|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 23/01
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ -
Octavio Libman,
Aιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
1. Υπουργείου Εσωτερικών
2. Λειτουργού Μεταναστεύσεως
Καθών η αίτηση
---------------------
Ημερομηνία:
8 Μαϊου, 2001Αίτηση ημερ. 5/1/01
Για τον αιτητή: Χρ. Χ"Στερκώτης
Για τους καθών η αίτηση: Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της
Δημοκρατίας Α΄
-----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Το αίτημα θεραπείας της προσφυγής διασπάται σε δύο μέρη. Με το μέρος (Α) ο αιτητής αξιώνει δήλωση του δικαστηρίου ότι: "η γραπτή πράξη του καθού η αίτηση ημερ. 25/10/00 με την οποία του ζητήθηκε να εγκαταλείψει τη χώρα αμέσως είναι άκυρη και /ή παράνομη......." Με το (Β) μέρος του αιτήματος ζητά την ακύρωση της απόφασης των καθών η αίτηση με την οποία απέρριψαν το αίτημα για ανανέωση της άδειας παραμονής του στην Κύπρο.
Ο αιτητής γεννήθηκε στη Μολδαβία (βλ. ένορκη δήλωση του). Έφτασε στην Κύπρο στις 22/7/98. Έχει βενεζουελανό διαβατήριο. Φαίνεται πως έζησε και εργάστηκε στη χώρα εκείνη για μερικά χρόνια. Εδώ ίδρυσε, κατόπιν αδείας της Κεντρικής Τράπεζας, δύο υπεράκτιες εταιρείες. Φαίνεται ότι αργότερα έγινε συνιδιοκτήτης και συνδιευθυντής τρίτης εταιρείας που ίδρυσε Ρωσίδα υπήκοος, που είναι κάτοικος Λεμεσού. Στην ένορκη δήλωση της για υποστήριξη της αίτησης ισχυρίστηκε ότι είναι μνηστή του αιτητή. Ας σημειωθεί ότι στις 23/8/00 η Κεντρική Τράπεζα τροποποίησε την άδεια που του δόθηκε για την ίδρυση μιας των εταιρειών του έτσι ώστε να μην μπορεί να εργοδοτεί αλλοδαπό προσωπικό και κατ' ακολουθίαν να μην μπορεί ούτε ο ίδιος να εργάζεται νόμιμα.
Ως διευθυντής των εταιρειών αυτών εξασφάλισε και άδεια εργασίας μέχρι 12/6/00. Η εμπλοκή του με τις αστυνομικές αρχές άρχισε στις 2/11/99. Είχε συλληφθεί από την αστυνομία Λεμεσού σχετικά με υπόθεση εξασφάλισης ενός αυτοκινήτου με ψευδείς παραστάσεις. Το αυτοκίνητο ανήκε σε άλλη Ρωσίδα η οποία διέμενε επίσης στη Λεμεσό. Αυτή πληροφόρησε την αστυνομία ότι ο αιτητής χρησιμοποίησε πλαστό διαβατήριο για την κάθοδο του στην Κύπρο, ενώ ήταν κάτοχος διαβατηρίου Μολδαβίας. Ο αιτητής στη συνέχεια αντιμετώπισε ποινική κατηγορία σε σχέση με το διαβατήριο: ότι, βασικά, έθεσε σε κυκλοφορία πλαστό έγγραφο. Το δικαστήριο τον αθώωσε και τον απήλλαξε, αφού έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε εκ πρώτης όψεως υπόθεση εναντίον του στις δύο κατηγορίες που αντιμετώπιζε. Αντίγραφο της απόφασης, που δόθηκε στις 8/6/00, βρίσκεται στο φάκελο.
Ο αιτητής αποτάθηκε στις 10/7/00 για ανανέωση της άδειας παραμονής του υπό την ιδιότητα του επισκέπτη. Η διοίκηση όμως αρνήθηκε να παρατείνει την άδεια του με επιστολή ημερ. 25/10/00 (βλέπε αίτημα Α) με την οποία του ζητήθηκε επίσης να εγκαταλείψει αμέσως τη χώρα. Στη συνέχεια, ο αιτητής καταχώρησε, παράλληλα με την προσφυγή του και την κρινόμενη αίτηση για προσωρινή προστασία.
Ο δικηγόρος της Δημοκρατίας υπέβαλε ότι ο αιτητής προσβάλλει αρνητική πράξη της διοίκησης. Και συγκεκριμένα την απόρριψη του αιτήματος του αλλοδαπού να παρατείνει την παραμονή του, παραχωρώντας σ' αυτόν άδεια επισκέπτη. Όπως προεκτέθηκε, ζήτησε τέτοια άδεια τον Ιούλιο του 2000, μετά την εκπνοή της άδειας του ημερ. 22/10/98 τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου (βλ. ερ. 12 στο φάκελο). Η αναστολή εκτέλεσης πράξης αρνητικού περιεχομένου δεν είναι νομικά εφικτή. Ο δικηγόρος του αιτητή αντέταξε ότι δεν επιζητείται αναστολή αυτού του μέρους της απόφασης που του κοινοποιήθηκε με την επιστολή της 25/10/00. Εκείνο που επιδιώκει είναι αναστολή της αξίωσης-απόφασης της διοίκησης να εγκαταλείψει την Κύπρο, που διατυπώθηκε στην εν λόγω επιστολή.
Η βασιμότητα αίτησης για αναστολή εξαρτάται από τη φύση της προσβαλλόμενης πράξης σε σχέση με την οποία προβάλλεται αίτημα για προσωρινό διάταγμα. Η νομολογία μας, ακολουθώντας και στο θέμα αυτό τα βήματα της ελληνικής νομολογίας, δέχθηκε ότι δεν είναι δυνατή η παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά των αρνητικών διοικητικών πράξεων. Το εκσυγχρονισμένο σκεπτικό της θέσης αυτής εξηγεί, προβαίνοντας σε απολογισμό της σχετικής νομολογίας, ο Β. Σκουρής "Η δικαστική αναστολή εκτελέσεως των διοικητικών πράξεων" 3η έκδοση (1994) σελ. 49:
"....Τον τελευταίο καιρό ωστόσο η νομολογία προσανατολίζεται σε ένα άλλο επιχείρημα και υποστηρίζει ότι η αναστολή εκτελέσεως έχει ως βασικό στόχο να αποτρέψει τη δυσμενή για τα συμφέροντα του προσφεύγοντος μεταβολή της υφιστάμενης νομικής και πραγματικής καταστάσεως, ενώ με την αίτηση προσωρινής προστασίας κατά της αρνητικής πράξεως ο θιγόμενος ιδιώτης επιδιώκει στην πραγματικότητα τη δημιουργία νέας (και όχι τη διατήρηση της υπάρχουσας) καταστάσεως."
Ο κανόνας δεν είναι απόλυτος. Οι Επιτροπές Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας άρχισαν να δημιουργούν τα τελευταία χρόνια μια νέα τάση με τη χορήγηση αναστολής αρνητικών πράξεων, αλλά μόνο όπου συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις. Ο ίδιος συγγραφέας διαγράφει τη νέα ενατένιση του θέματος πάλιν στη σελ. 49:
"Σε μεμονωμένες περιπτώσεις η νομολογία, ιδίως μετά το 1980, αναγνωρίζει τη δυνατότητα παροχής προσωρινής προστασίας κατά αρνητικών πράξεων και παραλείψεων της διοικήσεως. Χωρίς αμφιβολία, οι σχετικές αποφάσεις συνιστούν εξαιρέσεις του κανόνα, τον οποίο διαμόρφωσαν οι Ε.Α. και εξακολουθούν να εφαρμόζουν και σήμερα. Οπωσδήποτε συντρέχουν ειδικές συνθήκες, ικανές να δικαιολογήσουν το ανορθόδοξο σχήμα να διατάσσεται η αναστολή εκτελέσεως, όταν η διοίκηση αρνείται ή παραλείπει να ικανοποιήσει αίτημα του ιδιώτη."
Το Ανώτατο Δικαστήριο υιοθέτησε αυστηρότερη προσέγγιση. Έκρινε στη Moyo & Another v. Republic (1988) 3 C.L.R. 1203 ότι δεν υπάρχει δικαιοδοσία να παρέμβει με προσωρινό διάταγμα στην περίπτωση αρνητικής πράξης. Παραθέτω το σχετικό σχόλιο του Πική Δ (όπως ήταν τότε), που εξέδωσε την απόφαση της Ολομέλειας στην παραπάνω υπόθεση στη σελ. 1209:
"Where the act challenged is a negative one, that is, a decision leaving unchanged the legal regime, its suspension can have no consequences on the right of the subject. For this reason there is no amenity to suspend by a provisional order a negative act because the suspension can have no noticeable consequences on the rights of the pursuer. This is explained in Sayigh v. Republic (1986) 3 C.L.R. 277 alongside with reference to Greek caselaw. There is no jurisdiction to reverse by a provisional order a negative act which is precisely what appellant 1 is seeking to achieve in these proceedings. The jurisdiction of the Court under article 146 is confined to a review of the legality of administrative action with a view to its annulment where illegal. The assumption of further jurisdiction would transgress the limits set by article 146 and offend the principle of separation of powers enshrined in the Constitution."
Τα γεγονότα στη
Sayigh, πιο πάνω, ήταν τα ίδια. Ο αλλοδαπός παρέμεινε στην Κύπρο αφού του δόθηκε άδεια επισκέπτη. Αποτάθηκε πριν από τη λήξη της για παράταση, αλλά το αίτημα του δεν έγινε δεκτό. Το διάβημα του για προσωρινό διάταγμα που "να αναστέλλει την απέλαση του" απορρίφθηκε με τη σκέψη ότι:"Τhe sub judice decision is a negative act and, therefore, its effect cannot be suspended by means of a provisional order."
Εδώ δεν πρόκειται για την παγοποίηση της υπάρχουσας ήδη κατάστασης κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, αλλά για την προστασία κατάστασης που δημιούργησε ο ίδιος ο αιτητής μετά την έκδοση της.
Όποιος αλλοδαπός εισέρχεται νόμιμα στην κυπριακή επικράτεια μπορεί να μείνει νόμιμα, αν έχει εξασφαλίσει άδεια παραμονής από την αρμόδια αρχή. Αλλοδαπός στον οποίο δε χορηγήθηκε άδεια παραμονής ή αυτή δεν ανανεώθηκε υποχρεούται να εγκαταλείψει το κυπριακό έδαφος. Αυτό συνάγεται από το γράμμα, αλλά και το πνεύμα του νόμου και των κανονισμών. Έτσι, το ότι ζητήθηκε από τον αιτητή να αναχωρήσει δεν αποτελεί χωριστή διοικητική πράξη η οποία προσβάλλεται αυτοτελώς. Ό,τι προσβάλλεται εδώ είναι στην πραγματικότητα η άρνηση της διοίκησης να χορηγήσει παράταση. Η αναστολή εκτέλεσης της θα ισοδυναμούσε με έκδοση πράξης θετικού περιεχομένου. Θα μπορούσε εδώ να λεχθεί ότι στις 8/1/01 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης του αιτητή, η νομιμότητα τους όμως είναι αντικείμενο της προσφυγής με αρ. 171/01. Στην ίδια υπόθεση ζητήθηκε αναστολή εκτέλεσης των διαταγμάτων αυτών. Θα δοθεί όμως για το θέμα αυτό χωριστή απόφαση.
Για τους λόγους που έδωσα η αίτηση απορρίπτεται. Δεν εκδίδεται διάταγμα εξόδων.
Σ. Νικήτας, Δ.
/Κασ