Αναφορικά με τα άρθρα 28 και 146 του Συντάγματος

Μεταξύ -

Ελένης Αυγερινού

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας

---------------------------

Για την αιτήτρια: Α.Σ. Αγγελίδης

Για την καθής η αίτηση: Αντ. Βασιλειάδης, Ανώτερος Δικηγόρος

της Δημοκρατίας

Για το ενδιαφ. μέρος

Δέσπω Πηλείδου: Αντ. Κωνσταντίνου

-----------------------

Η αιτήτρια ήταν υποψήφια για τη μία από τρεις κενές θέσεις αρχαιολογικού λειτουργού. Είναι θέσεις πρώτου διορισμού. Όμως η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (Ε.Δ.Υ.) δεν την επέλεξε. Με την απόφαση της ημερ. 21/2/00 διόρισε τα τρία ενδιαφερόμενα μέρη (ε.μ.): (1) Ευτυχία Ζαχαρίου, (2) Εύη Φιούρη-Πάτσαλου και (3) Δέσπω Πηλείδου. Στο διορισμό τους δόθηκε αναδρομική δύναμη από 17/7/95. Και τούτο διότι επρόκειτο για διαδικασία επανεξέτασης πλήρωσης των θέσεων μετά από δικαστική ακυρωτική απόφαση.

Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Α.Ε. 2428 Ελένη Αυγερινού ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 22/10/99, ακύρωσε την πρωτόδικη απόφαση με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της εφεσείουσας (και νυν αιτήτριας) με αρ. 723/95. Ο λόγος ακύρωσης συναρτήθηκε με τον παρακάτω όρο του σχεδίου υπηρεσίας της θέσης, που αφορά το πλεονέκτημα:

Ωστόσο, δεν καθορίστηκε η χρονική έκταση τέτοιας πείρας. Η Ε.Δ.Υ. θεώρησε ότι έπρεπε να ήταν για ελάχιστη περίοδο 12 μηνών. Ας σημειωθεί ότι η αιτήτρια είχε ισχυρισθεί πως κατείχε το πλεονέκτημα γιατί εργάστηκε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων ως έκτακτη αρχαιολογική λειτουργός από 21/1/74 μέχρι 24/8/74. Περαιτέρω είναι γεγονός - και το πρόβαλε - ότι είχε 16 τόσα χρόνια πείρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών (από 3/9/74 μέχρι 16/9/90). Η Ε.Δ.Υ δε φαίνεται να έδωσε σημασία γιατί έκρινε - και ο πρωτόδικος δικαστής αργότερα συμφώνησε - ότι η πείρα της αυτή δεν αποκτήθηκε σε μια από τις θέσεις που προνοεί η σχετική παράγραφος του σχεδίου υπηρεσίας. Το θέμα επαναφέρθηκε στην κρινόμενη υπόθεση (το έθεσε ο κ. Αγγελίδης, τόσο στο δικόγραφο της προσφυγής, παραγρ. 5, όσο και στην αγόρευση του), αλλά διαφοροποιημένα ότι ο παράγων αυτός δεν προσμέτρησε στη λήψη της επίδικης απόφασης σε συνάρτηση με την καταλληλότητα της αιτήτριας.

Η Ολομέλεια με την παραπάνω απόφαση της έκρινε, χωρίς να επεκταθεί σε οποιοδήποτε άλλο θέμα, ότι η απόφαση της Ε.Δ.Υ. ήταν αναιτιολόγητη. Ακολούθησε επανεξέταση στην οποία η Ε.Δ.Υ. επανέλαβε την απόφαση της προσδιορίζοντας τη διάρκεια της πείρας σε 12 μήνες, αφού την αιτιολόγησε. Η αιτήτρια έχει εγείρει ζήτημα παραβίασης του δεδικασμένου. Θα βοηθούσε να έχουμε ακριβώς υπόψη τι αποφάσισε η Ολομέλεια:

Η Ε.Δ.Υ., αφού κατέληξε - και αναφέρομαι στη διαδικασία επανάκρισης - ότι κανένας δεν είχε το πλεονέκτημα, έλαβε υπόψη τα αποτελέσματα της προφορικής εξέτασης που διενήργησε η Συμβουλευτική Επιτροπή (Σ.Ε.). Η αιτήτρια βαθμολογήθηκε "εξαίρετη", όπως και το ε.μ. Δ. Πηλείδου, ενώ η Ε. Φιούρη "πολύ καλή". Ας διευκρινιστεί ότι η Ε.Δ.Υ. αγνόησε, λόγω των αλλαγών στη σύνθεση της, που μεσολάβησε, τη βαθμολογία στη δική της εξέταση των υποψηφίων. Για τον ίδιο λόγο δεν έλαβε υπόψη τις συστάσεις του Διευθυντή του Τμήματος.

Ο πυρήνας του επιχειρήματος που αφορά το δεδικασμένο είναι ότι η διαδικασία έπρεπε να επαναληφθεί εξυπαρχής. Με άμεση εμπλοκή της Σ.Ε. για να εκφέρει άποψη αν η αιτήτρια είχε το πλεονέκτημα. Όπως προκύπτει σαφώς από το παραπάνω απόσπασμα της ακυρωτικής απόφασης, δεν εξετάστηκε από την Ολομέλεια ούτε αυτή επιλήφθηκε οιουδήποτε άλλου θέματος πλην της νομιμότητας του καθορισμού της περιόδου 12 μηνών από την ίδια την Ε.Δ.Υ. Οι προπαρασκευαστικές πράξεις, στην προκείμενη περίπτωση η έκθεση της Σ.Ε., που περιείχε και τη βαθμολογία της εξέτασης, δεν επηρεάστηκαν από το ακυρωτικό αποτέλεσμα.

Στην Α.Ε. 2271 Χρ. Χ"Γεωργίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 29/1/99, ο Πικής Π. ανέφερε:

Επίσης στην Α.Ε. 2261 Σοφούλα Βασιλείου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 21/7/99, ο Καλλής, Δ, αναφέρει ό,τι κάλλιστα θα μπορούσε να επαναληφθεί και για την προκείμενη περίπτωση:

Θα ήταν ίσως σωστό να σταθώ για λίγο στον ισχυρισμό ότι έπρεπε η Ε.Δ.Υ. να καταπιαστεί και να αιτιολογήσει περαιτέρω την διαφορετική εκτίμηση της Σ.Ε. ότι η αιτήτρια είχε το πλεονέκτημα. Είναι νομίζω φανερό ότι αιτιολογία για την απόκλιση προκύπτει από τον μεταγενέστερο καθορισμό της χρονικής διάρκειας. Άλλωστε το θέμα κατοχής των προσόντων εμπίπτει στην κυριαρχική αρμοδιότητα της Ε.Δ.Υ., η οποία έχει και τον τελευταίο λόγο.

Ήταν περαιτέρω ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι η ίδια η εκκαλούμενη απόφαση δεν είναι αιτιολογημένη. Δεν αποκαλύπτονται οι λόγοι προτίμησης των ε.μ. Αιτιολογία έχει δοθεί. Το ζήτημα όμως είναι η νομιμότητα της και αν ανταποκρίνεται στα δεδομένα των υποψηφίων. Θα αναφέρω αμέσως μετά, τα ουσιώδη από την απόφαση:

Θυμίζω πρώτα τη βαθμολογία από τη Σ.Ε. Είναι πρόδηλο από το παραπάνω απόσπασμα ότι δόθηκε σημασία για την επιλογή στα "υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα" των ε.μ. Πηλείδου και Ζαχαρίου και στα "υπέρτερα ακαδημαϊκά προσόντα" της Φιούρη-Πάτσαλου, που εξοστράκισαν την πολύ καλύτερη απόδοση της αιτήτριας στην εξέταση. Η αιτήτρια είχε πρώτο πανεπιστημιακό δίπλωμα στην αρχαιολογία, όπως και η Πηλείδου. Περαιτέρω, η τελευταία είχε και διδακτορικό δίπλωμα στο θέμα της. Διευκρινίζεται ότι το μόνο που απαιτείται από το σχέδιο υπηρεσίας είναι ο πανεπιστημιακός τίτλος σπουδών (παραγρ. 1). Για όσους δεν διαθέτουν αυτό το προσόν η παραγρ. 2 προβλέπει ότι μπορεί να είναι υποψήφιοι αν έχουν μεταπτυχιακή ειδίκευση στην αρχαιολογία "όταν αυτή δεν περιλαμβάνεται εις το πρώτον δίπλωμα". Αυτή είναι η περίπτωση της Ζαχαρίου. Διέθετε master στην Αρχαιολογία. Εκτός από το πρώτο της πανεπιστημαικό δίπλωμα η Φιούρη-Πάτσαλου διέθετε και μεταπτυχιακό, επίσης στην αρχαιολογία.

Είναι όμως ορθό να λεχθεί ότι τα εν λόγω μεταπτυχιακά δεν αποτελούν πλεονέκτημα. Όπως όμως έχει λεχθεί στην Α.Ε. 2847 κ.α. Πανίκος Πούρος κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 30/4/01:

χωρίς σε μια τέτοια περίπτωση να αναβαθμίζονται σε βαθμό έκδηλης υπεροχής ή να υποβαθμίζονται αποδίδοντας σε αυτά μόνο οριακή σημασία.

Έχω τη γνώμη ότι ο παραπάνω χαρακτηρισμός των ακαδημαϊκών προσόντων της Ζαχαρίου υποκρύπτει λανθασμένη εκτίμηση του στοιχείου αυτού. Η κα Ζαχαρίου είχε μεν μεταπτυχιακό, αλλά ήταν το μόνο της εφόδιο για να διεκδικήσει τη θέση. Δεν υπερείχε στον τομέα αυτό, όπως η παραπάνω εκτίμηση της Ε.Δ.Υ. αφήνει σαφώς να νοηθεί. Είναι αιτιολόγηση που αφίσταται της πραγματικότητας με τον τρόπο που εξήγησα. Για το λόγο αυτό θα ακυρώσω το διορισμό της.

Υπάρχει όμως και πρόσθετος λόγος που με οδηγεί στην απόφαση μου να ακυρώσω όχι μόνο το διορισμό της Ζαχαρίου, αλλά και των δύο άλλων ενδιαφερόμενων μερών. Η πείρα της αιτήτριας, που απέκτησε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών δεν αξιολογήθηκε καθόλου. Ούτε δόθηκε η παραμικρή αιτιολογία γιατί δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη. Όχι στο πλαίσιο της πρόνοιας για κατοχή του πλεονεκτήματος, αλλά στο ευρύτερο και πιο σημαντικό πλαίσιο της πείρας, ως μιας από τις πλέον στέρεες βάσεις της αξίας ενός επιστήμονα ή τουλάχιστο ως παράγοντα ενισχυτικού της οποιασδήποτε αξίας του. Το ότι ο συντάκτης του σχεδίου υπηρεσίας έδινε μεγάλη σημασία στην εμπειρία προκύπτει και από την προσθήκη της πρόνοιας για το πλεονέκτημα. Είναι όμως και κοινή λογική. Αποτελεί κοινή γνώση ότι το Μουσείο των Αθηνών είναι ένα από τα πλέον σημαντικά, αν όχι το σημαντικότερο αρχαιολογικό μουσείο. Ούτε όμως οι διάφορες βεβαιώσεις με τις οποίες προμήθευσε η αιτήτρια την Ε.Δ.Υ. έτυχαν προσοχής. Κανένας προβληματισμός. Ο όλος χειρισμός που είχε ως αποτέλεσμα να μην αξιολογηθεί το στοιχείο της πείρας αποτελεί σοβαρή πλημμέλεια της απόφασης. Την ακυρώνω στο σύνολο της με έξοδα.