|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπσθεση Αρ. 324/2002)
31 Μαρτίου, 2004
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΟΥΛΑ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ ΦΛΩΡΙΔΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ'ων η αίτηση.
Μ. Σπανού, για την Αιτήτρια.
Ρ. Παπαέτη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού
Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.Α.Σ. Αγγελίδης, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ
.: Με την παρούσα προσφυγή η Ανδρούλλα Φλωρίδου (αιτήτρια) προσβάλλει τη νομιμότητα της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ), με την οποία ο Κωνσταντίνος Σολομωνίδης (ενδιαφερόμενο μέρος) προάχθηκε στη θέση του Ανώτερου Αρχιτέκτονα στο Τμήμα Δημοσίων Έργων.(α) Τα γεγονότα.
Λόγω προαγωγής του κατόχου της θέσης του Ανώτερου Αρχιτέκτονα στο Τμήμα Δημοσίων Έργων, η ΕΔΥ επιλήφθηκε του θέματος της πλήρωσης της και αφού εξέτασε τον κατάλογο, έκρινε ότι προάξιμοι ήταν επτά υποψήφιοι, μεταξύ των οποίων η αιτήτρια και το ενδιαφερόμενο μέρος. Στη συνεδρία προσήλθε και ο Διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων Έργων, ο οποίος αφού ενημερώθηκε, ανέφερε τα πιο κάτω:
"Γνωρίζω προσωπικά όλους τους υποψηφίους. Προκειμένου να προβώ σε σύσταση έχω μελετήσει και αξιολογήσει το σύνολο των στοιχείων των υποψηφίων από τους Προσωπικούς τους Φακέλους και τις Υπηρεσιακές/Εμπιστευτικές τους Εκθέσεις, έχοντας υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολο τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - και έχω, επίσης, πάρει πληροφορίες από τους άμεσα προϊσταμένους των υποψηφίων όσον αφορά τη γενική εικόνα των υποψηφίων ως επίσης και τις ικανότητές τους σε σχέση με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της υπό πλήρωση θέσης."
Αιτιολογώντας την επιλογή και τη σύσταση του ενδιαφερόμενου μέρους ο Διευθυντής, είπε τα ακόλουθα:
"Σε μια συνεκτίμηση όλων των δεδομένων, θεωρώ ως καταλληλότερο και συστήνω για προαγωγή τον Σολομωνίδη Κωνσταντίνο (αρ.1). Ο Σολομωνίδης είναι αρχαιότερος των υπόλοιπων υποψήφιων και σ' ό,τι αφορά την αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία έτη, βρίσκεται στο ίδιο περίπου με αυτούς επίπεδο. Υπηρέτησε με απόσπαση στο Τμήμα Αρχαιοτήτων, όπου άφησε καλές εντυπώσεις. Τον τελευταίο χρόνο υπηρετεί στο Τμήμα Δημόσιων Έργων. Είναι υπάλληλος με μακρά και γόνιμη υπηρεσία. Συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα και στοιχεία που έχω μπροστά μου, κρίνω ότι ο Σολομωνίδης Κωνσταντίνος είναι ο καταλληλότερος για να αναλάβει τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης."
Μετά την αποχώρηση του Διευθυντή, η ΕΔΥ αφού προχώρησε στην αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων, κατέληξε στην επιλογή του ενδιαφερόμενου μέρους με το ακόλουθο σκεπτικό:
"Η Επιτροπή, επιλέγοντας τον Σολομωνίδη, έλαβε υπόψη ότι αυτός προηγείται σε αρχαιότητα και σ' ό,τι αφορά την αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία χρόνια στα οποία αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία, βρίσκεται στο ίδιο περίπου με τους λοιπούς υποψηφίους επίπεδο, αξιολογηθείς κατά την τελευταία χρονιά ως καθόλα Εξαίρετος. Επιπλέον, ο επιλεγείς διαθέτει την υπέρ του σύσταση του Διευθυντή, η οποία ενισχύει την αξία του.
Τέλος, σ' ό,τι αφορά τα προσόντα, η Επιτροπή δεν παρέλειψε να λάβει υπόψη ότι ο υποψήφιος Παπαγεωργίου Μιχαήλ κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα, το οποίο όμως δεν απαιτείται από το Σχέδιο Υπηρεσίας ούτε αποτελεί πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν. Εν πάση περιπτώσει, η Επιτροπή, αφού απέδωσε στο εν λόγω προσόν το ανάλογο βάρος και αφού το συνεκτίμησε με όλα τα άλλα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων της σύστασης του Διευθυντή και της ουσιαστικής υπεροχής του επιλεγέντος σε αρχαιότητα, η οποία συνίσταται σε 12 σχεδόν χρόνια, θεωρεί ότι το εν λόγω προσόν δεν μπορεί να ανατρέψει την κρίση της ότι ο επιλεγείς είναι ο καταλληλότερος."
(β) Οι λόγοι της προσφυγής.
Η αιτήτρια αμφισβητεί την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης ισχυριζόμενη ότι η σύσταση του Διευθυντή ήταν παράνομη και ότι υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα σε σχέση με τα προσόντα της αιτήτριας και έλλειψη δέουσας έρευνας.
Η ευπαίδευτη συνήγορος της αιτήτριας υπέβαλε ότι η σύσταση του Διευθυντή είναι αναιτιολόγητη και συγκρούεται με το περιεχόμενο των φακέλων, αφού η αιτήτρια υπερέχει του ενδιαφερόμενου μέρους στις ετήσιες αξιολογήσεις και ιδιαίτερα στα στοιχεία της "Aπόδοσης" και της "Διευθυντικής/Διοικητικής Ικανότητας" και διαθέτει πρόσθετο ακαδημαϊκό προσόν το οποίο παραγνωρίστηκε από το Διευθυντή. Επιπρόσθετα υποβλήθηκε ότι ο Διευθυντής παρέλειψε να εξειδικεύσει τους λόγους υπεροχής του ενδιαφερόμενου μέρους, προσθέτοντας ότι η αναφορά του Διευθυντή στην υπηρεσία του συστηθέντος στο Τμήμα Αρχαιοτήτων αποτελεί εξωγενή παράγοντα που δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη.
Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ'ων η αίτηση εισηγήθηκε ότι η επίδικη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη και συνάδει με το περιεχόμενο των υπηρεσιακών φακέλων και ότι η αιτήτρια απέτυχε να αποδείξει την έκδηλη υπεροχή της έναντι του ενδιαφερόμενου μέρους. Παρόμοιους ισχυρισμούς υπέβαλε και ο ευπαίδευτος συνήγορος του ενδιαφερόμενου μέρους.
Μια προσεκτική εξέταση της σύστασης του Διευθυντή αποκαλύπτει ότι αυτή δεν συνάδει με το περιεχόμενο των φακέλων. Ο Διευθυντής αιτιολογώντας γιατί θεωρεί το ενδιαφερόμενο μέρος ως καταλληλότερο για την πλήρωση της θέσης ανέφερε πως "είναι αρχαιότερος των υπόλοιπων υποψηφίων και σ' ό,τι αφορά την αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία έτη βρίσκεται στο ίδιο περίπου με αυτούς επίπεδο". Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι το ενδιαφερόμενο μέρος είχε σημαντικό προβάδισμα σε αρχαιότητα, αφού κατείχε τη θέση του Αρχιτέκτονα 1ης Τάξης από 15/5/1980. Η αντίστοιχη ημερομηνία για την αιτήτρια ήταν η 15/2/1985. Η υπεροχή όμως του ενδιαφερόμενου μέρους σε αρχαιότητα θα αποτελούσε αποφασιστικό παράγοντα για την επιλογή του αν δεν υστερούσε σε αξία και προσόντα σε σύγκριση με την αιτήτρια. Σε ό,τι αφορά την αξία, ο Διευθυντής είχε δηλώσει στην ΕΔΥ πως γνώριζε προσωπικά τους υποψηφίους, μελέτησε και αξιολόγησε το σύνολο των στοιχείων των υποψηφίων από τους Προσωπικούς τους Φακέλους και τις Υπηρεσιακές/Εμπιστευτικές τους Εκθέσεις και προβαίνοντας σε μια γενική αναφορά στο τρίπτυχο των κριτηρίων για
την καταλληλότητά τους, υποστήριξε πως το ενδιαφερόμενο μέρος βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο αξιολογήσεων με τους υπόλοιπους υποψηφίους. Το περιεχόμενο όμως των στοιχείων των φακέλων διαψεύδει αυτή τη δήλωση. Για μια συνεχή περίοδο τα τελευταία 9 χρόνια (από το 1992 μέχρι και το 2000) η αιτήτρια ήταν καλύτερη του ενδιαφερόμενου μέρους στους τομείς "Πρωτοβουλία" (1992-1993, 1996), "Διευθυντική/Διοικητική Ικανότητα" (1992-1996), "Συμπεριφορά προς τους πολίτες" (1994) και "Απόδοση" (1995, 1998-1999). Είχε αξιολογηθεί στα πιο πάνω στοιχεία ως "εξαίρετη" ενώ το ενδιαφερόμενο μέρος είχε κριθεί ως "πολύ ικανοποιητικός". Ισοδυναμία αξιολογήσεων προέκυψε μόνο κατά τις περιόδους 1997 και 2000, όταν και οι δύο είχαν κριθεί ως "εξαίρετοι" σε όλα τα κριτήρια. Η συνολική εικόνα που παρουσιάζεται μέσα από τη συγκριτική επισκόπηση της διαχρονικής υπηρεσιακής αξιολόγησης, αποκαλύπτει, σε αντίθεση με τη δήλωση του Διευθυντή, σημαντική υπεροχή της αιτήτριας η οποία τα τελευταία 9 χρόνια βαθμολογήθηκε ως "εξαίρετη" 72 φορές, μια ομολογουμένως αξιοζήλευτη επίδοση, έναντι 60 "εξαίρετα" και 12 "πολύ ικανοποιητικά" που ήταν η αντίστοιχη συνολική αξιολόγηση του αιτητή. Η επίδικη θέση, με εγκεκριμένη μισθολογική κλίμακα Α13 βρίσκεται ψηλά στην ιεραρχία του Τμήματος Δημοσίων Έργων και σύμφωνα με το Σχέδιο Υπηρεσίας της, ο κάτοχός της είναι υπεύθυνος για έναν ή περισσότερους Κλάδους του Τομέα Αρχιτεκτονικών Μελετών του Τμήματος. Είναι συνεπώς δύσκολο να γίνει δεκτό πώς θεωρήθηκε ως καταλληλότερος της αιτήτριας το ενδιαφερόμενο μέρος, το οποίο συγκριτικά υστερούσε στα στοιχεία αξιολόγησης που αφορούσαν τη "Διευθυντική/Διοικητική Ικανότητα" και την "Πρωτοβουλία", ιδιότητες και ικανότητες άκρως απαραίτητες για την επιτυχή διεκπεραίωση των αυξημένων υποχρεώσεων της θέσης του Ανώτερου Αρχιτέκτονα.Επίσης αόριστο και ατεκμηρίωτο είναι το μέρος εκείνο της σύστασης σύμφωνα με το οποίο το ενδιαφερόμενο μέρος υπηρέτησε με απόσπαση στο Τμήμα Αρχαιοτήτων αφήνοντας καλές εντυπώσεις και ότι είναι υπάλληλος με "μακρά και γόνιμη υπηρεσία". Όσο επιτυχημένη και
να ήταν η σταδιοδρομία του ενδιαφερόμενου μέρους, το βασικό στοιχείο είναι η συγκριτική υπεροχή του που θα αποτελούσε λογικά και τη βάση της σύστασης. Η υπηρεσία της αιτήτριας, όπως αντικατοπτρίζεται από την εξειδίκευση των βαθμολογημένων στοιχείων ήταν όχι μόνο εξίσου "μακρά και γόνιμη" αλλά και εξαιρετική σε όλα τα επίπεδα. Ενώ μάλιστα υπερείχε εμφανώς σε βαθμολογημένη αξία έναντι του ενδιαφερόμενου μέρους, ο Διευθυντής κατά παράδοξο τρόπο εμφάνισε τους δύο υποψηφίους ως περίπου ισοδύναμους.Ανεξάρτητα από τις πιο πάνω επισημάνσεις σε σχέση με την αξία των διαδίκων, η σύσταση παρακάμπτει χωρίς προβληματισμό το πρόσθετο ακαδημαϊκό προσόν της αιτήτριας. Πρόκειται για τίτλο στη "Μεσογειακή Αρχαιολογία" ("Mediterranean Archaeology") του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, τον οποίο απέκτησε η αιτήτρια πριν από το Δίπλωμα Αρχιτέκτονα Μηχανικού. Ο Διευθυντής στη σύστασή του δήλωσε πως κατέληξε στη συγκεκριμένη επιλογή του έχοντας υπόψη μεταξύ άλλων και τα προσόντα των υποψηφίων. Το προσόν της αιτήτριας φαίνεται εκ πρώτης όψεως σχετικό με τα καθήκοντα της θέσης, κυρίως ενόψει των εργασιών του Τμήματος Αρχαιοτήτων που περιλαμβάνουν, όπως σημειώνεται στην υπηρεσιακή έκθεση του ενδιαφερόμενου μέρους ο οποίος υπηρετούσε εκεί με απόσπαση, την επίβλεψη εργασιών συντήρησης μνημείων, τον έλεγχο μελετών σε ελεγχόμενες περιοχές και μνημεία, αποτυπώσεις μνημείων κλπ. Προκύπτει συνεπώς ότι με τη σύσταση παραγνωρίστηκε το πιο πάνω ακαδημαϊκό προσόν ή αντιμετωπίσθηκε ως εντελώς άσχετο με τα καθήκοντα της θέσης. Με αυτό τον τρόπο εξουδετερώθηκε η υπεροχή της αιτήτριας σε προσόντα έναντι του ενδιαφερόμενου μέρους.
Οι προεκτάσεις της βαρύτητας που πρέπει να δίδεται στα πρόσθετα προσόντα και η σημασία που είναι δυνατό να προσλάβει η υπεροχή σε αυτά, τονίστηκαν στην υπόθεση Πούρος ν. Δημοκρατίας κ.ά., Α.Ε. 2847, 2857-58 της 30/4/2000, στην οποία ο Δικαστής Γ. Νικολάου τόνισε ότι,
"Καταλήγουμε ότι τα πρόσθετα, μη προβλεπόμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα, λαμβάνονται υπόψη εφόσον είναι συναφή προς τα καθήκοντα της θέσης. Απόκειται πια στην αρμόδια αρχή να τα αξιολογήσει και να σταθμίσει την κατά περίπτωση σημασία τους, αποφεύγοντας δύο άκρα: αφενός να μην είναι η βαρύτητα υπερβολική ώστε να φτάνει στο σημείο απόδοσης έκδηλης υπεροχής· και, αφετέρου, να μην είναι εντελώς οριακή, όπως θα ήταν, αν τα πρόσθετα προσόντα δεν είχαν σχέση με τα καθήκοντα της θέσης. Μέσα σε αυτά τα όρια, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση και στάθμιση στοιχείων και παραγόντων."
Οι πιο πάνω διαπιστώσεις οδηγούν αναπόφευκτα στο συμπέρασμα ότι η σύσταση δεν αντανακλά την ορθή εικόνα των στοιχείων των φακέλων και ότι η επίδικη απόφαση είναι ανεπαρκώς αιτιολογημένη. Η κρίση του Διευθυντή, ότι το ενδιαφερόμενο μέρος ήταν ο καταλληλότερος στερείται οποιουδήποτε ερείσματος. Εκτός από το στοιχείο της αρχαιότητας, το οποίο στην παρούσα υπόθεση ατονεί λόγω του ότι η αιτήτρια, όπως προεκτέθηκε, υπερέχει σε αξία και προσόντα του ενδιαφερόμενου μέρους, δεν υπάρχει οτιδήποτε άλλο που ως αντικειμενικό δεδομένο θα δικαιολογούσε τη σύσταση του ενδιαφερόμενου μέρους. Αναμφίβολα η σύσταση βρίσκεται σε σύγκρουση με τις νομολογιακές αρχές που έχουν υιοθετηθεί στην πρόσφατη απόφαση της πλήρους Ολομέλειας στη Μοδίτης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2852, της 25/10/2002. Στην απόφαση της πλειοψηφίας σημειώθηκαν από το Δικαστή Κωνσταντινίδη τα ακόλουθα:
"Καταλήγουμε πως η σύσταση του προϊσταμένου εκδήλως δεν μπορεί να προσθέτει ή να αφαιρεί από την υπηρεσιακή εικόνα των υπαλλήλων. Δεν είναι πηγή τέτοιας πληροφόρησης και δε συναρτάται προς την αξία, ως του ενός από τα κριτήρια που προβλέπει ο Νόμος. Η σύσταση, στην οποία αναφέρεται ο Νόμος, εμπεριέχει μόνο τη συμβουλή ή γνώμη του προϊσταμένου ως προς τον κατάλληλο για προαγωγή στη βάση του συνόλου των κριτηρίων, με δοσμένη την υπηρεσιακή τους εικόνα όπως την αποτυπώνουν οι φάκελοι. Ο προϊστάμενος του τμήματος στο οποίο υφίσταται η κενή θέση γνωρίζει στην πράξη τις ανάγκες εκείνης της θέσης και εξ αυτού προκύπτει και ο ρόλος του. Να επισημάνει τί από τα δεδομένα, δηλαδή από τις ιδιότητες και τις ικανότητες που καταφαίνεται ότι έχει ένας υπάλληλος, ταιριάζει καλύτερα σ' αυτές τις ανάγκες ώστε αυτός να αναδεικνύεται ως ο καταλληλότερος. Οπότε, και στην περίπτωση που η Ε.Δ.Υ. έχει άλλη άποψη ως προς το ποιός είναι ο καταλληλότερος να χρειάζεται να αιτιολογήσει αυτή την απόκλιση ειδικά."
Για τους πιο πάνω λόγους έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η σύσταση πάσχει. Το ίδιο ισχύει και για την επίδικη απόφαση της ΕΔΥ η οποία υιοθέτησε πλήρως τη σύσταση του Διευθυντή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Η ΕΔΥ διατάσσεται να καταβάλει τα έξοδα της αιτήτριας.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ