|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 1308/99
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ.Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ
:Νταϊάνας Προξένου, από τη Λεμεσό,
Αιτήτριας
- και -
Της Δημοκρατίας της Κύπρου, διά του
Υπουργού Εσωτερικών,
Καθ΄ ων η αίτηση
---------------------------
31 Οκτωβρίου 2000
Για την αιτήτρια: Λ. Κληρίδης, γι΄ αυτόν Θ. Σπανού.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Α. Χριστοφόρου,
Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια διαμένει στην Κύπρο από το Μάϊο του 1985. Αρχικά διέμενε με τον τότε σύζυγο της, Alan Jones, ο οποίος από το καλοκαίρι του 1985 εργαζόταν στην Κύπρο κατόπιν σχετικής άδειας. Κατά το 1993 ο γάμος διαλύθηκε με απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού αλλά η αιτήτρια παρέμεινε στην Κύπρο υπό περιστάσεις που δεν χρειάζεται να με απασχολήσουν. Στις 20 Απριλίου 1994 τέλεσε με τον Γεώργιο Προξένου άλλως Γεώργιο Μαυρομμάτη, πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας, πολιτικό γάμο στην Ελλάδα όπου μετέβηκαν για αυτό το σκοπό. Μετά τη συμπλήρωση ενός έτους από την τέλεση του γάμου ακολούθησε, στις 8 Μαΐου 1995, αίτηση από μέρους της αιτήτριας για Κυπριακή υπηκοότητα. Ο Λειτουργός Μετανάστευσης την πληροφόρησε, με επιστολή προς τους δικηγόρους της, ημερ. 10 Απριλίου 1997, ότι η αίτηση εξετάστηκε προσεκτικά αλλά δεν κατέστη δυνατό να εγκριθεί. Σύμφωνα με εκτενείς εκθέσεις της Αστυνομίας, οι οποίες διαβιβάστηκαν στο Λειτουργό Μετανάστευσης - η τελευταία ήταν ημερ. 13 Φεβρουαρίου 1995 με ειδικό σημείωμα ημερ. 20 Φεβρουαρίου 1995 - ο γάμος της αιτήτριας με τον Κύπριο πολίτη δεν ήταν παρά μόνο εικονικός και είχε γίνει στο πλαίσιο προσπάθειας να παραμείνει η αιτήτρια στην Κύπρο ώστε να συνεχίσει το δεσμό της με Κύπριο εραστή εξ αιτίας του οποίου είχε άλλωστε διαλυθεί ο προηγούμενος γάμος.
Η αιτήτρια προσέβαλε την απορριπτική απόφαση με την προσφυγή αρ. 512/97. Στις 20 Οκτωβρίου 1998 το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση, πρώτο, διότι δεν φαινόταν να είχε ληφθεί από τον Υπουργό· και, δεύτερο, διότι εστερείτο αιτιολογίας. Στην πραγματικότητα η ακυρωθείσα απόφαση είχε ληφθεί από το Λειτουργό Μετανάστευσης με εξουσιοδότηση του Υπουργού Εσωτερικών, ημερ. 25 Ιουνίου 1988, δυνάμει του περί Εκχωρήσεως της Ενασκήσεως των Εξουσιών των Απορρεουσών εκ τινός Νόμου, Νόμο του 1962 (Ν. 23/62) αλλά προφανώς δεν τέθηκε υπόψη του Δικαστηρίου η εξουσιοδότηση. Κατά την επανεξέταση υπερίσχυε βέβαια το δεδικασμένο: βλ. Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (1995) 3 Α.Α.Δ. 349, ιδιαίτερα στις σελ. 361-2.
Την περίπτωση ανέλαβε λοιπόν ο Υπουργός. Προς τον οποίο ο Λειτουργός Μετανάστευσης υπέβαλε (μέσω του Γενικού Διευθυντή) Σημείωμα (αρ. 132) ημερ. 7 Μαΐου 1999 το οποίο περιλάμβανε σύνοψη του ιστορικού, αναφορά στην έκθεση της Αστυνομίας ημερ. 13 Φεβρουαρίου 1995 όπως και άλλης νεότερης ημερ. 20 Σεπτεμβρίου 1996 και, τέλος, την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης με την ακόλουθη εξήγηση:
"9. Από τις πιο πάνω εκθέσεις της Αστυνομίας φαίνεται ότι δεν πρόκειται για γνήσια περίπτωση. Το ζεύγος δεν συζεί όπως προβλέπεται από τον Νόμο. Πρόκειται για γάμο σκοπιμότητας. Είναι φανερό ότι απώτερος σκοπός της αιτήτριας είναι η εξασφάλιση μόνιμης διαμονής στην Κύπρο και η απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας. Για τους πιο πάνω λόγους εισηγούμαι απόρριψη της αίτησής της."
Στο άνω μέρος του Σημειώματος τέθηκαν ιδιοχείρως, σε δύο σημεία, τα εξής με την ίδια ημερομηνία, ήτοι, 7 Μαΐου 1999:
"Συμφωνώ με την εισήγηση υπό την προϋπόθεση ότι η απόφαση πρέπει να είναι πλήρως τεκμηριωμένη."
.................................. .................................................. .....................
"Να μου υποβληθεί αιτιολογημένο σχέδιο απόφασης, ως εισηγείσθε."
Δύο άλλες χειρόγραφες λέξεις ημερ. 19.5.99 με τη μονογραφή, καθώς φαίνεται, του Λειτουργού Μετανάστευσης παρέμειναν αδιευκρίνιστες αλλά δεν φαίνεται να επιδρούν στο υπό εξέταση ζήτημα. Η επόμενη εξέλιξη που ενδιαφέρει είναι το προσχέδιο επιστολής ημερ. 24 Αυγούστου 1999 - ερυθρό
315 στο φάκελο - προς κοινοποίηση της απόφασης, το οποίο ετοιμάστηκε προφανώς κατ΄ ακολουθίαν των οδηγιών και το οποίο προοριζόταν να απεικονίζει την αιτιολογία για την απόφαση. Παραθέτω το κείμενο:"Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην αλληλογραφία που λήγει με την επιστολή σας με ημερ. 4.2.1999 σχετικά με την αίτηση της πελάτιδας σας κας. Patricia-Diana Προξένου για την εγγραφή της ως πολίτιδας της Κυπριακής Δημοκρατίας με βάση το άρθρο 5(2) των περί του πολίτου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νόμων του 1967-1999.
2.
Η πιο πάνω αίτηση της πελάτιδας σας εξετάστηκε με τη δέουσα προσοχή αλλά δεν κατέστη δυνατό να εγκριθεί γιατί ο Έντιμος Υπουργός Εσωτερικών δεν έχει ικανοποιηθεί ότι η αιτήτρια συζεί με τον σύζυγο της, προσόν το οποίο είναι απαραίτητο σύμφωνα με το πιο πάνω άρθρο, για την εγγραφή της ως Κυπρίας πολίτιδας. Συγκεκριμμένα σύμφωνα με έρευνα που έγινε εξακριβώθει ότι η αιτήτρια διαμένει στην Κύπρο και ο "σύζυγος" διαμένει μόνιμα στην Αγγλία."
Το εν λόγω κείμενο υπέστη κάποια τροποποίηση για να καταλήξει στο κείμενο της επιστολής ημερ. 24 Αυγούστου 1999 η οποία εν τέλει στάληκε στο δικηγόρο της αιτήτριας για κοινοποίηση της ληφθείσας απόφασης. Είχε ως εξής:
"Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην αλληλογραφία που λήγει με την επιστολή σας ημερ. 4.2.1999 σχετικά με την αίτηση της πελάτιδάς σας κας Patricia-Diana Προξένου για την εγγραφή της ως πολίτιδας της Κυπριακής Δημοκρατίας με βάση το άρθρο 5(2) των περί του πολίτου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νόμων του 1967-1999, και να σας πληροφορήσω τα ακόλουθα:
2. Η πιο πάνω αίτηση της πελάτιδάς σας εξετάστηκε με τη δέουσα προσοχή αλλά δεν κατέστη δυνατό να εγκριθεί γιατί η αιτήτρια δεν συζεί με το σύζυγό της, προσόν το οποίο είναι απαραίτητο σύμφωνα με το πιο πάνω άρθρο, για την εγγραφή της ως Κυπρίας πολίτιδας. Συγκεκριμένα σύμφωνα με έρευνα που έγινε εξακριβώθηκε ότι η αιτήτρια διαμένει στην Κύπρο και ο "σύζυγος" διαμένει μόνιμα στην Αγγλία."
Ημερολογιακή καταχώριση στις 27 Ιουλίου 1999 αναφέρεται σε "προσχέδιο απάντησης" προς το δικηγόρο της αιτήτριας και ακολουθεί το εξής Σημείωμα (αρ. 133), της ίδιας ημερομηνίας, προς τον Υπουργό:
"κ. Υπουργό
(Μέσω Γ.Δ.)
Σύμφωνα με τις οδηγίες σας στο Σημ. 132 παρακαλώ δέστε προσχέδιο απάντησης στο Ερ. 315."
Αμέσως πιο κάτω φαίνεται να τέθηκε, στις 6 Αυγούστου 1999, χωρίς ο,τιδήποτε άλλο μια υπογραφή η ίδια με εκείνη του Σημειώματος (αρ. 132) το οποίο υπογράφεται από το Λειτουργό Μετανάστευσης. Αναφέρομαι απλώς στην εικόνα, όχι σε γραφολογικό συμπέρασμα. Με το επόμενο Σημείωμα (αρ. 134) ημερ. 19 Αυγούστου 1999, προφανώς από το Λειτουργό Μετανάστευσης προς υπηρεσιακό λειτουργό, γίνεται αναφορά στα Σημειώματα αρ. 133 και 315 (προσχέδιο επιστολής) και δίδονται οδηγίες να τύχει η περίπτωση ανάλογου χειρισμού. Έπειτα, με την επόμενη ημερολογιακή καταχώριση στις 24 Αυγούστου 1999, γίνεται αναφορά στην κοινοποίηση με τη φράση "Προς Δικηγ. Γρ. Λεύκου Κληρίδη".
Τα όσα τέθηκαν ιδιοχείρως στο Σημείωμα (αρ. 132) ημερ. 7 Μαΐου 1999 - τα οποία ήδη παρέθεσα - θα μπορούσαν, από το περιεχόμενο τους, να αποδοθούν στον Υπουργό προς τον οποίο απευθυνόταν το Σημείωμα. Αυτό όμως θα ήταν συμπέρασμα χωρίς πιστοποίηση. Αλλά και έτσι να ήταν, δεν συνιστούν απόφαση επί του θέματος. Δεν εκφράζουν παρά μόνο γενικό προσανατολισμό αφού, όπως είναι προφανές, η λήψη απόφασης συναρτήθηκε με την εν τέλει δυνατότητα αιτιολόγησης για την οποία τροχιοδρομήθηκε η περαιτέρω πορεία υποβολής σχεδίου. Το προσχέδιο επιστολής ημερ. 26 Ιουλίου 1999 το οποίο υποβλήθηκε στον Υπουργό στις 27 Ιουλίου 1999 φέρει τροποποιήσεις χωρίς να αποκαλύπτεται ποιός τις επέφερε. Κάποιος θα μπορούσε ίσως να εικάσει ότι ο Υπουργός διόρθωσε ο ίδιος την επιστολή ημερ. 27 Ιουλίου 1999. Θα ήταν όμως κατά την άποψη μου απαράδεκτη η αναγωγή μιας τέτοιας εικασίας σε συμπέρασμα από το οποίο να αναδεικνύεται η έκδοση απόφασης από τον Υπουργό. Τέλος, η τεθείσα υπογραφή ημερ. 6 Αυγούστου 1999 στο Σημείωμα (αρ. 133) ημερ. 27 Ιουλίου 1999, ακόμα και αν ήταν του Υπουργού, δεν θα έλεγε από μόνη της τίποτε· δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί βούληση για αντίστοιχη απόφαση.
Καταλήγω λοιπόν πως δεν προκύπτει ότι λήφθηκε από τον Υπουργό η απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια με την επιστολή ημερ. 24 Αυγούστου 1999. Πρόκειται για ζήτημα αρμοδιότητας το οποίο εξετάζεται από το Δικαστήριο και αυτεπάγγελτα: βλ. ενδεικτικά την απόφαση της Ολομέλειας στην Χρ. Κυριάκου Λτδ ν. Α.ΤΗ.Κ.
(1985) 3 Α.Α.Δ. 178 στη σελ. 183.Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ