|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
< I>Υπόθεση Αρ. 687/2002
7 Μαϊου, 2004
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
Αναφορικά με τα Αρθρα 146, 23 και 28 του Συντάγματος.
Χαράλαμπος Σ. Ιωαννίδης,
Αιτητής,
ν.
Καθ΄ων η αίτηση.
―――――
Χ. Κληρίδης, για τον Αιτητή
Κ. Στιβαρού, για Καθ΄ων η αίτηση 1
Α. Βασιλειάδης, για καθ΄ων η αίτηση 2.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου αποφάσισε την εγκατάσταση εναέριας γραμμής μεταφοράς 132 kv για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος από την Αγία Βαρβάρα μέχρι το Στρουμπί της επαρχίας Πάφου και παράλληλα την αποξήλωση υφιστάμενης γραμμής.
Για το σκοπό αυτό υπέβαλε το 1995 αίτηση για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας. Κατά την εξέταση της αίτησης, αφού έγιναν διαβουλεύσεις με το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, υπέβαλε το 1998 αναθεωρημένη πρόταση για όδευση της γραμμής, καταβάλλοντας προσπάθεια να υιοθετήσει τις απόψεις των επηρεαζόμενων Κοινοτήτων.
Ακολούθησαν διαβουλεύσεις με το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, το Τμήμα Δημοσίων Έργων, την Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου, την Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, καθώς και τις Τοπικές Αρχές των χωριών από τα διοικητικά όρια των οποίων θα διέρχετο η σχεδιαζόμενη γραμμή.
Αφού συμφωνήθηκε η όδευση της γραμμής, εκδόθηκε στις 18.12.2000 πολεοδομική άδεια για το έργο, το οποίο επηρέαζε μεγάλο αριθμό τεμαχίων, μεταξύ αυτών και το τεμάχιο 150 Φ/Σχ45/62 στο χωριό Μαραθούντα, ιδιοκτησία του αιτητή.
Η Αρχή, με επιστολή της προς τον αιτητή, ημερομηνίας 23.7.01, αφού τον ενημέρωσε για τη διέλευση εναέριας γραμμής ψηλής τάσης 132 kv πάνω από το τεμάχιό του και την τοποθέτηση σ΄αυτό ενός πυλώνα, ζήτησε τη συγκατάθεσή του με βάση το άρθρο 31(1) του περί Ηλεκτρισμού Νόμου (Κεφ. 170) όπως τροποποιήθηκε.
Το εν λόγω άρθρο καθόριζε όπως ίσχυε τότε, τα ακόλουθα:
«Οι ανάδοχοι δύνανται να τοποθετήσουν οποιαδήποτε ηλεκτρική γραμμή είτε πάνω είτε κάτω από το έδαφος διαμέσου οποιασδήποτε γης, άλλης από γη καλυμμένη με οικοδομές
. νοείται ότι πριν από την τοποθέτηση οποιασδήποτε τέτοιας γραμμής διαμέσου οποιασδήποτε γης οι ανάδοχοι επιδίδουν στον ιδιοκτήτη και κάτοχο της γης, ή αν ο ιδιοκτήτης και κάτοχος δεν είναι γνωστοί, αναρτούν στη γη μέσω πίνακα ειδοποιήσεων, ειδοποίηση περί της πρόθεσης τους μαζί με περιγραφή των γραμμών που υπάρχει πρόθεση να τοποθετηθούν και αν εντός δεκατεσσάρων ημερών μετά την επίδοση ή ανάρτηση της ειδοποίησης ο ιδιοκτήτης και κάτοχος παραλείψουν να δώσουν τη συγκατάθεση τους ή να επισυνάψουν στη συγκατάθεσή τους οποιουσδήποτε όρους ή προϋποθέσεις στους οποίους οι ανάδοχοι ενίστανται, ο Έπαρχος δύναται να δώσει τη συγκατάθεσή του για την τοποθέτηση τέτοιων γραμμών, είτε άνευ όρων ή υπό τέτοιους όρους και προϋποθέσεις όπως θεωρεί δίκαιο.»Ο αιτητής αρνήθηκε να δώσει τη συγκατάθεσή του. Γι΄αυτό η Αρχή απευθύνθηκε στον Έπαρχο για τη δική του συγκατάθεση με βάση το άρθρο 31(1).
Ο αιτητής πρόβαλε ένσταση με επιστολή του προς την Αρχή, με την οποία εισηγήθηκε εναλλακτική όδευση της γραμμής στο τεμάχιό του. Καθώς και με επιστολή προς τον Έπαρχο στην οποία ανέφερε, όπως και σ΄αυτή προς την Αρχή, ότι σύναψε συμβόλαιο πώλησης του εν λόγω τεμαχίου και υπάρχει κίνδυνος ακύρωσής του.
Η Αρχή αποφάσισε να προβεί σε επιτόπια εξέταση. Λειτουργοί της επισκέφθηκαν την περιοχή και διαπίστωσαν ότι η τροποποίηση της όδευσης της γραμμής όπως εισηγήθηκε ο αιτητής θα είχε αρνητικά επακόλουθα για τεχνικούς λόγους. Ο Διευθυντής Μεταφοράς/Διανομής απάντησε με σχετική επιστολή του στον αιτητή, αναφέροντας τα πιο κάτω:
«. . . Η Αρχή Ηλεκτρισμού δεν ευνοεί τις εισηγήσεις σας για τεχνικούς και άλλους λόγους. Συγκεκριμένα σε περίπτωση που αυτές υιοθετούντο το μήκος της γραμμής θα επιμηκύνετο ενώ οι σχετικές γωνίες που θα διέγραφε η πορεία της γραμμής θα οξύνοντο, γεγονός ανεπιθύμητο για κάθε γραμμή μεταφοράς αφού
οι σχετικές δυνάμεις στους πυλώνες θα αυξάνοντο σημαντικά. Ακόμα ο επηρεασμός σε ιδιωτικά τεμάχια θα μεγάλωνε αφού η γραμμή θα επιμηκύνετο . .».Ο Έπαρχος, προτού αποφασίσει κατά πόσο θα έδινε τη συγκατάθεσή του, ζήτησε από την Αρχή να προβεί σε τεκμηριωμένη τοποθέτηση στα επιχειρήματα των ενιστάμενων ιδιοκτητών.
Η Αρχή απάντησε στον Έπαρχο ότι εξέτασε την κάθε περίπτωση ξεχωριστά πραγματοποιώντας επιτόπιες εξετάσεις. Αναφέρθηκε στο θέμα της επίδρασης των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων στην υγεία και εξήγησε ότι η Αρχή τηρεί τα κριτήρια που έχουν τεθεί από Διεθνείς Οργανισμούς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφέρθηκε επίσης στους τεχνικούς παράγοντες που σχετίζονται με τη χρήση υπόγειων καλωδίων των οποίων η χρήση δεν ήταν δυνατή στην περίπτωση αυτή.
Για την ένσταση του αιτητή ανέφερε τα πιο κάτω:
«. . . . από προκαταρκτική εξέταση των προοπτικών ανάπτυξης των τεμαχίων του κ. Ιωαννίδη έχει διαπιστωθεί ότι τα τεμάχια αυτά βρίσκονται εκτός του Καθορισμένου Ορίου Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τη Δήλωση Πολιτικής σε τέτοιες περιπτώσεις δυνατό να επιτραπεί περιορισμένη οικιστική ανάπτυξη όπως περιγράφεται στην Πολιτική για διάφορους τύπους ανάπτυξης στην ύπαιθρο. Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι η ύπαρξή της δε θα στερήσει οτιδήποτε από τους επιτρεπόμενους συντελεστές δόμησης και κάλυψης και δε θα παρεμποδίσει την επιτρεπόμενη ανάπτυξη των τεμαχίων αυτών για οποιαδήποτε χρήση . . . .»
Ακολούθως, ο έπαρχος εξέτασε τις ενστάσεις, λαμβανομένων υπόψη για την κάθε περίπτωση τις απόψεις της Αρχής, το βαθμό επηρεασμού κάθε τεμαχίου από τις εγκαταστάσεις της Αρχής και τη θέση του τεμαχίου σε σχέση με τις ζώνες ανάπτυξης. Έδωσε τη συγκατάθεσή του με βάση το άρθρο 31(1) του Νόμου υπό όρους που κάλυπταν την περίπτωση μελλοντικής οικοπεδοποίησης ή οικοδομικής ανάπτυξης της επηρεαζόμενης γης.
Ο αιτητής καταχώρησε την προσφυγή αυτή ζητώντας ακύρωση της απόφασης της Αρχής και του Επάρχου.
Ο δικηγόρος του καθ΄ου η αίτηση 2 πρόβαλε πως εκτελεστή είναι μόνο η απόφαση της Αρχής κατόπιν της τελείωσής της με τη συγκατάθεση του Επάρχου, η οποία συνιστούσε προϋπόθεση. Η θέση του είναι ορθή. Θα εξετάσω την προσφυγή με αντικείμενο την απόφαση της Αρχής ενώ σε ό,τι αφορά το μέρος της που στρέφεται κατά της Δημοκρατίας τη θεωρώ απαράδεκτη. Ελέγχεται, βέβαια, και η συγκατάθεση ως προς τα στοιχεία στα οποία στηρίχθηκε και το περιεχόμενό της. (Βλ. Τσιάκκα κ.α. ν. ΑΗΚ κ.α., προσφυγή 495/2000, ημερομηνίας 18.9.2002).
Ο δικηγόρος του αιτητή πρόβαλε ότι το άρθρο 31 του Νόμου παραβιάζει το άρθρο 23 του Συντάγματος, το οποίο καθιερώνει το δικαίωμα κυριότητας, κατοχής και απόλαυσης κινητής και ακίνητης περιουσίας.
Είναι η θέση του ότι η παράγραφος 3 του άρθρου 23 στην οποία καθορίζεται ότι το δικαίωμα αυτό μπορεί να υποβληθεί σε όρους, δεσμεύσεις ή περιορισμούς απολύτως απαραίτητους, μεταξύ άλλων για προαγωγή της δημόσιας ωφέλειας, δεν εξουσιοδοτεί το νομοθέτη να ζητά τη συγκατάθεση του Επάρχου.
Η δικηγόρος της Αρχής με παρέπεμψε στην υπόθεση Μallouros and another v. The Electricity Authority of Cyprus and another, C.L.R. (1974) 3, 220 στην οποία αποφασίστηκε ότι το άρθρο 31 δεν αντιβαίνει στο άρθρο 23 του Συντάγματος.
Παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα από τη σελ. 224 της απόφασης:
«What remains to consider is the ground of law by which the applicants contend that section 31 of the Electricity Law, Cap. 170 is unconstitutional, as offending Article 23 of the constitution, in the sense that the placing of these lines amounts to deprivation of their ownership and consequently, the proper procedure to be resorted to is the one provided by the Compulsory Acquisition of Property Law, 1962, Law No. 15 of 1962. For the determination of this issue, one has to ascertain the character of the interference with the ownership of property complained of. There is no doubt that in the present case the proposed placing of the lines above the ground and across the property of the applicants, is nothing more than a restriction falling within the ambit of paragraph 3 of Article 23 of the Constitution, whereby "restrictions of limitations which are absolutely necessary in the interest of . . . . . . the development and utilization of any property to the promotion of public benefit . . . . . may be imposed by law on the exercise of such right". (Cf. Ramadan and The Electricity Authority, 1 R.S.C.C. p. 49). Far from being unconstitutional such course is consistent with the approach of this Court on the issue that a compulsory acquisition should not be ordered if its object can be achieved in any less onerous manner, such as the acquisition of servitude on the property concerned, without taking away the ownership. (See Decision 300/1936 of the Greek Council of State, cited with approval in Chrysochou Bros. v. The Cyprus Telecommunication Authority etc. (1966) 3 C.L.R. p. 482)."
Aπό το πιο πάνω απόσπασμα προκύπτει ότι η εγκατάσταση εναέριας γραμμής πάνω από το τεμάχιο του αιτητή αποτελεί περιορισμό ο οποίος εμπίπτει στην παράγραφο 3 του άρθρου 23 του Συντάγματος, η οποία δίνει τη δυνατότητα υποβολής του δικαιώματος ιδιοκτησίας σε
περιορισμούς δια νόμου. Ο Νόμος στην περίπτωση αυτή είναι ο περί Ηλεκτρισμού Νόμος, Κεφ. 170, ο οποίος με το άρθρο 31 καθορίζει τη διαδικασία εγκατάστασης ηλεκτρικής γραμμής.Περαιτέρω, ο δικηγόρος του αιτητή ισχυρίστηκε ότι η δημόσια ωφέλεια μπορούσε να επιτευχθεί με υπόγεια καλώδια. Το θέμα αυτό εξετάστηκε από την Αρχή, η οποία ανέφερε σε σχετική επιστολή της προς τον Έπαρχο τους τεχνικούς λόγους που σχετίζονται με τη χρήση υπόγειων καλωδίων μεταφοράς σε σύγκριση με την εναέρια γραμμή εξηγώντας ότι δεν ήταν δυνατή η χρήση τους στην περίπτωση αυτή. Πρόκειται όμως για τεχνικά θέματα. Αφού έγινε η δέουσα έρευνα το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει.
Ο συνήγορος του αιτητή υποστήριξε ακολούθως ότι η Αρχή δεν προέβηκε σε δέουσα έρευνα για τυχόν οικονομική ζημιά του αιτητή, για τον επηρεασμό της ανάπτυξης του τεμαχίου του, για τη δυνατότητα η γραμμή να περνούσε από άλλο σημείο και για θέματα υγείας.
Από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία προκύπτει πως διερευνήθηκαν τα θέματα στα οποία αναφέρθηκε ο δικηγόρος του αιτητή με τη δέουσα προσοχή για να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή και λιγότερο ζημιογόνα λύση για την πραγμάτωση του έργου.
Επιπρόσθετα, επισημαίνω, ότι και το θέμα της οικιστικής ανάπτυξης του επηρεαζόμενου τεμαχίου εξετάστηκε από τον Έπαρχο πριν δώσει τη συγκατάθεσή του, αφού μελέτησε τις απόψεις της Αρχής ότι δεν παρεμποδιζόταν η επιτρεπόμενη ανάπτυξη του τεμαχίου του αιτητή.
Οι ισχυρισμοί του δικηγόρου του αιτητή απορρίπτονται.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον του αιτητή.
Π. Αρτέμης, Δ.
/Χ.Π.