|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 676/2000.
30 Αυγούστου 2004.
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146 ΚΑΙ 23 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΘΕΟΔΩΡΑ ΧΡ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Αιτήτρια,
- ν. -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
Καθών η αίτηση.
---------------------------
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΙΤΗΤΕΣ ΗΜΕΡ. 12/2/2004
Λ.Ν. Κληρίδης, για την αιτήτρια
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθών η αίτηση
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Στις 16/5/00 η αιτήτρια καταχώρησε την υπό τον ως άνω αριθμό και τίτλο προσφυγή με την οποία ζητά την ακύρωση της απόφασης των καθών η αίτηση ημερ. 3/3/2000 για τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου Πόλης Χρυσοχούς όπως η απόφαση αυτή δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Παράρτημα ΙΙΙ, Μέρος ΙΙ και/ή την απόφαση να απορρίψουν τις ενστάσεις της αιτήτριας με ημερομηνία 1/10/95.
Εκκρεμούσης της υπόθεσης καταχωρήθηκε η παρούσα αίτηση στις 12/2/04 με την οποία η αιτήτρια ζητά άδεια του δικαστηρίου «όπως στις 5/4/04 δοθεί στην αιτήτρια το δικαίωμα να ζητήσει οδηγίες του δικαστηρίου σχετικά με τα θέματα τα οποία περιέχονται στο τεκμ. Ζ του δικαστηρίου».
Η αίτηση (όπως έχει τροποποιηθεί στις 19/5/04) στηρίζεται στους Καν. 10 και 19 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας Δ.48 θ.9 και υποστηρίζεται από την ένορκη δήλωση της δικηγόρου Ελένης Μηλιδώνη που εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο του δικηγόρου της αιτήτριας.
Στην εν λόγω ένορκη δήλωση της η κα Μηλιδώνη αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«1. .................................................. .................................................. ...........
2. .................................................. .................................................. .........
3. Κατά τη συνεδρία του δικαστηρίου 19/12/04 ο κ. Λ. Κληρίδης προέβη στην κάτωθι δήλωση: ¨επί του παρόντος ζητώ να μου δοθεί χρόνος για καταχώρηση της γραπτής μου αγόρευσης σε απάντηση και στο μεταξύ θα δούμε όσα άλλα θέματα εγείρονται. Ζητώ 30 ημέρες».
4. Ο δικηγόρος της Δημοκρατίας συναίνεσε στο αίτημα του κ. Κληρίδη και η προσφυγή ορίσθη για διευκρινίσεις στις 6/2/04 και ώρα 8.45 και η δε απαντητική αγόρευση μέχρι τις 30/1/04.
5. Εις το τεκμ. Ζ το οποίον κατατέθη υπό του κ. Κληρίδης μεταξύ των θεμάτων στα οποία ο κ. Κληρίδης έθεσε ήσαν το θέμα αντεξέτασης του μάρτυρα Ερμή Κλόκκαρη, η απαντητική αγόρευση στην αγόρευση του συν. Του Κ. Ιωσηφίδη το γεγονός ότι προέκυψαν νέα στοιχεία από επιθεωρήσεις φακέλων ως επίσης το γεγονός ότι εκκρεμεί θέμα επιθεώρησης και άλλων φακέλων του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς.
6. Εξαιτούμεθα όπως δοθεί κατά την 5/4/04 αιτούμενη άδεια.»
Η πλευρά των καθών η αίτηση καταχώρησε ένσταση με την ίδια ουσιαστικά νομική βάση όπου προβάλλονται οι ακόλουθοι λόγοι ένστασης.
«1. Η προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή (κύρια αίτηση) πράξη έχει ήδη ακυρωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπ' αρ. 1114/00 ημερ. 20/5/03. Συνεπώς, σύμφωνα με τη νομολογία, η παρούσα δίκη έχει καταργηθεί και εν πάση περιπτώσει δεν μπορεί να συνεχισθεί αφού έχει χάσει το αντικείμενο της δηλαδή τον έλεγχο της νομιμότητας της επίδικης απόφασης. Η τελευταία έχει τελεσίδικα κριθεί παράνομη (άκυρη) από το Ανώτατο Δικαστήριο.
2. Κανένα άλλο διάβημα δεν είναι εύλογο να ληφθεί στην παρούσα διαδικασία πριν αποφασιστεί από το σεβαστό δικαστήριο η κατάργηση της δίκης. Γιαυτό και πρέπει να απορριφθεί και η παρούσα αίτηση η οποία εν πάση περιπτώσει είναι αχρείαστη και αντιφατική με την μέχρι τώρα πορεία της διαδικασίας μοναδικό αντικείμενο της οποίας είχε προκαθοριστεί το κατά πόσον καταργήθηκε η δίκη ή όχι όπως είναι και το εύλογο.
3. Η αίτηση ημερ. 12/2/04 είναι επίσης παράτυπη και αντικανονική καθ' ότι δεν προβλέπεται η δυνατότης υποβολής τέτοιων αιτημάτων από τον Καν. 10 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου.»
Αναφορικά με τα γεγονότα της ένστασης γίνεται ισχυρισμός ότι αυτά φαίνονται στο φάκελο του δικαστηρίου και το κείμενο της απόφασης στην προσφ. αρ. 1114/00 ημερ. 20/5/03.
Κατά την ακρόαση της αίτησης ο κ. Κληρίδης υποστήριξε τη θέση ότι ενόψει των όσων έχουν λεχθεί κατά τη συνεδρία του δικαστηρίου της 19/12/03 αλλά και των αναβολών που ακολούθησαν με τη συγκατάθεση του κ. Καλλίγερου, οι καθών η αίτηση κωλύονται να προβάλλουν τους υπ' αρ. 1 και 2 ισχυρισμούς της ένστασης. Περαιτέρω με βάση αποφάσεις του Ανωτάτου Διακστηρίου στις οποίες έκανε αναφορά η υπόθεση δεν έχει καταστεί άνευ αντικειμένου διότι εμπίπτει στις εξαιρέσεις που καθορίζει η παράγραφος 6 του άρθρ. 146 του Συντάγματος.
Από πλευράς των καθών η αίτηση ο κ. Μαππουρίδης που χειρίστηκε την υπόθεση (η ένσταση είχε ετοιμαστεί από τον κ. Δ. Καλλίγερο) εισηγήθηκε τώρα (σε αντίθεση με την ένσταση) ότι δε θα πρέπει να αποφασιστεί στο στάδιο αυτό αν η προσφυγή κατέστη άνευ αντικειμένου ή όχι αφού τούτο θα πρέπει να αποφασιστεί κατά την εξέταση της ουσίας της υπόθεσης. Εδώ δεν συμπληρώθηκαν οι αγορεύσεις αφού μένει η απαντητική αγόρευση των αιτητών. Έτσι η αίτηση αυτή είναι πρόωρη.
Ενόψει του γεγονότος ότι ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθών η αίτηση στη δική του αγόρευση εισηγήθηκε (αντίθετα βέβαια με τους λόγους ένστασης) ότι δεν πρέπει σε αυτό το στάδιο να αποφασιστεί αν κατέστη ή όχι η προσφυγή άνευ αντικειμένου και παρόλο που τέτοιο θέμα μπορεί να εγερθεί και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο, έχω καταλήξει να μην εξετάσω τούτο. Άλλωστε το αίτημα της αίτησης είναι άλλο το οποίο και προχωρώ να εξετάσω.
Ο Καν. 10 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 (ως έχουν τροποποιηθεί) διαλαμβάνει ως ακολούθως:
«(1) Εκάστη υπόθεσις θα ορίζεται κατ' αρχήν δι' ακρόασιν προς έκδοσιν οδηγιών εκτός εις περιπτώσεις όπου εξεδόθη διάταγμα συμφώνως της παραγράφου (1) του Κανονισμού 9.
(2) Κατά τη διάρκεια της τοιαύτης ακροάσεως το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να εκδώση τοιαύτας οδηγίας αναφορικώς προς περαιτέρω εγγράφους προτάσεις, λεπτομερείας, αποκάλυψιν ή επιθεώρησιν εγγράφων, αποδεικτικά μέσα συμπεριλαμβανομένων ενόρκων ομολογιών αποδεικνυουσών τα γεγονότα εφ' ων βασίζεται έκαστος διάδικος, επιθεώρησιν του επίδικου μέρους, διαδικασίαν συμφώνως προς την παράγραφον 2 του Αρθρου 134, ημερομηνίαν δημοσίας ακροάσεως, καταχώρισιν και ανταλλαγήν μεταξύ των διαδίκων εγγράφου επιχειρηματολογίας εντός καθοριζομένων χρονικών ορίων ως και την διάρκειαν τυχόν μεταγενεστέρων αγορεύσεων ή οιασδήποτε άλλας οδηγίας σχετικώς προς την διαδικασίαν της υποθέσεως ως ήθελε κρίνη αναγκαίον.»
Ο Καν. 19 των ιδίων Κανονισμών διαλαμβάνει ως εξής:
«Καθ'΄οιονδήποτε στάδιον της διαδικασίας το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να εκδώση τοιαύτας οδηγίας, αι οποίαι απαιτούνται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης.»
Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι το θέμα έκδοσης οδηγιών σε αναθεωρητική δικαιοδοσία, όπως η παρούσα, είναι στη διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου και μπορεί να εκδοθεί σε οποιοδήποτε στάδιο. Δηλαδή, δεν είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν οι αγορεύσεις.
Στρεφόμενοι στα γεγονότα της δικής μας περίπτωσης προσέχουμε ότι στις 19/11/03 όταν τέθηκε το θέμα από το ίδιο το δικαστήριο γιατί να συνεχίζει η προσφυγή αφού το Τοπικό Σχέδιο ακυρώθηκε σε άλλη προσφυγή, φάνηκε ότι το πρόβλημα ήταν ότι η πλευρά των καθών η αίτηση δεν έδινε έξοδα. Η υπόθεση αναβλήθηκε για τις 19/12/03 για να διευκρινιστεί αν θα συνέχιζε ή όχι αυτή η υπόθεση.
Στις 19/12/03 ο κ. Κληρίδης δήλωσε ότι «επί του παρόντος ζητώ όπως μου δοθεί χρόνος για καταχώρηση της γραπτής μου αγόρευσης σε απάντηση και στο μεταξύ θα δούμε όσα άλλα θέματα εγείρονται». Ορίστηκε η υπόθεση στις 6/2/04 με οδηγίες όπως η απαντητική αγόρευση της αιτήτριας καταχωρηθεί μέχρι τις 30/1/04. Δεν καταχωρήθηκε και στις 6/2/04 ζητήθηκε νέα παράταση. Ορίστηκε στις 5/4/04 με οδηγίες όπως η απαντητική αγόρευση της αιτήτριας να καταχωρηθεί μέχρι τότε. Δεν καταχωρήθηκε αλλά μεσολάβησε η παρούσα αίτηση.
Από τις συνδυασμένες πρόνοιες των Καν. 10(2) και 19 φαίνεται ότι το δικαστήριο έχει διακριτική εξουσία να δώσει οδηγίες σχετικά με την εκδίκαση της υπόθεσης όπως και οι αιτούμενες. Απλώς ο Καν. 10(2) καλύπτει ενωρίτερο στάδιο της διαδικασίας από αυτό που βρισκόμαστε στην παρούσα υπόθεση ενώ ο Καν. 19 καλύπτει οποιοδήποτε στάδιο, φτάνει να ικανοποιηθεί το δικαστήριο ότι οι αιτούμενες οδηγίες απαιτούνται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης (βλ. μεταξύ άλλων, Ανδρέας Ι. Καρπασίτης & Υιοί Λτδ. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λαρνακας, υποθ. αρ. 757/92 ημερ. 12/12/97 - Τ. Ηλιάδης Δ. - και Thermphase Limited v. Κυπριακής Δημοκρατίας (1991) 4 (Δ) Α.Α.Δ. 3322. Πογιατζής, Δ.)
Με βάση τα πιο πάνω το ερώτημα που τίθεται είναι αν οι αιτούμενες οδηγίες είναι τέτοιες που «απαιτούνται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης».
Εξέτασα τη φύση του αιτήματος που έχει ως εξής: «όπως στις 5/4/04 δοθεί στην αιτήτρια το δικαίωμα να ζητήσει οδηγίες του δικαστηρίου σχετικά με τα θέματα τα οποία περιέχονται στο τεκμ. Ζ του δικαστηρίου». Εκτός του ότι η 5/4/04 έχει παρέλθει ο τρόπος διατύπωσης του αιτήματος για οδηγίες είναι κάπως ασαφής. Μελετώντας την παράγραφο 5 της ένορκης δήλωσης της κας Μηλιδώνη, που είναι η μόνη που δυνατό να έρριχνε φως στο όλο αίτημα της αιτήτριας, βλέπουμε να γίνεται αναφορά στην απαντητική αγόρευση, σε αντεξέταση του μάρτυρα Ερμή Κλόκκαρη καθώς και για το ότι εκκρεμεί θέμα επιθεώρησης και άλλων φακέλων του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς χωρίς να διευκρινίζει ποιούς. Καταλήγει (βλ. παράγραφο 6 τους ενόρκης δήλωσης) ότι «Εξαιτούμεθα όπως δοθεί κατά την 5/4/04 η αιτούμενη άδεια». Αναφορικά με την απαντητική αγόρευση από πλευράς αιτήτριας δόθηκαν αρκετές αναβολές από τις 11/12/02 αλλά μέχρι σήμερα δεν καταχωρήθηκε. Όσον αφορά το θέμα επιθεώρησης φακέλων που δε διευκρινίζονται, ήδη υπάρχει άλλη απόφαση σ΄αυτή την υπόθεση ημερ 5/2/02 με την οποία απορρίφθηκε (από Σ. Νικήτα Δ, όπως ήταν τότε) αίτημα για επιθεώρηση φακέλων γιατί τούτο ήταν αόριστο.
Ενόψει όλων των πιο πάνω, τα οποία εξέτασα και σε συνδυασμό με το περιεχόμενο του τεκμ. Ζ το οποίο κατατέθηκε από το συνήγορο της αιτήτριας στις 8/10/03, καταλήγω ότι το μόνο αίτημα που κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως σαφές είναι το θέμα αντεξέτασης του μάρτυρα Κλόκκαρη. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η 5/4/04 με την οποία συνδέθηκε το αίτημα έχει παρέλθει, αφού η ουσία του αιτήματος είναι να δοθούν οδηγίες κατά την ημερομηνία ακρόασης για αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα, αποφάσισα να εξετάσω το αίτημα.
Από τα γεγονότα του φακέλου της υπόθεσης φαίνεται ότι από τις 1/12/02 είχε ζητηθεί ξανά η αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα και το δικαστήριο (Σ.Νικήτα, Δ., όπως ήταν τότε) επέτρεψε τούτο και όρισε την υπόθεση στις 9/1/03 με τις εξής οδηγίες: «οι διάδικοι πρέπει να είναι έτοιμοι και για διευκρινίσεις. Στο μεταξύ να κατατεθεί η απαντητική αγόρευση 1 εβδομάδα προ της ακρόασης». Όμως ζητήθηκε περισσότερος χρόνος από πλευράς του συνηγόρου της αιτήτριας και ορίστηκε για τον ίδιο σκοπό στις 6/2/03 με οδηγίες όπως η απαντητική αγόρευση καταχωρηθεί 15 μέρες πριν. Έκτοτε αναβλήθηκε, επανειλημμένως, για τους λόγους που φαίνονται στα πρακτικά.
Με τις πιο πάνω αναβολές το θέμα αντεξέτασης του εν λόγω μάρτυρα δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Επανέρχεται τούτο με την παρούσα αίτηση.
Εξέτασα το όλο θέμα με προσοχή. Ομολογώ ότι με προβλημάτισε σε μεγάλο βαθμό λόγω της προϊστορίας της υπόθεσης. Τελικά έχω καταλήξει, έστω και με δισταγμό, ότι είναι προς το συμφέρον της δικαιοσύνης να επιτραπεί η αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα και για το σκοπό αυτό θα πρέπει να είναι αυτός παρών κατά την ημερομηνία που θα οριστεί η υπόθεση για ακρόαση.
Όσον αφορά την απαντητική αγόρευση το θεωρώ ορθό όπως αυτή καταχωρηθεί πριν την αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα. Αν από αυτή, δηλαδή από την αντεξέταση, φανεί ότι χρειάζονται περαιτέρω αγορεύσεις, τότε αυτό είναι κάτι που θα επιτρέψω και στην άλλη πλευρά η οποία ήδη καταχώρησε την γραπτή της αγόρευση με βάση τα γεγονότα όπως έχουν σήμερα χωρίς δηλαδή την αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα. Το να αφήσω μόνο την απαντητική αγόρευση μετά την αντεξέταση, κρίνω ότι τούτο θα παραβιάζει την ισότητα των δικονομικών όπλων.
Με βάση όλα τα πιο πάνω καταλήγω ότι η αιτήτρια έχει το δικαίωμα αντεξέτασης του μάρτυρα Ερμή Κλόκκαρη.
Η απαντητική αγόρευση της αιτήτριας να καταχωρηθεί σε 30 μέρες από σήμερα.
Όσον αφορά τα έξοδα, ενόψει του ιστορικού της υπόθεσης που η αιτήτρια είχε και πριν το δικαίωμα αντεξέτασης καθώς και το δικαίωμα απαντητικής αγόρευσης και δεν το έπραξε παρά τις επανειλημμένες αναβολές της υπόθεσης, κατέληξα να παρεκκλίνω από το γενικό κανόνα ότι αυτά ακολουθούν το αποτέλεσμα.
Ενόψει των πιο πάνω η αίτηση επιτυγχάνει μερικώς, ως ανωτέρω.
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑς