|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 4 ΑΑΔ 115
27 Φεβρουαρίου, 2004
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
1. ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
2. ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΩΑΝΝΟΥ,
3. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΙΩΑΝΝΟΥ,
4. ΙΩΑΝΝΗ ΙΩΑΝΝΟΥ,
5. ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
ΚΑΙ ΩΣ ΕΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 1.11.2002
1. ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
2. ΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΗΛΙΑ,
3. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ,
4. ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
5. ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 821/2001)
Πολεοδομία και Χωροταξία ― Άδεια διαχωρισμού οικοπέδων ― Άρνηση χορήγησης της λόγω επηρεασμού του ακινήτου από προγραμματιζόμενη για το μέλλον ανέγερση δημοτικού σχολείου ― Τα σχετικά πορίσματα της Αλίκης Γεωργίου ν. Δήμου Λευκωσίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 821 ― Υιοθέτησή τους στην κριθείσα περίπτωση ― Συνέπειες.
Οι αιτητές ζήτησαν με την προσφυγή την ακύρωση της απόρριψης της ιεραρχικής τους προσφυγής κατά της άρνησης της πολεοδομικής αρχής να επιτρέψει το διαχωρισμό ακινήτου τους σε οικόπεδα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Τα πραγματικά γεγονότα στην απόφαση της Ολομέλειας Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμος Λευκωσίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 821, προσομοιάζουν με τα γεγονότα της παρούσας προσφυγής. Εκεί η Πολεοδομική Αρχή απέρριψε αίτημα για χορήγηση πολεοδομικής άδειας ανάπτυξης ακινήτου για το λόγο ότι η πρόθεση του Συμβουλίου Αποχετεύσεων για απαλλοτρίωση του χώρου αποτελούσε «ουσιώδη παράγοντα» για τη λήψη της πολεοδομικής απόφασης.
Η διαφύλαξη του τεμαχίου για τους σκοπούς ανέγερσης δημοτικού σχολείου σημαίνει, και εδώ παγοποίηση των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών για πιθανό μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την υλοποίηση των προθέσεων του Υπουργείου Παιδείας που προϋποθέτουν απαλλοτρίωση του ακινήτου.
Κατά συνέπεια η επίδικη απόφαση εκδόθηκε κατά κατάχρηση εξουσίας.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δημητριάδη ν. Υπουργικού Συμβουλίου (1996) 3 Α.Α.Δ. 85,
Γεωργίου ν. Δήμος Λευκωσίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 821.
Προσφυγή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Μ. Μαλαχτού, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές με την παρούσα προσφυγή ζητούν την πιο κάτω θεραπεία:-
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ' ων η αίτηση η οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή ημερ. 21.8.2001 και με την οποίαν απέρριψαν την Ιεραρχική Προσφυγή τους που υπέβαλαν σύμφωνα με το Νόμο κατά της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής ν' απορρίψει την αίτηση τους ΛΕΜ/0914/2000 για άδεια διαχωρισμού οικοπέδων της ακίνητης ιδιοκτησίας τους αρ. τεμ. 817 Φ/Σχ. LIII.56, Αρ. Εγγρ. 16164 που ευρίσκεται στον Άγιο Νικόλαο, Κάτω Πολεμίδια, είναι άκυρη, παράνομη και χωρίς νομικό αποτέλεσμα.»
Οι αιτητές είναι συνιδιοκτήτες του πιο πάνω τεμαχίου. Στις 11.7.2000 υπέβαλαν στην αρμοδία αρχή αίτηση για την έκδοση πολεοδομικής άδειας διαχωρισμού του τεμαχίου σε οικόπεδα. Η αρμόδια πολεοδομική αρχή με επιστολή της προς τους αιτητές ημερ. 25.10.00 απέρριψε το αίτημα με το αιτιολογικό ότι, με βάση το Χάρτη Χρήσης Γης του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού, το επίδικο τεμάχιο προορίζεται για την ανέγερση Δημοτικού Σχολείου.
Οι αιτητές στις 27.10.2000 καταχώρησαν ιεραρχική προσφυγή σύμφωνα με το νόμο, η οποία όμως απορρίφθηκε από την αρμόδια Υπουργική Επιτροπή με απόφαση της ημερ. 19.7.2001. Η Υπουργική Επιτροπή θεώρησε ότι η Πολεοδομική Αρχή εφάρμοσε ορθά και μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού.
Με τη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος δικηγόρος των αιτητών προβάλλει διάφορους νομικούς λόγους για την ακύρωση της επίδικης απόφασης. Ισχυρίζεται κατά κύριο λόγο ότι έρχεται σε αντίθεση προς το Άρθρο 23 του Συντάγματος που υπερισχύει των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού. Περαιτέρω προβάλλει ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα και αιτιολογία.
Ο λόγος άρνησης χορήγησης της αιτούμενης άδειας όπως φαίνεται στην απορριπτική απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής η οποία επικυρώθηκε από την Υπουργική Επιτροπή στην ιεραρχική προσφυγή είναι ο εξής:-
«Το υπό ανάπτυξη τεμάχιο σύμφωνα με τον Χάρτη Χρήσης Γης (Αρ. 8) του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού και λεπτομερές σχέδιο που ετοιμάστηκε για την περιοχή (Ουσιώδης Παράγων) επηρεάζεται για σκοπούς ανέγερσης Δημοτικού Σχολείου με αποτέλεσμα ο προτεινόμενος διαχωρισμός να μην είναι δυνατό να υλοποιηθεί. Σχέδιο λεπτομερούς χωροθέτησης του σχολικού χώρου που δείχνεται με μπλε χρώμα επισυνάπτεται.
Σημείωση:
Ενόψει του πιο πάνω λόγου άρνησης η αίτηση δεν έχει μελετηθεί σε παραπέρα λεπτομέρεια.»
Η ευπαίδευτη ανώτερη δικηγόρος της Δημοκρατίας στη γραπτή της αγόρευση παραδέχεται ότι οποιαδήποτε στέρηση ακίνητης περιουσίας πρέπει να ακολουθεί την οδό της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης σύμφωνα με το Άρθρο 23 του Συντάγματος. Ισχυρίζεται όμως ότι στην περίπτωση των αιτητών δεν υπήρξε στέρηση της ιδιοκτησίας γιατί το επίδικο ακίνητο ήταν χωράφι του οποίου η χρήση για σκοπούς καλλιέργειας δεν έχει απαγορευθεί. Η άρνηση χορήγησης πολεοδομικής άδειας για οικοδομική ανάπτυξη του τεμαχίου δεν συνιστά στέρηση. Επικαλείται προς τούτο την απόφαση Ανθή Δημητριάδη ν. Υπουργικού Συμβουλίου (1996) 3 Α.Α.Δ. 85.
Ο δικηγόρος των αιτητών αντικρούοντας τους πιο πάνω ισχυρισμούς προβάλλει τις θέσεις της πιο πρόσφατης απόφασης της Ολομέλειας στην υπόθεση Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμος Λευκωσίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 821.
Τα πραγματικά γεγονότα στην πιο πάνω απόφαση της Ολομέλειας (Αλίκη Γεωργίου) προσομοιάζουν με τα γεγονότα της παρούσας προσφυγής. Εκεί η Πολεοδομική Αρχή απέρριψε αίτημα για χορήγηση πολεοδομικής άδειας ανάπτυξης ακινήτου για το λόγο ότι η πρόθεση του Συμβουλίου Αποχετεύσεων για απαλλοτρίωση του χώρου αποτελούσε «ουσιώδη παράγοντα» για τη λήψη της πολεοδομικής απόφασης.
Στις σελίδες 825 και 826 της απόφασης η Ολομέλεια αναφέρει τα εξής:-
«Η Πολεοδομική Αρχή απέρριψε την αίτηση ενόψει των προθέσεων του Συμβουλίου Αποχετεύσεων. Η υλοποίηση τέτοιων προθέσεων, προϋπέθετε βέβαια την απαλλοτρίωση του τεμαχίου στο οποίο αφορούσε η ανάπτυξη. Και εφόσον εκδιδόταν διάταγμα απαλλοτρίωσης θα ήταν πάντα ανοικτή η δυνατότητα ελέγχου της νομιμότητας του ως εκτελεστής διοικητικής πράξης. Εξ άλλου, η δημοσίευση διατάγματος απαλλοτρίωσης δεν διαταράσσει αφ' εαυτής το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Το τεμάχιο εξακολουθεί να ανήκει κατά κυριότητα στον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη του ως την τελείωση της απαλλοτρίωσης με την καταβολή της οφειλόμενης αποζημίωσης. (Βλ. Evridiki Aspri v. Republic 4 R.S.C.C. 57, Michael Theodossiou Co. Ltd. v. The Municipality of Limassol (1975) 3 C.L.R. 195, Γεωργία Ιωάννου Γεωργίου ν. Επαρχιακού Λειτουργού Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (1997) 4 Α.Α.Δ. 841). Σημειώνουμε συναφώς πως σε σειρά πρωτόδικων αποφάσεων κρίθηκε πως η ύπαρξη διατάγματος απαλλοτρίωσης δεν συνιστά νόμιμη δικαιολογία για την άρνηση έκδοσης άδειας οικοδομής, διαχωρισμού ή και πολεοδομικής άδειας. (Βλ. Michael Theodossiou Co. Ltd. v. The Municipality of Limassol (ανωτέρω), Theophilou v. The Improvement Board Yermassoyia (1985) 3 C.L.R. 2016 και Tofarco Ltd. κ.ά. ν. Δήμου Λευκωσίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 233).
Στην απόφαση της Ολομέλειας που εξέδωσε ο Πικής Π. στην υπόθεση Χαράλαμπος Μυλωνάς ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 332, με αναφορά στο γεγονός ότι δεν προσδιορίζονται οι ουσιώδεις παράγοντες, εξηγήθηκε πως «το κριτήριο είναι αντικειμενικό» και πως «ουσιώδης είναι κάθε παράγοντας ο συνυπολογισμός του οποίου είναι αναγκαίος για τη λήψη της επίδικης διοικητικής απόφασης». Η αναφορά στις προθέσεις του Συμβουλίου Αποχετεύσεων εισάγει ως ουσιώδη παράγοντα γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο. Η διαφύλαξη του τεμαχίου για τους σκοπούς κατασκευής αντλιοστασίου σημαίνει παγοποίηση των δικαιωμάτων του ιδιοκτήτη μέχρι την υλοποίηση των προθέσεων οι οποίες, όπως είδαμε, προϋποθέτουν απαλλοτρίωση του ακινήτου. Δεν χρειάζεται όμως καν να δούμε το ζήτημα από αυτή την σκοπιά.»
Δεν συμφωνώ με την εισήγηση της δικηγόρου των καθ΄ων η αίτηση ότι η υπόθεση Αλίκη Γεωργίου διαφοροποιείται από την παρούσα υπόθεση. Η διαφύλαξη του τεμαχίου για τους σκοπούς ανέγερσης δημοτικού σχολείου σημαίνει, όπως αναφέρεται και στη Γεωργίου, παγοποίηση των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών για πιθανό μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την υλοποίηση των προθέσεων του Υπουργείου Παιδείας που προϋποθέτουν απαλλοτρίωση του ακινήτου.
Καταλήγω κατά συνέπεια ότι η επίδικη απόφαση εκδόθηκε κατά κατάχρηση εξουσίας.
Ενόψει της κατάληξης μου αυτής δεν θεωρώ αναγκαίο να επιληφθώ τους άλλους λόγους ακύρωσης.
Η προσφυγή γίνεται δεκτή με έξοδα.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.