|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2003) 4 ΑΑΔ 1027
30 Οκτωβρίου, 2003
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 406/2002)
Διοικητικό Δίκαιο ― Γενικές αρχές ― Η απαγόρευση της επίκλησης από τη διοίκηση των δικών της παραλείψεων εις βάρος του διοικουμένου ― Η αρχή της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης.
Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου ― Χορήγηση υποτροφιών ― Πτυχές της ακυρότητας της διαδικασίας στην κριθείσα περίπτωση.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της επιλογής των ενδιαφερομένων μερών ως υποτρόφων για εκπαίδευση στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η διαδικασία επιλογής των υποτρόφων δεν ήταν σύμφωνη με την προκήρυξη αφού τα αποτελέσματα των εξετάσεων, τα οποία αποτελούσαν ένα αντικειμενικό και ασφαλές κριτήριο πρώτης διαλογής των υποψηφίων και σύγκρισης της αξίας τους, υποβαθμίστηκαν σημαντικά στη συνέχεια. Οι καθ' ων η αίτηση ενήργησαν αντιφατικά και αντί να επιλέξουν τους υποψηφίους με τη ψηλότερη βαθμολογία ώστε μόνο αυτοί να υποβληθούν στην επόμενη συνέντευξη, κάλεσαν αδιάκριτα όλους, ακόμη και αυτούς που έλαβαν το ήμισυ της βαθμολογίας των πρώτων.
Οι λόγοι που επικαλούνται οι καθ' ων η αίτηση, δεν συνιστούν νόμιμη αιτιολογία για την αλλαγή τακτικής ως προς τον τρόπο άσκησης της διακριτικής τους ευχέρειας. Η διοίκηση δεν δικαιούται, κατ' επίκληση των δικών της παραλείψεων για τις οποίες δεν ευθύνεται ο διοικούμενος, να αγνοεί ή να ανατρέπει μια ευνοϊκή πραγματική κατάσταση για αυτόν και να αρνείται την υπέρ του ιδιώτη συναγωγή των νομίμων συνεπειών που προκύπτουν από αυτή.
Η αντιφατική συμπεριφορά των καθ' ων η αίτηση σε επόμενα στάδια της διαδικασίας, δεν συνάδει με την υποχρέωση της διοίκησης να ενεργεί με συνέπεια και καθολικότητα και παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης και χρηστής διοίκησης.
2. Η ακαδημαϊκή επίδοση και τα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων, αποτελούν, βάσει του Κανονισμού 4 της ΚΔΠ 173/99, κριτήριο που συγκεντρώνει τουλάχιστο 70% ποσοστό βαθμολογίας, ενώ τα υπόλοιπα κριτήρια του Κανονισμού 2 συγκεντρώνουν το υπόλοιπο ποσοστό βαθμολογίας, κατά την κρίση της Επιτροπής.
Στην παρούσα υπόθεση, οι καθ' ων η αίτηση ζήτησαν διευκρινίσεις αναφορικά με το περιεχόμενο και την εγκυρότητα των γραπτών εξετάσεων, και διαμόρφωσαν τις τελικές βαθμολογίες των υποψηφίων, αφού έλαβαν υπόψη τη γραπτή εξέταση σε ποσοστό 50% και τα αποτελέσματα της προφορικής συνέντευξης που έγινε από την Επιτροπή Επιλογής μαζί με τα ακαδημαϊκά προσόντα σε ποσοστό επίσης 50%.
Τα ποσοστά αυτά έρχονται σε αντίθεση τόσο με τις πρόνοιες των Κανονισμών,όσο και με τα κριτήρια επιλογής, όπως οι ίδιοι οι καθ' ων η αίτηση τα είχαν προηγουμένως καθορίσει.
3. Προδήλως, υπήρξε παρατυπία εκ μέρους των καθ' ων, ως προς το ποσοστό που έλαβαν υπόψη τα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων, αλλά και ένας ανεπίτρεπτος επαναπροσδιορισμός του ποσοστού των λοιπών κριτηρίων, όχι προκαταρκτικά, αλλά μετά το πέρας τόσο των γραπτών και προφορικών εξετάσεων, όσο και της αξιολόγησης των υποψηφίων στην προφορική συνέντευξη από την Επιτροπή Επιλογής.
Η πορεία που ακολούθησαν οι καθ' ων η αίτηση παραβιάζει την αρχή της χρηστότητας της συμπεριφοράς και της επιβαλλόμενης ευθύτητας των διοικητικών οργάνων στις σχέσεις τους με τους διοικούμενους.
4. Μέσα από αυτή την τρωτή διαδικασία, ο αιτητής ο οποίος είχε την τρίτη καλύτερη βαθμολογία στις γραπτές εξετάσεις και διέθετε πρώτο πτυχίο και Master, βρέθηκε 13ος στην τελική κατάταξη. Ελλείπει παντελώς η αιτιολογία για τον πίνακα της βαθμολογίας της προφορικής συνέντευξης που έλαβαν υπόψη οι καθ' ων.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Καμένος ν. Ε.Δ.Υ. (1998) 3 Α.Α.Δ. 25,
Ε.Δ.Υ. ν. Ευθυμίου (1999) 3 Α.Α.Δ. 485.
Προσφυγή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Δ. Καλλίγερος, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Λ. Παπαφιλίππου, για το Ενδιαφερόμενο μέρος 1 - Εκτ. Συμεωνίδη.
Ι. Κιτρομιλίδης, για το Ενδιαφερόμενο μέρος 3 - Α. Παπαθεοχάρους.
Ε. Νικολαΐδου, για τα Ενδιαφερόμενα μέρη 7 - Α. Παπακυριακού και 8 - Π. Λούτσιο.�
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο αιτητής αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών με την οποία επέλεξε τους 1. Ε. Συμεωνίδη, 2. Χρ. Αργυρίδη, 3. Α. Παπαθεοχάρους, 4. Γ. Καλλένο, 5. Χρ. Δημητριάδη, 6. Γ. Γεωργίου, 7. Α. Παπακυριακού και 8. Π. Λούτσιο, ενδιαφερόμενα μέρη να τους χορηγήσει υποτροφία για «εκπαίδευση Κυπρίων στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας».
Οι καθ' ων η αίτηση, δημοσίευσαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και στον ημερήσιο Τύπο τις υποτροφίες για εκπαίδευση Κυπρίων στον Έλεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας, που δυνατό να παραχωρούσε η Κυπριακή Κυβέρνηση για το 2001. Οι αιτήσεις των υποψηφίων που πληρούσαν τα απαιτούμενα προσόντα, στάληκαν στις 12.11.01 στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας προκειμένου να εκαλούντο για να παρακαθήσουν στις εξετάσεις «Απόδοσης στον Έλεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας» (Controller's Aptitude Test).
Σε αυτές τις εξετάσεις που οργάνωσε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, οι διαγωνιζόμενοι υποβλήθηκαν σε έξι γραπτά δοκίμια (το δοκίμιο 2 ήταν το τεστ ΑΗ 4 προς διακρίβωση της αντιληπτικής ικανότητας ενώ τα υπόλοιπα, έλεγχαν ταχύτητα, ακρίβεια και ικανότητα συγκέντρωσης των υποψηφίων κάτω από συνθήκες κόπωσης) καθώς και σε ημίωρη συνέντευξη με ομάδες των έξι ατόμων και ημίωρη ομαδική συζήτηση με θέμα «Η κοινωνική ζωή των Κυπρίων». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων που εστάλησαν στους καθ' ων η αίτηση, ο αιτητής είχε συγκεντρώσει ψηλότερη βαθμολογία (175,40) από αυτή των ενδ. μερών 2,3,4,6,7 και 8 ενώ πήρε την καλύτερη βαθμολογία στη συνέντευξη (26 στα 30).
Όσοι υποψήφιοι παρακάθισαν στις γραπτές και προφορικές εξετάσεις του Υπουργείου, κλήθηκαν σε προσωπικές συνεντεύξεις οι οποίες, έγιναν ανώνυμα στις 19 και 20 Φεβρουαρίου από την Επιτροπή Επιλογής που συγκροτήθηκε από τον Πρόεδρο των καθ' ων η αίτηση σύμφωνα με το άρθρο 12(1)(β) του περί Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου Νόμου Ν.109(Ι)/97. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης υποβλήθηκε στην Επιτροπή από τη Γραμματέα των καθ' ων η αίτηση, κατάλογος με τα προσόντα των υποψηφίων. Η Επιτροπή Επιλογής μετά τις συνεδρίες της στις 19 και 20/2/02 συμφώνησε στα πιο κάτω κριτήρια επιλογής:
«(Α) Μετρήσιμα Κριτήρια - 70%:
Ακαδημαϊκά Προσόντα:
(ι) Πανεπιστημιακό Δίπλωμα με βαθμολογία Άριστα: 60%
(ιι) Πανεπιστημιακό Δίπλωμα με βαθμολογία Λίαν Καλώς: 50%
(ιιι) Βαθμολογία Λυκείων/Εξετάσεις/Δραστηριότητες κ.λ.π.: 10%
(Β) Ευκρινής Άρθρωση και
Ευχέρεια Λόγου: 10%
(Γ) Ταχύτητα αντίληψης και
αντίδρασης: 10%
(Δ) Γενικά χαρακτηριστικά
προσωπικότητας: 5%
(Ε) Άλλα Ενδιαφέροντα: 5%»
Κατόπιν εισήγησης του Διοικητικού Συμβουλίου των καθ' ων η αίτηση, η Επιτροπή Επιλογής, διερεύνησε περαιτέρω την αξιοπιστία και καταλληλότητα του περιεχομένου της εξέτασης «Απόδοση στον Έλεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας» (Controller's Aptitude Test) και στη συνεδρία της ημερ. 28.2.02, αποφάσισε τα ακόλουθα για σκοπούς τελικής βαθμολογίας και επιλογής:
«(α) Η γραπτή εξέταση «Απόδοσης στον Έλεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας» (Controller's Aptitute Test) που διοργανώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού θα έχει βαρύτητα 50% της τελικής βαθμολογίας.
(β) Τα αποτελέσματα της προφορικής συνέντευξης που έγινε από την Επιτροπή Επιλογής στις 19 και 20 Φεβρουαρίου 2002, καθώς και τα ακαδημαϊκά προσόντα θα έχουν βαρύτητα 50% της τελικής βαθμολογίας.»
Στη συνέχεια, προχώρησε σύμφωνα με τα πιο πάνω στην επιλογή των υποψηφίων κατά σειρά επιτυχίας. Ενδεικτικά, παρατίθεται μέρος του τελικού πίνακα όπου κατεγράφη η τελική βαθμολογία:
Αριθμός Τελική Βαθμολογία Γραπτής Τελική Βαθμολογία Τελική
Υποψηφίου Εξέτασης προφορικής Βαθμολογία
Συνέντευξης και
Ακαδημαϊκών
Προσόντων
1. 50 (203.10) 29 (57) 79
2. 45.94 (186.60) 44 (88) 89.94
3. 45.17 (183.50) 45 (90) 90.17
Δύο υποψήφιοι δεν αποδέχθηκαν τις υποτροφίες και ως εκ τούτου, ειδοποιήθηκαν οι δύο πρώτοι επιλαχόντες.
Ο αιτητής, ισχυρίζεται ότι η διαδικασία πάσχει πολλαπλά στα προπαρασκευαστικά στάδια και στην τελική κρίση και ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι προϊόν πλάνης και /ή υπέρβασης εξουσίας.
Στην προκήρυξη των υποτροφιών (ανακοίνωση αρ. 124) οι καθ' ων η αίτηση είχαν προκαθορίσει ρητά την έναρξη της διαδικασίας επιλογής ως ακολούθως:
«Εξετάσεις υποψηφίων:
4. Οι υποψήφιοι που θα πληρούν τα κριτήρια θα κληθούν να παρακαθήσουν στις εξετάσεις «Απόδοσης στον Ελεγχο Εναέριας Κυκλοφορίας (Controller's Aptitute Test). Όσοι από τους υποψήφιους εξασφαλίσουν τον ψηλότερο βαθμό επιτυχίας, θα κληθούν από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών σε συνέντευξη για τελική επιλογή των 8 καταλληλότερων υποψηφίων.»
Παρά το γεγονός ότι καταγράφηκαν διαφορές στην βαθμολογία των υποψηφίων (η συνολική βαθμολογία κυμαινόταν από 100 μέχρι 203 βαθμούς), οι καθ' ων η αίτηση, αποφάσισαν εκ των υστέρων, (συνεδρίες ημερ. 19 και 20.2.02), να καλέσουν όλους τους υποψηφίους ανεξαρτήτως της βαθμολογίας που συγκέντρωσαν για τους εξής λόγους:
«Επιπρόσθετα στην εν λόγω Ανακοίνωση αναφερόταν ότι, όσοι από τους υποψήφιους εξασφάλιζαν τον ψηλότερο βαθμό επιτυχίας, θα καλούνταν από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου σε συνέντευξη για τελική επιλογή των 8 καταλληλότερων υποψηφίων. Επειδή στην πιο πάνω Ανακοίνωση δεν αναφερόταν συγκεκριμένος βαθμός επιτυχίας, κλήθηκαν σε συνέντευξη οι 28 υποψήφιοι που παρακάθησαν στις πιο πάνω γραπτές και προφορικές εξετάσεις. Οι υπόλοιποι 2 υποψήφιοι δεν κλήθηκαν σε συνέντευξη γιατί δεν παρουσιάστηκαν στις προφορικές εξετάσεις.»
Η διαδικασία δεν ήταν σύμφωνη με την προκήρυξη αφού τα αποτελέσματα των εξετάσεων, τα οποία αποτελούσαν ένα αντικειμενικό και ασφαλές κριτήριο πρώτης διαλογής των υποψηφίων και σύγκρισης της αξίας τους, υποβαθμίστηκαν σημαντικά στη συνέχεια. Οι καθ' ων η αίτηση ενήργησαν αντιφατικά και αντί να επιλέξουν τους υποψηφίους με τη ψηλότερη βαθμολογία ώστε μόνο αυτοί να υποβληθούν στην επόμενη συνέντευξη, κάλεσαν αδιάκριτα όλους, ακόμη και αυτούς που έλαβαν το ήμισυ της βαθμολογίας των πρώτων.
Οι λόγοι που επικαλούνται οι καθ' ων η αίτηση δεν συνιστούν νόμιμη αιτιολογία για την αλλαγή τακτικής ως προς τον τρόπο άσκησης της διακριτικής τους ευχέρειας. Η διοίκηση δεν δικαιούται, κατ' επίκληση των δικών της παραλείψεων για τις οποίες δεν ευθύνεται ο διοικούμενος, να αγνοεί ή να ανατρέπει μια ευνοϊκή πραγματική κατάσταση για αυτόν και να αρνείται την υπέρ του ιδιώτη συναγωγή των νομίμων συνεπειών που προκύπτουν από αυτή. (Βλ. Π. Δ. Δαγτόγλου «Γενικό Διοικητικό Δίκαιο», Τρίτη Έκδοση, σελ 175.)
Η αντιφατική συμπεριφορά των καθ' ων η αίτηση σε επόμενα στάδια της διαδικασίας, δεν συνάδει με την υποχρέωση της διοίκησης να ενεργεί με συνέπεια και καθολικότητα και παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης και χρηστής διοίκησης.
Η ακαδημαϊκή επίδοση και τα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων, αποτελούν, βάσει του Κανονισμού 4 της ΚΔΠ 173/99, κριτήριο που συγκεντρώνει τουλάχιστο 70% ποσοστό βαθμολογίας ενώ τα υπόλοιπα κριτήρια του Κανονισμού 2 συγκεντρώνουν το υπόλοιπο ποσοστό βαθμολογίας, κατά την κρίση της Επιτροπής.
Στην παρούσα υπόθεση, οι καθ' ων η αίτηση ζήτησαν διευκρινίσεις αναφορικά με το περιεχόμενο και την εγκυρότητα των γραπτών εξετάσεων, και διαμόρφωσαν (28.2.02) τις τελικές βαθμολογίες των υποψηφίων, αφού έλαβαν υπόψη τη γραπτή εξέταση σε ποσοστό 50% και τα αποτελέσματα της προφορικής συνέντευξης που έγινε από την Επιτροπή Επιλογής μαζί με τα ακαδημαϊκά προσόντα σε ποσοστό επίσης 50%.
Τα ποσοστά αυτά έρχονται σε αντίθεση τόσο με τις πρόνοιες των Κανονισμών όσο και με τα κριτήρια επιλογής όπως οι ίδιοι οι καθ' ων η αίτηση τα είχαν προηγουμένως καθορίσει. (Βλ. απόφαση συνεδρίας ημερ. 20.2.02 ανωτέρω).
Μάλιστα, σε ένα μεταγενέστερο στάδιο, μετά από παρέμβαση του ειδικού Κλιμακίου που διόρισε το Διοικητικό Συμβούλιο των καθ' ων η αίτηση, εξειδικεύτηκε ακόμη περισσότερο, σε μια προσπάθεια να δοθεί εκ των υστέρων αιτιολογία, το ποσοστό 50% που δόθηκε στα αποτελέσματα της συνέντευξης καθώς και στα ακαδημαϊκά προσόντα (35% για τα ακαδημαϊκά προσόντα και 15% για την προφορική συνέντευξη).
Προδήλως, υπήρξε παρατυπία εκ μέρους των καθ' ων ως προς το ποσοστό που έλαβαν υπόψη τα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων αλλά και ένας ανεπίτρεπτος επαναπροσδιορισμός του ποσοστού των λοιπών κριτηρίων, όχι προκαταρκτικά, αλλά μετά το πέρας τόσο των γραπτών και προφορικών εξετάσεων όσο και της αξιολόγησης των υποψηφίων στην προφορική συνέντευξη από την Επιτροπή Επιλογής.
Η πορεία που ακολούθησαν οι καθ' ων η αίτηση παραβιάζει την αρχή της χρηστότητας της συμπεριφοράς και της επιβαλλόμενης ευθύτητας των διοικητικών οργάνων στις σχέσεις τους με τους διοικούμενους. (Ανδρέας Καμένος ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 25).
Μέσα από αυτή την τρωτή διαδικασία, ο αιτητής ο οποίος είχε την τρίτη καλύτερη βαθμολογία στις γραπτές εξετάσεις και διέθετε πρώτο πτυχίο και Master, βρέθηκε 13ος στην τελική κατάταξη. Οι συλλογισμοί αναφορικά με τον καταμερισμό των μονάδων για τα επιμέρους κριτήρια και η διαμόρφωση των επιμέρους βαθμολογιών για τον κάθε υποψήφιο είναι εν πολλοίς ακατανόητοι με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατος ο δικαστικός έλεγχος. Απτό παράδειγμα ο μέσος όρος που κατεγράφη στον πίνακα βαθμολόγησης μετά το πέρας των συνεντεύξεων από την Επιτροπή Επιλογής. Δεν τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου ούτε οι παρατηρήσεις των μελών της Επιτροπής, παρότι, ανεφέρθηκαν σε αυτές οι καθ' ων η αίτηση στην αγόρευση τους ούτε οποιαδήποτε άλλη αξιολόγηση της απόδοσης των υποψηφίων στις συνεντεύξεις. Ελλείπει παντελώς η αιτιολογία για τον πίνακα της βαθμολογίας της προφορικής συνέντευξης που έλαβαν υπόψη οι καθ' ων. (Βλ. Δημοκρατία ν. Χριστάκη Ευθυμίου (1999) 3 Α.Α.Δ. 485).
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ του αιτητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.