|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 773/2000
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΚΡΑΜΒΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
C & H Heat-Flow Mechanical Contractors Ltd,
Αιτητών,
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Υπουργού Οικονομικών και/ή
2. Υπουργού Συγκοινωνιών και/ή
3. Διευθυντή Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών,
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - -
11 Ιανουαρίου, 2002
.Για τους αιτητές: κ. Γ. Παπαθεοδώρου.
Για τους καθ΄ων η αίτηση: κα Στ. Χριστοδουλίδου.
Για το ενδ. μέρος: κ. Κ. Μιχαηλίδης.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών στις 16.11.99, προκήρυξε μειοδοτικό διαγωνισμό για τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις του Αερολιμένα Πάφου. Υποβλήθηκαν έντεκα προσφορές από δέκα προσφοροδότες. Η φθηνότερη προσφορά (£168.380,32) ήταν η προσφορά των αιτητών η οποία, καθώς προκύπτει από την έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης του Τμήματος Ηλεκρομηχανολογικών Υπηρεσιών, ήταν εκτός προδιαγραφών στα πιο κάτω σημεία:
"α) Οι κεντρικές μονάδες επεξεργασίας αέρα AHUs είναι εκτός προδιαγραφών στα πιο κάτω ουσιώδη σημεία:
1. Το πάχος της μόνωσης είναι 23 mm αντί 25 mm που ζητούν οι προδιαγραφές.
2
. Το πάχος της λαμαρίνας κατασκευής τους είναι 0,8 mm αντί 1,5 mm που ζητούν οι προδιαγραφές.3. Τα "plenum boxes" των AHUs δεν συμπεριλαμβάνονται ως μέρος των AHUs όπως ζητούν οι προδιαγραφές.
4. Δεν υπάρχουν πληροφορίες ούτε τεχνικά φυλλάδια για τις συσκευές κλιματισμού διαιρεμένου τύπου.
Να σημειωθεί επίσης πως τα προσφερόμενα φουγάρα είναι επιτόπιας κατασκευής και δεν υπάρχουν πληροφορίες ούτε τεχνικά φυλλάδια για να αξιολογηθούν......."
Η δεύτερη κατά σειρά τιμής προσφορά, ήταν η προσφορά της εταιρείας Caramondani Bros Ltd (£169.150). Σημειώνεται στην έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης ότι δεν ικανοποιούσε τις τεχνικές προδιαγραφές στα ακόλουθα σημεία:
"(α) Προσφέρονται τρεις κατασκευαστές αντλιών χωρίς να αναφέρονται τα μοντέλα τους.
(β) Δεν υποβλήθηκαν οποιεσδήποτε πληροφορίες για τις μηχανοκίνητες γρίλιες (motorized).
(γ) Δεν υποβλήθηκαν πληροφορίες για τα φουγάρα που προσφέρονται.
Οσον αφορά το (γ) η εν λόγω εταιρεία μετά από αίτημά μας υπέβαλε τεχνικούς καταλόγους για τα φουγάρα κατασκευής SPIRO. Με βάση τους καταλόγους τα φουγάρα ικανοποιούν ουσιαστικά τις προδιαγραφές.."
Η εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης, όπως καταγράφεται στην έκθεσή της, παρατίθεται:
"Με βάση την πιο πάνω αξιολόγηση η προσφορά αρ. 7 της Caramondani Bros μπορούσε να γίνει αποδεκτή, νοουμένου ότι κατά το στάδιο υποβολής των μηχανημάτων για έγκριση θα αποφασιστούν τα μοντέλα των αντλιών και των γριλιών από τους κατασκευαστές που αναφέρονται στην προσφορά της εταιρείας. Η εισήγηση γίνεται με το σκεπτικό ότι το αναλογικό ως προς το σύνολο ποσό της προσφοράς, κόστος των αντλιών και γριλιών είναι πολύ μικρό.
Ο ψύκτης που εισηγείται η επιτροπή είναι ο ψύκτης HCF Lennox επειδή συγκρινόμενος με τον CARRIER είναι μεγαλύτερος 379,5 KW σε σύγκριση με 309 KW και πιο αθόρυβος 77 db(A) σε σύγκριση με 82 db(A).
Οσον αφορά τις κεντρικές μονάδες κλιματισμού και οι δύο τύποι που προσφέρονται είναι αποδεκτοί και εντός προδιαγραφών.
Ακόμα το Schedule No. 4, Dayworks, έχει τιμολογηθεί από τον προσφοροδότη συγκριτικά ψηλά και θα πρέπει πριν την υπογραφή του συμβολαίου να μειωθεί στα σημεία 2, 3, 4 στο 20%.
Εταιρεία: CARAM ONDANI BROS.
Τιμή προμήθειας/Εγκατάστασης: £119.000
Ποσά Προνοίας: £50.000
Ολική Τιμή: £169.150 (χωρίς Φ.Π.Α.)
Φ.Π.Α. (8%) £13.532
Στην πιο πάνω τιμή θα πρέπει να συμπεριληφθεί και το ποσό των £1600 που απαιτείται για τις εργοστασιακές δοκιμές του ψύκτη που το Τμήμα μου τις θεωρεί αναγκαίες να γίνουν. Βέβαια το ποσό των £1600 θα πρέπει να δικαιολογηθεί από τον εργολάβο."
Η έκθεση αξιολόγησης που ετοίμασε η Επιτροπή Αξιολόγησης του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών εξετάστηκε από την αρμόδια Τεχνική Επιτροπή η οποία συμφώνησε με την εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης για αποδοχή της προσφοράς της Caramondani Bros στην τιμή των £169.150,00 συν ΦΠΑ.
Στις 24.2.00 πραγματοποιήθηκε η συνεδρία του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών κατά την οποία, καθώς προκύπτει από τα πρακτικά:
"Διεξήχθη εκτενής συζήτηση κατά τη διάρκεια της οποίας ο Αντιπρόσωπος του Τμήματος και ο Γραμματέας της Τεχνικής Επιτροπής απάντησαν σε ερωτήσεις που τέθηκαν από το Συμβούλιο σχετικά με το θέμα. Τόσο ο κ. Πίττας όσο και ο κ. Τιμοθέου δήλωσαν στο Συμβούλιο ότι τα τρία σημεία στα οποία υπάρχουν αποκλίσεις στην προσφορά της εταιρείας Caramondani Bros Ltd κρίθηκαν ως μη ουσιώδη. Οσο δε αφορά τα φουγάρα, μετά από διευκρινίσεις που ζητήθηκαν από τους προσφοροδότες, υπέβαλαν τεχνικούς καταλόγους βάση των οποίων ικανοποιούν ουσιαστικά τις προδιαγραφές.
Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών κατακύρωσε την προσφορά, σύμφωνα με τις εισηγήσεις του Τμήματος και της Τεχνικής Επιτροπής στην εταιρεία Caramondani Bros Ltd στην τιμή των £169.150 συν Φ.Π.Α με τις πιο κάτω πρόνοιες .................... "
Με την παρούσα προσφυγή, οι αιτητές ζητούν:
"Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη ή/και απόφαση των καθ΄ ων η Αίτηση, που κοινοποιήθηκε προς τους Αιτητές με επιστολή τους ημερομηνίας 14.3.2000 η οποία παρελήφθη από τους Αιτητές την 29.3.2000, και με την οποία οι καθ΄ων η Αίτηση κατακύρωσαν την προσφορά σχετικά με μηχανολογικές εγκαταστάσεις του Διεθνή Αερολιμένα
Οι καθ΄ ων η αίτηση ήγειραν ζήτημα έλλειψης εννόμου συμφέροντος των αιτητών να προσβάλουν την επίδικη απόφαση επειδή η προσφορά που υπέβαλαν οι αιτητές δεν πληρούσε ουσιώδεις όρους του διαγωνισμού.
Εχει αναφερθεί ότι οι προσφορές αξιολογήθηκαν σε πρώτο στάδιο από την Επιτροπή Αξιολόγησης της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας η οποία, ύστερα από σύγκριση των τιμών, και μελέτη των τεχνικών προδιαγραφών των προσφορών που υποβλήθηκαν και σύγκριση τους προς τις απαιτήσεις, τους όρους και τις προδιαγραφές που είχαν τεθεί στους όρους του διαγωνισμού κατέληξε στα δικά της συμπεράσματα και τη σχετική εισήγηση η οποία περιέχεται στην έκθεση που ετοίμασε. Η Επιτροπή Αξιολόγησης, σχολιάζει στην έκθεσή της τις δύο χαμηλότερες προσφορές και επισημαίνει τις ουσιώδεις αποκλίσεις από τους όρους των εγγράφων του διαγωνισμού. Η Επιτροπή Αξιολόγησης ως το εντεταλμένο με την εξέταση των προσφορών αρμόδιο όργανο έχοντας την κατάλληλη τεχνική και επιστημονκή κατάρτιση αποφάσισε ότι η προσφορά των αιτητών ήταν εκτός προδιαγραφών λόγω των ουσιωδών αποκλίσεων της από τις προδιαγραφές.
Η διεξαγωγή κάθε δημόσιου διαγωνισμού προσφορών πρέπει να γίνεται από τη διοίκηση με τρόπο δίκαιο για τους διαγωνιζόμενους και με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Η άποψη της διοίκησης επί θεμάτων τεχνικής φύσεως ή ειδικών γνώσεων κατά κανόνα είναι ανέλεγκτη εκτός αν διαπιστωθεί πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής της εξουσίας.
Στην προκείμενη περίπτωση εξέτασα με προσοχή την έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης σε συνάρτηση προς τους όρους της προσφοράς. Η διαπίστωση μου είναι πως δεν υπήρξε πλάνη περί το νόμο ή τα πράγματα ούτε υπήρξε υπέρβαση των ακραίων ορίων τη διακριτικής εξουσίας της Επιτροπής Αξιολόγησης καθ΄ όσον αφορά την κρίση της ότι οι αποκλίσεις της προσφοράς των αιτητών ήταν ουσιώδεις και εκ τούτου η προσφορά δεν ικανοποιεί τις τεχνικές
προδιαγραφές στα συγκεκριμένα ουσιώδη σημεία.Η έγκυρη προσφορά είναι το προαπαιτούμενο για τη θεμελίωση έννομου συμφέροντος για προσβολή της απόφασης κατακύρωσης. Σύμφωνα με τα Πορίσματα της Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959 σελ. 264:
"
Δημοπρασίαι: Ο συμμετάσχων εις δημοπρασίαν έχει έννομον συμφέρον προς προσβολήν της πράξεως κατακυρώσεως ........ δεν νομιμοποιείται ο αποκλεισθείς της δημοπρασίας προς προσβολήν περαιτέρω ταύτης διά λόγους άλλους πλην των αναφερομένων εις τον αποκλεισμόν αυτού."
Κατόπιν των ανωτέρω αποφαίνομαι ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης νόμιμα αποφάσισε ότι η προσφορά των αιτητών ήταν εκτός προδιαγραφών για τους λόγους που εξηγούνται στην έκθεση της εν λόγω Επιτροπής. Επεται, πως οι αιτητές νομιμοποιούνταν να προσβάλουν την απόφαση με αναφορά τον αποκλεισμό τους. Ωστόσο, ως εκ της διαπίστωσης ότι η προσφορά των αιτητών όντως δεν ήταν έγκυρη, παύουν να έχουν οποιοδήποτε έννομο συμφέρον να προχωρήσουν περαιτέρω για να θέσουν υπό δικαστικό έλεγχο ό,τι άλλο ακολούθησε.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των αιτητών.
Α. Κραμβής,
Δ.
ΣΦ.
Πριν την εξέταση της προδικαστικής ένστασης είναι ανάγκη να μας απασχολήσει πρώτα το νομικό σημείο που ανέπτυξαν οι αιτητές και το οποίο αναφερόταν στο νόμιμο της παρουσίας του Λ. Τιμόθεου Μηχανολόγου Μηχανικού 1ης Τάξης κατά τη συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών 24.2.2000. Η νόμιμη συγκρότηση οργάνου από το οποίο προήλθε η προσβαλλόμενη πράξη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση έγκυρης διοικητικής πράξης και εξετάζεται μάλιστα όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο. Σύμφωνα με την εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου των αιτητών, η επίδικη απόφαση πάσχει λόγω κακής σύνθεσης του Κεντρικού Συμβουλίου κατά την κρίσιμη συνεδρίασή του.
Είναι η θέση των αιτητών ότι η κακή σύνθεση συνίσταται στο ότι κατά τη συζήτηση και λήψη της επίδικης απόφασης παρευρέθηκε ο Λ. Τιμοθέου. Γίνεται παραπομπή στην απόφαση του Δικαστή Καλλή
J. Pericleous (Services) Ltd v. Δημοκρατίας, προσφυγή αρ. 57/99, ημερ. 27.3.2000 στην οποία γίνεται αναφορά στην αυστηρή θέση της νομολογίας ακόμη και ως προς την απλή παρουσία προσώπων ξένων προς τη σύνθεση του συλλογικού οργάνου.Η παρουσία του Λ. Τιμόθεου κατά τη συζήτηση και λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης δεν αμφισβητείται από την καθ΄ης η αίτηση. Αμφισβητείται όμως η ιδιότητα υπό την οποία αυτός παρευρέθηκε. Είναι η θέση των καθ΄ ων η αίτηση ότι ο Λ. Τιμοθέου ουδέποτε αποτέλεσε μέλος της Τεχνικής Επιτροπής αλλά παρευρέθηκε σαν μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης και σύμφωνα πάντοτε με την άποψη των καθ΄ ων η αίτηση, η παρουσία του δεν αντίκειτο στην πρόνοια του άρθρου 27 του Ν. 102(1)/97:
"27.
Η ταυτόχρονη συμμετοχή μέλους τεχνικής επιτροπής, που συστήνεται με βάση το άρθρο 16, σε οποιαδήποτε άλλη επιτροπή ή συμβούλιο που συστήνεται με βάση τον παρόντα Νόμο και που επιλαμβάνεται του ίδιου θέματος για το οποίο έχει συσταθεί η σχετική τεχνική επιτροπή, είναι ασυμβίβαστη."
Στα πρακτικά που τηρήθηκαν κατά την κρίσιμη συνεδρίαση του Συμβουλίου σημειώνεται ότι παρών ήταν ο "Λ. Τιμοθέου ως Αντιπρόσωπος του Διευθυντή Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών". Το άρθρο 11 του Νόμου 107(1)/97 (όπως είχε πριν από την τροποποίησή του στις 12.4.2001 με το Ν. 59(1)/2001) προνοούσε τα πιο κάτω σχετικά με τη σύνθεση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών:
"11(1) Εγκαθιδρύεται συμβούλιο με την επωνυμία "Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών" το οποίο αποτελείται από -
(α) Το Γενικό Λογιστή ή τον αντιπρόσωπό του ως Πρόεδρο του Συμβουλίου
(β) το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών ή τον αντιπρόσωπό του
.(γ) το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού ή τον αντιπρόσωπό του
.(δ) το Γενικό Διευθυντή του Γραφείου Προγραμματισμού ή τον αντιπρόσωπό του
.(ε) το Διευθυντή του Τμήματος Κρατικών Αγορών και Προμηθειών ή τον αντιπρόσωπό του
. και(στ) τον προϊστάμενο ή τον αντιπρόσωπο του κατά περίπτωση ενδιαφερόμενου υπουργείου, ανεξάρτητου γραφείου ή υπηρεσίας."
Στις Εισαγωγικές Διατάξεις των Περί Προσφορών του Δημοσίου (Γενικών) Κανονισμών του 1999, ΚΔΠ 104/99 αναφέρεται (Καν. 2) ότι:
""Ενδιαφερόμενη Υπηρεσία" σε σχέση με τη διενέργεια διαγωνισμού σημαίνει το συγκεκριμένο υπουργείο, τμήμα ή υπηρεσία αυτού ή το ανεξάρτητο γραφείο ή υπηρεσία της Δημοκρατίας που διενεργεί το συγκεκριμένο διαγωνισμό, είτε από μόνη της είτε για λογαριασμό του υπουργείου, τμήματος ή υπηρεσίας αυτού ή του ανεξάρτητου γραφείου ή υπηρεσίας."
Εξυπακούεται ότι η παρουσία του Τιμοθέου υπό την ιδιότητα Διευθυντή του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών ικανοποιεί την προϋπόθεση του άρθρου 11(1)(στ) του Ν. 107/97 για την παρουσία αντιπροσώπου του κατά περίπτωση ενδιαφερόμενου Υπουργείου, Ανεξάρτητου Γραφείου ή Υπηρεσίας.
Με βάση τα πιο πάνω ο ισχυρισμός για παράνομη συγκρότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών απορρίπτεται.
Προχωρώ στην εξέταση της προδικαστικής ένστασης. Προς αντίκρουση αυτής, ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών εισηγείται ότι οι αιτητές νομιμοποιούνται να προσβάλουν την κατακύρωση της προσφοράς με αναφορά στη νομιμότητα του όρου δυνάμει του οποίου αποκλείσθηκαν. Προς υποστήριξη της θέσης αυτής αναφέρονται στον όρο 4.3 της προκήρυξης των προσφορών:
"4.3 In evaluating tenders, references in the technical specification to numbers (performance, values, sizes etc.), except in the cases where there is reference of maximum and minimum values, is to be interpreted as not absolute. Goods will not be excluded from consideration due solely, to presence of minor deviations."
Οπως λέχθηκε προηγουμένως οι προσφορές αξιολογήθηκαν σε πρώτο στάδιο από την τριμελή Επιτροπή της ενδιαφερόμενης υπηρεσίας. Η Επιτροπή κατέληξε στη συγκεκριμένη εισήγηση κατόπιν σύγκρισης τόσο των τιμών όσο και των προδιαγραφών των προσφορών και των σχετικών σχολίων για τις δύο χαμηλότερες προσφορές, επισημαίνοντας τις ουσιώδεις αποκλίσεις από τους όρους των εγγράφων του διαγωνισμού. Η Επιτροπή με την ανάλογη τεχνική και επιστημονική κατάρτιση έκρινε ότι οι αποκλίσεις που παρουσίαζε η προσφορά των αιτητών δεν είναι μικρές αλλά είναι ουσιώδεις. Η διοίκηση θεωρείται ότι είναι
ο καλύτερος γνώστης και κριτής, η δε άποψή της αναφορικά με ζητήματα τεχνικής φύσεως ή ειδικών γνώσεων είναι κατά κανόνα ανέλεγκτη εκτός αν διαπιστωθεί πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, ή υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής της εξουσίας.Στην προκείμενη περίπτωση έχω εξετάσει τις πρόνοιες των όρων Προσφοράς και δεν έχω διαπιστώσει οποιαδήποτε πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, ή υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας της Επιτροπής Αξιολόγησης όσον αφορά την κρίση της ότι οι αποκλίσεις της προσφοράς των αιτητών δεν ήταν ουσιώδεις.
Ο συγκεκριμένος όρος τον οποίο επικαλέσθηκαν οι αιτητές δεν μπορείνα στηρίξει τον ισχυρισμό τους ότι οι αποκλίσεις και/ή διαφοροποιήσεις που παρουσίαζε η προσφορά τους δεν ήταν ουσιώδεις. Η
αρμόδια επιτροπή εύλογα μπορούσε να θεωρήσει τις συγκεκριμένες αποκλίσεις ως ουσιώδεις. (προσθήκη του όρου)
Σύμφωνα με τη νομολογία μας χωρίς έγκυρη προσφορά δεν θεμελιώνεται έννομο συμφέρον για προσβολή της απόφασης κατακύρωσης. Σχετικό είναι το πιο κάτω απόσπασμα από τα Πορίσματα της Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, στη σελ. 267:
Η προσφορά που δεν πληρεί και δεν ανταποκρίνεται σε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού είναι εξ υπαρχής άκυρη και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης. Βλ. επίσης Κυπριακή Δημοκρατία και Δ. Αυλωνίτης και Υιοί Λτδ, ΑΕ 2479, ημερ. 20.3.00,
Medcon Constructions v. Republic (1986) 3 CLR 535 και Tamassos Tobacco Suppliers and Co v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 60, Π.Κ. Ιωάννου και Υιοί Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, ΑΕ 2069, ημερ. 20.10.97.
Συνεπώς εισηγούμαι την απόρριψη της προσφυγής.
Α. Κραμβής,
Δ.
ΣΦ.