόγησης, της διαδικασίας που ακολουθήθηκε και ειδικότερα του διορισμού της επιτροπής αξιολόγησης, των προφορικών διευκρινήσεων και του προσχεδίου εγγράφων προσφοράς καθώς και της αιτιολογίας της κρίσης αναφορικά με την προσφορά της αιτήτριας. Θα εξετάσω κατά προτεραιότητα τον ισχυρισμό για κακή σύνθεση αφού αποτελεί θέμα δημόσιας τάξης το οποίο ενέχει αποφασιστική σημασία για το κύρος των προσβαλλόμενων πράξεων.
Προβάλλεται κατ' αρχάς ο ισχυρισμός ότι η απόφαση πάσχει διότι στη συνεδρίαση ημερ. 31.1.02 παρευρίσκοντο άτομα μη προβλεπόμενα από το νόμο ενώ απουσίαζε από αυτή το μέλος Παναγιώτης Νεοκλέους, χωρίς να φαίνεται κατά πόσο προσκλήθηκε να παραστεί ή ποιος ο λόγος της απουσίας του. Λέγουν επίσης ότι στη συνεδρία ημερ. 4.2.02 απουσίαζαν οι Χρίστος Δημητριάδης και Παναγιώτης Νεοκλέους. Οι πιο πάνω συνεδριάσεις κρίνονται προκαταρκτικές αφού προηγήθηκαν της προκήρυξης και του ανοίγματος των προσφορών. Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν κυρίως διαδικαστικά και δεν σχετίζονται με την αξιολόγηση και την ουσία των προσφορών. Κρίνεται σκόπιμο να παρατεθεί αυτούσιο το άρθρο 22 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου 158(Ι)/99:
«Η διαδικασία συζήτησης και λήψης απόφασης για ορισμένο θέμα πρέπει να διεξάγεται από την αρχή μέχρι το τέλος από τα ίδια μέλη του συλλογικού οργάνου. Αν η διαδικασία παρατείνεται σε περισσότερες συνεδρίες και η σύνθεση του οργάνου μετά την πρώτη συνεδρία αλλάξει με τη συμμετοχή μελών που ήταν απόντα στις προηγούμενες συνεδρίες, το συλλογικό όργανο δεν μπορεί να λάβει έγκυρη απόφαση στην τελευταία συνεδρία, εκτός αν στη συνεδρία αυτή επαναληφθεί από την αρχή η διαδικασία και η συζήτηση που προηγήθηκε. αυτό δεν απαιτείται, όταν πρόκειται για απουσία από συνεδρία που ασχολήθηκε με προκαταρκτικά θέματα ή όταν τα μέλη τα οποία λαμβάνουν την τελική απόφαση είναι πλήρως ενημερωμένα σχετικά με όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη λήψη απόφασης.»
Κατά συνέπεια οι συγκεκριμένες εισηγήσεις δεν ευσταθούν.
Η διαδικασία των προσφορών ξεκινά με τη δημοσίευση των όρων της οπότε άρχισε να παράγει και τα έννομα αποτελέσματα της. Συνεπώς σημαντικές είναι οι συνεδρίες που ακολούθησαν του ανοίγματος των προσφορών αφού σε αυτές λήφθηκαν αποφάσεις που θεωρούνται προπαρασκευαστικές της προσβαλλόμενης πράξης και απόλυτα σχετικές με αυτή.
Στη συνεδρία ημερ. 27.6.02 απουσίαζαν δυο μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ο Παναγιώτης Νεοκλέους και ο Λούης Τσαγγαρίδης, ενώ εμφανίζονται ως παριστάμενοι ο Χαράλαμπος Αρχιμανδρίτης (Διευθυντής) καθώς και 4 άλλοι υπηρεσιακοί οι οποίοι και διορίστηκαν ως Επιτροπή Αξιολόγησης. Η επόμενη συνεδρία ημερ. 4.7.02 θεωρείται κρίσιμη αφού σε αυτή, απορρίφθηκε η προσφορά των αιτητών. Από την εν λόγω συνεδρία απουσίαζαν και πάλι ο αντιπρόεδρος Δημήτρης Βασιλείου και το μέλος Παναγιώτης Νεοκλέους ενώ εμφανίζεται ως παριστάμενος και ο αναπληρωτής Διευθυντής Βαρνάβας Σοφοκλέους. Ερχομαι και στην τελική συνεδρία ημερ. 9.7.02 κατά την οποία αναλύθηκαν οι προτάσεις και έγινε συζήτηση που κατέληξε στην επίδικη απόφαση. Από αυτήν απουσίαζαν τα μέλη Πόλυς Βότσης και Παναγιώτης Νεοκλέους ενώ παρίστατο ο Διευθυντής Αρχιμανδρίτης.
Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση δεν απάντησε σε όλους τους ισχυρισμούς της αιτήτριας αναφορικά με τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου κατά τις πιο πάνω συνεδρίες. Υποστήριξε, πως αν ο κ. Νεοκλέους ο οποίος είχε δεόντως ειδοποιηθεί δεν μπόρεσε να παρευρεθεί σε μια συνεδρία ενώ είχε παρευρεθεί σε προηγούμενη δεν καθιστά τα όσα έλαβαν χώρα στην τελευταία άκυρα. Αντέτεινε επίσης ότι το θέμα είχε συζητηθεί εξ υπαρχής στη συνεδρία της 4.2.02 (άστοχη αναφορά αφού δεν ενδιαφέρει αυτή η συνεδρία).
Από τα πιο πάνω στοιχεία των πρακτικών που τέθηκαν ενώπιον μου είναι φανερό ότι υπήρξε διαφοροποίηση στη σύνθεση του οργάνου λόγω απουσίας διαφόρων μελών του. Παρατηρώ επίσης ότι ιδιαίτερα οι δυο τελευταίες συνεδρίες (4.7.02 και 9.7.02) εμφανίζονται ως φάσεις της ίδιας συζήτησης. Επομένως θα έπρεπε να υπάρχει ενημέρωση κάθε απουσιάζοντος μέλους από προηγούμενη συνεδρία, που δε φαίνεται να έγινε. Ούτε υπάρχει οτιδήποτε από το οποίο να προκύπτει η πρόσκληση των απόντων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου όπως απαιτείται από το νόμο και τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου (βλ. και Πορίσματα του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929/1959, σελ. 110). Με παρόμοιο ζήτημα ασχολήθηκε η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου ν. Δημοκρατίας κ.α., Προσφ. Αρ. 795/02, ημερ. 26.1.04. Αναφέρονται τα εξής:
«Θέλουμε εν πρώτοις να επισημάνουμε ότι η κακή σύνθεση του διοικητικού οργάνου δυνατόν να εμφανίζει δύο όψεις. Η σύνθεση πάσχει αν μέλος που απουσίαζε σε προηγούμενη συνεδρία μετέχει στην επόμενη ή επόμενες χωρίς να έχει προηγουμένως ενημερωθεί για όσα έλαβαν χώρα στην απουσία του. Η σύνθεση όμως πάσχει, και αυτή είναι η δεύτερη όψη του θέματος, αν δεν έχει αποδειχθεί ότι όλα τα μέλη του συλλογικού οργάνου έλαβαν κανονικά ειδοποίηση για τη συνεδρία του, πολύ περισσότερο στην περίπτωση που υπήρξε προηγούμενη απουσία μέλους. .................................................. .................................................. ......................
Ολα τα μέλη του συλλογικού οργάνου που παίρνουν την απόφαση πρέπει να έχουν παραστεί σε όλη την εξέταση της υπόθεσης, από την αρχή έως το τέλος, διότι μόνο με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η πλήρης ενημέρωση κάθε μέλους ώστε να κριθεί η υπόθεση με τη γνώμη και στάθμιση των στοιχείων που προκύπτουν κατά την εξέτασή της. Εάν η εξέταση της υπόθεσης παραταθεί σε περισσότερες διαδοχικές συνεδριάσεις και κατά την τελευταία συνεδρίαση, κατά την οποία λαμβάνεται η απόφαση, έχει μεταβληθεί η σύνθεση, με τη συμμετοχή και μελών τα οποία δεν μετείχαν στις προηγούμενες συνεδριάσεις, πρέπει η διαδικασία καιη συζήτηση να επαναληφθούν πλήρως (ΣΕ 2257/1983, 1670/1987, 1260/1988).
Στην υπόθεση Λ. Ευσταθίου κ.α. ν. Παναγιώτας Πολυβίου και Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, Α.Ε. 2477, ημερ. 13/6/00, το δικαστήριο πρωτόδικα ακύρωσε την επίδικη απόφαση αφού από διαδοχικές συνεδρίες του συλλογικού οργάνου απουσίαζαν μέλη του χωρίς να φαίνεται στα πρακτικά ότι στις επόμενες συνεδρίες που τα μέλη ήταν παρόντα τύγχαναν ενημέρωσης για όσα προηγήθηκαν. Κρίθηκε κατ΄ έφεση ότι η πρωτόδικη απόφαση ήταν ορθή.»
Στην κρινόμενη υπόθεση υπάρχει σαφής παραβίαση των πιο πάνω αρχών που αφορούν στη σύνθεση του συλλογικού οργάνου. Η επίδικη απόφαση λήφθηκε από όργανο με κακή σύνθεση και επομένως από αναρμόδιο όργανο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα. Παρέλκει η εξέταση των υπόλοιπων λόγων ακύρωσης.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.