|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 4 ΑΑΔ 599
23 Ιουνίου, 2004
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
1. ΣΑΒΒΑΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ Χ"ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ,
2. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Χ"ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ,
Αιτητές,
ν.
1. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ΄ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 323/2002)
Πολεοδομία και Χωροταξία ― Πολεοδομική άδεια ― Άρνηση χορήγησης της ― Περιστάσεις νομιμότητας της άρνησης στην κριθείσα περίπτωση.
Συνταγματικό Δίκαιο ― Σύνταγμα ― Άρθρο 23 ― Περιορισμοί του δικαιώματος ακίνητης ιδιοκτησίας ― Η δεσμευτική νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και εφαρμογή της στα γεγονότα της κριθείσας περίπτωσης.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της απόρριψης του αιτήματος τους για έκδοση πολεοδομικής άδειας ανάπτυξης ακινήτων τους στην Πάφο (Νέο Χωριό).
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Με βάση τα στοιχεία που περιέχονται στο φάκελο η καθ' ης η αίτηση ζήτησε τις απόψεις των αρμοδίων τμημάτων, όπως του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και τις απόψεις του ΚΟΤ. Η έρευνα της καθ' ης φαίνεται να ήταν επαρκής, ήταν δε ενώπιον της όλα τα αναγκαία στοιχεία για να αποφασίσει.
Το θέμα της όδευσης του οδικού δικτύου άπτεται τεχνικών γνώσεων και της ευρύτερης αναπτυξιακής πολιτικής. Το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει σε τεχνικά θέματα εκτός εάν παράλογα καθοδηγήθηκε η αρμοδία αρχή ή ήταν προϊόν παρανομίας.
Στην παρούσα υπόθεση δεν έχει αποδειχθεί από τους αιτητές, οι οποίοι φέρουν και το σχετικό βάρος απόδειξης, ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση η ιδιοκτησία τους θα καταστεί αδρανής για το σκοπό για τον οποίο εξ αντικειμένου προορίζεται. Επομένως δεν έχει σημειωθεί παραβίαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Χ"Γιάννη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά., Υπόθ. Αρ. 846/201, ημερ. 30.5.2003,
Δημητριάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου (1996) 3 Α.Α.Δ. 85.
Προσφυγή.
Σ. Δράκος, για τους Αιτητές.
Λ. Ουστά, για τους Καθ' ων η αίτηση.
�Cur. adv. vult.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές στην παρούσα προσφυγή ζητούν την πιο κάτω θεραπεία:-
«Απόφαση και/ή δήλωση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση και/ή πράξη των καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 28/12/01 και την οποίαν κοινοποίησαν στους αιτητές με το χέρι την 28/1/02 είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή αδικαιολόγητη και/ή λανθασμένη και/ή πάρθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και/ή είναι αντισυνταγματική και/ή στερείται οιουδήποτε νομικού αποτελέσματος.»
Στις 17.4.2000 οι αιτητές με επιστολή τους ζήτησαν από την Πολεοδομική Αρχή προκαταρκτικές απόψεις σχετικά με τα τεμάχια αρ. 91, 301, 298, 304, 74, 303, 302 και 297 στο Νέο Χωριό και συγκεκριμένα ζητούσαν τη μετατόπιση του μελλοντικού δρόμου Πόλεως Χρυσοχούς και του οδικού δικτύου της περιοχής.
Η Πολεοδομική Αρχή παρέπεμψε την πιο πάνω επιστολή στο Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας λόγω του ότι το σχέδιο του οδικού δικτύου της περιοχής είχε εκπονηθεί από τον κλάδο μελετών του τμήματος. Ο Διευθυντής απάντησε ότι δεν ήταν εφικτή η τροποποίηση του οδικού δικτύου στην περιοχή για τους λόγους που αναφέρονται στην επιστολή του ημερ. 23.11.2000. Η Πολεοδομική Αρχή με επιστολή της στους αιτητές ημερ. 5.2.2001 τους πληροφόρησε για τις δεσμεύσεις των τεμαχίων τις οποίες υπεδείκνυε επί χωρομετρικού σχεδίου.
Την 1.8.2001 οι αιτητές υπέβαλαν προς την Πολεοδομική Αρχή την υπ' αρ. ΠΑΦ/1066/2001 αίτηση με την οποία ζητούσαν πολεοδομική άδεια για ανέγερση τουριστικού χωριού στα πιο πάνω αναφερόμενα τεμάχια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι δεσμεύσεις που υποδείχθηκαν από το Τμήμα Πολεοδομίας με την επιστολή της 5.2.2001.
Η Πολεοδομική Αρχή ακολούθως κάλεσε τους αιτητές και την αρχιτέκτονα τους και τους υπέδειξε να τροποποιήσουν τα σχέδια τους και την αίτηση ούτως ώστε να μπορέσει να τη μελετήσει. Οι αιτητές αρνήθηκαν να τροποποιήσουν τόσο τα σχέδια όσο και την αίτηση τους.
Η Πολεοδομική Αρχή αφού έλαβε υπόψη και την επιστολή του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού (ΚΟΤ) προς τους αιτητές ημερ. 14.11.2001 απέρριψε την αίτηση των αιτητών στις 28.12.2001 για τους ακόλουθους λόγους:-
«(500) Η προτεινόμενη ανάπτυξη προτείνεται να εκτελεστεί σε τεμάχιο διαμέσου του οποίου δεν έχουν διασφαλιστεί οι απαραίτητες συνθήκες ανάπτυξης της περιοχής (το απαραίτητο οδικό δίκτυο κ.λπ.) και δεν έχει προηγηθεί η οικοπεδοποίηση του τεμαχίου σε αντίθεση εμ τη Γενική Πρόνοια 3(Α)1(β) της Δήλωσης Πολιτικής.
(501) Προτείνεται όπως ανεγερθούν οικοδομές σε τμήμα του τεμαχίου με αρ. 91 το οποίο βρίσκεται εκτός ορίου ανάπτυξης (Πολιτικής 9(Γ)(β)).
(502) Επί του μελλοντικού δρόμου πρωταρχικής σημασίας Πόλης Χρυσοχούς - Λουτρά της Αφροδίτης ο οποίος και υποδείχθηκε με επιστολή του Γραφείου αυτού με αρ. φακ. ΠΑΦ/ΠΟ63/2000 - ΔΠ/3 (Ν. ΧΩΡΙΟ) και ημερομ. 5/2/01, προτείνεται να ανεγερθούν οικοδομές.
(503) Ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού δεν εγκρίνει την έκδοση Πιστοποιητικού Καταλληλότητας γηπέδου για ανέγερση Τουριστικού Χωριού, λόγω του ότι τα υπό ανάπτυξη τεμάχια δεν μπορούν να ενοποιηθούν (λόγω του ότι διαχωρίζονται από δρόμους και ποταμό) ώστε να διαθέτουν το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδό των 15.000 τ.μ. που προνοεί η σχετική νομοθεσία του Κ.Ο.Τ.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1. Ενόψει των πιο πάνω λόγων άρνησης, η αίτηση σας δεν μελετήθηκε περαιτέρω όσον αφορά άλλες πτυχές της σχετικής Νομοθεσίας.
2. Το οδικό δίκτυο που επηρεάζει τα υπό ανάπτυξη τεμάχια σας έχει υποδειχθεί με την επιστολή του Γραφείου αυτού με αρ. φακ. ΠΑΦ/ΠΟ63/00 και ημερομηνίας 5/2/01.»
�
Οι αιτητές προβάλλουν ως λόγους ακύρωσης, όπως έχω αντιληφθεί από την αγόρευση του δικηγόρου τους, τη μη δέουσα έρευνα εκ μέρους της καθ΄ης η αίτηση, την παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας και την ισχυριζόμενη αποστέρηση της ιδιοκτησίας κατά παράβαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος. Τόσο στην απαντητική τους αγόρευση όσο και στο στάδιο των διευκρινίσεων ο δικηγόρος των αιτητών προβάλλει νέους λόγους ακυρώσεως ως την αρμοδιότητα του οργάνου ή την παραβίαση της αρχής της ισότητας του Άρθρου 28 του Συντάγματος. Παρατηρώ ότι οι λόγοι αυτοί δεν προβάλλονται στην προσφυγή και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατό να εξετασθούν από το Δικαστήριο.
Έχω εξετάσει το λόγο ακύρωσης που προβάλλουν οι αιτητές, ότι η καθ΄ης η αίτηση παρέλειψε να διενεργήσει τη δέουσα έρευνα. Δεν συμφωνώ με τη θέση αυτή. Με βάση τα στοιχεία που περιέχονται στο φάκελο η καθ΄ης η αίτηση ζήτησε τις απόψεις των αρμοδίων τμημάτων, ως του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και τις απόψεις του ΚΟΤ. Η έρευνα της καθ΄ης φαίνεται να ήταν επαρκής, ήταν δε ενώπιον της όλα τα αναγκαία στοιχεία για να αποφασίσει.
Οι αιτητές επίσης ισχυρίζονται ότι παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας γιατί καλούνται να καταβάλουν το μεγαλύτερο τίμημα για την όδευση του οδικού δικτύου σε σχέση με άλλους ιδιοκτήτες ακινήτων της ίδιας περιοχής. Ο ισχυρισμός όμως αυτός δεν τεκμηριώνεται από τους αιτητές. Το θέμα της όδευσης του οδικού δικτύου άπτεται τεχνικών γνώσεων και της ευρύτερης αναπτυξιακής πολιτικής. Το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει σε τεχνικά θέματα εκτός εάν παράλογα καθοδηγήθηκε η αρμοδία αρχή ή ήταν προϊόν παρανομίας. Τέτοιες θέσεις δεν έχουν αναπτυχθεί ενώπιον μου. Συνεπώς ο σχετικός λόγος ακυρότητας απορρίπτεται.
Τέλος οι αιτητές προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι η προσβαλλόμενη απόφαση τους αποστερεί την ιδιοκτησία τους κατά παράβαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος.
Απάντηση στην πιο πάνω θέση των αιτητών δίδεται στην υπόθεση Θεοφάνης Χ"Γιάννη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά., Προσφυγή αρ. 846/201, ημερ. 30.5.2003. Για εντελώς παρόμοιο θέμα ο Καλλής, Δ. αναφέρει τα εξής με τα οποία συμφωνώ:-
«Τέλος ο κ. Δράκος υπέβαλε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση παραβιάζει τις πρόνοιες του Άρθρου 23 του Συντάγματος, αφού περιορίζεται η χρήση και/ή υπάρχει στέρηση της περιουσίας των αιτητών χωρίς προηγουμένως να διενεργηθεί απαλλοτρίωση του ακινήτου των αιτητών. «Επιπλέον, το δικαίωμα των αιτητών επί της γης τους μπορούσε να περιοριστεί μόνο και μόνο εφόσον τηρούνταν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 23 του Συντάγματος. Αυτές οι προϋποθέσεις δεν έχουν τηρηθεί και έτσι η επίδικη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί αφού είναι ενάντια της καθιερωμένης πρακτικής και αρχές του Συντάγματος.»
Η εκπόνηση και δημοσίευση τοπικού σχεδίου διέπεται από τα Άρθρα 10-19 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 (Ν 90/72 όπως έχει τροποποιηθεί). Τα άρθρα αυτά δεν εναποθέτουν οποιαδήποτε υποχρέωση στη Διοίκηση να ακούει τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες. Οι τελευταίοι έχουν δικαίωμα ένστασης (βλ. Άρθρο 18(5) του Νόμου) μετά τη δημοσίευση του σχεδίου.
Σχετική επί του προκειμένου είναι η απόφαση της Ολομέλειας στη Δημητριάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου (1996) 3 Α.Α.Δ. 85, 104: «Η παροχή ευκαιρίας στον επηρεαζόμενο να ακουστεί δεν αποτελεί προϋπόθεση ή ενέργεια η οποία επιβάλλεται από τους κανόνες της χρηστής διοίκησης για τη σύννομη άσκηση της εξουσίας».
Αναφορικά με τις εισηγήσεις που σχετίζονται με την παραβίαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος λόγω περιορισμού στη χρήση του ακινήτου «και/ή λόγω στέρησης της ιδιοκτησίας των αιτητών» το θέμα έχει τύχει ενδελεχούς εξέτασης στη Δημητριάδη (πιο πάνω, σελ. 102 και 103) στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
«Όροι περιοριστικοί της χρήσης ιδιοκτησίας, που αφήνουν άθικτο τον πυρήνα του δικαιώματος ιδιοκτησίας, συνιστούν περιορισμό και όχι στέρηση.
Περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας απολήγουν σε στέρησή της, μόνο όταν καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή - (βλ. Κυριακόπουλου - «Διοικητικό Ελληνικό Δίκαιο», Τόμος Γ, σελ. 366 και 368, Π.Δ. Δαγτόγλου - «Συνταγματικό Δίκαιο - Ατομικά Δικαιώματα Β» σελ. 907, 936, 937, 938, Lanitis E.C. Estates Ltd. και Άλλοι ν. Δημοκρατίας και Άλλου (1989) 3 Α.Α.Δ. 3252).
6. Η ιδιοκτησία γης δεν παρέχει δικαίωμα χρήσης της για οικοδομικούς σκοπούς ή, γενικότερα, δικαίωμα για την οικοδομική ανάπτυξη του ακινήτου.
Η χρήση του ακινήτου για οικοδομικούς σκοπούς συναρτάται με και εξαρτάται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, θέμα το οποίο ανάγεται τη ρυθμιστική εξουσία του Κράτους.
..............................................................................................................
7. Οι όροι οικοδομικής ανάπτυξης μιας περιοχής, που τίθενται με ένταξή της σε πολεοδομική ζώνη, επάγονται, κατά κανόνα, όπως αναγνωρίζει η νομολογία, περιορισμό της χρήσης και όχι στέρηση ιδιοκτησίας - (βλ. Tryphonos and Others v. Nicosia Municipality (1988) 3 C.L.R. 901, Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και Άλλοι ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου και Άλλων (1990) 3 Α.Α.Δ. 1544).
Οι πολεοδομικές ζώνες προδιαγράφουν τους όρους ανάπτυξης της περιοχής. Δεν αποστερούν τους ιδιοκτήτες του δικαιώματος χρήσης της ιδιοκτησίας τους στην κατάσταση στην οποία ευρίσκεται, ή, γενικότερα, της χρήσης της για τους σκοπούς για τους οποίους την προοιωνίζει η φυσική της κατάσταση.
Η επιβολή ζωνών συνιστά μέσο για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα της περιοχής και προδιαγραφή των όρων για τη μελλοντική της ανάπτυξη. Αποτελεί μέτρο για την εναρμόνιση της ανάπτυξης με το περιβάλλον, χάριν του κοινού συμφέροντος στη διαφύλαξη των αγαθών της φύσης και της ποιότητας ζωής που αρμόζει στον άνθρωπο.
8. Περιορισμοί απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας οποτεδήποτε καθιστούν τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο, εξ αντικειμένου, προορίζεται. Σ' εκείνη την περίπτωση, το δικαίωμα ιδιοκτησίας καθίσταται άνευ αντικειμένου, εφόσον δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης της γης για οποιοδήποτε γόνιμο σκοπό.
Η ιδιοκτησία γης συναρτάται με οικοδομικούς σκοπούς μόνο στην περίπτωση που το ακίνητο συνιστά οικόπεδο. Η φύση του ακινήτου προοιωνίζει σ' εκείνη την περίπτωση, τη χρήση του για οικοδομικούς σκοπούς.»
Στην παρούσα υπόθεση δεν έχει αποδειχθεί από τους αιτητές, οι οποίοι φέρουν και το σχετικό βάρος απόδειξης, ότι με την προσβαλλόμενη απόφαση η ιδιοκτησία τους θα καταστεί «αδρανής για το σκοπό για τον οποίο εξ αντικειμένου προορίζεται». Επομένως δεν έχει σημειωθεί παραβίαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος. Ο σχετικός λόγος ακύρωσης απορρίπτεται.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.