|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Χαραλαμπίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 ΑΑΔ 414
Γεωργίου Γρηγόρης και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 883
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(2003) 4 ΑΑΔ 360
22 Απριλίου, 2003
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
1. κυριακη σαμουηλ,
2. Παρασκευουλα μεϊτανη,
Αιτήτριες,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
εΠιτροΠησ δημοσιασ υΠηρεσιασ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 608/2001)
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Συστάσεις Προϊσταμένου ― Αιτιολογία ― Σύσταση που αντικρούεται προς τα στοιχεία του φακέλου, πάσχει λόγω παράνομης αιτιολογίας ― Υιοθέτηση της Μοδίτης v. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Προαγωγές ― Συστάσεις Προϊσταμένου ― Βασίστηκαν κυρίως στα καθήκοντα που ανατέθηκαν και ασκούσαν τα ενδιαφερόμενα μέρη ― Δεν αποτελεί νόμιμο κριτήριο για την πρόκριση υπαλλήλου έναντι άλλου, εκτός όπου υποδεέστερα καθήκοντα ανατέθηκαν λόγω ανεπάρκειας.
Οι αιτήτριες προσέβαλαν την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών, στην θέση Ασφαλιστικού Λειτουργού της Τάξεως, Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Σύμφωνα με το άρθρο 35(4) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου αρ. 1/90, οι συστάσεις του Προϊσταμένου πρέπει να είναι αιτιολογημένες. Η πάγια θέση της νομολογίας επί του θέματος είναι ότι απαιτείται πλήρης και πειστική αιτιολογία, σύμφωνη με τα στοιχεία των φακέλων, άλλως χαρακτηρίζετο αναιτιολόγητη και ως εκ τούτου παράνομη που οδηγούσε σε ακύρωση της επίδικης απόφασης. Υπήρχαν όμως μεταξύ των διαφόρων αποφάσεων της Ολομέλειας ορισμένες αποκλίσεις και υποβόσκουσες αμφισβητήσεις ως προς το βαθμό και το εύρος που απαιτείται για να θεωρηθεί μια σύσταση αιτιολογημένη.
Η υποβόσκουσα αυτή αμφισβήτηση και αμφιβολία ήρθη με την απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας στην Ιωάννη Μοδίτη ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695.
Ο Διευθυντής, με τη σύστασή του εν προκειμένω, μετέφερε στην ΕΔΥ το μήνυμα της υπεροχής των Ε/Μ, ώστε αυτά να αναδεικνύονται ως τα καταλληλότερα. Δεν προκύπτει όμως τέτοια υπεροχή από τους φακέλους. Προκύπτει από την εξέτασή τους πλήρης ισότητα στα στοιχεία της αξίας και των προσόντων ως προς δε την αρχαιότητα υπερέχουν έστω οριακά οι αιτήτριες.
Το περιεχόμενο της σύστασης του Διευθυντή, ενόψει των ίσων προσόντων και αξίας των αιτητριών με τα Ε/Μ, στην οποία δεν γίνεται καμιά αναφορά, δοκιμάζεται από τις σκέψεις και το λόγο της απόφασης της Πλήρους Ολομέλειας Μοδίτης (πιο πάνω). Η σύσταση του Διευθυντή δεν αντέχει στην κρίση της νόμιμα αιτιολογημένης σύστασης.
2. Αλλά και για ένα άλλο λόγο η σύσταση είναι τρωτή. Το όλο οικοδόμημα της σύστασης βασίζεται και αφορά τα καθήκοντα της θέσης που είχαν ανατεθεί στα Ε/Μ, δηλαδή αυτά της μηχανογράφησης των παροχών και των υπηρεσιών του Τμήματος. Η φύση των καθηκόντων που ανατέθηκαν σε υπάλληλο δεν αποτελεί νόμιμο κριτήριο για την πρόκριση υπαλλήλου έναντι συναδέλφου του, εκτός ίσως όπου προκύπτει ότι στον τελευταίο ανατέθηκαν λόγω ανεπάρκειας περιορισμένα καθήκοντα. Μέτρο κρίσης της αξίας των υποψηφίων είναι η επάρκεια και αποτελεσματικότητα με την οποία ασκούν τα καθήκοντά τους, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες υπηρεσιακές τους εκθέσεις και όχι η φύση ή το είδος της εργασίας που εκτελούν κατ΄ εντολή των ανωτέρων τους.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Μοδίτη ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695,
Ονουφρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 883,
Στεφάνου ν. Δημοκρατίας (1990) 4 Α.Α.Δ. 3004,
Κούλη ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 852,
Papadopoulos v. Republic (1982) 2 C.L.R. 1070,
Χαραλαμπίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 414.
Προσφυγή.
Ι. Νικολάου, για τις Αιτήτριες.
Μ. Σπηλιωτοπούλου, για την Καθ'ης η αίτηση.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τα Ενδιαφερόμενα Μέρη.
Cur. adv. vult.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι αιτήτριες στην παρούσα προσφυγή τους ζητούν την πιο κάτω θεραπεία:-
«Διακήρυξη του Δικαστηρίου ότι η διοικητική πράξη και/ή απόφαση της καθ΄ης η Αίτηση, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με ημερομηνία 18.05.2001, αριθμό γνωστοποίησης 2482, σελ. 1031 και με την οποία προάχθηκαν στην μόνιμη θέση Ασφαλιστικού Λειτουργού, 1ης Τάξης, Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων από 15.04.2001, αντί των Αιτητριών, τα Ενδιαφερόμενα Μέρη και/ή οποιαδήποτε από αυτά, ως ο επισυνημμένος κατάλογος ενδιαφερομένων μερών, είναι εξ υπαρχής άκυρη και/ή στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
Ο Αν. Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων με επιστολή του, ημερ. 21.9.2000 προς την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (Ε.Δ.Υ.) ζήτησε την πλήρωση δύο μόνιμων θέσεων Ασφαλιστικού Λειτουργού 1ης Τάξης, Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας οι θέσεις είναι θέσεις προαγωγής. Έτσι η ΕΔΥ, σε συνεδρία της στις 4.10.2000 αποφάσισε να επιληφθεί του θέματος της πλήρωσης των θέσεων σε μεταγενέστερη ημερομηνία και σ΄ αυτήν να παραστεί και ο Διευθυντής των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Στη συνεδρία της ΕΔΥ στις 22.3.2001 ο Διευθυντής σύστησε για προαγωγή τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ακολούθως η ΕΔΥ, αφού προέβη σε σύγκριση και αξιολόγηση των υποψηφίων κατέληξε σε απόφαση να προαγάγει τα ενδιαφερόμενα μέρη (Ε/Μ) στις επίδικες θέσεις.
Εναντίον της απόφασης αυτής της ΕΔΥ οι δύο αιτήτριες καταχώρησαν την παρούσα προσφυγή ζητώντας την ακύρωση της.
Οι δύο αιτήτριες προβάλλουν τους ίδιους λόγους ακύρωσης. Προεξάρχον λόγος ακύρωσης που προβάλλουν οι αιτήτριες είναι το, κατ' ισχυρισμό, παράνομο και αναιτιολόγητο της σύστασης του Διευθυντή. Είναι η θέση του δικηγόρου των αιτητριών ότι η σύσταση του Διευθυντή στην οποία βασίσθηκε και η επίδικη απόφαση της ΕΔΥ πάσχει ως παράνομη, αναιτιολόγητη και θυματοποιεί τις αιτήτριες, ένεκα των καθηκόντων που είχαν ανατεθεί στα Ε/Μ, σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ως εκ τούτου καθίσταται αναγκαίο να καταγραφεί ολόκληρη η σύσταση του Διευθυντή, η οποία έχει ως ακολούθως:-
«Όλοι οι υποψήφιοι κατέχουν τα υπό του Σχεδίου Υπηρεσίας απαιτούμενα προσόντα.
Γνωρίζω προσωπικά όλους τους υποψηφίους και έχω προσωπική γνώση της απόδοσης και της προσφοράς τους στο Τμήμα, όπως επίσης και των δυνατοτήτων τους. Έχω επίσης διαβουλευθεί και με τους άμεσα προϊσταμένους τους. Με βάση τις προσωπικές μου απόψεις, τις πληροφορίες που έχω συλλέξει, καθώς και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα -, τις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης και την καταλληλότητα των υποψηφίων γι' αυτήν, συστήνω ως τις καταλληλότερες για προαγωγή τις Πετρίδου Αναστασία και Νικοδήμου Χριστοθέα.
Η Πετρίδου Αναστασία είναι τοποθετημένη στον Κλάδο Μηχανογράφησης των Παροχών που καταβάλλονται από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σύμφωνα με τις διάφορες νομοθεσίες. Η τοποθέτησή της στον Κλάδο αυτό έγινε λόγω της άριστης γνώσης που έχει πάνω στις διάφορες νομοθεσίες που εφαρμόζει το Τμήμα. Εργάζεται με μεθοδικότητα και ευσυνειδησία και η συμβολή της στην ετοιμασία των διαφορών μηχανογραφημένων προγραμμάτων των παροχών που εφαρμόζονται σήμερα με επιτυχία θεωρείται πολύ σημαντική. Εμπνέει εμπιστοσύνη τόσο στους λειτουργούς του Τμήματος, οι οποίοι απευθύνονται σ' αυτή για επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή των μηχανογραφημένων προγραμμάτων, όσο και στους υπαλλήλους της εταιρείας που ανέλαβε το έργο της λειτουργικής υποστήριξης του μηχανογραφημένου συστήματος, με τους οποίους συνεργάζεται άψογα.
Η συστηνόμενη έχει έφεση για μάθηση και ανανέωση, ικανότητα αποτελεσματικής επίλυσης των προβλημάτων που προκύπτουν στην εργασία της καθώς και μεθοδικότητα και συνέπεια στην εκτέλεση των καθηκόντων της.
Η Νικοδήμου Χριστοθέα είναι τοποθετημένη στον Κλάδο Μηχανογράφησης του Κεντρικού Γραφείου του Τμήματος από το 1993 που άρχισαν οι εργασίες για τη μηχανογράφηση όλων των υπηρεσιών του Τμήματος. Έχει άριστη γνώση των νομοθεσιών και διαδικασιών που εφαρμόζει το Τμήμα, ιδιαίτερα σ' ό,τι αφορά τους τομείς της ασφάλισης και της είσπραξης εισφορών, και η συμβολή της στην ετοιμασία των προγραμμάτων της μηχανογράφησης, που αφορούν τους τομείς αυτούς, καθώς και στην ανάπτυξη και εφαρμογή των εν λόγω προγραμμάτων στο Τμήμα, που εφαρμόζονται με επιτυχία από το 1995 μέχρι σήμερα, ήταν άμεση και ουσιαστική. Η Νικοδήμου έχει επιδείξει ειδικές ικανότητες στην εκπαίδευση προσωπικού και διεκπεραιώνει πάντοτε με επιτυχία όλες τις εργασίες που της ανατίθενται. Λειτουργεί ως σύνδεσμος με όλους τους λειτουργούς-χρήστες των προγραμμάτων για την ασφάλιση και είσπραξη εισφορών παγκύπρια και, σε περίπτωση που διαπιστωθεί οποιοδήποτε πρόβλημα, είναι σε θέση να διαβουλευθεί με τους αρμοδίους της εταιρείας που ανέλαβαν το έργο της λειτουργικής υποστήριξης του συστήματος, να προτείνει εποικοδομητικές λύσεις και σε πλήρη συνεργασία μαζί τους να επιλύσει τα διάφορα προβλήματα που αναφύονται.
Η συστηνόμενη έχει έφεση για μάθηση και ανανέωση, ικανότητα αποτελεσματικής επίλυσης των προβλημάτων που προκύπτουν στην εργασία της καθώς και μεθοδικότητα και συνέπεια στην εκτέλεση των καθηκόντων της.»
Στο σχέδιο υπηρεσίας της θέσης καθορίζονται τα καθήκοντα ως εξής:-
«Καθήκοντα και ευθύνες:
(α) Υπεύθυνος για μέρος της εργασίας Κλάδου των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή προΐσταται, όταν του ανατεθεί, τοπικού Γραφείου των Υπηρεσιών αυτών. Εξετάζει και αποφασίζει πάνω σε απαιτήσεις για παροχές. Εκπαιδεύει, καθοδηγεί και ελέγχει το υπ' αυτόν προσωπικό·
(β) εκτελεί οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα του ανατεθούν.»
Σύμφωνα με το άρθρο 35(4) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου αρ. 1/90, οι συστάσεις του Προϊσταμένου πρέπει να είναι αιτιολογημένες. Η πάγια θέση της νομολογίας επί του θέματος είναι ότι απαιτείται πλήρης και πειστική αιτιολογία, σύμφωνη με τα στοιχεία των φακέλων, άλλως χαρακτηρίζετο αναιτιολόγητη και ως εκ τούτου παράνομη που οδηγούσε σε ακύρωση της επίδικης απόφασης. Υπήρχαν όμως μεταξύ των διαφόρων αποφάσεων της Ολομέλειας ορισμένες αποκλίσεις και υποβόσκουσες αμφισβητήσεις ως προς το βαθμό και το εύρος που απαιτείται για να θεωρηθεί μια σύσταση αιτιολογημένη.
Η υποβόσκουσα αυτή αμφισβήτηση και αμφιβολία ήρθη με την απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας στην Ιωάννη Μοδίτη ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695. Σ' αυτή αναφέρονται και τα εξής τα οποία αποτελούν το κεντρικό στοιχείο:-
«Όσα εξειδικεύει (ο διευθυντής) ως ικανότητες και ιδιότητες των συστηθέντων, αναμφιβόλως είναι σχετικά και θα μπορούσαν να είχαν αποτελέσει τους λόγους της επιλογής που έκαμε, εννοείται όμως πως τα αναφέρει συγκριτικά. Δεν μπορεί να του αποδοθεί πως προτείνει ορισμένους για προαγωγή για συγκεκριμένους λόγους όταν θεωρεί πως οι ίδιοι οι λόγοι συντρέχουν και για εκείνους που δεν συστήνει. Κατ' ανάγκην όσα εξειδικεύει μεταφέρουν το μήνυμα της υπεροχής εκείνων που συστήνονται στους αντίστοιχους τομείς ώστε αυτοί να αναδεικνύονται ως οι καταλληλότεροι. (Βλ. Συναφώς Κίκης Ονουφρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 883). Δεν προκύπτει όμως τέτοια υπεροχή από τους φακέλους και η επίκληση από τον προϊστάμενο της προσωπικής του γνώσης, εισάγει πηγή πληροφόρησης αντίθετη προς το Νόμο και, πάντως η σύσταση συγκρούεται προς τα στοιχεία των φακέλων.»
Όλες οι ιδιότητες και δεξιότητες που αποδίδει ο Διευθυντής στα Ε/Μ είναι από εκείνες που βαθμολογούνται στις ετήσιες εμπιστευτικές εκθέσεις. Σ' αυτές τόσο οι αιτητές όσο και τα Ε/Μ τα τελευταία τρία χρόνια βαθμολογούνται σε όλα τα στοιχεία με το «Εξαίρετος». Υπάρχει δηλαδή μια πλήρης και ισοπεδωτική ισότητα όλων ως προς την αξία. Παρά ταύτα ο Διευθυντής, χωρίς να αναφέρεται καθόλου στις αιτήτριες, εξαίρει μόνο τις ικανότητες των Ε/Μ τις οποίες μάλιστα τονίζει. Παρά ταύτα και οι αιτήτριες έχοντας τις ίδιες αξιολογήσεις στις εμπιστευτικές εκθέσεις θα δικαιούντο να τους αποδοθούν τα ίδια.
Ο Διευθυντής, με τη σύσταση του, μετέφερε στην ΕΔΥ το μήνυμα της υπεροχής των Ε/Μ, ώστε αυτά να αναδεικνύονται ως τα καταλληλότερα. Δεν προκύπτει όμως τέτοια υπεροχή από τους φακέλους. Προκύπτει από την εξέταση τους πλήρης ισότητα στα στοιχεία της αξία και των προσόντων ως προς δε την αρχαιότητα υπερέχουν έστω οριακά οι αιτήτριες.
Το περιεχόμενο της σύστασης του Διευθυντή, ενόψει των ίσων προσόντων και αξίας των αιτητριών με τα Ε/Μ, στην οποία δεν γίνεται καμιά αναφορά, δοκιμάζεται από τις σκέψεις και το λόγο της απόφασης της Πλήρους Ολομέλειας Μοδίτης (πιο πάνω). Κατέληξα δε ότι η σύσταση του Διευθυντή δεν αντέχει στην κρίση της νόμιμα αιτιολογημένης σύστασης.
Αλλά και για ένα άλλο λόγο η σύσταση είναι τρωτή. Το όλο οικοδόμημα της σύστασης βασίζεται και αφορά τα καθήκοντα της θέσης που είχαν ανατεθεί στα Ε/Μ, δηλαδή αυτά της μηχανογράφησης των παροχών και των υπηρεσιών του Τμήματος. Έχω παραθέσει τα καθήκοντα της θέσης, όπως προνοούνται στο σχέδιο υπηρεσίας. Η φύση των καθηκόντων που ανατέθηκαν σε υπάλληλο δεν αποτελεί νόμιμο κριτήριο για την πρόκριση υπαλλήλου έναντι συναδέλφου του, εκτός ίσως όπου προκύπτει ότι στον τελευταίο ανατέθηκαν λόγω ανεπάρκειας περιορισμένα καθήκοντα (Βλέπε: Μαρούλλα Στεφάνου ν. Δημοκρατίας (1990) 4 Α.Α.Δ. 3004 και Ανδρέας Κούλη ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 852). Μέτρο κρίσης της αξίας των υποψηφίων είναι η επάρκεια και αποτελεσματικότητα με την οποία ασκούν τα καθήκοντα τους όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες υπηρεσιακές τους εκθέσεις και όχι η φύση ή το είδος της εργασίας που εκτελούν κατ' εντολή των ανωτέρων τους (Βλέπε: Papadopoulos v. The Republic (1982) 2 C.L.R. 1070, Χαραλαμπίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 414 και Ανδρέας Κούλη (πιο πάνω)).
Με τις πιο πάνω σκέψεις έχω καταλήξει ότι η σύσταση του Διευθυντή είναι αναιτιολόγητη και μη σύμφωνη με το νόμο. Κατά συνέπεια ο σχετικός λόγος ακυρότητας ευσταθεί και οδηγεί αναπόφευκτα σε ακύρωση της επίδικης απόφασης.
Ενόψει της κατάληξης μου αυτής δεν είναι αναγκαίο να εξετάσω τους υπόλοιπους λόγους ακυρότητας που προβάλλονται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.