ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

Κυριάκου Οικονόμου,

Αιτητή

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,

Καθ΄ ων η αίτηση.

__________________

Για τον αιτητή: Κ. Χρυσοστομίδης.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Α. Παπασάββας, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας

εκ μέρους του Γεν. Εισ.

__________________

Με απόφαση του ημερ. 14.12.1998 (η ακυρωτική απόφαση) στην Προσφυγή 69/98 (Σταυρινού ν. Δημοκρατίας, Προσφυγή 69/98/14.12.98) το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την προσφυγή του Αντώνιου Παναγιώτου (το Ε.Μ.) στη θέση Κτηματολογικού Λειτουργού 1ης τάξης (η επίδικη θέση). Ο λόγος ακύρωσης φαίνεται στο πιο κάτω απόσπασμα της ακυρωτικής απόφασης:

Μετά την ακυρωτική απόφαση η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (η Ε.Δ.Υ.) επανεξέτασε την πλήρωση της επίδικης θέσης με βάση όλα τα στοιχεία που ανάγονται στον ουσιώδη χρόνο και υπό το φως των ευρημάτων του Δικαστηρίου. Κατά τη σχετική συνεδρία της Ε.Δ.Υ. (ημερ. 24.2.99) κλήθηκε και ο Διευθυντής του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Τέθηκαν στη διάθεση του οι προσωπικοί φακέλοι και οι φακέλοι των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων. Υπό το φως του ευρήματος του Δικαστηρίου ότι η σύσταση του Διευθυντή κατά την αρχική εξέταση έπασχε, ο Διευθυντής κλήθηκε να υποβάλει νέα σύσταση με βάση τον ουσιώδη χρόνο. Παραθέτω τη σύσταση του Διευθυντή:

Ο αιτητής ήταν ένας από τους υποψηφίους για προαγωγή στην επίδικη θέση. Με την παρούσα προσφυγή επιδιώκει την ακύρωση της προαγωγής του Ε.Μ. στην επίδικη θέση. Ισχυρίζεται ότι η σύσταση του Διευθυντή είναι παράνομη. "Συγκρούεται με τα στοιχεία των φακέλων, αφού ανατρέπει βαθμολογημένα στοιχεία που περιέχονται στις εμπιστευτικές/υπηρεσιακές εκθέσεις των υποψηφίων (αιτητή και Ε.Μ.) και/ή αναφέρεται σε στοιχεία (κριτήρια) στα οποία ο αιτητής ήταν τουλάχιστο, ισάξιος με το Ε.Μ. και/ή σύσταση δεν είναι αιτιολογημένη".

Σχετικά με ένα από τα στοιχεία που επικαλέστηκε ο Διευθυντής για να συστήσει το Ε.Μ. δηλαδή την "ποικιλία των εισηγήσεων του αναφορικά με την εργασία" ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή υπέβαλε ότι "πουθενά στον προσωπικό φάκελο του Ε.Μ. ή σε οποιουσδήποτε άλλους διοικητικούς φακέλους περιέχονται οποιεσδήποτε εισηγήσεις ή γίνεται αναφορά σε εισηγήσεις του Ε.Μ.". Αντίθετα ο Διευθυντής απέκρυψε από την Ε.Δ.Υ. το γεγονός ότι ο αιτητής υπέβαλε κατά καιρούς πολλαπλές γραπτές εισηγήσεις που είχαν σαν σκοπό την καλύτερη, ταχύτερη και πιο αποδοτική διεκπεραίωση της εργασίας στο Τμήμα. Ρητή αναφορά στις εισηγήσεις του αιτητή - συνέχισε ο ευπαίδευτος συνήγορος - γίνεται από τους Προϊσταμένους του στις εμπιστευτικές/υπηρεσιακές εκθέσεις του αιτητή για τα έτη 1989, 1990, 1991, 1994 και 1995.

Εξέταση των υπηρεσιακών εκθέσεων των τελευταίων 7 ετών (1990-1996) αποκαλύπτει ότι και οι δύο υποψήφιοι έχουν αξιολογηθεί με την ίδια ακριβώς βαθμολογία.

Διαπιστώνω ότι η θέση του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή για υποβολή εισηγήσεων από τον αιτητή επιβεβαιώνεται από το περιεχόμενο του φακέλου.

Στην υπηρεσιακή έκθεση του 1994 ο αιτητής αναφέρει ότι προβαίνει σε εισηγήσεις και εκθέτει απόψεις επί σοβαρών θεμάτων διαχείρησης κρατικής γης. Οι αξιολογούντες λειτουργοί βεβαιώνουν ότι οι πιο πάνω αναφορές είναι ορθές και προσθέτουν: "Ο αξιολογούμενος αξίζει εύφημης μνείας και κάθε επαίνου για το ρόλο που διαδραματίζει στην ενοικίαση των εκκλησιαστικών κτημάτων που παραχωρήθηκαν στο κράτος. Χωρίς τη συμβολή του αυτά δεν θα ενοικιάζοντο έγκαιρα το 1994". Ο άμεσα προϊστάμενος του αιτητή αναφέρει ότι κατά το 1994 ο αιτητής εξετέλεσε τα καθήκοντα που προβλέπονται από το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης του "αλλά σε αρκετές περιπτώσεις εκτελεί και καθήκοντα Κτηματολογικού Λειτουργού, 1ης Τάξης, αντικαθιστώντας τον Υπεύθυνο του Τομέα Λευκωσίας στα Κεντρικά Γραφεία ή/και χειριζόμενος υποθέσεις εκ μέρους του χωρίς άλλη καθοδήγηση".

Στις υπηρεσιακές εκθέσεις του 1991 ο αιτητής αναφέρει ότι έχει προβεί σε εισηγήσεις για την καλύτερη λειτουργία του γραφείου οι οποίες έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία. Περίπου η ίδια αναφορά γίνεται και στην έκθεση του 1990. Η ορθότητα των αναφορών βεβαιώνεται από τους αξιολογούντες λειτουργούς.

Σε σχέση με το στοιχείο - πρωτοβουλία - στην υπηρεσιακή έκθεση του αιτητή για το έτος 1991 αναφέρεται:

΄Εχω διεξέλθει τον προσωπικό φάκελο και το φάκελο υπηρεσιακών εκθέσεων του Ε.Μ.. Με εξαίρεση την υπηρεσιακή έκθεση του έτους 1991 στην οποία αναφέρεται - σε σχέση με το στοιχείο της πρωτοβουλίας - ότι το Ε.Μ. αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη διευκρίνηση και επίλυση πολύπλοκων θεμάτων και προτείνει λύσεις για τα παρουσιαζόμενα προβλήματα του κλάδου του, δεν έχω εντοπίσει άλλες αναφορές οι οποίες επιβεβαιώνουν την υποβολή εισηγήσεων από το Ε.Μ.. Διαπιστώνω επομένως ότι, αντίθετα με τα όσα λέχθηκαν από το Διευθυντή, το περιεχόμενο των φακέλων φέρει τον αιτητή να υπερέχει του Ε.Μ. στον τομέα της υποβολής εισηγήσεων.

Από την εξέταση της επίδικης σύστασης του Διευθυντή προκύπτει ότι σύστησε το Ε.Μ. γιατί:

(α) Διακρίνεται σε ύψιστο βαθμό για έφεση για εργασία και τον χαρακτηρίζει

η μεθοδικότητα.

(β) Προκαλεί εντύπωση η ποικιλία των εισηγήσεων του αναφορικά με την

εργασία και για αλλαγή για καλύτερη λειτουργικότητα.

(γ) Διαθέτει ισχυρή προσωπικότητα και σιγουριά στην εργασία του.

(δ) Χαρακτηριστική είναι η ικανότητα του στο να εμπνέει και να καθοδηγεί

με αποτέλεσμα οι υφιστάμενοι του να τον σέβονται και εκτιμούν.

Γενικά οι τομείς στους οποίους η σύσταση φέρει το Ε.Μ. να υπερτερεί βαθμολογούνται ή αξιολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις. Για του λόγου το ασφαλές παραθέτω το σχετικό μέρος της υπηρεσιακής έκθεσης:

Παρακολουθεί τις εξελίξεις στον τομέα της εργασίας του και εμπλουτίζει

τις γνώσεις του γι΄ αυτή;

Αποδίδει στην εκτέλεση της εργασίας του;

(Λάβετε υπόψη τους παράγοντες ποσότητα και ποιότητα)

Επιδεικνύει το ενδεικνυόμενο ενδιαφέρον και ζήλο κατά την εκτέλεση

της εργασίας του;

Επιδεικνύει υπευθυνότητα και σοβαρότητα στα καθήκοντά του;

Επιδεικνύει πρωτοβουλία κατά την άσκηση των καθηκόντων του και είναι

πρόθυμος να αναλάβει ευθύνες;

Συνεργάζεται με τους προϊσταμένους του και τους άλλους συναδέλφους

του κατά τη διεκπεραίωση του υπηρεσιακού έργου και έχει αρμονικές

σχέσεις μαζί τους;

Εξυπηρετεί με προθυμία, ευγένεια και υπομονή τους πολίτες και γενικά

όσους συναλλάσσονται με την υπηρεσία του;

(Να συμπληρωθεί μόνο για υπαλλήλους από την Κλίμακα Α6 και πάνω).

Διαθέτει τις απαιτούμενες ικανότητες για αποτελεσματικό προγραμμα-

τισμό, οργάνωση, διεύθυνση, συντονισμό, εποπτεία και έλεγχο της

εργασίας του και του προσωπικού που έχει ή που μπορεί νάχει στη

διάθεσή του;"

Προκύπτει λοιπόν ότι η σύσταση του Διευθυντή δεν συνάδει με το περιεχόμενο των ετήσιων υπηρεσιακών εκθέσεων. Η σύσταση φέρει το Ε.Μ. να υπερτερεί σε τομείς στους οποίους οι υπηρεσιακές εκθέσεις δεν του δίνουν τέτοια υπεροχή. Περαιτέρω και σε σχέση με το στοιχείο των εισηγήσεων στο οποίο ο Διευθυντής έδωσε έμφαση το περιεχόμενο των φακέλων φέρει τον αιτητή να υπερέχει του Ε.Μ., έστω και οριακά. Επομένως η σύσταση του Διευθυντή συγκρούεται με τα στοιχεία του φακέλου και σε σχέση με το στοιχείο των εισηγήσεων.

Αναφορικά με το στοιχείο της προσωπικότητας αυτό έχει άμεση συνάρτηση με το βαθμολογημένο στοιχείο της διευθυντικής/διοικητικής ικανότητας, στο οποίο οι δύο υποψήφιοι ισοβαθμούν.

Τα νομολογηθέντα στην Χριστοδουλίδου (πιο πάνω) έχουν υιοθετηθεί στην Κουάλη κ.α. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2402/11.11.99 στην οποία λέχθηκε:

Στην Σταυρινίδης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2434/20.3.2000 το θέμα τέθηκε ως εξής:

Στην Κωνσταντίνου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 1047/97 και 5/98/21.3.2000 ο Νικολάου, Δ. παρατήρησε ότι ο Διευθυντής δεν μπορεί με τη σύσταση του "να διαφοροποιεί την εικόνα που προκύπτει από τη βαθμολογημένη αξία: ανεβάζοντας τον ένα και συνακόλουθα κατεβάζοντας τον άλλο". Αφού παρέθεσε το πιο πάνω απόσπασμα από την Χριστοδουλίδου (πιο πάνω) ο Νικολάου, Δ. συνέχισε ως εξής:

Καθώς έχει ήδη διαπιστωθεί η σύσταση του Διευθυντή δεν συνάδει με το περιεχόμενο των ετήσιων υπηρεσιακών εκθέσεων. Επομένως ο Διευθυντής έχει, με τη σύσταση του, διαμορφώσει νέα κατάσταση υπεροχής του Ε.Μ. έξω από το θεσμοθετημένο πλαίσιο των ετήσιων αξιολογήσεων. ΄Εχει αναφέρει ότι το Ε.Μ. υπερέχει σε σχέση με στοιχεία, τα οποία έχουν αξιολογηθεί στις υπηρεσιακές εκθέσεις, οι οποίες, όμως, δεν του δίνουν τέτοια υπεροχή.

Για τους λόγους που υποδεικνύονται σε εκείνες τις αποφάσεις η σύσταση πάσχει. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στην επιτυχία της προσφυγής και στην ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης.

Η σύσταση είναι τρωτή και λόγω έλλειψης αιτιολογίας. ΄Οπως υποδεικνύεται στην Λεωνίδου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1579/29.5.98 η απαίτηση του άρθρου 34(5) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν 1/90) για αιτιολογημένες συστάσεις από το Διευθυντή ικανοποιείται όταν η σύσταση περιέχει την άποψη του Διευθυντή για τις αρετές, ικανότητες και ιδιότητες που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης και τα δεδομένα στη βάση των οποίων έχει διαμορφωθεί η άποψη ότι ο συστηνόμενος είναι ο αξιότερος από την άποψη της συγκέντρωσης των αρετών, ικανοτήτων και ιδιοτήτων που απαιτούν τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης (Βλ. Στυλιανού κ.α. ν. ΧατζηΚωνσταντίνου κ.α. (1994) 3 Α.Α.Δ. 387). Στην παρούσα υπόθεση η σύσταση του Διευθυντή δεν περιέχει την άποψη του για τις αρετές, ικανότητες και ιδιότητες για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης. Δεν περιέχει άποψη αναφορικά με ικανότητες που προσιδιάζουν στη θέση και αιτιολογούν την προτίμηση. ΄Επεται πως αυτή δεν ικανοποιεί την απαίτηση του πιο πάνω άρθρου 34(5) του Νόμου 1/90 για αιτιολογημένη σύσταση. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται και για αυτό το λόγο.

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.