|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
NIOVI MICHAEL GLYKI AND ANOTHER ν. THE MUNICIPAL CORPORATION OF FAMAGUSTA (1967) 3 CLR 677
Kολοκασίδου Aναστασία και Άλλη ν. Δημοκρατίας (1990) 3 ΑΑΔ 427
Μεστάνα και άλλοι ν. Δημ. Συμβ. Αθηαίνου (Αρ.2) (1992) 3 ΑΑΔ 185
Σπύρου Mενέλαος Aντώνη ν. Δημοτικού Συμβουλίου Kάτω Πολεμιδιών και Άλλων (1998) 3 ΑΑΔ 307
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 23/2002)
21 Απριλίου, 2004
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Αιτητές,
ν.
Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - -
Α. Αδαμίδης,
για τους Αιτητές.Α. Τόκας, για το Καθ΄ου η Αίτηση 1.
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση 2.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.
: Στις 30.9.1999 το Κοινοτικό Συμβούλιο Τριμίκλινης, ως Απαλλοτριούσα Αρχή, δημοσίευσε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας γνωστοποίηση απαλλοτριώσεως, μεταξύ άλλων, του τεμαχίου με αρ. 264 του Κυβερνητικού Χωρομετρικού Σχεδίου XLVII/29 στο χωριό Τριμίκλινη της Επαρχίας Λεμεσού. Το τεμάχιο είναι ιδιοκτησία των αιτητών στην παρούσα προσφυγή. Σύμφωνα με τη Γνωστοποίηση, το τεμάχιο 264, όπως και τα άλλα τεμάχια που περιγράφονταν στον Πίνακα της Γνωστοποίησης, ήταν αναγκαίο για την κατασκευή, βελτίωση και ανάπτυξη των δημόσιων δρόμων στη Δημοκρατία και η απαλλοτρίωση επιβαλλόταν για τη δημιουργία χώρων στάθμευσης στο χωριό Τριμίκλινη. Με τη γνωστοποίηση δόθηκε προθεσμία 15 ημερών για την υποβολή ενστάσεων. Με επιστολή της δικηγόρου τους, ημερομηνίας 14.10.1999, οι αιτητές υπέβαλαν ένσταση στη σκοπούμενη απαλλοτρίωση για σειρά λόγων τους οποίους εξέθεσαν. Η δημοσίευση αυτή τελικά ατόνισε για το λόγο ότι δε δημοσιεύθηκε διάταγμα απαλλοτριώσεως εντός της προθεσμίας των 10 μηνών που ορίζει ο σχετικός Νόμος. Για το λόγο αυτό, στις 10.11.2000, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας νέα Γνωστοποίηση απαλλοτριώσεως της ίδιας ακίνητης ιδιοκτησίας. Δόθηκε νέα προθεσμία τριάντα ημερών. Οι αιτητές υπέβαλαν και πάλι ένσταση. Κατά τη συνεδρία του της 6.3.2001, το Κοινοτικό Συμβούλιο Τριμίκλινης απέρριψε την ένσταση. Ακολούθως, οι ενστάσεις διαβιβάστηκαν, μαζί με την απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Τριμίκλινης, στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, ο δε τελευταίος, με επιστολή του ημερομηνίας 10.8.2001, διαβίβασε όλα τα σχετικά έγγραφα προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως για να τεθούν ενώπιον της αρμόδιας Υπουργικής Επιτροπής για μελέτη και λήψη αποφάσεως. Τελικά, η Υπουργική Επιτροπή αποφάσισε την απαλλοτρίωση μεταξύ άλλων του τεμαχίου των αιτητών για τους σκοπούς που καθορίστηκαν στη Γνωστοποίηση της 10.11.2000. Το σχετικό διάταγμα δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 26.10.2001, οι δε αιτητές ειδοποιήθηκαν σχετικά με επιστολές του Επάρχου Λεμεσού, ημερομηνίας 5.11.2001.Με την προσφυγή οι αιτητές επιδιώκουν την ακύρωση της απαλλοτρίωσης του τεμαχίου τους.
Προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ως λόγος ακυρώσεως ότι η απόφαση για απαλλοτρίωση του επίδικου τεμαχίου των αιτητών οφείλεται σε πλάνη περί τα πράγματα λόγω μη δέουσας έρευνας ενώ, ταυτόχρονα, δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη.
Ειδικότερα, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι οι καθ΄ων η αίτηση δεν προέβησαν, ως όφειλαν, σε οποιαδήποτε μελέτη ή έρευνα από την οποία να προκύπτει ότι, σε ότι αφορά το επίδικο ακίνητο, λήφθηκαν υπόψη όλα τα απαραίτητα στοιχεία, όπως υψομετρικές ιδιομορφίες, στροφές, ανηφορικότητα ή στενότητα των δρόμων κλπ., σε συνάρτηση με πιθανά προβλήματα στην ασφαλή διακίνηση οχημάτων. Αναφορικά με το τελευταίο, σύμφωνα με το δικηγόρο των αιτητών, αντί οι καθ΄ων η αίτηση να ζητήσουν γνωμάτευση από αρμόδιες και εξειδικευμένες υπηρεσίες ως προς το θέμα της ασφαλούς διακίνησης, όπως την Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας, αρκέστηκαν, ως μη ώφειλαν, στην άποψη που εξέφρασε ο δικός τους τεχνικός, χωρίς επαρκή αιτιολογία, μετά από επιτόπια εξέταση.
Η αντίθετη θέση υποστηρίχθηκε από το δικηγόρο των καθ΄ων η αίτηση. Σύμφωνα με την εισήγησή του, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν απαραίτητη η γνωμάτευση οποιασδήποτε εξειδικευμένης υπηρεσίας, όπως η Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας, για το κατά πόσο ο σκοπούμενος χώρος στάθμευσης ήταν κατάλληλος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αρκούσε η επιθεώρηση και βεβαίωση από το Γραφείο του Επάρχου ότι ο σχετικός χώρος ήταν κατάλληλος ως χώρος στάθμευσης
οχημάτων. Ο δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση με παρέπεμψε ειδικά στο Παράρτημα 19 της ένστασης όπου ο Έπαρχος αναφέρει ότι, "Το θέμα της δημιουργίας των χώρων στάθμευσης δεν υποβλήθηκε στην Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας αλλά τεχνικός του Γραφείου μου έχει επιθεωρήσει τους χώρους και τους ενέκρινε ως κατάλληλους."Ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως ευσταθεί. Έχω διεξέλθει τους διοικητικούς φακέλους που έχουν κατατεθεί ενώπιόν μου ως Τεκμήρια. Στο διοικητικό φάκελο 42/92/4/Α/ΙΙ (Τεκμήριο 2) υπάρχει μόνο η εξής χειρόγραφη σημείωση (9) του τεχνικού του Γραφείου του Επάρχου:
"Ε.Ε.(Δ)/Ε.Μ.
Κατόπιν προφορικής εντολής επεσκέφθηκα τους χώρους που φαίνονται στα Κ.34-33 με κόκκινο χρώμα για δημιουργίαν χώρων σταθμεύσεως και σας πληροφορώ τα πιο κάτω:
α) Τεμ. 264 Κ.34 Ο χώρος είναι κατάλληλος και δυνατό να γίνει χώρος για 12 αυτοκίνητα.
β) Τεμ. 257-258 Τα τεμάχια γύρω από αυτά έχουν απαλλοτριωθεί και για να μεγαλώσει ο χώρος πρέπει να απαλλοτριωθούν και αυτά τα δύο. Γίνεται χώρος για 10 αυτοκίνητα περίπου μαζί με τον άλλο χώρο.
γ) Τεμ. 1078-445-447 Τα τεμάχια αυτά βρίσκονται κάτω από τον δρόμο 8-10 μέτρα με κατασκευή τοίχου μπορεί να γίνει χώρος για 80-100 αυτοκίνητα.
20/3/2001"
Επίσης, στο διοικητικό φάκελο με αρ. 42/92/4/Α/ΙΙΙ (Τεκμήριο 1) στη σελίδα 4, υπάρχει μόνο το ακόλουθο φωτοτυπημένο χειρόγραφο σημείωμα (2):
"Έπαρχο / ΕΕ
Κ5-3
Σημ(1) Αίτηση της Χωρητικής Αρχής Τριμίκλινης για έγκριση της απόφασης της για δημιουργία χώρων στάθμευσης εντός του χωριού και την απαίτηση των αναγκαίων τεμαχίων και τη διαδικασία της απαλλοτρίωσης.
Με την επικείμενη διαπλάτυνση και πεζοδρόμηση του δρόμου Λ/σού-Πλατρών στα σημεία που διέρχεται μέσα στην κατοικημένη περιοχή Τριμίκλινης θα δημιουργηθεί οξύ πρόβλημα χώρων στάθμευσης.
Πρόθεση της Χωρητικής Αρχής είναι η δημιουργία τέτοιων χώρων και στις δύο πλευρές του δρόμου, όπως φαίνεται και στα χωρομετρικά σχέδια στα Κ 4 + 3, με στόχο την εξυπηρέτηση τόσο των ντόπιων όσο και των επισκεπτών. Η δημιουργία των δύο χώρων στάθμευσης θα διευκολύνει και την τροχαία κίνηση στην περιοχή.
Επειδή το προτεινόμενο έργο είναι κοινής ωφελείας είναι απαραίτητο για την εξυπηρέτηση τόσο της κοινότητας όσο και των πολλών επισκεπτών, εισηγούμαι την έγκριση της αίτησης και την παραπομπή του θέματος στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας για ετοιμασία πίνακα περιγραφής της περιουσίας που προτείνεται να απαλλοτριωθεί. (Σχετικές οι Παραγρ. 1+2 του Κ2). Όσον αφορά την απόφαση της Χ.Α. για τη δημιουργία χώρων για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος (δηλ. Χώρους αναψυχής, πλατεία κλπ), δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια, και η Χ.Α. θα χρησιμοποιήσει το χώρο ως χώρο στάθμευσης (σχετική η Παράγραφος 3 στα Κ2-1).
15/7/98
ΒΕΕ"
Στη συνέχεια, με το σημείωμα (3) το σημείωμα (2) διαβιβάζεται για "απόψεις", οι οποίες και εκτίθενται στο σημείωμα (4) ως εξής:
"ΕΕ(Δ)
Μετά από επιτόπια έρευνα παρατήρησα ότι τα εν λόγω τεμάχια που προτείνονται για χώρους στάθμευσης είναι κατάλληλα και ως εκ τούτου δεν υπάρχει ένσταση εκ μέρους του Γραφείου μας για απαλλοτρίωση των τεμαχίων.
31/7/98"
Δεν υπάρχει οτιδήποτε άλλο.
Τα πιο πάνω σημειώματα δεν μπορούν, κατά την άποψή μου, να θεωρηθούν ως σοβαρή και υπεύθυνη τεχνοοικονομική μελέτη αναφορικά με τους σκοπούς οι οποίοι επιδιώκονται να εξυπηρετηθούν με την απαλλοτρίωση, μεταξύ άλλων, του επίδικου τεμαχίου των αιτητών. Δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στο κάθε τεμάχιο ξεχωριστά ούτε γιατί είναι κατάλληλο για τον επιδιωκόμενο σκοπό της απαλλοτρίωσης ούτε ποια δεδομένα λήφθηκαν υπόψη.
Στην πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Μ. Καραολή ν. Υπουργείου Εσωτερικών, ΑΕ3208, ημερομηνία 28.1.2004, λέχθηκαν τα εξής:
"Είναι νομολογημένο, πως οι σκοποί που αναφέρονται στη γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης εξετάζονται μαζί με, και επηρεάζονται και από άλλους παράγοντες, όπως το περιεχόμενο της μελέτης που οδηγεί στο επίδικο διάταγμα. Μια τέτοια μελέτη ή σχέδιο, σύμφωνα με τη νομολογία, αποτελεί και προϋπόθεση για την έκδοση διατάγματος απαλλοτρίωσης (
Στη Σπύρου ν. Δημοτικού Συμβουλίου Κάτω Πολεμιδιών κ.α. (1998) 3 Α.Α.Δ. 307, στη σελ. 314 αναφέρονται τα ακόλουθα επί του προκειμένου:
«Έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι η Διοίκηση δεν προχωρεί στη λήψη απόφασης για απαλλοτρίωση προτού εξετάσει τα σχέδια του έργου που δείχνουν τη φύση, την έκταση και τις ανάγκες του έργου για το οποίο γίνεται η απαλλοτρίωση. (Ίδε Κολοκασίδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 427). Η απαλλοτριούσα Αρχή έχει την υποχρέωση να εξετάζει τις δυνατότητες πραγμάτωσης του σκοπού της απαλλοτρίωσης και μέσα σε αυτά τα πλαίσια επιβάλλεται η ετοιμασία μιας ολοκληρωμένης μελέτης. (Ίδε Μεστάνας και Άλλοι ν. Δημοτικού Συμβουλίου Αθηαίνου (Αρ.2) (1992) 3 Α.Α.Δ. 185. Ίδε επίσης Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας, 1929-1959, 87 Οικονόμου «Ο Δικαστικός Έλεγχος της Διακριτικής Εξουσίας» (1966) 186).»
Ενόψει των πιο πάνω, το επίδικο διάταγμα απαλλοτριώσεως του τεμαχίου 264 Φ/Σχ. XLVII/29 στο χωριό Τριμίκλινη της Επαρχίας Λεμεσού ακυρώνεται. Συνακόλουθα, ακυρώνεται και το επίδικο διάταγμα επίταξης του ίδιου τεμαχίου εφόσον είχε ως υπόβαθρο το διάταγμα απαλλοτριώσεως. Με έξοδα υπέρ των αιτητών.
Ρ. Γαβριηλίδης,
Δ.
/ΧΤΘ