|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 1028/99
ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.
Αναφορικά με τα Άρθρα 146 και 28 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Ευτέρπης Ορφανίδου από Λεμεσό,
Αι τήτριας,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Κα θ΄ης η αίτηση.
- - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
20.8.2001ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ
Για την Αιτήτρια: κ. Α.Σ. Αγγελίδης
Για τους Καθ΄ων η αίτηση: κ. Καλλίγερος
Για τα Ενδιαφερόμενα Μέρη: κ. Δ. Χριστοδούλου για κ. Θωμά.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια αμφισβητεί την ορθότητα της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας ( που πιο κάτω θα αποκαλείται ως οι καθ΄ων η αίτηση), με την οποία διορίστηκαν τα ενδιαφερόμενα μέρη Γεώργιος Δημητριάδης, Κυριάκος Κυριάκου και Γεώργιος Χριστοφή στη μόνιμη θέση του Επιθεωρητή Πλοίων του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας.
(α) Τα γεγονότα
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων με επιστολή του προς τους καθ΄ων η αίτηση ζήτησε την πλήρωση τριών κενών θέσεων Επιθεωρητή Πλοίων, από τις οποίες οι δύο ήταν μόνιμες και η μία πάνω σε υπεράριθμη βάση έναντι μίας κενής μόνιμης θέσης Επιθεωρητή Πλοίων Α΄, που δεν μπορούσε να πληρωθεί λόγω μη ύπαρξης προσοντούχων υποψηφίων. Η θέση είναι πρώτου διορισμού και ως εκ τούτου η διαδικασία πλήρωσης της διέπετο από το άρθρο 33 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου 1/90. Όπως προκύπτει από το Σχέδιο Υπηρεσίας οι τρεις υπό πλήρωση θέσεις αφορούσαν τρεις ξεχωριστές ειδικότητες Μηχανολογίας, Ναυπηγικής και Πλοιάρχου για τις οποίες απαιτούσε όπως οι υποψήφιοι κατέχουν τα ανάλογα προσόντα. Ήταν αυτονόητο ότι αιτητές που πληρούσαν τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας μπορούσαν να διεκδικήσουν διορισμό σε οποιαδήποτε από τις τρεις θέσεις χωρίς η διεκδίκηση διορισμού σε μία ειδικότητα να απέκλειε τον υποψήφιο από τη διεκδίκηση μιας άλλης. Υποβλήθηκαν συνολικά 57 αιτήσεις οι οποίες παραπέμφθηκαν στο Διευθυντή Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας, με την ιδιότητα του ως Προέδρου της αρμόδιας Συμβουλευτικής Επιτροπής. Ο Διευθυντής του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας διαβίβασε με επιστολή του προς τους καθ΄ων η αίτηση την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής συστήνοντας ως καταλληλότερους τα τρία ενδιαφερόμενα μέρη και τον υποψήφιο Χριστάκη Λοϊζου για την ειδικότητα Μηχανολογίας, τα ενδιαφερόμενα μέρη Κυριάκου και Χριστοφή μαζί με τον υποψήφιο Χριστάκη Λοϊζου για την ειδικότητα Ναυπηγικής και τον Ορφανό Κλεάνθη για την ειδικότητα Πλοιάρχου. Οι καθ΄ων η αίτηση στη συνεδρία της 6.4.99, στην οποίαν κλήθηκε και παρίστατο ο Διευθυντής, προέβηκαν σε προφορική εξέταση των υποψηφίων μετά το πέρα της οποίας ο Διευθυντής, αφού αξιολόγησε την απόδοση τους απεχώρησε. Ακολούθως οι καθ΄ων η αίτηση αφού προχώρησαν σε γενική αξιολόγηση, σύγκριση των υποψηφίων και διαπίστωση της καταλληλότητας τους λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα προσόντα τους όσο και τα αποτελέσματα στο γραπτό και προφορικό διαγωνισμό της Συμβουλευτικής Επιτροπής αλλά και την απόδοση τους στην ενώπιον τους προφορική συνέντευξη, έκριναν ως καταλληλότερα για διορισμό στη θέση Επιθεωρητή Πλοίων τα ενδιαφερόμενα μέρη Δημητριάδη και Κυριάκου για την ειδικότητα Μηχανολογίας και Χριστοφή για την ειδικότητα Ναυπηγικής. Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια προσβάλλει την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης.
(β) Η προδικαστική ένσταση
Οι καθ΄ων η αίτηση έχουν εγείρει προδικαστική ένσταση ισχυριζόμενοι ότι η προσφυγή δεν μπορεί να προχωρήσει εναντίον του διορισμού των ενδιαφερομένων μερών Δημητριάδη και Κυριάκου λόγω έλλειψης έννομου συμφέροντος αφού η αιτήτρια δεν είχε τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα για να διεκδικήσει τη θέση του Επιθεωρητή Πλοίων με ειδικότητα στη Μηχανολογία, στην οποία τελικά διορίστηκαν τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ειδικότερα, οι καθ΄ων η αίτηση υποβάλλουν ότι εφόσον η αιτήτρια κατά τη γραπτή εξέταση της Συμβουλευτικής Επιτροπής απάντησε στο Μέρος Γ (που αφορούσε τη Ναυπηγική) και όχι το μέρος Δ (που αφορούσε τη Μηχανολογία) δεν νομιμοποιείται να αμφισβητεί το διορισμό των πιο πάνω ενδιαφερομένων μερών στη θέση Μηχανολογίας. Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι λανθασμένα έκρινε η Συμβουλευτική Επιτροπή ότι αυτή είχε προσόντα μόνο για την ειδικότητα Ναυπηγικής και όχι και της Μηχανολογίας και συνεπώς ενεργώντας κάτω από καθεστώς πλάνης και χωρίς τη δέουσα έρευνα, την προαπέκλεισε από τη διεκδίκηση της θέσης της ειδικότητας Μηχανολογίας.
Η προδικαστική ένσταση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Εφόσον αμφισβητείται η εκτίμηση της διοίκησης αναφορικά με τα προσόντα με τρόπο κατά τον οποίο αυτά καθίστανται επίδικο θέμα, η απόφαση με την οποία διορίσθηκαν τα ενδιαφερομένα μέρη Δημητριάδης και Κυριάκου, ορθά προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή. Η αιτήτρια έχει έννομο συμφέρον να επιδιώξει αναθεώρηση της εφόσον αυτή στηρίχθηκε στην εκτίμηση πως δεν κατείχε τα απαραίτητα προσόντα. Η θέση αυτή υποστηρίζεται νομολογιακά όπως έχει κριθεί πρόσφατα στην υπόθεση Αντωνάκης Αγγελίδης ν. Δημοκρατίας (Υπ. αρ. 553/99, ημερ. 18.6.2001) όπου τονίστηκαν τα ακόλουθα:
"Ως έχουν τα γεγονότα, είναι, κατά την άποψή μου, πρόδηλο ότι το θέμα των προσόντων για διορισμό στη θέση, ιδιαίτερα η μέθοδος εξακρίβωσής τους, είναι επίδικο ζήτημα. Με αποτέλεσμα ο αιτητής να έχει έννομο συμφέρον να προσβάλει την τελική απόφαση, με την οποία, αφού αυτός αποκλείστηκε, ως μη προσοντούχος, διορίστηκαν τα ενδιαφερόμενα μέρη."
Η προδικαστική ένσταση απορρίπτεται.
(γ) Οι λόγοι της προσφυγής
Από το περιεχόμενο της αίτησης φαίνεται ότι η αιτήτρια ζητά την ακύρωση της επίδικης απόφασης για 19 λόγους ενώ επιφυλάττει το δικαίωμα της να προσθέσει και άλλους λόγους σε μεταγενέστερο στάδιο. Από το περιεχόμενο της γραπτής αγόρευσης της μέσα στην οποία οι πιο πάνω 19 λόγοι συμπλέουν ανάμικτα, απ΄ότι αντελήφθηκα η αιτήτρια περιορίζει τους λόγους αμφισβήτησης της ορθότητας της απόφασης σε δύο, σε εκείνο της έλλειψης δέουσας έρευνας και σε εκείνο της έλλειψης αιτιολογίας.
(δ) Έλλειψη δέουσας έρευνας
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι οι καθ΄ων η αίτηση υιοθέτησαν λανθασμένα την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής που έπασχε αφού απέκλεισε την αιτήτρια κάτω από καθεστώς πλάνης από τον κατάλογο των υποψηφίων που κατείχαν τα προσόντα για τη θέση την ειδικότητα Μηχανολογίας. Τόσο οι καθ΄ων η αίτηση όσο και η Συμβουλευτική Επιτροπή παραγνώρισαν τα πρόσθετα ακαδημαϊκά της προσόντα και την επαρκή μεταπτυχιακή της πείρα που αποτελούσε πρόσθετο πλεονέκτημα.
Οι καθ΄ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι η αιτήτρια ορθά αποκλείστηκε από τον κατάλογο των υποψηφίων για τη θέση με ειδικότητα Μηχανολογίας, αφού, κατά την άποψη τους δεν κατείχε τα απαιτούμενα προσόντα.
Το Σχέδιο Υπηρεσίας για την επίδικη θέση προβλέπει μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
"(1) Πανεπιστημιακό Δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν στη Ναυπητική ή Μηχανολογία ή Χημική Μηχανική ή Ηλεκτρονική Μηχανική/Μηχανική Τηλεπικοινωνιών ή άλλο συναφή κλάδο ή δίπλωμα Πλοιάρχου Α΄ Τάξης ή Μηχανικού Πλοίων Α΄ Τάξης, ανάλογα με τις ανάγκες της Υπηρεσίας.
(4) Επαρκής μεταπτυχιακή πείρα στον οικείο κλάδο ή/και στην επιθεώρηση και καταμέτρηση πλοίων ή/και πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλος, ή ισότιμο προσόν (πτυχιακό ή μεταπτυχιακό) στα Οικονομικά, Νομικά (συμπεριλαμβανομένου του Barrister-at-Law), Διοίκηση Επιχειρήσεων ή άλλο συναφές θέμα ή μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν στη Ναυπηγική ή Μηχανολογία ή Χημική Μηχανική ή Ηλεκτρονική Μηχανική/Μηχανική Τηλεπικοινωνιών ή άλλο συναφή κλάδο θα αποτελεί πλεονέκτημα."
Επιπρόσθετα προς τα πιο πάνω, οι ανάγκες της υπηρεσίας οδήγησαν στην υιοθέτηση των πιο κάτω συγκεκριμένων προσόντων.
"Οι παρούσες ανάγκες της υπηρεσίας απαιτούν όπως οι υποψήφιοι κατέχουν -
(α) Για μια θέση πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλο ή ισότιμο προσόν στη Μηχανολογία ή Δίπλωμα Μηχανικού Πλοίων Α΄ Τάξης.
(β) Για μια θέση πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλο ή ισότιμο προσόν στη Ναυπηγική.
(γ) Για την υπεράριθμη θέση Δίπλωμα Πλοιάρχου Α΄Τάξης."
Το βασικό ερώτημα που εγείρεται προς εξέταση είναι αν η Συμβουλευτική Επιτροπή όσο και οι καθ΄ων η αίτηση προέβηκαν κατά τη διαδικασία επιλογής, στη δέουσα έρευνα για να εξακριβώσουν αν η αιτήτρια με τα προσόντα που κατείχε μπορούσε να διεκδικήσει διορισμό της στη θέση Επιθεωρητή Πλοίου με ειδικότητα στη Μηχανολογία παράλληλα με τη θέση ειδικότητας Ναυπηγικής. Όπως προκύπτει από το διοικητικό φάκελο η αιτήτρια υπεβαλε αίτηση για διορισμό διαθέτοντας τα ακόλουθα προσόντα: Πανεπιστημιακό Δίπλωμα (University of Glasgow) στη Μηχανολογία (B.Sc in Engineering - Naval Architecture and Ocean Enginnering και μεταπτυχιακό πανεπιστημιακό (University of Newcastle) τίτλο επίσης στη Μηχανολογία (Master of Philosophy - Faculty of Engineering.) Η αιτήτρια κατείχε επίσης μεταπτυχιακή πείρα ως Επιθεωρήτρια Πλοίων στον Κυπριακό Νηογνώμονα, εκπαίδευση στην έγκριση σχεδίων στο τεχνικό τμήμα του ABS Πειραιά και πείρα ως Τεχνική Συντονίστρια στη HANSEATIC SHIPPING CO LTD. Από την έκθεση του προέδρου της Συμβουλευτικής προς τους καθ΄ων η αίτηση προκύπτει ότι κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων, η Συμβουλευτική Επιτροπή έκρινε ότι η αιτήτρια πληρούσε τα προσόντα μόνο για την ειδικότητα της Ναυπηγικής και τοποθετήθηκε έτσι στον Πίνακα 2 που ήταν ο σχετικός κατάλογος με τα στοιχεία των υποψηφίων για τη θέση με ειδικότητα Ναυπηγικής. Στον ίδιο κατάλογο τοποθετήθηκαν από τη Συμβουλευτική και τα ενδιαφερόμενα μέρη Κυριάκου και Χριστοφή τα οποία όμως παράλληλα συμπεριλήφθηκαν και στον Πίνακα 1, των υποψηφίων για τη θέση με ειδικότητα στη Μηχανολογία. Εκεί τοποθετήθηκε και το ενδιαφερόμενο μέρος Δημητριάδης. Μελέτη του διοικητικού φακέλου αποκαλύπτει ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη κατείχαν ακαδημαϊκά προσόντα και τίτλους σπουδών τα οποία ενέπιπταν μεν στα απαιτούμενα από το Σχ. Υπηρεσίας, φαίνονται όμως εκ πρώτης όψεως παρόμοιας φύσης με τα προσόντα της αιτήτριας. Το ενδιαφερόμενο μέρος Δημητριάδης κατείχε Bachelor in Mechanical Engineering και μεταπτυχιακό τίτλο Master of Science in Information Technology (Loughborough University of Technology) χωρίς μεταπτυχιακή πείρα, το ενδιαφερόμενο μέρος Κυριάκου κατείχε Bachelor in Naval Architecture and Marine Engineering και Master in Engineering (University of New Orleans) προσόντα που κατείχε ακριβώς και η αιτήτρια, το δε ενδιαφερόμενο μέρος Χριστοφή ήταν Διπλωματούχος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Δίπλωμα Ναυπηγού Μηχανολόγου Μηχανικού), δεν κατείχε όμως μεταπτυχιακό τίτλο ή δίπλωμα αλλά διέθετε μεταπτυχιακή πείρα στον ιδιωτικό τομέα.
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω φαίνεται παράξενη η μη τοποθέτηση της αιτήτριας στον κατάλογο των υποψηφίων για τη διεκδίκηση της θέσης Μηχανολογίας, εφόσον μάλιστα τοποθετήθηκαν σ΄αυτόν υποψήφιοι που κατείχαν τα ίδια ακριβώς προσόντα, όπως τα ενδιαφερόμενα μέρη Κυριάκου και άλλοι οι οποίοι είτε υστερούσαν απέναντι της σε μεταπτυχιακή πείρα στον οικείο κλάδο, όπως το ενδιαφερόμενο μέρος Δημητριάδης, είτε δεν είχαν το πρόσθετο μεταπτυχιακό προσόν που θεωρείτο πλεονέκτημα από το Σχ. Υπηρεσίας, όπως το ενδιαφερόμενο μέρος Χριστοφή.
Η Συμβουλευτική Επιτροπή δεν έχει δώσει οποιαδήποτε εξήγηση γιατί δεν δόθηκε η δυνατότητα στην αιτήτρια να διεκδικήσει διορισμό στη θέση Μηχανολογίας. Η Συμβουλευτική Επιτροπή απέκλεισε αυθαίρετα την αιτήτρια από το σχετικό πίνακα παραγνωρίζοντας τόσο τα ακαδημαϊκά της προσόντα όσο και τη σχετική της μεταπτυχιακή πείρα. Αν η Συμβουλευτική Επιτροπή αμφέβαλλε για την καταλληλότητα των σχετικών προσόντων θα έπρεπε να διερευνήσει το θέμα και όχι να το παρακάμψει, αποκλείοντας την από τον κατάλογο τη στιγμή μάλιστα που περιέλαβε σ΄αυτόν τα ενδιαφερόμενα μέρη που κατείχαν παρόμοια πιστοποιητικά σπουδών. Η Συμβουλευτική Επιτροπή είχε καθήκον να απευθυνθεί στα αρμόδια όργανα για να εξασφαλίσει έγκυρη γνώμη και αξιολόγηση των προσόντων της αιτήτριας και των άλλων υποψηφίων προτού αποφασίσει κατά πόσο συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις τοποθέτησης και στους δύο πίνακες ειδικοτήτων της Μηχανολογίας και Ναυπηγικής. Η Συμβουλευτική Επιτροπή παρέλειψε να διερευνήσει το θέμα και δεν έδωσε κάποια λογική εξήγηση για την απόφασή της. Τα προσόντα της αιτήτριας παραβλέφθηκαν ενώ τα ίδια προσόντα σε άλλους θεωρήθηκαν επαρκή για την τοποθέτηση τους και στους δυο πίνακες. Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η απόφαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας. Για τον ίδιο λόγο πάσχει και η απόφαση των καθ΄ων η αίτηση αφού ουσιαστικά υιοθέτησαν την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής χωρίς να προβούν οι ίδιοι σε έρευνα αναφορικά με τα προσόντα της αιτήτριας. Η ανάγκη για διεξαγωγή δέουσας έρευνας αν ένας υποψήφιος κατέχει τα προβλεπόμενα προσόντα τονίστηκε σε διαφορες αποφάσεις. Στην υπόθεση Νίκος Ρούσος ν. Δημοκρατία Α.Ε. 2064 στις 21.7.99 τονίστηκε ότι:
"Η ανάγκη για την διεξαγωγή δέουσας έρευνας από το διορίζον όργανο για να διαπιστωθεί κατά πόσο οι υποψήφιοι κατέχουν τα προβλεπόμενα από το οικείο σχέδιο υπηρεσίας προσόντα έχει τονιστεί επανειλημμένα από τη νομολογία μας. Αποτελεί πάγια θέση της (βλ. HadjiPaschali v. Republic (1980) 3 C.L.R. 101, Savva v. Republic (1980) 3 C.L.R. 675, Antoniou v. Republic (1978) 3 C.L.R. 308). H διαπίστωση των προσόντων των υποψηφίων ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του διορίζοντος οργάνου (Βλ. Επαμεινώνδας ν. Ρ.Ι.Κ., Α.Ε. 1846/29.5.98). Η Ε.Δ.Υ. έχει καθήκον να διενεργεί έρευνα προς διακρίβωση των στοιχείων βάσει των οποίων οιοσδήποτε υποψήφιος πληροί τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα (βλ. Παναγιωτίδης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1920/20.5.98). Δεν αρκεί να περιορίζεται απλώς στην έγκριση ή μη της σύστασης της Συμβουλευτικής Επιτροπής (βλ. Φέττας κ.α. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1798/3.10.97)."
Επιπρόσθετα θα πρέπει να τονιστεί ότι από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί οι καθ΄ων η αίτηση δεν εξέτασαν τα επιπλέον ακαδημαϊκά προσόντα της αιτήτριας και ειδικότερα αν αυτά σχετίζονταν με τα καθήκοντα της θέσης της Μηχανολογίας, ούτε και το θέμα της μεταπτυχιακής της πείρας. Η μεταπτυχιακή πείρα δεν μπορεί να συμπεριληφθεί συλλήβδην μέσα σε μία γενική αναφορά ότι λήφθηκαν υπόψη τα προσόντα των υποψηφίων. Όπως έχει τονιστεί στην υπόθεση Όθωνας Γιαγκουλλής ν. Δημοκρατίας (Α.Ε. 2315 στις 19.7.99):
"Η Ε.Δ.Υ. εδώ είχε καθήκον να διερευνήσει το θέμα και να μην το παρακάμψει λέγοντας απλώς ότι λήφθηκαν υπόψη επίσης τα προσόντα των υποψηφίων. Αυτό δεν ήταν αρκετό. Ο εφεσείων κατείχε δύο μεταπτυχιακά. Δεν εξέτασε η Ε.Δ.Υ ΄σ΄αυτήν ανήκει η αρμοδιότητα και όχι στο δικαστήριο - αν τα στοιχεία αυτά μπορούσαν να συσχετισθούν με τα καθήκοντα ή τις ευθύνες της θέσης. Οπόταν υπήρχε πιθανότητα μεταβολής της γενικής εικόνας. Αν στο ερώτημα η απάντηση ήταν καταφατική θα διαμορφωνόταν ίσως ευνοϊκότερη κατάσταση για τον εφεσείοντα που κρίθηκε ότι ήταν, στον τομέα αυτό, σε ίση περίπου μοίρα με το ενδιαφερόμενο μέρος. Η αρχή της διαφάνειας επέβαλλε έρευνα η οποία δεν έγινε. Η επίδικη πράξη είναι, για το λόγο αυτό, τρωτή."
Έχοντας υπόψη τις πιο κάτω διαπιστώσεις έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η επίδικη απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας. Με βάση το πιο πάνω συμπέρασμα δεν κρίνω σκόπιμο να προβώ στην εξέταση των υπόλοιπων λόγων που προβάλλονται για την ακύρωση της επίδικης απόφασης. Η επίδικη απόφαση της 28.5.99 κηρύσσεται άκυρη.
Οι καθ΄ων η αίτηση διατάσσονται όπως καταβάλουν τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας.
Τ. Ηλιάδης,
Δ.
/Χ.Π.