ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 94/2001
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
ΜΕΤΑΞΥ
:Μίλτου Κολιανδρή, από τη Λεμεσό
Αιτητή
- και -
Συμβουλίου Αμπελουργικών Προϊόντων
Καθ΄ων η αίτηση
_____________
22 Noεμβρίου, 2002
Για τον αιτητή : κ. Α. Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση : κ. Χαραλάμπους για κ. Κ. Τσιρίδη.
______________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Στις 17.6.1994 οι καθ΄ ων η αίτηση (στο εξής «το Συμβούλιο») προκήρυξαν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για ανέγερση γραφείων τους στη Λεμεσό. Ο αιτητής ήταν ένας από τους συμμετασχόντες, η μελέτη του όμως κρίθηκε ως άκυρη. Η απόφαση του Συμβουλίου ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Στη συνέχεια το Συμβούλιο στη συνεδρία του ημερ. 1.11.2000, συμμορφούμενο προς τη δικαστική απόφαση, ακύρωσε την προηγούμενη του απόφαση να θεωρήσει άκυρη τη μελέτη του αιτητή, καθώς και την επιλογή και βράβευση τεσσάρων άλλων μελετών. Ακυρώθηκαν δηλαδή τα αποτελέσματα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Στη συνέχεια το Συμβούλιο αποφάσισε να ανακαλέσει την προκήρυξη του διαγωνισμού και να μην προχωρήσει σε νέα αξιολόγηση και βράβευση. Κρίθηκε ότι η εκ νέου προκήρυξη του διαγωνισμού θα ήταν άνευ αντικειμένου, αφού το αρμόδιο υπουργείο, το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, δεν συμφωνούσε πλέον με την ανέγερση ιδιόκτητων γραφείων, το Υπουργικό Συμβούλιο δε στη συνεδρία του ημερ. 14.1.1998, είχε διαγράψει τη σχετική δαπάνη. Περαιτέρω, ο χώρος στον οποίο θα ανεγείρετο το κτήριο και ο οποίος ανήκε στη Δημοκρατία, είχε ήδη επιστραφεί στο Υπουργείο Εσωτερικών. Ακόμα, το Συμβούλιο, ύστερα από οδηγίες, είχε ήδη προχωρήσει στην ενοικίαση γραφείων.
Με την παρούσα προσφυγή αξιώνεται η ακύρωση της απόφασης αυτής του Συμβουλίου, που κοινοποιήθηκε στον αιτητή, με επιστολή ημερ. 3.12.2000.
Οι καθ΄ ων η αίτηση υποστήριξαν προδικαστικά ότι η αίτηση είναι απαράδεκτη γιατί οι λόγοι είναι διατυπωμένοι με τρόπο γενικό, αόριστο και ασαφή. Η ένσταση δεν ευσταθεί. Οι λόγοι που προβάλλονται είναι διατυπωμένοι με την απαιτούμενη σαφήνεια. Η άλλη πλευρά χωρίς δυσκολία αντιλαμβάνεται την υπόθεση που έχει να αντιμετωπίσει. Εξ άλλου, στη συνέχεια, οι διάφοροι ισχυρισμοί αναλύθηκαν εκτενώς στη γραπτή αγόρευση.
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι κατά τη συνεδρία του Συμβουλίου ημερ. 1.11.2000, κατά την οποία ελήφθη η προσβαλλόμενη απόφαση, παρίσταντο ο κ. Σωτήρης Θεοδοσίου, Διευθυντής, τότε, των καθ΄ ων η αίτηση και ο κ. Ανδρέας Κυριακίδης, τότε Διοικητικός Λειτουργός. Σημειώνεται ότι ο κ. Κυριακίδης παρίστατο στη συνεδρία ως πρακτικογράφος. Κανένας από τους δύο δεν αποχώρησε κατά τη λήψη της απόφασης.
Η συμμετοχή του Διευθυντή του Συμβουλίου στις συνεδριάσεις του προβλέπεται ρητά από το άρθρο 3(11) του περί Ρυθμίσεως και Ελέγχου της Βιομηχανίας Αμπελουργικών Προϊόντων Νόμου του 1965, Ν.52/65 (όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του Ν.33/66). ΄Οσον αφορά τον πρακτικογράφο κ. Κυριακίδη, αρκεί να λεχθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 21(1) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, Ν.158(1)/99, η παρουσία στη συνεδρία υπάλληλου που είναι αρμόδιος για την τήρηση των πρακτικών, δεν επιδρά επί της νόμιμης σύνθεσης του οργάνου.
Ο αιτητής υποστηρίζει ακόμα ότι έλαβε χώρα παραβίαση των αρχών περί την επανεξέταση. Ισχυρίζεται ότι, αντί επανεξέτασης με βάση τα ισχύοντα κατά τον ουσιώδη χρόνο γεγονότα, το Συμβούλιο στηρίκτηκε σε νέα μεταγενέστερα δεδομένα και στοιχεία. Ακόμα, ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης στηρίχτηκε αποκλειστικά σε νομικά και πραγματικά δεδομένα μεταγενέστερα του ουσιώδους χρόνου. Υποστηρίζει περαιτέρω ότι η ακυρωτική απόφαση δεν έθεσε θέμα ανάκλησης και μάλιστα με βάση δεδομένα εκτός ουσιώδους χρόνου. Τέλος ισχυρίζεται ότι έχει παραβιαστεί το δεδικασμένο.
Ούτε αυτά τα επιχειρήματα ευσταθούν. Το Συμβούλιο συμμορφώθηκε πλήρως με την ακυρωτική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αφού ακύρωσε την προηγούμενή του απόφαση να θεωρήσει άκυρη τη μελέτη του αιτητή. Ακύρωσε επίσης την επιλογή και τις βραβεύσεις στις οποίες είχε προβεί. Με την ακύρωση των αποτελεσμάτων του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, το Συμβούλιο έχει συμμορφωθεί πλήρως με τη δικαστική απόφαση. Πέραν όμως αυτού, ανακάλεσε την αρχική προκήρυξη του διαγωνισμού και, για τους λόγους που είδαμε πιο πάνω,
αποφάσισε να μην προχωρήσει σε νέα αξιολόγηση.Κατά την προκήρυξη του διαγωνισμού το Συμβούλιο είχε την πρόθεση να ανεγείρει γραφεία. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός και όχι βέβαια η απονομή βραβείων. Από τη στιγμή που το έργο για το οποίο είχε προκηρυχθεί ο διαγωνισμός δεν μπορούσε να υλοποιηθεί για λόγους πέραν της βούλησης του Συμβουλίου, κανένας πρακτικός σκοπός δεν θα ικανοποιείτο με τη συνέχισή του.
Η προκήρυξη διαγωνισμού, όπως και κάθε άλλη διοικητική πράξη, μπορεί να ανακληθεί με μονομερή πράξη του οργάνου που την εξέδωσε, κάτω από ορισμένες βέβαια προϋποθέσεις (Χ.Π.Θ. Αλεξάνδρου Λτδ ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2961, ημερ. 5.6.2002 και Τουμαζής ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 408. Βλέπε ακόμα
Tamassos Tobacco Suppliers & Co v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60).Η ανάκληση μιας διοικητικής πράξης δεν επαφίεται στην απεριόριστη εξουσία της διοίκησης. ΄Οπως και η έκδοση της πράξης, η ανάκλησή της υπόκειται σε περιορισμούς και κανόνες, η διάπλαση των οποίων αποτελεί σύνθεση κάποιων αρχών.
΄Οπως έχει αναφερθεί (Leisureland Hotel Enterprises Ltd v. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 401/87, ημερ. 7.12.1989 που επικυρώθηκε από την Ολομέλεια (1993) 3 Α.Α.Δ. 538
, το δικαίωμα ανάκλησης της διαδικασίας προσφορών, περιορίζεται από τους γενικούς κανόνες του δικαίου υπό την έννοια ότι η ανάκληση θα πρέπει να είναι δικαιολογημένη υπό τις περιστάσεις της κάθε υπόθεσης (βλέπε επίσης Vasoil Co Limited v. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 1111/98, ημερ. 15.9.2000).Δεν αναγνωρίζεται απεριόριστο δικαίωμα ανάκλησης ή ακύρωσης δημόσιου διαγωνισμού, αλλά απαιτείται αιτιολόγηση, ούτως ώστε να μπορεί να ασκείται δικαστικός έλεγχος (Seco Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας, Υποθ. Αρ. 693/94, ημερ. 27.11.1995
).Στην παρούσα υπόθεση κανένα δικαίωμα δεν έχει δημιουργηθεί στον αιτητή. Στην προσβαλλόμενη απόφαση δεν γίνεται αναφορά στο δημόσιο συμφέρον. ΄Ομως, η αιτιολογία της απόφασης είναι σαφής και καθαρή. Δεν υπήρχε πλέον αντικειμενικά ο λόγος για τον οποίο προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός. Η αιτιολογία που δίδεται αποκαλύπτει πλήρως το συλλογισμό με αποτέλεσμα ο δικαστικός έλεγχος να είναι ευχερής.
Το γεγονός ότι η απόφαση του Συμβουλίου για ανάκληση του διαγωνισμού στηρίχτηκε σε γεγονότα μεταγενέστερα από αυτά που οδήγησαν στην έκδοσή της, δεν επηρεάζει το κύρος της ανάκλησης.
Η διοίκηση δύναται να ανακαλεί πράξεις αποκείμενες στη διακριτική της εξουσία, αν έχουν μεταβληθεί, όπως στην παρούσα περίπτωση, οι πραγματικές συνθήκες επί των οποίων στηρίχθηκε για την έκδοσή τους ή εξέλειπαν οι προϋποθέσεις επί τη βάσει των οποίων εκδόθηκαν.
Η ύπαρξη λόγων δημοσίου συμφέροντος έχει ως συνέπεια το ελευθέρως ανακλητό των νομίμων διοικητικών πράξεων και δη εις οιονδήποτε χρόνο. ΄Ετσι, κάθε φορά που η διοίκηση ωθούμενη εκ λόγων εξυπηρέτησης του δημόσιου συμφέροντος, εκτιμήσει διαφορετικά τις υφιστάμενες πραγματικές καταστάσεις και αναθεωρήσει προηγούμενή της γνώμη, νομίμως ανακαλεί την εκδοθείσα διοικητική πράξη, υπό την προϋπόθεση όμως, αφ΄ ενός μεν ότι αιτιολογεί ειδικώς και πλήρως την ανακλητική πράξη, αφ΄ ετέρου δε ότι, κατά τη νέα εκτίμηση, δεν εμφιλοχωρεί κακή χρήση διακριτικής εξουσίας ή κατάχρηση εξουσίας (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-1959, σελ. 201
).Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον του αιτητή, τα οποία υπολογίζω και επιδικάζω στις £400.
Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
/ΜΔ