|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 4 ΑΑΔ 526
28 Μαΐου, 2002
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
SOCIETE DES PRODUITS NESTLE S.A.,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΦΟΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΗΜΑΤΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1509/2000)
Εμπορικά Σήματα ― Απόρριψη αίτησης εγγραφής σήματος κατόπιν ενστάσεως ― Εφαρμογή των Άρθρων 11 και 13 του περί Εμπορικών Σημάτων Νόμου, Κεφ. 268 ― Περιστάσεις ― Πεδίο επέμβασης του ακυρωτικού δικαστή επί αποφάσεων του Εφόρου Εμπορικών Σημάτων ― Η επίδικη απόφαση κρίθηκε εύλογα επιτρεπτή και πλήρως αιτιολογημένη.
Η αιτήτρια εταιρεία προσέφυγε κατά της απόρριψης της αίτησής της για εγγραφή του επίδικου εμπορικού σήματος μετά από ένσταση που υπέβαλε το ενδιαφερόμενο μέρος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Το Δικαστήριο στην εξάσκηση της δικαιοδοσίας του ως προς την εγκυρότητα μιας διοικητικής πράξης δεν υποκαθιστά με τη δική του κρίση ως προς το ποιά θα έπρεπε να ήταν η ορθή απόφαση. Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνο για να κηρύξει μια διοικητική πράξη ως άκυρη αν το διοικητικό όργανο δεν στάθμισε ορθά τα ουσιώδη γεγονότα ή αν η διοικητική απόφαση είναι αποτέλεσμα εσφαλμένης νομικής ερμηνείας ή αποτελεί κατάχρηση ή υπέρβαση των εξουσιών του.
Από τα στοιχεία που έχουν παρουσιασθεί προκύπτει ότι η αιτήτρια εταιρεία απέτυχε να αποσείσει το βάρος της απόδειξης ότι η σχετική απόφαση της καθ'ης η αίτηση είναι αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας ή πλάνης περί τα πράγματα. Η απόφαση της Βοηθού Εφόρου ότι το σήμα που παρουσιάσθηκε σαν μαρτυρία ήταν διαφορετικό από εκείνο που εζητείτο η εγγραφή του και ότι θα μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση και να ξεγελάσει, ήταν εύλογα επιτρεπτή.
2. Η καθ' ης η αίτηση αιτιολόγησε πλήρως την απόφασή της, σε βαθμό που ο δικαστικός έλεγχος να είναι εφικτός.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Societe Nationale Elf Aquitaine v. The Registrar of Trade Marks (1987) 3(C) C.L.R. 1420,
S.C. Johnson and Son. Inc. v. Εφόρου Εμπορικών Σημάτων (1989) 3(Β) Α.Α.Δ. 59.
Προσφυγή.
Θ. Μόντης, για τους Αιτητές.
Λ. Ζαννέτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για των Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Η παρούσα προσφυγή εξετάζει την ορθότητα της απόφασης της Εφόρου Εμπορικών Σημάτων να απορρίψει αίτηση κατόπιν ένστασης για την εγγραφή της λέξης "CLUSTERS" ως εμπορικό σήμα. Η λέξη "CLUSTERS" ερμηνεύεται στο λεξικό "Webster's" ως "A number of things of the same kind as fruit or flowers growing closely together (bunch)" και στο Αγγλοελληνικό λεξικό "Οδυσσεύς", μεταξύ άλλων ως "δέσμη, δέμα, μάτσο, μπουκέτο (ανθέων), φούντα (φρούτων), βότρυς, τσαμπί (σταφύλι), συστάς, σύδενδρον (δένδρων), σμήνος (μελισσών), σύμπλεγμα συστάς (νήσων), συγκρότημα (σπιτιών), όμιλος, συντροφιά, παρέα (ανθρώπων)".
(α) Τα γεγονότα και η απόφαση της Βοηθού Εφόρου
Η αιτήτρια εταιρεία καταχώρισε στις 23/2/95 την υπ' αριθ. 42149 αίτηση για την εγγραφή του εμπορικού σήματος "CLUSTERS" στην κλάση 30 του Μητρώου Εμπορικών Σημάτων που συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων
"Κακάο και παρασκευάσματα που έχουν ως βάση κακάο, σοκολάτα, προϊόντα σοκολάτας (για τροφή), μή φαρμακευτικά ζαχαρόπηκτα και καραμέλλες, ζάχαρη, αλεύρι, παρασκευάσματα από δημητριακά και/ή ρύζι και/ή τρόφιμα για ανθρώπινη χρήση, δημητριακά για πρόγευμα, ψωμί, μπισκότα, είδη ζαχαροπλαστικής, παγωτό, πάγο, κατεψυγμένα γλυκά και παρασκευάσματα για την κατασκευή παγωτού, μέλι και υποκατάστατα μελιού, πρόχειρες τροφές (σνακς), έτοιμα φαγητά και επιδόρπια."
Το σήμα περιείχε μόνο τη λέξη "CLUSTERS" δακτυλογραφημένη.
Η καθ' ης η αίτηση αποδέχθηκε την αίτηση και το σήμα δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 7/3/97. Στις 19/8/97 το ενδιαφερόμενο μέρος, η εταιρεία Kellogg Company, καταχώρισε ένσταση εναντίον της πιο πάνω εγγραφής ισχυριζόμενη ότι η λέξη "CLUSTERS" είναι μια κοινή λέξη (generic term) που χρησιμοποιείται από πολλές εταιρείες που κατασκευάζουν δημητριακά. Στις 7/10/97 η αιτήτρια εταιρεία καταχώρισε αντένσταση ισχυριζόμενη ότι το σήμα είναι εγγράψιμο, τονίζοντας ότι τούτο έχει εγγραφεί κατά την τελευταία δεκαετία σε 59 χώρες της Ευρώπης, Αμερικής, Ασίας και Αφρικής. Το ενδιαφερόμενο μέρος παρουσίασε μαρτυρία ότι η λέξη "CLUSTERS" χρησιμοποιείται περιγραφικά από πολλές βιομηχανίες (όπως π.χ. από την Weetabix Ltd., U.K., Tesco, U.K., Quaker Oats, U.K. και General Mills, U.S.A.) για τα εμπορεύματα που διαθέτουν προς πώληση ή ως έκφραση σε κείμενα στα οποία περιγράφεται μια συγκεκριμένη ποικιλία, όπως π.χ. δημητριακών.
Κατόπιν αξιολόγησης όλων των στοιχείων που είχαν προβληθεί από τις δύο πλευρές και της ερμηνείας της λέξης όπως αυτή συμπεριλαμβάνεται στα λεξικά "Webster's" και "Οδυσσεύς" και αφού λήφθηκε υπόψη ότι στις Αγγλόφωνες χώρες της Αυστραλίας, Ιρλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου, όπου οι νομικές αρχές που εφαρμόζονται είναι οι ίδιες με εκείνες της Κύπρου η εγγραφή είχε γίνει σαν "Nestle clusters", η Έφορος Εμπορικών Σημάτων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εγγραφή δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Σύμφωνα με την Έφορο η προηγούμενη εγγραφή του σήματος σε άλλες χώρες δεν μπορούσε να επηρεάσει την πιο πάνω απόφαση, αφού έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι η εγγραφή ενός σήματος στο εξωτερικό είναι άσχετη και/ή δευτερεύουσας σημασίας για την εγγραφή του σήματος στην Κύπρο. (Ίδε Societe Nationale Elf Aquitaine v. The Registrar of Trade Marks (1987) 3 C.L.R. 1420).
Η Βοηθός Έφορος σημείωσε στη σχετική απόφαση της αναφορικά με τις πρόνοιες του άρθρου 11(1)(δ) και 11(1)(ε) του Κεφ. 268 ότι η διακριτικότητα του σήματος (που δείχνει μια ποικιλία διαφόρων προϊόντων που ήταν δημητριακά για πρόγευμα) έχει αποκτηθεί για ένα σήμα που ήταν διαφορετικό από εκείνο που εζητείτο η εγγραφή του με την αίτηση που υποβλήθηκε. Πιο συγκεκριμένα η χρήση του εμπορικού σήματος "CLUSTERS" στην Κύπρο (σύμφωνα με τη μαρτυρία της ίδιας της αιτήτριας εταιρείας) δεν αφορούσε την ίδια τη λέξη "CLUSTERS" αλλά μιαν ετικέτα με διάφορα χαρακτηριστικά, κυριότερο από τα οποία ήταν η λέξη Nestle που προέρχεται από το όνομα της αιτήτριας εταιρείας "Societe des Produits Nestle S.A." με ένα σκιουράκι πίσω από τη λέξη και μια εικόνα γαβάθας (μπωλ) γεμάτης με δημητριακά προγεύματος με διάφορα χρώματα και με τη λέξη "CLUSTERS" γραμμένη καλλιτεχνικά με διάφορα χρώματα. Η Βοηθός Έφορος αποφάνθηκε ότι αυτό το σήμα που παρουσιάσθηκε σαν μαρτυρία δεν είναι εκείνο για το οποίο ζητείται η άδεια εγγραφής του. Με βάση τα πιο πάνω η Βοηθός Έφορος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχε αποκτηθεί διακριτικότητα για το πιο πάνω αναφερόμενο σήμα, αλλά όχι για εκείνο για το οποίο ζητήθηκε η εγγραφή του.
Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η πιο πάνω απόφαση είναι λανθασμένη γιατί πάσχει από
(i) Έλλειψη δέουσας έρευνας και πλάνης περί τα πράγματα και
(ii) Έλλειψη αιτιολογίας.
(β) Οι λόγοι της προσφυγής
(i) Έλλειψη δέουσας έρευνας και πλάνης περί τα πράγματα
Το σχετικό άρθρο το οποίο διέπει την εγγραφή του εμπορικού σήματος που επιδιώκει η αιτήτρια εταιρεία είναι το άρθρο 11 του περί Εμπορικών Σημάτων Νόμου, Κεφ. 268 που προνοούσε τα ακόλουθα όπως ίσχυε πριν τροποποιηθεί:
"11.-(1) Το εμπορικό σήμα για να είναι κατάλληλο να εγγραφεί στο Μέρος Α του μητρώου, πρέπει να περιλαμβάνει ή να αποτελείται τουλάχιστον από μια από τις ακόλουθες ουσιώδεις λεπτομέρειες:
(α) .........................................................................................................
(β) .........................................................................................................
(γ) .........................................................................................................
(δ) λέξη ή λέξεις που δεν έχουν άμεση σχέση με το χαρακτήρα ή την ποιότητα των εμπορευμάτων ή υπηρεσιών και οι οποίες δεν αποτελούν σύμφωνα με τη συνήθη σημασία τους, γεωγραφικό όνομα ή επώνυμο·
(ε) οποιοδήποτε άλλο διακριτικό σήμα εκτός από όνομα, υπογραφή, λέξη ή λέξεις άλλες από αυτές που εμπίπτουν εντός των περιγραφών των πιο πάνω παραγράφων (α), (β), (γ) και (δ), δεν είναι κατάλληλο να εγγραφεί βάσει των προνοιών της παραγράφου αυτής εκτός αν αποδειχθεί η διακριτικότητα του."
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η ερμηνεία που δόθηκε από την καθ' ης η αίτηση ότι η λέξη "CLUSTERS" σημαίνει "ποικιλία από διάφορα προϊόντα" είναι λανθασμένη και αποτελεί πλάνη περί τα πράγματα αφού η λέξη αναφέρεται σε αυτά που φυτρώνουν μαζί, όπως π.χ. λουλούδια, τσαμπί από σταφύλι, κλπ. και δεν μπορεί να συμπεριλάβει δημητριακά για πρόγευμα, ούτε μπορεί να συνδεθεί με δημητριακά. Επιπρόσθετα η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η καθ' ης η αίτηση δεν ερεύνησε αν το σήμα είχε εκ φύσεως διακριτικότητα αφού αγνόησε τις μεγάλες ποσότητες που είχαν πωληθεί στην Κύπρο και στηρίχθηκε στη λέξη και το σκιουράκι που βρίσκονταν στην ετικέτα. Η αιτήτρια υπέβαλε επίσης ότι η έρευνα της καθ'ης η αίτηση ήταν ανεπαρκής γιατί παρέλειψε να εξετάσει τις προεκτάσεις της έκτασης της φήμης και του χαρακτήρα του σήματος που είχε εγγράψει η αιτήτρια στο εξωτερικό.
Η Βοηθός Έφορος προχώρησε να εξετάσει το ερώτημα αν η εγγραφή του προτεινόμενου σήματος περιέχει το στοιχείο της εξαπάτησης ή σύγχυσης του αγοραστικού κοινού, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 13 του Κεφ. 268. Το άρθρο 13 προνοούσε τα ακόλουθα όπως ίσχυε πριν τροποποιηθεί:
"13. Δεν είναι νόμιμο να εγγραφεί ως εμπορικό σήμα ή μέρος εμπορικού σήματος οποιοδήποτε σκανδαλιστικό σχέδιο ή οποιοδήποτε θέμα η χρήση του οποίου, λόγω του ότι είναι ενδεχόμενο να παραπλανήσει ή να προκαλέσει σύγχυση ή διαφορετικά, θα αποστερούσε αυτό από το δικαίωμα προστασίας του σε Δικαστήριο, ή θα ήταν αντίθετο στο νόμο ή την ηθική."
Με βάση τα στοιχεία που υπήρχαν ενώπιον της η Βοηθός Έφορος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σήμα που υποδηλούσε ότι "τα εμπορεύματα στα οποία αναφερόταν ήταν μια ποικιλία από δημητριακά για πρόγευμα, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει σύγχυση και να ξεγελάσει εξαιτίας της έννοιας και της φύσης του".
Το Δικαστήριο στην εξάσκηση της δικαιοδοσίας του ως προς την εγκυρότητα μιας διοικητικής πράξης δεν υποκαθιστά με τη δική του κρίση ως προς το ποιά θα έπρεπε να ήταν η ορθή απόφαση. Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνο για να κηρύξει μια διοικητική πράξη ως άκυρη αν το διοικητικό όργανο δεν στάθμισε ορθά τα ουσιώδη γεγονότα ή αν η διοικητική απόφαση είναι αποτέλεσμα εσφαλμένης νομικής ερμηνείας ή αποτελεί κατάχρηση ή υπέρβαση των εξουσιών του. Ειδικότερα για τις αποφάσεις της Εφόρου Εμπορικών Σημάτων έχει τονισθεί ότι,
"Ο Έφορος Εμπορικών Σημάτων είναι ο αρμόδιος λειτουργός ο οποίος φυλάττει και παρακολουθεί το Μητρώο Εμπορικών Σημάτων, είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση των συμφερόντων τόσο των εγγεγραμμένων ιδιοκτητών όσο και του κοινού γενικότερα. Με το δεδομένο αυτό το Δικαστήριο δύσκολα επεμβαίνει στη διακριτική του ευχέρεια κατά την εξέταση αιτήσεως εγγραφής εμπορικού σήματος εκτός εάν καταδειχτεί πως η απόφαση του δεν ήταν εύλογα εφικτή με βάση το υλικό που είχε ενώπιόν του." (Ίδε S.C. Johnson and Son Inc. v. Εφόρου Εμπορικών Σημάτων (1989) 3(Β) Α.Α.Δ. 59)
Από τα στοιχεία που έχουν παρουσιασθεί έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αιτήτρια εταιρεία απέτυχε να αποσείσει το βάρος της απόδειξης ότι η σχετική απόφαση της καθ'ης η αίτηση είναι αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας ή πλάνης περί τα πράγματα. Η απόφαση της Βοηθού Εφόρου ότι το σήμα που παρουσιάσθηκε σαν μαρτυρία ήταν διαφορετικό από εκείνο που εζητείτο η εγγραφή του και ότι θα μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση και να ξεγελάσει, ήταν εύλογα επιτρεπτή.
(ii) Έλλειψη αιτιολογίας
Αναφορικά με τον ισχυρισμό για την έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας θα ήθελα να αναφέρω πολύ συνοπτικά ότι η καθ'ης η αίτηση αιτιολόγησε πλήρως την απόφασή της, σε βαθμό που ο δικαστικός έλεγχος να είναι εφικτός.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος της αιτήτριας.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.