Παρόντες οι κ.κ. Αντ. Τζιωρτζής, Γενικός Λογιστής, Πρόεδρος,

Γραμματέας: κ. Π. Μαραθεύτης.

.................................. ............

Το θέμα επαναφέρεται και συζητείται εξ' υπαρχής από τη συνεδρία του Συμβουλίου που έγινε στις 25/11/99, κατά τη διάρκεια της οποίας αναβλήθηκε η λήψη απόφασης για περαιτέρω μελέτη του θέματος.

Μελετήθηκαν τα πιο κάτω έγγραφα:

.................................. .....

Διεξήχθηκε διεξοδική συζήτηση επί του θέματος κατά τη διάρκεια της οποίας οι διάφορες πλευρές ανέπτυξαν τις θέσεις τους. Τελικά, τόσο ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης όσο και ο Λοχαγός Γ. Κωμοδρόμος και η Τεχνική Επιτροπή του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών συμφώνησαν ότι τα προσφερόμενα τηλεφωνικά δίκτυα της εταιρείας Anko Telecom. Ltd., όπως αρχικά προσφέρθηκαν χωρίς να συμπληρωθούν με τα εξαρτήματα, τα οποία πρόσφεραν εκ των υστέρων, δεν θα λειτουργούσαν.

Οι αιτητές ισχυρίσθηκαν ότι το όργανο που πήρε ως Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών την προσβαλλόμενη απόφαση «δεν ήταν συγκροτημένο όπως το άρθρο 11 του περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμος του1997 /Ν 102(Ι)/97» (ο Νόμος).

Στην κρινόμενη περίπτωση - συνεχίζει η εισήγηση - το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών λειτούργησε χωρίς να περιληφθούν στα Μέλη του οι αναφερόμενοι στα εδάφια 11(β) και 11(στ) εκπρόσωποι ήτοι ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών ή ο αντιπρόσωπός του και ο προϊστάμενος ή ο αντιπρόσωπός του «κατά περίπτωση ενδιαφερομένου υπουργείου, ανεξάρτητου γραφείου ή υπηρεσίας». Στην παρούσα υπόθεση - κατέληξε ο εκπαίδευτος συνήγορος των αιτητών - άγνωστο για ποιο λόγο, δύο από τα μέλη που καθορίζονται από το Νόμο δεν έλαβαν μέρος στη σχετική συνεδρία.

Απαραίτητη προϋπόθεση της έννομης λειτουργίας του συλλογικού οργάνου είναι η νόμιμη συγκρότηση του. Του «νόμου ορίζοντος εκ πόσων και τίνων ατόμων» απαρτίζεται το συλλογικό όργανο προϋπόθεση της νόμιμης υπόστασης και λειτουργίας, αλλά και του έγκυρου των αποφάσεων, αποτελεί η συγκρότηση του «εκ πάντων των προσώπων, τα οποία νόμω καθωρίσθησαν, για ν' αποκτήση τούτο γένεσιν και μορφήν συλλογικού οργάνου». Η συμμετοχή προσώπου το οποίο δεν περιλαμβάνεται ανάμεσα στα κατά το Νόμο μέλη του συλλογικού οργάνου αντίκειται προς την έννοια της νόμιμης συγκρότησης του (Βλ. Ηλία Γ. Κυριακόπουλου «Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον» Β Γενικόν Μέρος, έκδοση τέταρτη, σελ. 20-21. Βλ. και Μιχ. Δ. Στασινόπουλου, Μαθήματα Διοικητικού Δικαίου 1957, σελ. 234, Theofylactou v. Republic (1966) 3 C.L.R. 801, 809 και Gavriel v. Republic (1967) 3 C.L.R 638, 646, 647). Απόφαση που λαμβάνεται λόγω μη νόμιμης συγκρότησης του συλλογικού οργάνου είναι ακυρωτέα λόγω παράβασης ουσιώδους τύπου «διατεταγμένου περί την ενέργειαν της πράξεως» (Αποφάσεις Στ.Ε. 681/1936 και 1481/56).

Έχει παρατεθεί η σύνθεση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών (βλ. σελ. 3, πιο πάνω). Διαπιστώνω ότι από τη σύνθεση απουσιάζει το μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου το οποίο προβλέπεται από το άρθρο 11(1)(β) του Νόμου ήτοι ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών ή ο αντιπρόσωπός του.

Ποιες είναι τώρα οι συνέπειες της πιο πάνω διαπίστωσης μου σχετικά με την απουσία του μέλους του Κεντρικού Συμβουλίου που προβλέπεται από το άρθρο 11(1)(β) του Νόμου;

Το άρθρο 15(1) του Νόμου προβλέπει ότι για την έγκυρη διεξαγωγή των συνεδριών του Κεντρικού Συμβουλίου απαιτείται η παρουσία τουλάχιστον τεσσάρων μελών, μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος ή ο αντιπρόσωπος του.

Εφόσον στην παρούσα περίπτωση ήταν παρόντα 4 από τα μέλη του Συμβουλίου μπορεί να λεχθεί ότι η διεξαγωγή των συνεδριών του Κεντρικού Συμβουλίου ήταν έγκυρη. Ωστόσο οι αιτητές έχουν εγείρει και θέμα που σχετίζεται με τους λόγους της απουσίας του πιο πάνω μέλους.

Σε τέτοια περίπτωση το θέμα διέπεται από το άρθρο 13(2) του Νόμου σύμφωνα με το οποίο η ημερήσια διάταξη κάθε συνεδρίας καταρτίζεται από τον Πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου. Ο τελευταίος φροντίζει να κοινοποιείται η ημερήσια διάταξη «είκοσι τέσσερις ώρες τουλάχιστο πριν από τη συνεδρία, σε κάθε μέλος και στους παρατηρητές». Διέπεται, επίσης, από τις αρχές του Διοικητικού Δικαίου οι οποίες ρυθμίζουν τη λειτουργία των Συλλογικών Οργάνων. Ο Κυριακόπουλος (πιο πάνω), σελ. 23, θέτει το θέμα ως εξής:

Στην κρινόμενη περίπτωση δεν υπάρχει οτιδήποτε ενώπιον του δικαστηρίου από το οποίο να προκύπτει η πρόσκληση των μελών του Κεντρικού Συμβουλίου όπως απαιτείται από το Νόμο και από τις πιο πάνω αρχές του διοικητικού δικαίου. Έπεται πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ανίσχυρη και ακυρώνεται.

Αναφορικά με το μέλος του Συμβουλίου που προβλέπεται από το άρθρο 11(1)(στ) παρατηρώ:

Το άρθρο 11(2) του Νόμου προβλέπει ότι οι αντιπρόσωποι μελών του Κεντρικού Συμβουλίου μπορούν να ορίζονται μόνο δημόσιοι υπάλληλοι που κατέχουν μισθολογική κλίμακα Α10 ή και ανώτερη στην περίπτωση προσφορών μέχρι ενός εκατομμυρίου λιρών. Ο λοχαγός Μιχ. Γρηγορίου δεν μπορούσε να λάβει μέρος στη συνεδρία ως αντιπρόσωπος του προϊσταμένου του «κατά περίπτωση ενδιαφερομένου υπουργείου, ανεξάρτητου γραφείου ή υπηρεσίας» γιατί δεν είναι δημόσιος υπάλληλος (βλ. άρθρο 2 του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου 1990 (Ν 1/90) ορισμός των όρων «δημόσια θέση», «δημόσιος υπάλληλος και «δημόσια υπηρεσία», σύμφωνα με τον οποίο - ορισμό - οι υπηρετούντες στις ένοπλες δυνάμεις της Δημοκρατίας δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι). Επομένως ο Λοχαγός Μιχ. Γρηγορίου δεν είναι δημόσιος υπάλληλος και δεν μπορούσε νόμιμα να αντιπροσωπεύσει τον Προϊστάμενο του ενδιαφερόμενου Υπουργείου Άμυνας. Ο Λοχαγός Μιχ. Γρηγορίου δεν περιλαμβάνεται στα κατά νόμον μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου. Επομένως η συγκρότηση του Κεντρικού Συμβουλίου δεν ήταν νόμιμη. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί και γι' αυτό το λόγο.»