|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
< I>(Υπόθεση Αρ. 519/1998)
29 Μαΐου, 2003
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΙΝΑ ΑΝΔΡΕΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ,
Αιτήτρια,
ν.
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - -
Α. Κορακίδου,
για την Αιτήτρια.Καμιά εμφάνιση, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
Α. Σατράκη, για το Ενδ. Μέρος.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Προτού ασχοληθώ με την ουσία της υπόθεσης, θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω με κάθε δυνατή συντομία τα κύρια στάδια της προσφυγής από της καταχωρήσεώς της στις 24.6.1998 μέχρι πρόσφατα που επιφυλάχθηκε η έκδοση της απόφασης. Στη συνέχεια θα εκτεθούν τα γεγονότα και θα ακολουθήσει η εξέταση των επίδικων ζητημάτων.
Η προσφυγή με τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο καταχωρήθηκε στις 24.6.1998 και με αυτή εζητούντο οι πιο κάτω θεραπείες:
«1. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και ή απόφαση της αρμοδίας Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 22/2/96 σύμφωνα με την οποία εδόθη χαλάρωση στον Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου από την Πέγεια ιδιοκτήτη του τεμαχίου 127 φ/σ 34/63 του χωρίου Πέγεια όπως αναγείρει τριόροφη οικοδομή απέχουσα μόνον 60 εκατοστά αντί 10 μέτρα από το σύνορο του κτήματος τούτου από το κτήμα υπό τεμάχια 41/1 και 39/4 του φύλλου σχεδίου 34/63 του κειμένου στον Αγιον Γεώργιον Πέγειας της αιτήτριας κατά παρέκκλιση του τοπικού σχεδίου και των σχετικών κανονισμών του Περί Πολεοδομίας και Οικήσεως Νόμου δεν εξυπηρετεί το δημόσιον συμφέρον και είναι παράνομη, άκυρη και στερείται παντός εννόμου αποτελέσματος και παραβλάπτει τα νόμιμα δικαιώματα της αιτήτριας.
2. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η έκδοση της καλυπτικής πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση του τοπικού σχεδίου και των κανονισμών και η έκδοση καλυπτικής άδειας οικοδομής ΠΟ356 ημερ. 5/3/97 που εξεδόθη υπό του Δήμου Πέγειας στο Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου ιδιοκτήτη του τεμαχίου 127 του φ/σ 34/63 του χωρίου Πέγειας κατά παράβαση του Νόμου και των Κανονισμών είναι παράνομη, άκυρη και στερούμενη οιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
Οι επίμαχες άδειες, αφορούν οικοδομή του ενδιαφερόμενου προσώπου Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου στο χωριό Πέγεια. Η οικοδομή κτίστηκε σε τεμάχιο γης το οποίο, γειτνιάζει συναπτώς του τεμαχίου στο οποίο είναι κτισμένη η οικία της αιτήτριας, θέση της οποίας είναι ότι οι άδειες εκδόθηκαν παράνομα και ότι από
τις πράξεις της διοίκησης, έχουν επηρεασθεί δυσμενώς νόμιμα δικαιώματα της και ότι εν πάση περιπτώσει η έκδοση των αδειών καθόλου δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Ο δικηγόρος της Δημοκρατίας που εκπροσώπησε τους καθ΄ ων η αίτηση, δήλωσε στις 5.3.99 ότι εισηγήθηκε στην αρμόδια αρχή όπως ανακαλέσει την απόφαση της. Και επειδή δεν εισακούστηκε η εισήγηση, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας αποφάσισε να μην υποστηρίξει περαιτέρω τη νομιμότητα των επίδικων αποφάσεων και δήλωσε ότι αποδεχόταν την ακύρωσή τους. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο που έγκαιρα κατέστη διάδικος, υποστήριξε τη νομιμότητα των πράξεων της διοίκησης.Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ήγειρε ζήτημα δικονομικού εμποδίου αναφορικά με την προώθηση της προσφυγής λόγω συμπροσβολής στο ίδιο δικόγραφο δύο αυτοτελών και μη συναφών διοικητικών πράξεων. Κατόπιν τούτου, η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση χωρισμού του δικογράφου έτσι ώστε η προσφυγή να στρέφεται μόνο εναντίον της πρώτης προσβαλλόμενης απόφασης (θεραπεία 1 - ανωτέρω) ενώ παράλληλα, ζητήθηκε και η έκδοση διαταγής για καταχώρηση νέας προσφυγής εναντίον της δεύτερης προσβαλλόμενης με την προσφυγή απόφασης δηλαδή, της έκδοσης καλυπτικής άδειας οικοδομής από το Δήμο Πέγειας. Προβλήθηκε ένσταση από το ενδιαφερόμενο μέρος και κατόπιν ακρόασης εγκρίθηκαν τα αιτήματα και δόθηκαν οι κατάλληλες οδηγίες. (Βλ. ενδιάμεση απόφαση ημερ. 21.7.00). Σύμφωνα με τις δοθείσες οδηγίες καταχωρήθηκε νέα προσφυγή εναντίον του Δήμου Πέγειας (υπόθεση αριθ. 1043/2000) με την οποία ζητήθηκε η πιο κάτω θεραπεία:
«α. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η έκδοση καλυπτικής άδειας οικοδομής ΠΟ 356 ημερ. 5.3.97 που εξεδόθη από το Δήμο Πέγειας στον Κωστάκη Χριστοδούλου ιδιοκτήτη του τεμαχίου 127 Φ/σ 34/63 του χωριού Πέγειας κατά παράβαση των νόμων και κανονισμών που εκδόθηκαν δυνάμει αυτών είναι παράνομη
και στερούμενη οιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.»
Η νέα προσφυγή, ύστερα από ακρόαση, απορρίφθηκε. (Βλ. Μαρίνα Ανδρέα Νεοφύτου ν. Δήμου Πέγειας, υπόθ. αρ. 1043/00, ημερ. 11.6.2000.
)Οταν ήρθε ενώπιόν μου προς εκδίκαση η παρούσα προσφυγή ηγέρθη ζήτημα προσδιορισμού του αντικειμένου της. Από την πλευρά της αιτήτριας προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι η προσφυγή έχει ως αντικείμενο τη θεραπεία ως η παρ. 1 της αίτησης (ανωτέρω) και συνάμα τη θεραπεία ως η παρ. 2 της αίτησης (ανωτέρω) αλλά μόνο όσον αφορά το θέμα της έκδοσης της καλυπτικής πολεοδομικής άδειας. Με ενδιάμεση απόφαση μου ημερ. 14.10.2000 καθόρισα ότι το αντικείμενο της προσφυγής είναι μόνο η θεραπεία 1 της προσφυγής.
Ακολούθησε νέα αίτηση με την οποία η αιτήτρια ζητούσε:
«Α. Διάταγμα επαναφοράς της προσφυγής της αιτήτριας εναντίον της πολεοδομικής άδειας η οποία εκδόθηκε κατά παρέκκλιση του τοπικού σχεδίου και των κανονισμών.
Β. Διάταγμα τροποποίησης της προσφυγής με τον πιο πάνω τίτλο και αριθμό έτσι ώστε να προσβάλλονται τόσον η απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής όσο και η έκδοση της πολεοδομικής άδειας.
Γ. Οποιοδήποτε άλλο διάταγμα ή θεραπεία ήθελε το Δικαστήριο κρίνει δίκαιη και λογική να χορηγήσει.»
Υποβλήθηκε ένσταση από το ενδιαφερόμενο μέρος και κατόπιν ακρόασης η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Το ενδιαφερόμενο μέρος ήγειρε θέμα απαράδεκτου της προσφυγής λόγω εκπρόθεσμης καταχώρησης. Αναφορικά με το συγκεκριμένο αυτό θέμα προβλήθηκαν στη δικογραφία αντικρουόμενοι ισχυρισμοί, γεγονός που κατέστησε αναγκαία την προσαγωγή προφορικής μαρτυρίας. Ενόψει της
αμφιβολίας που εμφιλοχώρησε ως προς τη διαπίστωση του χρόνου που περιήλθε σε γνώση της αιτήτριας η προσβαλλόμενη πράξη της διοίκησης θα θεωρήσω ως εμπρόθεσμη την καταχώρηση της προσφυγής αφήνοντας έτσι την αμφιβολία να επενεργήσει υπέρ της αιτήτριας. (Βλ. Costas Neophytou v. Republic (1964) CLR 280 και Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (Αρ. 1) (1998) 3 ΑΑΔ 197.)Τώρα θα παραθέσω με συντομία τα γεγονότα που αφορούν την υπόθεση.
Η αιτήτρια είναι η εγγεγραμμένη ιδιοκτήτρια και νόμιμος κάτοχος οικίας και χωραφιού δυνάμει τίτλου εγγραφής αρ. 41873, τεμάχια 41/1 και 39/4 του Φ/Σχ 34/63 στον Αγιο Γεώργιο Πέγειας. Η οικία όπου διαμένει η αιτήτρια με την οικογένειά της απέχει 10 πόδια από το σύνορο του τεμαχίου 127 ιδιοκτησίας του ενδιαφερόμενου προσώπου. Ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του τεμαχίου 127 ήταν ο Στέλιος Χριστοδούλου πατέρας του ενδιαφερόμενου προσώπου ο οποίος, το 1989 έκτισε χωρίς άδεια της αρμόδιας αρχής, ισόγειο κτίριο που χρησιμοποιούσε παράνομα ως εστιατόριο. Το Συμβούλιο Βελτιώσεως Πέγειας προσήψε κατηγορία εναντίον του για παράνομη ανέγερση κτιρίου εντός του προαναφερθέντος τεμαχίου. Ενώ εκκρεμούσε η ποινική υπόθεση, ο Στέλιος Χριστοδούλου μεταβίβασε την ιδιοκτησία του επί του τεμαχίου 127 στον γιό του Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου και η αρμόδια αρχή απέσυρε την ποινική υπόθεση.
Το Σεπτέμβριο 1994 το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπέβαλε αίτηση για να του χορηγηθεί πολεοδομική άδεια αναφορικά με την ανέγερση δύο ορόφων τουριστικών διαμερισμάτων άνωθεν του εστιατορίου ενώ τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, άρχισε την ανέγερση των διαμερισμάτων χωρίς την άδεια της αρμόδιας αρχής. Το Μάρτιο 1995 η αρμόδια πολεοδομική αρχή απέρριψε την αίτηση του ενδιαφερόμενου προσώπου για έκδοση πολεοδομικής άδειας.
Η αιτήτρια, κίνησε αγωγή (αρ. 3973/94) στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου εναντίον του Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου, του πρώην ιδιοκτήτη του τεμαχίου 127 Στέλιου Χριστοδούλου και του εργολάβου που ανέλαβε το κτίσιμο των τουριστικών διαμερισμάτων. Παράλληλα, διαμαρτυρήθηκε γραπτώς προς το Δήμο Πέγειας, το Τμήμα Πολεοδομίας και τον Υπουργό Εσωτερικών για τη συντελούμενη παρανομία αναφορικά με την ανέγερση οικοδομής στο όμορο με το κτήμα της τεμάχιο 127.Το Υπουργείο Εσωτερικών πληροφόρησε την αιτήτρια ότι ανέλαβε την εξέταση της υπόθεσης και ότι θα την ενημέρωνε μόλις θα λαμβανόταν απόφαση επί του θέματος.
Είναι η θέση της αιτήτριας ότι στα πλαίσια της διαδικασίας στην αγωγή 3973/94 (ανωτέρω), οι εναγόμενοι ισχυρίστηκαν ότι ο καθ΄ ου η αίτηση Δήμος Πέγειας εξέδωσε την υπ΄ αριθμ. Π.0356 καλυπτική άδεια οικοδομής, ημερ. 5.3.97 αναφορικά με την οικοδομή του τεμαχίου 127 και ότι της έκδοσης της άδειας οικοδομής, προηγήθηκε η έκδοση πολεοδομικής άδειας, κατά παρέκκλιση του τοπικού σχεδίου ανάπτυξης. Η κατά παρέκκλιση πολεοδομική άδεια, εκδόθηκε κατόπιν απόφασης της αρμόδιας Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 22.2.96 σύμφωνα με την οποία, επιτρεπόταν η ανέγερση σε απόσταση από 60 εκατοστά μέχρι 7,20 μέτρα αντί τουλάχιστον 10 μέτρα από το σύνορο του κτήματος της αιτήτριας.
Η αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι έλαβε γνώση για πρώτη φορά των πιο πάνω πράξεων και/ή αποφάσεων του καθ΄ ου η αίτηση Δήμου Πέγειας και της Υπουργικής Επιτροπής όταν οι εναγόμενοι στην αγωγή αρ. 3973/94 διατύπωσαν τους προαναφερόμενους ισχυρισμούς. Επί του θέματος έγινε ήδη λόγος ανωτέρω στα πλαίσια εξέτασης της ένστασης για το εκπρόθεσμο της προσφυγής.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο όχι μόνο έκτισε το συγκρότημα των διαμερισμάτων του σε μικρή απόσταση από το σύνορο με το κτήμα της αλλά και στο χώρο μεταξύ της οικοδομής και του συνόρου με το κτήμα της παράνομα κατασκεύασε τους σηπτικούς λάκκους. Λέγει επίσης ότι εγκατέστησε προς την πλευρά της οικίας της εξαεριστήρα κουζίνας, η λειτουργία του οποίου, προκαλεί οχληρία ένεκα των οσμών που εκπέμπει ενώ οχληρία, προκαλεί και ο θόρυβος από τη λειτουργία συσκευής κλιματισμού στην οροφή της οικοδομής προς το σύνορο του κτήματός της.
Από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου προκύπτει ότι:
(α) Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο με επιστολή του στον Υπουργό Εσωτερικών εξέθεσε το πρόβλημα που αντιμετώπιζε αναφορικά με την οικοδομή στο τεμάχιο 127 και ζήτησε τη βοήθεια του Υπουργού για την επίλυσή του. Φαίνεται όμως ότι ο Υπουργός αντίκρισε το διάβημα του ενδιαφερόμενου προσώπου μάλλον ως αίτηση για χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση από το τοπικό σχέδιο ανάπτυξης και έτσι προώθησε το θέμα στην αρμόδια Υπουργική Επιτροπή.
(β) Ο καθ΄ ου η αίτηση Δήμος Πέγειας με επιστολή του ημερομηνίας 31.3.95, πληροφόρησε το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών ότι δεν ενίσταται στη νομιμοποίηση της υφιστάμενης οικοδομής του ενδιαφερόμενου προσώπου. Αναφέρεται σχετικά στην επιστολή:
«Επειδή το προηγούμενο Συμβούλιο Βελτιώσεως Πέγειας αποφάσισε κατ΄ αρχή να αντιμετωπίσει θετικά θέματα χαλαρώσεων για την υφιστάμενη οικοδομή, το Δημοτικό Συμβούλιο δεν φέρει καμία ένσταση ώστε να νομιμοποιηθεί η υφιστάμενη οικοδομή.»
(γ)Στις 24.3.95 ο Επαρχιακός Λειτουργός Πολεοδομίας Πάφου ως η αρμόδια (τότε) πολεοδομική αρχή, απέρριψε την αίτηση του ενδιαφερόμενου προσώπου για έκδοση πολεοδομικής άδειας.
(δ)Ο Επαρχος Πάφου με επιστολή του ημερομηνίας 26.1.96 προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών ανέφερε ότι η οικοδομή βρισκόταν στο τελικό στάδιο ανέγερσης χωρίς να είχε χορηγηθεί άδεια οικοδομής.
(
ε) Στις 22.2.96 η Υπουργική Επιτροπή, κατ΄ επίκληση του άρθρου 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου αρ. 90/72, αποφάσισε να εγκρίνει την έκδοση της πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του τοπικού σχεδίου Επαρχίας Πάφου όσον αφορά στην απόσταση της παράνομης οικοδομής από το όριο του τεμαχίου της αιτήτριας αρ. 41/1 από 60 εκατοστά μέχρι 7.20 μέτρα αντί τουλάχιστο 10 μέτρα.(
στ)Η Υπουργική Επιτροπή πήρε την πιο πάνω απόφαση παρά τις ενστάσεις του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Υπουργείου Εσωτερικών. Σχετικό επί του προκειμένου είναι το σημείωμα του Υπουργείου Εσωτερικών ημερ. 9.10.95 και με αριθμό 20/38 προς την Υπουργική Επιτροπή στο οποίο αναφέρονται τα εξής:«(α) Η Πολεοδομική Αρχή δεν θεωρεί την αίτηση δικαιολογημένη γιατί η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί επί τόπου επηρεάζει τις ανέσεις παρακείμενων ιδιοκτησιών.
(β) Ο Διευθυντής Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως συμφωνεί με την Πολεοδομική Αρχή και περαιτέρω προσθέτει πως, τυχόν χορήγηση της αιτούμενης άδειας:
(ι) θα καταστρατηγούσε τις πρόνοιες και επιδιώξεις της Δήλωσης Πολιτικής
(ιι) θα δημιουργούσε κακό προηγούμενο σε μια τουριστική ζώνη που πρέπει να πληροί ψηλά πρότυπα σχεδιασμού.
(γ) Το Υπουργείο Εσωτερικών συμφωνεί με τις απόψεις της Πολεοδομικής Αρχής και του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, θεωρεί πως η μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα της περιοχής συναρτάται με την ποιότητα της ανάπτυξης και εισηγείται όπως η Υπουργική Επιτροπή, με βάση τις εξουσίες που διαθέτει από το άρθρο 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, απορρίψει την αίτηση.»
Το Υπουργείο Εσωτερικών με δεύτερο σημείωμά του προς την Υπουργική Επιτροπή ημερ. 1.2.96 αναφέρει:
«Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι της άποψης πως τα δεδομένα της αίτησης δεν επιτρέπουν θετική αντίκρυση της αίτησης για τους πιο κάτω λόγους πέραν των όσων αναφέρονται στις παραγράφους 4, 5 και 7 του Σημειώματος του Υπουργείου Εσωτερικών αρ. 20/38:
(α) Παρά το γεγονός ότι διεπιστώθη από τα πρώτα στάδια ανέγερσης της οικοδομής το πρόβλημα, ο αιτητής συνέχισε και συμπλήρωσε την οικοδομή χωρίς άδεια και αγνοώντας το πρόβλημα.
(β) Εγκριση της αίτησης με υποχρεωτική αναπροσαρμογή των συνόρων των τεμαχίων με αρ. 127 και 41/3 εισάγει νέους θεσμούς και κακό προηγούμενο στη διαχείριση ανάπτυξης.
(γ) Η αιτούμενη παρέκκλιση δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον αλλά αποκλειστικά το ιδιωτικό.
(δ) Με βάση πρόσφατη νομολογία τίθεται υπό αμφισβήτηση η εξουσία της παραχώρησης άδειας με παρέκκλιση από πρόνοιες Σχεδίου Ανάπτυξης για νομιμοποίηση υφιστάμενων παρανομιών.
(ε) Ο αιτητής έχει την ευχέρεια να αγοράσει τμήμα του γειτονικού τεμαχίου για να λύσει το πρόβλημά του.»
Παρά τις πιο πάνω υποδείξεις του Υπουργείου Εσωτερικών, στις 22.2.96 η Υπουργική Επιτροπή αποφάσισε:
«Η Επιτροπή μελέτησε το Σημείωμα αρ. 32/28 του Υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με το πιο πάνω θέμα και αποφάσισε, σύμφωνα με το άρθρο 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, να εγκρίνει την έκδοση της αιτηθείσας πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Πάφου, όσον αφορά την απόσταση της οικοδομής από το όριο του τεμαχίου με το όμορο τεμάχιο αρ. 41/1, Φ/Σχ. XXXIV/63 (από 0.60 μ.
μέχρι 7.20 μ. αντί τουλάχιστον 10 μ.) και εξουσιοδοτήσει την Πολεοδομική Αρχή να την εκδώσει με κατάλληλους όρους.»
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών στις 5.3.96 γνωστοποίησε την προαναφερθείσα απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής μεταξύ άλλων και στον Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου όχι όμως στην αιτήτρια.
Στις 24.6.98 η αιτήτρια άσκησε την παρούσα προσφυγή η οποία, καθώς έχει αναφερθεί, στρεφόταν εναντίον της απόφασης της αρμόδιας Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 22.2.96 και εναντίον της απόφασης για έκδοση καλυπτικής πολεοδομικής άδειας και της καλυπτικής άδειας οικοδομής. Η πορεία που διέγραψε η προσφυγή καθόσον αφορά το δικονομικό μέρος, έχει ήδη εκτεθεί και δεν παρίσταται ανάγκη επανάληψης. Σύμφωνα λοιπόν με την ενδιάμεση απόφαση ημερ. 14.10.20
00 η υπό κρίση προσφυγή έχει ένα και μόνο αντικείμενο ήτοι, «την πράξη και/ή απόφαση της αρμόδιας Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 22.2.96». Η ζητούμενη θεραπεία όπως είναι διατυπωμένη στο δικόγραφο της προσφυγής έχει ως εξής:
«1. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και ή απόφαση της αρμοδίας Υπουργικής Επιτροπής ημερ. 22/2/96 σύμφωνα με την οποία εδόθη χαλάρωση στον Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου από την Πέγεια ιδιοκτήτη του τεμαχίου 127 φ/σ 34/63 του χωρίου Πέγεια όπως αναγείρει τριόροφη οικοδομή απέχουσα μόνον
60 εκατοστά αντί 10 μέτρα από το σύνορο του κτήματος τούτου από το κτήμα υπό τεμάχια 41/1 και 39/4 του φύλλου σχεδίου 34/63 του κειμένου στον Αγιον Γεώργιον Πέγειας της αιτήτριας κατά παρέκκλιση του τοπικού σχεδίου και των σχετικών κανονισμών του Περί Πολεοδομίας και Οικήσεως Νόμου δεν εξυπηρετεί το δημόσιον συμφέρον και είναι παράνομη, άκυρη και στερείται παντός εννόμου αποτελέσματος και παραβλάπτει τα νόμιμα δικαιώματα της αιτήτριας.»
Το άρθρο 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 (Ν. 90/72), όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 7/90 προβλέπει:
«26(1) Για να καταλήξει σε πολεοδομική απόφαση δυνάμει του παρόντος νόμου, η Πολεοδομική Αρχή λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του εφαρμοστέου στην περίπτωση σχεδίου αναπτύξεως καθώς και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα.
(2) Αν η Πολεοδομική Αρχή κρίνει ότι δικαιολογείται η κατά παρέκκλιση του σχεδίου αναπτύξεως χορήγηση πολεοδομικής άδειας, συντάσσει πλήρη και εμπεριστατωμένη έκθεση και παραπέμπει την υπόθεση μαζί με την έκθεση στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο καθίσταται αρμόδιο να αποφανθεί επί του προκειμένου.
(3) Το Υπουργικό Συμβούλιο έχει εξουσία να χορηγεί πολεοδομική άδεια κατά παρέκκλιση του σχεδίου ανάπτυξης σε έκτακτες και δικαιολογημένες προς το δημόσιο συμφέρον περιπτώσεις και να επιβάλλει τους όρους που εκάστοτε θα κρίνει σκόπιμο.»
Στην Hawaii Hotels Limited v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 273/94, ημερ. 21.12.95, ο Πικής, Π., με αναφορά στο άρθρο 26 του νόμου (ανωτέρω) προσδιόρισε έννοια του «δημόσιου συμφέροντος»:
«Το δημόσιο συμφέρον έχει ως λόγο το κοινό καλό, συνισταμένη του οποίου είναι η τήρηση του νόμου και η προαγωγή των σκοπών του. Το δημόσιον συμφέρον ως λόγος για χαλάρωση των προνοιών του νόμου, έχει αποκλειστικό σκοπό να καταστήσει την προαγωγή των σκοπών του νόμου στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπό το φως των γεγονότων της υπόθεσης, εφικτή, πράγμα που θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί με την αυστηρή εφαρμογή των προνοιών του νόμου. Το δημόσιο συμφέρον δεν αποτελεί στέγαστρο για την παράκαμψη του νόμου με τον οποίο κατά κανόνα ταυτίζεται. Η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος δεν εξισούται με την εξυπηρέτησή του. Τα γεγονότα τα οποία συνθέτουν και προσδιορίζουν το δημόσιο συμφέρον, πρέπει να καθορίζονται και εξ αυτών να συνάγεται η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος με τις χαλαρώσεις που χορηγούνται. [Βλ. Στεφανίδη κ.α. ν. Δημοκρατίας κ.α. (υποθέσεις 521/93 κ.α. ημερ. 4.8.93)]. Παρέκκλιση από τις διατάξεις του νόμου εξ ονόματος του δημοσίου συμφέροντος, δικαιολογείται μόνο όπου καταδεικνύεται ότι το συμφέρον του δημοσίου καλύτερα εξυπηρετείται στη συγκεκριμένη περίπτωση με τη μη αυστηρή εφαρμογή του. Εξαίρεση από το νόμο χάριν του δημοσίου συμφέροντος, αποτελεί μέσο για μετριασμό των συνεπειών της εφαρμογής του, όπου τούτο επιβάλλεται από τα γεγονότα της υπόθεσης και δικαιολογείται από τους απότερους στόχους της νομοθεσίας.»
Στις Σιμιλλίδης ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 571/96, ημερ. 6.2.98 και Δήμος Αγίας Νάπας ν. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 612/96, ημερ. 6.3.98 ο Κωνσταντινίδης, Δ., εξήγησε πως η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ή σε περίπτωση εκχώρησης, η απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής για την κατά παρέκκλιση χορήγηση πολεοδομικής άδειας βάσει του άρθρου 26 δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη υποκείμενη στον αναθεωρητικό έλεγχο του Δικαστηρίου με βάση το άρθρο 146.1 του Συντάγματος. Εκτελεστή
είναι μόνο η απόφαση της πολεοδομικής αρχής η οποία έχει την αποκλειστική εξουσία ή αρμοδιότητα για τη χορήγηση πολεοδομικής άδειας. Πρόσβαση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για παρέκκλιση έχει, με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 26, μόνο η πολεοδομική αρχή και όχι ο αιτούμενος την πολεοδομική άδεια. Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Χριστοφής Κούνουνας ν. Δημοκρατίας, ΑΕ 2859, ημερ. 31.12.2001 υιοθέτησε το σκεπτικό των αποφάσεων στη Σιμιλλίδης και Δήμος Αγίας Νάπας (ανωτέρω) και με επιδοκιμασία παρέθεσε το πιο κάτω εκτενές απόσπασμα από τη Σιμιλλίδης (ανωτέρω).
"Ο αιτητής δεν υπέβαλε αίτηση για έγκριση παρέκκλισης από το Τοπικό Σχέδιο. Ούτε νομίζω πως του παρεχόταν δυνατότητα απ΄ ευθείας πρόσβασης προς το Υπουργικό Συμβούλιο ή την Υπουργική Επιτροπή για τέτοιο θέμα. Υπέβαλε, όπως όφειλε, αίτηση για πολεοδομική άδεια. Η αίτηση αυτή θα μπορούσε να εγκριθεί, μόνο σε περίπτωση παρέκκλισης που θα ήταν δυνατό να εξεταστεί και ενδεχομένως να εγκριθεί αν η Πολεοδομική Αρχή αποφάσιζε να παραπέμψει την υπόθεση,
με τέτοια εισήγηση, προς το Υπουργικό Συμβούλιο. Οπότε το Υπουργικό Συμβούλιο, όπως προβλέπει το άρθρο 26(3), "καθίσταται αρμόδιο να αποφανθεί επί του προκειμένου". Το άρθρο 26(3) όπως το αντιλαμβάνομαι, δεν είναι αυτοτελής διάταξη παρέχουσα γενική, πρωτογενή εξουσία στο Υπουργικό Συμβούλιο ή, πλέον, στην Υπουργική Επιτροπή, να χορηγεί πολεοδομικές άδειες κατά παρέκκλιση. Είναι ενταγμένο στο πλαίσιο της συνολικής ρύθμισης του άρθρου 26. Το άρθρο 26(3) δεν καθιστά το Υπουργικό Συμβούλιο παράλληλα αρμόδιο προς την Πολεοδομική Αρχή. Για να καταστεί αρμόδιο το Υπουργικό Συμβούλιο χρειάζεται εισηγητική έκθεση της Πολεοδομικής Αρχής ότι δικαιολογείται η κατά παρέκκλιση χορήγηση πολεοδομικής άδειας.Η Υπουργική Επιτροπή εξέτασε το θέμα στο πλαίσιο της πολεοδομικής αίτησης που είχε υποβληθεί προς την Πολεοδομική Αρχή. Η απόρριψη της εισήγησης για παρέκκλιση δεν επάγεται και αυτόματη απόρριψη, από την ίδια την Υπουργική Επιτροπή, της αίτησης. Ορθά, σ΄ αυτή την περίπτωση, απεστάλη η υπόθεση πίσω στην Πολεοδομική Αρχή
και καθηκόντως η τελευταία άσκησε αρμοδιότητα σύμφωνα με το Νόμο. Η απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής επέφερε το έννομο αποτέλεσμα της απόρριψης της αίτησης και ήταν δικαίωμα του αιτητή να ασκήσει ιεραρχική προσφυγή, αφού, σύμφωνα με το άρθρο 31, αυτή ασκείται και όταν η Πολεοδομική Αρχή "αρνείται να χορηγήσει την τοιαύτην άδειαν". Και όφειλε πλέον και η Υπουργική Επιτροπή να εξετάσει την ιεραρχική προσφυγή, η δε απόφασή της, ως εκτελεστή πράξη που σφράγισε οριστικά την τύχη της πολεοδομικής αίτησης, υπόκειται σε αναθεώρηση από το Ανώτατο Δικαστήριο. Όπως, πλεονασματικά ίσως, προνοεί και το άρθρο 45 του Νόμου............................................. ...............Μου φαίνεται πως αιτητής για πολεοδομική άδεια δεν μπορεί να έχει έννομη δυνατότητα διεκδίκησης παρέκκλισης από το Τοπικό Σχέδιο. Η ενδεχόμενη εισήγηση της Πολεοδομικής Αρχής για παρέκκλιση και η πιθανή έκδοση πολεοδομικής άδειας από την Υπουργική Επιτροπή κατά παρέκκλιση, δυνάμει του άρθρου 26(3), είναι επιτρεπτή μόνο σε "έκτακτες και δικαιολογημένες προς το δημόσιο συμφέρον περιπτώσεις" και δεν βλέπω πως θα ενομιμοποιείτο αιτητής να στηρίξει ατομικές του αξιώσεις, εκ προοιμίου έκνομες ως παραβιάζουσες το Τοπικό Σχέδιο, κατ΄ επίκληση του δημοσίου συμφέροντος............ Είδαμε ότι τα επιχειρήματα
που αναπτύχθηκαν ενώπιόν μου, αφορούν στο άρθρο 31. Όπως υποστηρίχθηκε, ανεξάρτητα από τα προηγηθέντα, η Υπουργική Επιτροπή είχε, δυνάμει του, διακριτική εξουσία να εγκρίνει παρέκκλιση κατά αναλογία προς το άρθρο 26(3).Δεν μπορώ να συμφωνήσω. Τις εξουσίες επί του προκειμένου τις καθορίζει το άρθρο 31(2). Το Υπουργικό Συμβούλιο (εδώ η Υπουργική Επιτροπή) μπορεί να επιτρέψει ή απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή ή να ακυρώσει ή τροποποιήσει την απόφαση της Πολεοδομικής Αρχής ή, ακόμα, και να επιληφθεί της αίτησης "ως εάν αύτη είχε το πρώτον υποβληθεί εις τούτο". Αυτά δεν μπορούν να ερμηνευθούν ως παρέχοντα τέτοια εξουσία στο Υπουργικό Συμβούλιο αφού, όπως ήδη ανέφερα, δυνάμει των ρητών διατάξεων του άρθρου 26(3) που ρυθμίζει ειδικά τις προϋποθέσεις έγκρισης παρέκκλισης, προαπαιτείται εισήγηση προς τούτο από την Πολεοδομική Αρχή. Αν είχε τέτοια εξουσία το Υπουργικό Συμβούλιο σε εκείνο το στάδιο, αυτό θα κάλυπτε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το αν η Πολεοδομική Αρχή εισηγήθηκε ή όχι παρέκκλιση."
Κατόπιν των ανωτέρω καθίσταται πρόδηλο ότι η επίδικη απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής δεν υπόκειται σε αναθεωρητικό έλεγχο με βάση το άρθρο 146 του Συντάγματος. Αυτό όμως που παραμένει είναι η έντονη αίσθηση της παρανομίας γεγονός το οποίο δικαιώνει τη στάση που τήρησε, κάτω από τις δοσμένες περιστάσεις, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας. Εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές να ξαναδούν το θέμα και αν υπάρχουν περιθώρια επέμβασης να πράξουν ό,τι επιβάλλει το δίκαιο.
Η προσφυγή κρίνεται απαράδεκτη ως στρεφόμενη εναντίον μη εκτελεστής πράξης και απορρίπτεται με έξοδα.
Α. Κραμβής, Δ.
ΣΦ.