---------------------------

Για την αιτήτρια: Ι. Νικολάου

Για τους καθών η αίτηση: Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄

Για την ενδιαφ. εταιρεία: Α. Δημητρίου

-------------------

Η αιτήτρια εταιρεία "Λεωφορεία Λευκωσίας Λτδ.", όπως και το όνομα της υποδηλώνει, εκτελεί δρομολόγια (με αδειούχα λεωφορεία της δημόσιας χρήσης) στην αστική περιοχή Λευκωσίας. Στις 13/1/97 αποτάθηκε προς την καθής η αίτηση 2 Αρχή Αδειών (στο εξής Α.Α.) για επέκταση της διαδρομής αρ. 57 (Λακατάμια-Λευκωσία) προς Δευτερά, δηλαδή, μέχρι τα όρια της αστικής τροχαίας περιοχής Λευκωσίας.

Μέχρι τις 3/3/00, που καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή, η Α.Α. δεν είχε ακόμη εκδόσει την απόφαση της επί του υποβληθέντος αιτήματος. Γιαυτό και η αιτήτρια εταιρεία κατέθεσε την κρινόμενη προσφυγή με αίτημα:

Μετά την έγερση της προσφυγής, στις 3/5/00, η Α.Α. είχε εγκρίνει το αίτημα. Η σχετική απόφαση της και τα στοιχεία που την περιστοιχίζουν έχουν καταγραφεί στο πρακτικό συνεδρίασης της της ίδιας ημερομηνίας, παράρτημα ΙΒ στο δικόγραφο της ένστασης. Η απόφαση κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια στις 15/6/00. Συγχρόνως η Α.Α. ζήτησε από την αιτήτρια να καθορίσει την αφετηρία της διαδρομής καθώς και τις στάσεις στη διαδρομή, όπως είχε επεκταθεί, που ήθελε να χρησιμοποιεί, προς μελέτη και πιθανή έγκριση.

Ο δικηγόρος της ε.ε. συμφώνησε ότι η προσφυγή έχασε το αντικείμενο της και γιαυτό το λόγο "έπρεπε να αποσυρθεί". Ανέφερε στη συνέχεια, χωρίς να συναρτά το γεγονός με συγκεκριμένο επιχείρημα, ότι η προσφυγή επιδόθηκε στην ε.ε. στις 27/3/01. Ας σημειωθεί ότι το θέμα επίδοσης σε πρόσωπο που θα μπορούσε να παρέμβει ως ενδιαφερόμενο στην κρινόμενη προσφυγή έθιξε το ίδιο το δικαστήριο από 5/6/00.

Η αιτήτρια υποστήριξε, αντίθετα με όσα εισηγήθηκε η Δημοκρατία, πως ουσιαστικά έχει ιδιαίτερο έννομο συμφέρον, που δικαιολογεί τη συνέχιση της δίκης. Μόνο σε περίπτωση ακύρωσης της παράλειψης θα μπορούσε να διεκδικήσει αποζημίωση στα πολιτικά δικαστήρια με βάση το άρθρ. 146.6 του Συντάγματος για όσες ζημίες υπέστη και υφίσταται (εφόσο δεν εκδόθηκε ακόμη η άδεια). Εννοώντας τις ζημιές από απώλεια των κομίστρων από επιβάτες που θα χρησιμοποιούσαν τη γραμμή. Η αιτήτρια έχει συμπλέξει την αξίωση της, με την παραβίαση, όπως ισχυρίζεται, των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου και ιδιαίτερα εκείνες της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης.

Βασικά η αιτήτρια στηρίζεται στο δικαίωμα αναφοράς που παρέχει το άρθρ. 29 του Συντάγματος, που επιβάλλει στη διοίκηση να δώσει αιτιολογημένη απάντηση σε "εγγράφους αιτήσεις ή παράπονα" το πολύ μέσα σ' ένα μήνα από την υποβολή τους. Κατά την αιτήτρια οι καθών με τις ενέργειες τους έχουν παραβιάσει τις διατάξεις του εν λόγω άρθρου γιατί δεν συμμορφώθηκαν με την προθεσμία των 30 ημερών που αυτό τάσσει. Συνεπώς, κατά το συνήγορο της αιτήτριας, σημειώθηκε παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας.

Από την επισκόπηση της σχετικής νομολογίας προκύπτει ότι η δίκη καταργείται αν, μετά την άσκηση της προσφυγής, η προσβαλλόμενη διοικητική πράξη ανακλήθηκε, ακυρώθηκε ή εξαφανίστηκε. Επίσης καταργείται και στην περίπτωση ικανοποίησης του αιτητή από τη διοίκηση γιατί τότε υπάρχει έλλειψη του αντικειμένου της προσφυγής. Εντούτοις είναι δυνατό να θεμελιωθεί ιδιαίτερο έννομο συμφέρον ενός αιτητή, όπου διαφαίνεται ότι, παρά την ικανοποίηση του αιτήματος του, αυτός υπέστη ζημίες. Μετά την απόφαση της Ολομέλειας στην Α.Ε. 2067 Χρ. Ιωσηφίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 24/6/98, που ακολούθησε την υπόθεση Παπαδοπούλου ν. Δημοκρατίας (1989) 3(Β) Α.Α.Δ. 973, δεν απαιτείται πια να αποδειχθεί εκ πρώτης όψεως ζημία. Είναι αρκετό αν υπάρχει το ενδεχόμενο να προκλήθηκε ζημία από την απόφαση που ανακλήθηκε ή ικανοποίησε το αίτημα. Όπως έχει λεχθεί, το Ανώτατο Δικαστήριο:

Σε αιτήσεις, όπως στην παρούσα υπόθεση, για έκδοση άδειας η διοίκηση αποφασίζει μέσα σε λογικό χρονικό διάστημα με κριτήριο και πλαίσιο τα περιστατικά της συγκεκριμένης υπόθεσης. Αναφέρει σχετικά η εν λόγω απόφαση (σελ. 437):

Ακολουθεί νέα επικοινωνία με το Γενικό Εισαγγελέα (30/11/99) από το Διευθυντή του ΤΟΜ, που αλληλογραφεί φαίνεται με τον τελευταίο. Και φυσικά η καθυστέρηση μεγαλώνει. Εκείνο που προκαλεί αρνητικές εντυπώσεις, είναι ότι ο διευθυντής του ΤΟΜ αναφέρει στο Γενικό Εισαγγελέα ότι πρόθεση του Τμήματος ήταν να εισηγηθεί στον Υπουργό να εκδώσει νέο διάταγμα για να αναπροσαρμόσει τα όρια της αστικής περιοχής, όπως γράφει "σε μια προσπάθεια να διασφαλισθούν και τα συμφέροντα της εταιρείας Λεωφορείων Δευτεράς-Ανάγυιας ή "Χρυσοσπηλιώτισσα".

Στο μεταξύ η Α.Α. αδράνησε πλήρως. Συνεδρίασε μάλιστα, μήνες μετά, στις 3/5/00, και αφού σημείωσε την άποψη του Γενικού Εισαγγελέα ουσιαστικά ότι ήταν απαράδεκτη η εισήγηση για τροποποίηση του διατάγματος "με σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων συγκεκριμένης εταιρείας", προχώρησε να εγκρίνει την επέκταση της διαδρομής.

Είναι πράγματι εκπληκτικό και συνάμα απαράδεκτο που για ένα καθόλα απλό ζήτημα χρειάστηκαν σχεδόν 3 1/2 χρόνια και αφού η αιτήτρια αναγκάστηκε να ζητήσει θεραπεία από το δικαστήριο για να τελεσφορήσει το αίτημα της. Η πλήρης αδράνεια της Α.Α. για τόσο διάστημα για να ευοδωθεί, όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία, η προσπάθεια να διασφαλισθούν τα συμφέροντα συγκεκριμένης εταιρείας, παραβιάζει κάθε έννοια χρηστής διοίκησης. Και κατ' επέκταση της ιδέας του κράτους δικαίου, την οποία και πλήττει βάναυσα. Ο χρόνος αυτός που διέρρευσε βρίσκεται έξω από κάθε κριτήριο λογικότητας. Υπό τις περιστάσεις διαφαίνεται έντονα το ενδεχόμενο να προξενήθηκε ζημία στην αιτήτρια.

Για τους λόγους που εξέθεσα ακυρώνω την προσβαλλόμενη παράλειψη. Με έξοδα σε βάρος της Δημοκρατίας.