- και -

Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου

----------------------------

Για τον αιτητή: Α. Παπαχαραλάμπους

Για το καθού η αίτηση: Τ. Παπαδόπουλος

------------------------

Αντικείμενο της προσφυγής είναι η απόφαση του καθού η αίτηση (στο εξής Ε.Τ.Ε.Κ. ή Επιμελητήριο) να απορρίψει την αξίωση του αιτητή να τον διαγράψει από το Μητρώο που τηρεί, με βάση τις διατάξεις του ομώνυμου νόμου του 1990 (αρ. 224/90), όπως τροποποιήθηκε. Η εγγραφή στο Μητρώο συνεπάγεται οικονομική υποχρέωση του μέλους προς το Επιμελητήριο για την έκδοση επαγγελματικής άδειας, συνδρομές και επιβαρύνσεις, όπως καθορίζει το Γενικό Συμβούλιο (βλ. άρθρ. 25 και 28). Ας σημειωθεί ότι το Επιμελητήριο καταρτίζει και τηρεί το Μητρώο Μελών στους κλάδους της μηχανικής επιστήμης.

Ο αιτητής είναι μηχανολόγος-μηχανικός. Εν πάση περιπτώσει δεν εγείρεται οτιδήποτε σχετικά με την εγγραφή του. Επαγγέλλεται τον καθηγητή Σχεδιασμού και Τεχνολογίας στη δημόσια εκπαίδευση. Στις 5/1/98 ζήτησε να διαγραφεί. Φαίνεται πως εκκρεμούσε αστική αγωγή εναντίον του σχετικά με τις οφειλές του στο Επιμελητήριο. (βλ. διοικητικό φάκελο). Στις 15/1/98 το Επιμελητήριο ζήτησε λεπτομέρειες της απασχόλησης του και το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης που υπηρετεί. Ο αιτητής δεν προώθησε τότε το αίτημα του. Έστειλε νέα αίτηση μέσω των δικηγόρων του το Μάρτιο του 1999. Φαίνεται πως οι τελευταίοι υποσχέθηκαν, μετά από προσωπική επικοινωνία από μέρους του Ε.Τ.Ε.Κ., να στείλουν το Σχέδιο Υπηρεσίας. Το θέμα πάλιν έμεινε σε στασιμότητα λόγω αδράνειας του αιτητή, που έθεσε ξανά θέμα διαγραφής του στις 19/8/99 (βλ. σχετική επιστολή των δικηγόρων του). Αυτή τη φορά συνόδευσε την αίτηση με το Σχέδιο Υπηρεσίας.

Την αίτηση εξέτασε, σε πρώτο στάδιο, η Επιτροπή Εγγραφής Μελών (εφεξής Ε.Ε.Μ.) σε συνεδρίαση της ημερ. 7/9/99. Το σχετικό πρακτικό είναι παράρτημα Ε στην ένσταση. Σε συνεδρίαση της ημερ. 24/9/99 η Διοικούσα Επιτροπή του Επιμελητηρίου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης (το παράρτημα ΣΤ είναι το πρακτικό της), την οποία κοινοποίησε ο Διευθυντής του Επιμελητηρίου στους δικηγόρους του αιτητή. Έχουμε και την επιστολή αυτή (παράρτημα Ζ). Είναι εναντίον αυτής της απόφασης που βάλλει η προσφυγή.

Το πρώτο θέμα που ανέπτυξε ο αιτητής ως λόγο ακύρωσης είναι ότι η σύνθεση της Επιτροπής Εγγραφής Μελών έπασχε. Περαιτέρω, το όργανο αυτό δεν είχε εξουσία να διενεργεί έρευνα αναφορικά με την εγγραφή μελών. Και από τα παραρτήματα του δικογράφου της ένστασης δε φαίνεται με βάση ποιές νομοθετικές διατάξεις συνεστήθη και της απονεμήθηκε αρμοδιότητα να διενεργήσει την έρευνα που ισχυρίζεται ότι έκαμε σε σχέση με την υπόθεση. Ούτε προκύπτει η σύνθεση της ή τα συγκεκριμένα μέλη της, που διεξήγαγαν έρευνα.

Ο δικηγόρος του Ε.Τ.Ε.Κ. με προδικαστική του ένσταση ισχυρίζεται ότι ο λόγος αυτός δεν μπορεί να διερευνηθεί από το Δικαστήριο γιατί δεν περιλαμβάνεται ή δεν προσδιορίζεται σαφώς ως λόγος ακύρωσης στο δικόγραφο του αιτητή. Επικαλείται προς τούτο τον Καν. 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962 καθώς και την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Κυπριακή Δημοκρατία ν. Κωνσταντίνου Κουκκουρή κ.α. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, ότι τα επίδικα θέματα προσφυγής προσδιορίζονται από τη δικογραφία.

Δεν ευσταθεί, κατά τη γνώμη μου, τέτοια ένσταση. Υπάρχει η απαιτούμενη κάλυψη από το νομικό σημείο αρ. 9 στο δικόγραφο του αιτητή:

Θίγεται επομένως το ζήτημα. Ελλείπει κάποια αιτιολόγηση. Θα μπορούσε όμως να ζητηθούν λεπτομέρειες. Εν πάση περιπτώσει δε φαίνεται αυτό να εμπόδισε το δικηγόρο του Ε.Τ.Ε.Κ. να δώσει πλήρεις απαντήσεις. Θα πρόσθετα ότι το ζήτημα, λόγω της φύσης του, θα μπορούσε να εξεταστεί αυτεπάγγελτα.

Παρατηρώ ότι το Ε.Τ.Ε.Κ. είναι οργανωμένο με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου. Είναι το σχήμα που ακολουθούσε το ηπειρωτικό δίκαιο για τέτοια ιδρύματα. Σε αντίθεση με το αγγλοσαξωνικό, που αυτά είναι δομημένα με βάση τους θεσμούς του ιδιωτικού δικαίου. Κατά το σύστημα μας, όπως διαγράφεται στη νομοθεσία που το διέπει, φαίνεται ότι, εκτός από τα συμφέροντα των μελών, εξυπηρετούνται και σκοποί δημοσίου συμφέροντος. Ακριβώς εξαιτίας αυτής της σύνδεσης ανατίθεται στο Επιμελητήριο και δημόσια εξουσία για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του θεσμού. Έτσι η συμμετοχή στο Επιμελητήριο για ορισμένα εξειδικευμένα επιστημονικά επαγγέλματα επιβάλλεται από το νόμο. Η υποχρέωση υφίσταται υπό την έννοια της απαγόρευσης άσκησης από το νόμο του σχετικού επαγγέλματος στους μη εγγεγραμμένους.

Η διαγραφή μέλους από το Μητρώο είναι εφικτή κατόπιν ad hoc αιτήσεως στη Διοικούσα Επιτροπή. Αυτό προβλέπει ο Καν. 10.(1) των περί Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (Αιτήσεις και Τέλη) Κανονισμών του 1997 (Κ.Δ.Π. 133/97):

Πρέπει να λεχθεί ότι ο αιτητής δεν ανέπτυξε το θέμα αρμοδιότητας και σύνθεσης με αναφορά στις σχετικές νομοθετικές διατάξεις ή τους Κανονισμούς. Τέθηκε υπό μορφή ερωτημάτων, όπως περίπου το έχει περιγράψει.

Όπως προανέφερα, δεν υπήρξε αντίλογος από πλευράς αιτητή. Με βάση το υλικό που προσκομίστηκε και το τεκμήριο της κανονικότητας δε βλέπω κατά ποίον τρόπον μπορεί να ευσταθήσει η αόριστη έγερση θέματος αρμοδιότητας και κακής σύνθεσης.

Ο αιτητής ισχυρίζεται περαιτέρω ότι δεν ερευνήθηκε επαρκώς η φύση των καθηκόντων της θέσης του, όπως προσδιορίστηκε από το Σχέδιο Υπηρεσίας, σε συσχετισμό με το αντικείμενο του επαγγέλματος καθηγητή Σχεδιασμού και Τεχνολογίας. Επακόλουθο ήταν η λήψη πεπλανημένης απόφασης. Μια άλλη όψη του ιδίου ζητήματος, που προβλήθηκε και ως λόγος ακύρωσης, είναι ότι η Διοικούσα Επιτροπή απλώς δέχθηκε παθητικά την αναιτιολόγητη εισήγηση - γνωμοδότηση της Ε.Ε.Μ. χωρίς να ερευνήσει οτιδήποτε.

Πρέπει να παραθέσω την απόφαση της Ε.Ε.Μ. γιατί συνιστά και την αιτιολογία της επίδικης πράξης. Και τούτο διότι η Διοικούσα Επιτροπή παρέπεμψε ρητά σ' αυτή για να δικαιολογήσει την απόφαση της (βλ. σχετικό πρακτικό):

Θα ήταν βολικό εδώ να δούμε τα ακαδημαϊκά προσόντα που απαιτεί το Σχέδιο Υπηρεσίας για τη θέση Καθηγητή Τεχνολογίας και Σχεδιασμού:

Θα θυμίσω εδώ ότι από το συνδυασμό των διατάξεων των εδαφ. (1) και (2) του άρθρ. 25 του νόμου προκύπτει ότι οι υπηρετούντες στη δημόσια ή εκπαιδευτική υπηρεσία είναι εγγράψιμοι στο Μητρώο. Μόνο που εξαιρούνται της υποχρέωσης να εφοδιάζονται με ετήσια άδεια άσκησης επαγγέλματος, που προβλέπεται για όποιο "ασκεί το επάγγελμα σε οποιοδήποτε κλάδο μηχανικής επιστήμης....."

Πρέπει να παρατηρήσω ότι δεν αναφέρθηκε πώς πλανήθηκε η Διοικούσα Επιτροπή. Και ποιό ήταν το στοιχείο που θα ερχόταν στην επιφάνεια με κατάλληλη έρευνα και θα απέτρεπε την πλανεμένη, κατά την εισήγηση, απόφαση. Δεν έχω επίσης πρόταση πως συγκεκριμένο στοιχείο υπολογίστηκε ή άσκησε επίδραση ενώ δε θάπρεπε. Ακόμη, προς τα πού θα κατευθυνόταν η έρευνα. Περαιτέρω, σε καμιά περίπτωση οι δικηγόροι του αιτητή δεν πρόβαλαν λόγους που θα δικαιολογούσαν τη διαγραφή. Δεν αμφισβητείται ότι το Σχέδιο Υπηρεσίας ήταν ενώπιον και των δύο οργάνων. Ο ίδιος το απέστειλε κατά παράκληση του Επιμελητηρίου. Δεν βλέπω πως ο αιτητής βάσιμα μπορεί να παραπονείται για πλημμελή έρευνα. Αναφορικά με την ερευνα της Διοικούσας Επιτροπής είχε την ευχέρεια, όπως και έπραξε να υιοθετήσει τα ευρήματα του Συμβουλευτικού της οργάνου: βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Σ.τ.Ε. 1929 έως 1959, σελ. 193.

Το σύντομο της αιτιολογίας κατακρίθηκε από το δικηγόρο του αιτητή. Δεν είναι όμως αυτό το κριτήριο. Σημασία έχει - και αυτή είναι η απαίτηση της νομολογίας - να υπάρχει σαφής, συγκεκριμένη και ακριβής αιτιολογία. Με λιτότητα, αλλά και ευθύβολα ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις αυτές. Ο αιτητής κατέχει τη θέση του καθηγητή Σχεδιασμού και Τεχνολογίας, γιατί έχει την ειδικότητα της Μηχανολογίας σύμφωνα με το οικείο Σχέδιο Υπηρεσίας, που θεωρήθηκε άσκηση επαγγέλματος σε κλάδο της Μηχανικής Επιστήμης, όπως ορίζει το άρθρ. 2 του νόμου (μηχανολογική μηχανική). Αυτό δεν αμφισβητήθηκε. Αντιπαρατέθηκε ωστόσο ότι η αντιμετώπιση αυτή είναι λανθασμένη. Σύμφωνα με το Σχέδιο Υπηρεσίας μπορούν να καταλάβουν τη θέση και άτομα με ακαδημαϊκά προσόντα που μπορεί να μην εμπίπτουν στην άσκηση επαγγέλματος σε κλάδο μηχανικής επιστήμης. Θα ήθελα να τονίσω ότι το δικαστήριο περιορίζεται στην περίπτωση που συγκεκριμένα το απασχολεί και δεν επεκτείνεται σε άλλες υποθετικές καταστάσεις. Το άλλο είναι ο άμεσος συσχετισμός του προσόντος που έχει ο αιτητής με τις διατάξεις του νόμου.

Δεν έχει κατά τη γνώμη μου τεκμηριωθεί κανένας από τους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης. Η προσφυγή απορρίπτεται. Με έξοδα σε βάρος του αιτητή.