Οι αιτητές ζητούν ακύρωση της προαγωγής των ενδιαφερομένων μερών, Ανδρούλλας Μαλεκκίδου, Χαράλαμπου Βοριά, Δημήτρη Στυλιανού και Ξένιας Μαρκαντώνη στη θέση Τυπογράφου, 1ης Τάξης. Η πλήρωση των θέσεων είχε ζητηθεί στις 18.3.1999. Επρόκειτο για θέσεις προαγωγής για τις οποίες το οικείο σχέδιο υπηρεσίας προέβλεπε τα ακόλουθα:

Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) επιλήφθηκε του θέματος στη συνεδρία της ημερομηνίας 8.7.1999 κατά την οποία, αφού έκρινε ποιοί υποψήφιοι ήταν προάξιμοι, προχώρησε στη διαδικασία πλήρωσης των κενών θέσεων. Είχε ενώπιον της τους προσωπικούς φακέλους των υποψηφίων και τις υπηρεσιακές εκθέσεις. Διαπιστώνοντας ότι δύο εκ των υποψηφίων ενέπιπταν στις πρόνοιες των περί Επαγγελματικής Αποκαταστάσεως των Παθόντων και των Τέκνων των Εγκλωβισμένων Νόμων 1997-1998, η ΕΔΥ έλαβε θέση καταγράφοντας στο πρακτικό τα εξής:

Στη συνέχεια προσήλθε στην συνεδρίαση ο αρμόδιος προϊστάμενος, Διευθυντής του Τυπογραφείου από τον οποίο ζητήθηκε να προβεί σε σύσταση αναφορικά με τους καταλληλότερους κατά την άποψή του υποψήφιους. Ο Διευθυντής υπέδειξε ως πλεον κατάλληλους τα ΕΜ Μαλεκκίδου, Βοριά και Μαρκαντώνη καθώς και τον Γ. Μιχαήλ, ένα εκ των αιτητών. Η σύστασή του είχε το ακόλουθο περιεχόμενο:

Μετά την αποχώρηση του Διευθυντή, η ΕΔΥ προχώρησε στην αξιολόγηση των υποψηφίων με βάση τα στοιχεία των Προσωπικών Φακέλων και των Υπηρεσιακών Εκθέσεων και αφού έλαβε υπόψη τη σύσταση του Διευθυντή επέλεξε ως καταλληλότερους για προαγωγή τα ΕΜ. Όπως φαίνεται από τα πιο πάνω, τρία από τα ΕΜ είχαν υπέρ τους τη σύσταση του Διευθυντή ενώ ο Γ. Στυλιανού παρόλο που δεν συστήθηκε επελέγη τελικά από την ΕΔΥ γιατί όπως καταγράφηκε στο πρακτικό αυτός υπερείχε σε αρχαιότητα των άλλων υποψηφίων και επίσης υπερτερούσε ή είχε την ίδια με αυτούς αξία. Σύμφωνα πάντα με τη θέση της ΕΔΥ το ΕΜ, Στυλιανού υπερείχε τόσο σε αρχαιότητα όσο και σε αξία του συστηθέντος Μιχαήλ.

Οι αιτητές στρέφονται κατά του κύρους της απόφασης της ΕΔΥ προβάλλοντας ως κύριο επιχείρημα τους ότι αυτή πάσχει λόγω του ότι στηρίχθηκε σε πάσχουσα σύσταση προϊσταμένου, δηλαδή του Διευθυντή Τυπογραφείου. Επικεντρώνουν την αμφισβήτηση του κύρους της σύστασης σε δύο άξονες. Είναι κατ΄αρχήν η θέση τους ότι εσφαλμένα ο Διευθυντής, ενώ γνώριζε προσωπικά τους υποψηφίους, αναζήτησε τις απόψεις των άμεσα προϊσταμένων τους και πέραν τούτου, δεν έδωσε διευκρινίσεις για το περιεχόμενο των πρόσθετων αυτών πληροφοριών.

Η σύσταση αμφισβητείται επίσης με το επιχείρημα ότι τα στοιχεία που περιέχονται σε αυτή και τα προσόντα και ικανότητες που αποδίδονται στους συστηθέντες αποτελούν στοιχεία αξιολόγησης των υπηρεσιακών εκθέσεων με τα οποία η σύσταση συγκρούεται.

Οι αιτητές επικαλούνται, περαιτέρω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση καθίσταται ακυρώσιμη λόγω έλλειψης αιτιολογίας και μη διενέργειας της δέουσας έρευνας εκ μέρους της ΕΔΥ.

Τέλος, προβάλλεται ως λόγος ακυρώσεως το επιχείρημα ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε κάτω από συνθήκες νομικής πλάνης, δηλαδή εσφαλμένης εκ μέρους της ΕΔΥ ερμηνείας του περί Επαγγελματικής Αποκατάστάσεως των Παθόντων και των Τέκνων των Εγκλωβισμένων Νόμου (Ν.100(1)/98).

Οι καθ΄ων η αίτηση απορρίπτουν τις πιο πάνω εισηγήσεις και αντιπαραθέτουν τον ισχυρισμό ότι η σύσταση ήταν καθόλα έγκυρη και αιτιολογημένη. Κατά την άποψη των καθ΄ων η αίτηση, η σύσταση έκλινε την πλάστιγγα υπέρ των ΕΜ Μαλεκκίδου, Βοριά και Μαρκαντώνη, εφόσον το περιεχόμενο των προσωπικών φακέλων τους παρουσίαζε ίσους σε αξία με τους αιτητές.

Όσον αφορά την έρευνα πριν τη λήψη της απόφασης, οι καθ΄ων η αίτηση απαντούν ότι αυτή έγινε και ήταν η δέουσα και επαρκής. Θεωρούν δε την απόφαση τους εύλογα επιτρεπτή.

Το θέμα των συστάσεων έχει κατ΄επανάληψη κριθεί νομολογιακά. Δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός των αιτητών ότι η σύσταση πάσχει διότι δεν αποκαλύπτει σ΄αυτήν ο Διευθυντής τις πληροφορίες που έλαβε σχετικά με την απόδοσή τους από τους άμεσα προϊσταμένους τους. Το θέμα έθιξε η Ολομέλεια στην πρόσφατη απόφαση της στην Πέτρος Μεστάνας ν. Δημοκρατία, Α.Ε. 2582, ημερ. 15.3.2001, στη σελ.3:

Δεν είχε λοιπόν υποχρέωση ο Διευθυντής να αποκαλύψει τις πληροφορίες που έλαβε από άλλους λειτουργούς. Είναι αυτό ξεκάθαρο. Η προσοχή έτσι επικεντρώνεται στο περιεχόμενο της σύστασης, στις αρετές και ιδιότητες των συστηνόμενων υποψηφίων. Η σύσταση παρατίθεται αυτούσια ανωτέρω. Αναφέρει στη σύσταση ο Διευθυντής ότι έλαβε υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια. Προχωρεί σε χαρακτηρισμούς των ΕΜ. Την Μαλεκκίδου χαρακτηρίζει "τακτική", "εργατική", "ευσυνείδητη" με "πρωτοβουλία" και "προνοητικότητα" για τη προώθηση συγκεκριμένης εργασίας.

Για το Βοριά αναφέρει ότι είναι "πολύ επιμελής" και "πολύ καταρτισμένος" στη διεκπεραίωση της εργασίας και "συμβουλεύει τους συναδέλφους του" για την επίλυση προβλημάτων.

Την Μαρκαντώνη κρίνει ως "τακτική στην εργασία της", "επιμελή" και "ευσυνείδητη", προσθέτει δε ότι αυτή "εκτελεί όλα τα καθήκοντα στο ακέραιο".

Διαπιστώνω εκ πρώτης όψεως ότι οι αρετές και ικανότητες που θίγονται στη σύσταση καλύπτονται στις ετήσιες αξιολογήσεις όπως αυτές περιέχονται στις υπηρεσιακές εκθέσεις. Επαγγελματική κατάρτιση, απόδοση, επαγγελματικό ενδιαφέρον, υπευθυνότητα και πρωτοβουλία, όπως και θέματα συνεργασίας είναι ιδιότητες για τις οποίες έχουν ήδη βαθμολογηθεί στις υπηρεσιακές εκθέσεις τόσο τα ΕΜ όσο και οι αιτητές. Η γενική εικόνα που προκύπτει μετά από μελέτη των εκθέσεων των τελευταίων πέντε ετών δεν δικαιολογεί τη σύσταση. Αγνόησε ο Διευθυντής το γεγονός ότι υπήρχαν υποψήφιοι, όπως για παράδειγμα οι αιτητές Θεοδώρου, Μανής, Κλεάνθους και Μοβίδου όπου είχαν αξιολογηθεί ως εξαίρετοι στο θέμα επαγγελματικής κατάρτισης και υπερείχαν προφανώς των ΕΜ Μαλεκκίδου και Μαρκαντώνη. Η εξαίρετη επίδοση των αιτητών Κούππα και Μανή στον τομέα των Διευθυντικών και Διοικητικών ικανοτήτων, γεγονός που λογικά θα έπρεπε να τους προσδώσει κάποιο πλεονέκτημα σε συνάρτηση με τα απαιτούμενα στο Σχέδιο Υπηρεσίας καθήκοντα, παραγνωρίστηκε. Υπερείχαν οι πιο πάνω αιτητές του ΕΜ Μαλεκκίδου, η οποία είχε κριθεί ανάλογα ως πολύ ικανοποιητική, αλλά έτυχε της σύστασης. Η σύσταση φαίνεται να έρχεται έτσι σε αντίθεση με το περιεχόμενο των φακέλων. Οι υπηρεσιακές εκθέσεις δεν αποκαλύπτουν υπεροχή των ΕΜ, τα δε σχόλια που συνοδεύουν τη σύσταση αφορούν ιδιότητες που δεν συσχετίζονται επαρκώς προς τα προσόντα και καθήκοντα των υπό πλήρωση θέσεων. Είναι φανερό ότι παραγνωρίζει ο Διευθυντής προσόντα και στοιχεία των αιτητών, τα οποία, αν λαμβάνονταν υπόψη, θα τους καθιστούσαν το ίδιο τουλάχιστο επαρκείς. Στην περίπτωση αυτή, με τις συστάσεις ο Διευθυντής διαμόρφωσε μια λεκτική εικόνα υπεροχής των ΕΜ έξω από τα αξιολογημένα στοιχεία. Τα αντικειμενικά δεδομένα διαστρεβλώθηκαν.

Πληθώρα αποφάσεων της Ολομέλειας υπέδειξε ότι δεν είναι επιτρεπτό να διαμορφώνεται εκ των υστέρων από Διευθυντή ή Προϊστάμενο νέα εικόνα σχετική με την αξιολογηθείσα κατάσταση των υπαλλήλων, έξω από το θεσμοθετημένο πλαίσιο αξιολόγησης.

Όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Αναστάσιος Π. Κουάλης ν. Δημοκρατία, Α.Ε. 2402, ημερ. 11.11.99, στις σελ. 6-7:

Υπό το φως των πιο πάνω είναι φανερό ότι η σύσταση πάσχει. Δεν υπάρχει σ΄αυτήν συγκριτική αναφορά. Ανατρέπει την ίση αξία μεταξύ των υποψηφίων τονίζοντας ικανότητες των ΕΜ χωρίς παράλληλα να γίνεται λόγος για το πώς κρίνονταν οι αιτητές. Η σύσταση ανατρέπει τα στοιχεία των φακέλων σε τομείς που οι υποψήφιοι είχαν ήδη αξιολογηθεί. Δεν ικανοποιεί την απαίτηση του Νόμου για αιτιολογημένη σύσταση. Στη Θεόδωρος Λεωνίδου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1579, ημερ. 29.5.1998, στη σελ.5 αναφέρθηκαν τα εξής:

Μαζί με την πάσχουσα σύσταση πάσχει και η επίδικη απόφαση.

Ενόψει της κατάληξης μου επί του θέματος της σύστασης, δεν θα εξετάσω τους άλλους λόγους ακυρότητας που προβλήθηκαν από τους αιτητές.

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα υπέρ των αιτητών.

Π. Αρτέμης,

Δ.

/Χ.Π.